Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w94 3/15 p. 26-28
  • Wiliam Wiston—Bikhetman o Stretpela Saveman?

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Wiliam Wiston—Bikhetman o Stretpela Saveman?
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1994
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Saveman Bilong Baibel
  • Narapela Narapela Pasin
  • Givim Baksait Long Em
  • Pait Long Tok Inap Long Pinis
  • William Whiston
    Kirap!—2014
  • Yu Tingim?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1994
  • Lista Bilong Ol Tok i Stap Insait
    Kirap!—2014
  • Laip Oltaim Long Graun—Em Wanpela Bilip i Kamap Klia Gen
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2009
Lukim Moa
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1994
w94 3/15 p. 26-28

Wiliam Wiston—Bikhetman o Stretpela Saveman?

SAPOS yu mas lusim wok yu laikim tru bambai yu inap holimpas bilip bilong yu, bai yu mekim? Wiliam Wiston i mekim olsem.

Long yia 1730 samting em i tok pait wantaim Sios Bilong Inglan long sampela tok bilong Baibel. Olsem na ol i tok em i man bilong bikhet na sakim bilip bilong Sios. Sampela man i daunim em na tok bilas long em; tasol sampela ol i givim biknem long em.

Husat dispela man? Na em i mekim wanem gutpela wok?

Saveman Bilong Baibel

Wiliam Wiston em i saveman tru i wok wantaim Bikman Aisak Niuton long Yunivesiti Kembris. Sapos yu lukim stori bilong ol Juda long bipo, em Flavius Josifas i raitim na ol i tanim long tok Inglis, ating yu lukim ol tok Wiston i bin tanim long yia 1736. Sampela moa ol i bin tanim tok bilong Josifas, tasol wok bilong Wiston i gutpela tru, na em i raitim sampela gutpela tok bilong tingim tu, na ol man i wokim yet ol dispela buk em i bin raitim. Planti man i tok, dispela em nambawan gutpela wok bilong Wiston.

Tasol em i mekim narapela gutpela wok​—⁠em i tanim ol tok bilong Nupela Testamen long tok Inglis (Primitive New Testament). Ol i wokim dispela long yia 1745, long taim Wiston i winim pinis 77 krismas. Em i lukim wanpela olpela rait (Codex Bezae) na tanim tok bilong 4-pela Gutnius na Wok Bilong Ol Aposel, na em i lukim narapela (Clermont Codex) na tanim ol pas bilong Pol, na narapela (Alexandrine Manuscript) bilong tanim ol narapela tok na Kamapim Tok Hait. Em i lusim tok bilong 1 Jon 5:​7, em i no tok tru bilong Baibel. Dispela 3-pela olpela rait i nambawan gutpela rait em inap lukim long dispela taim bipo.

Wiston i laikim tumas Baibel olsem na em i mekim dispela wok bilong en. Long taim bilong em planti man i save tok, ol man inap wokim tingting na bai ol i bilip long God, maski long Baibel. Tasol Wiston i bilip strong olsem “stori tru bilong bipo i stap long Baibel tasol.” Wanpela buk (William Whiston​—⁠Honest Newtonian) i tok olsem, na buk i tok, Wiston em i man bilong bihainim Niuton. Dispela man Niuton em Aisak Niuton. Ol man i save, em i man bilong raitim buk (Principia) i kamapim lo bilong graviti. Ol tingting bilong Niuton i kirapim tru tingting bilong Wiston. Dispela i kamap olsem wanem?

Narapela Narapela Pasin

Mama i karim Wiliam Wiston long yia 1667, em i pikinini bilong wanpela pasto bilong Sios Bilong Inglan. Long 1693 em i kamap pris, na em i go bek long Yunivesiti Kembris bilong stadi long ol namba na bilong kamap helpim bilong Niuton. Tupela i kamap pren tru. Inap 3-pela yia bihain, Niuton i lusim wok profesa na em i wokim rot bilong Wiston i kisim dispela wok. Wiston i mekim wok bilong em na em i mekim tok long ol man long ol sta na ol namba. Tasol ol tok na tingting bilong Niuton i kirapim em long givim bel moa yet long skelim ol tok bilong Baibel na wanem taim ol samting bilong Baibel i bin kamap.

Niuton em i man bilong lotu. Em i bilip tru long tok bilong Baibel long Taim Bilong 1,000 Yia, na em i raitim planti buk long ol tok profet bilong Daniel na Kamapim Tok Hait. Tasol ol i no prinim ol dispela buk long taim em i stap laip yet. Em i no bilip long tok bilong God Triwan, tasol em i surik long raitim buk na tokaut long dispela. Wanpela buk i tok, “em i pret, nogut ol man i save long ol tingting bilong em i pait long tok bilong God Triwan.” (The New Encyclopædia Britannica) Na F. E. Manuel i tok: “Lain bilong Niuton i daunim bel na haitim tingting bilong ol. . . . Niuton i haitim, tasol Wiston i tokaut strong.” (Isaac Newton, Historian) Tupela i gat narapela narapela pasin.

Givim Baksait Long Em

Long Julai, long yia 1708, Wiston i raitim pas long tupela bikpela bisop bilong Kantaberi na Yok, bilong kirapim ol long stretim tok giaman bilong God Triwan olsem i stap long Tok Bilong Atanesias, em misin i lainim ol man long en. Ol i tok, em i mas tingting gut, tasol em i tok: “Mi skelim gut dispela tok na mi save tru olsem em i bin giamanim lain Kristen longtaim pinis; na sapos God i blesim wok bilong mi na mi gat strong inap, mi laik bai dispela tok i no ken giamanim moa ol man.”

Niuton em i saveman i gat nem na em i no laik lusim dispela. Tasol Wiston i no pret. Em i skelim gut ol tok na em i raitim liklik nius i kamapim ol tingting bilong em i makim tok bilong God Triwan i no stret. Tasol long Ogas, long yia 1708, Yunivesiti Kembris i no orait long em i prinim dispela nius, long wanem, i no stret wantaim tingting bilong planti man bilong Misin.

Long yia 1710, ol i kotim Wiston long autim tok i pait long bilip bilong Misin Angliken. Ol i tok, em i gat asua na ol i pinisim em long wok profesa na rausim em long yunivesiti. Inap 5-pela yia moa kot i wok long skelim dispela samting, tasol ol i no givim strafe long em olsem man bilong bikhet long misin.

Niuton tu i ting tok bilong God Triwan i no stret, tasol em i no helpim pren bilong em, na bihain em i givim baksait olgeta long Wiston. Long yia 1754, em 27 yia bihain long taim Niuton i dai, ol i wokim buk bilong em i kamapim ol tok bilong Baibel i makim tok bilong God Triwan i no stret. Tasol dispela i no helpim Wiston​—⁠em i dai tupela yia paslain.

Ol man i ting Niuton i pasim rot bilong Wiston na ol i no orait long em i insait long Sosaiti bilong ol saveman bilong saiens i gat biknem. (Royal Society) Tasol Wiston i no bel hevi. Em i kisim meri pikinini i go sindaun long Landon, na em i kamapim Sosaiti bilong kirapim gen lotu Kristen bilong pastaim. Em i bin raitim 4-pela buk i stori long dispela lotu (Primitive Christianity Revived), na em i givim bel long raitim ol narapela buk tu.

Pait Long Tok Inap Long Pinis

Wiston em i saveman bilong saiens na em i wok long painim ol rot bilong helpim ol boskru long save ol i stap we long solwara. Ol man i no bihainim tingting bilong em, tasol bihain ol wok em i bin mekim i helpim ol long wokim wanpela kain klok bilong givim dispela save long ol long rot bilong skelim ol sta. Nau yumi save, planti tingting bilong Wiston na ol narapela man long taim bilong em long ol tok profet bilong Baibel i no stret, tasol Wiston i bin wok strong long painim tok i tru. Em i raitim planti nius bilong helpim ol tok i tru bilong saiens na Baibel, olsem long ol sta i wokabaut (komet) na ol samting Tait Wara long taim bilong Noa i bin mekim. Tasol ol rait bilong em i win tru, em ol rait i tokaut olsem tok bilong God Triwan i no stret wantaim tok bilong Baibel.

Em i bihainim pasin bilong em na lusim Misin Angliken long yia 1747. Em i lusim long skin na long tingting​—⁠taim pasto i kirap long kaunim Tok Bilong Atanesias insait long haus lotu, Wiston i lusim haus lotu i go ausait. Wanpela buk i stori long Wiston na i tok: “Yumi mas litimapim nem bilong em, long wanem, em i no save haitim tingting bilong em o giaman; em i strong long bihainim stretpela pasin.”​—⁠A Religious Encyclopædia.

Wiliam Wiston i no laik giaman liklik; tok i tru i bikpela samting long em. Em i no laik bai ol man i litimapim nem bilong em; em i laik holimpas bilip bilong em. Planti man i pait long tok bilong em, tasol Wiston em i stretpela saveman i no pret long tokaut olsem Baibel em i Tok bilong God.​—⁠2 Timoti 3:​16, 17.

[Piksa Kredit Lain long pes 26]

Copyright British Museum

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim