Kisim Pasin Bilong Isi Long Ol Man
“Yupela i mas isi isi long olgeta man na larim ol i lukim dispela gutpela pasin bilong yupela.”—FILIPAI 4:5.
“MAN bilong isi long ol man”—wanpela man bilong raitim stori (Sir Alan Patrick Herbert) i ting, i no gat wanpela man olsem. Na tru tumas, yumi lukim ol hevi na pait i pulap long graun na sampela taim yumi ting i no gat wanpela man i save mekim dispela pasin bilong isi long ol man. Baibel i tok profet pinis olsem nau long “taim bilong las de” bai ol man i “pait na bagarapim ol man nabaut,” na “bihainim kwik olgeta kranki tingting bilong ol yet,” na “taim ol i kros, bai i no gat rot bilong pinisim kros bilong ol.” (2 Timoti 3:1-5) Tasol ol Kristen tru i ting, pasin bilong isi long ol man em i wanpela bikpela samting tru, long wanem, ol i save em i wanpela mak bilong gutpela tingting na save i kam long God. (Jems 3:17) Tasol maski ol man bilong graun i no save isi long ol man, yumi no ting yumi no inap mekim dispela pasin, nogat. Yumi wok strong long bihainim tok bilong aposel Pol long Filipai 4:5, i tok: “Yupela i mas isi isi long olgeta man na larim ol i lukim dispela gutpela pasin bilong yupela.”
2 Tok bilong Pol i helpim yumi long skelim pasin bilong yumi. Tasol yumi no ken skelim long ai bilong yumi yet. Yumi mas save long tingting bilong ol narapela man. Yumi mas askim skin bilong yumi: ‘Ol man i ting olsem wanem long mi? Ol i ting mi man bilong isi long ol man na mi orait long bihainim sampela tingting bilong ol? O ol i ting mi strong tumas long bihainim tingting bilong mi yet?’
3 Ol man i ting olsem wanem long yumi, dispela bai kamapim klia olsem yumi bihainim pasin bilong Krais Jisas o nogat. (1 Korin 11:1) Taim Jisas i stap long graun, em i bihainim stret pasin bilong Papa bilong em long isi long ol man. (Jon 14:9) Taim Pol i tok long “pasin Krais i bin mekim bilong daunim em yet na mekim pasin isi long ol man,” Pol i kolim wanpela tok Grik (e·pi·ei·kiʹas) bilong makim dispela tok “isi long ol man.” (2 Korin 10:1) Wanpela buk (The Expositor’s Bible Commentary) i tok, dispela em i ‘wanpela bikpela tok bilong Nupela Testamen i makim pasin yumi mas bihainim.’ Na wanpela saveman i kolim insait bilong dispela tok Grik olsem “gutpela pasin bilong isi long ol man.” Olsem na nau yumi ken skelim 3-pela rot em Jisas i bin kamapim klia olsem em i man bilong isi long ol man, olsem Papa bilong em Jehova. Dispela inap helpim yumi long kamap man bilong isi long ol man.—1 Pita 2:21.
Lusim Rong Bilong Man
4 Planti taim Jisas i bin “rausim sin” bilong man, olsem Papa bilong em i mekim, na dispela i kamapim klia pasin bilong em long isi long ol man. (Song 86:5) Taim ol i holim Jisas na mekim kot long em, Pita i givim baksait long em 3-pela taim. Paslain long dispela, Jisas i bin tok: “Man i tokim ol manmeri olsem em i no man bilong lain bilong mi, mi tu bai mi tokim Papa bilong mi long heven olsem dispela man em i no bilong mi.” (Matyu 10:33) Tasol yu ting Jisas i strong tumas long bihainim dispela tok bilong em na em i no sori liklik long Pita? Nogat, a? Taim Em i kirap bek pinis, em i go lukim Pita; ating em i laik strongim bel bilong Pita, long wanem, Pita i bel hevi tru long rong em i bin mekim na em i tanim bel. (Luk 24:34; 1 Korin 15:5) Bihain Jisas i larim Pita i holim bikpela wok. (Aposel 2:1-41) Em gutpela pasin tru bilong isi long man! Yumi amamas long Jehova i bin makim Jisas long i stap Jas bilong skelim olgeta man, a?—Aisaia 11:1-4; Jon 5:22.
5 Taim ol elda i harim kot insait long kongrigesen, ol i wok strong long bihainim pasin bilong Jisas long isi long man. Ol i no laik bai ol sipsip i pret long ol, olsem ol i man bilong givim strafe. Ol i laik bihainim pasin bilong Jisas bambai ol sipsip i stap bel isi wantaim ol, olsem ol gutpela wasman. Taim ol elda i harim kot bilong man, ol i painim rot bambai ol i ken isi long man na lusim rong bilong em. Sampela elda, taim ol i mas harim kot, pastaim ol i save kaunim gen tupela stori bilong Wastaua bilong Julai 1, 1992, “Jehova, Em ‘Stretpela Jas Bilong Olgeta Graun,’ ” na “Ol Elda, Mekim Wok Jas Long Stretpela Pasin.” Ol i tingim pasin bilong Jehova, olsem: “Em i mekim strongpela pasin taim i gat wok long mekim olsem, na em i mekim pasin marimari taim em inap mekim.” Elda i no popaia sapos em i ting i gat as na em i ken mekim pasin marimari. (Matyu 12:7) Tasol sapos elda i mekim hatpela pasin o em i no marimari liklik long man, em i mekim bikpela popaia tru. (Esekiel 34:4) Olsem na sapos ol elda i strong long painim rot bilong mekim pasin marimari, tasol ol i bihainim yet stretpela lo, bai ol i no popaia.—Matyu 23:23; Jems 2:13.
Redi Long Senisim Rot
6 Taim Jisas i lukim wanpela samting i kamap, kwiktaim em i save senisim rot, olsem Jehova i mekim. Wanpela taim wanpela meri bilong narapela lain i krai long Jisas long rausim spirit nogut long pikinini meri bilong em. Pastaim Jisas i makim olsem em i no laik helpim meri. Em i mekim long 3-pela rot: Namba wan, em i no bekim tok long meri; namba 2, em i tok God i salim em i kam bilong helpim ol Juda tasol; namba 3, em i mekim tok piksa bilong makim dispela samting. Tasol meri i strong yet, na dispela i kamapim klia olsem em i gat strongpela bilip tru. Olsem na Jisas i save, long dispela taim em i no ken strong tumas long bihainim wanpela lo; nau em i mas redi long senisim rot bambai em i ken bihainim sampela lo i antap tru long dispela lo.a Em nau, Jisas i kirap mekim dispela samting em 3-pela taim em i bin makim olsem em i no ken mekim. Em i oraitim pikinini bilong dispela meri!—Matyu 15:21-28.
7 Olsem wanem? Ol man i ting yumi man bilong senisim rot liklik sapos yumi mas mekim olsem? Planti taim ol papamama i mas isi long pikinini. Olgeta pikinini i no wankain, olsem na pasin yumi mekim long narapela, ating i no gutpela long narapela. Na taim ol i wok long go bikpela, papamama i mas tingting: Ol i mas senisim taim ol i bin makim bilong pikinini i mas kam bek long haus? Ol i mas senisim pasin bilong mekim famili-stadi bilong helpim gut ol pikinini? Sapos pikinini i mekim liklik pasin kranki na papa o mama i kros o bikmaus samting, em i mekim pasin daun na tok sori long pikinini? Sapos papamama i mekim gutpela pasin olsem, bai ol i no skrapim bel bilong pikinini na kirapim em long lusim Jehova.—Efesus 6:4.
8 Ol elda tu i mas redi long senisim rot sapos ol i mas mekim olsem, tasol ol i no ken lusim ol bikpela lo bilong God. Sapos yu lukautim wok bilong autim tok, yu redi long sampela senis i kamap insait long teritori bilong yu? Na sapos yu lukim olsem i stap bilong ol man long hap bilong yu i wok long senis, ating yu mas kirapim wok bilong autim tok long apinun, o sanap long rot na autim tok. Dispela bai helpim yumi long inapim tru wok bilong autim tok. (Matyu 28:19, 20; 1 Korin 9:26) Oltaim Pol i redi long senisim pasin bilong autim tok long ol kain kain man. Orait, yumi tu i mekim olsem? Yumi wok long kisim save long ol lotu na pasin bilong ol man long hap bilong yumi na bai yumi inap helpim gut ol?—1 Korin 9:19-23.
9 Taim bilong las de i wok long go nogut tru, olsem na ol wasman i mas redi long senisim sampela rot bilong helpim lain sipsip bilong ol, em kain kain hevi i wok long painim ol. (2 Timoti 3:1) Yupela ol elda, nau i no taim bilong bihainim strongpela pasin! Elda i no ken strong strong long stretim ol hevi long rot em i bin mekim bipo sapos nau dispela pasin i no mekim gutpela wok, o sapos “wokboi i gat gutpela tingting” i wokim sampela nupela buk samting i toktok long ol dispela hevi bilong nau. (Matyu 24:45; na lukim Saveman 7:10; 1 Korin 7:31.) Wanpela elda i laik tru long helpim wanpela sista i gat bikpela bel hevi. Tasol elda i ting, bel hevi bilong dispela sista i no bikpela tumas, na em i tokim sista long sampela liklik samting em i ken mekim bilong stretim. Orait, bihain Sosaiti Was Taua i kamapim sampela tok long ol nius samting em Baibel i as bilong en na i stret wantaim hevi bilong dispela sista. Em nau, elda i toktok gen wantaim em na bihainim ol dispela nupela tok bilong stretim ol kain hevi olsem, na elda i pilim gut hevi bilong sista. (Lukim 1 Tesalonaika 5:14, 15.) Elda i mekim gutpela pasin tru bilong isi long ol man!
10 Na taim ol elda i bung, nogut wanpela elda i strong long mekim olgeta tok. (Luk 9:48) Na siaman bilong ol i mas was gut, nogut em i mekim olsem. Na taim wanpela o tupela elda i no wanbel wantaim ol narapela long wanpela tok ol i laik pasim, tupela i no ken strong long ol narapela i mas bihainim tingting bilong tupela. Sapos samting ol narapela elda i laik mekim i no kalapim wanpela lo bilong Baibel, orait tupela bai bihainim tingting bilong ol narapela, long wanem, tupela i save, ol elda i mas isi long ol man. (1 Timoti 3:2, 3) Tasol lain elda olgeta i mas tingim tok bilong Pol, em i bin krosim kongrigesen bilong Korin, long wanem, ol i larim ol man i stap em ol i strong long bihainim tingting bilong ol yet na ol i laik kamap olsem ol “namba wan aposel.” (2 Korin 11:5, 19, 20) Olsem na ol elda i no ken surik long stretim wanpela elda sapos em i bihainim dispela pasin, tasol ol i mas mekim long pasin isi.—Galesia 6:1.
Taim Yumi Mekim Wok Bos
11 Taim Jisas i stap long graun em i save isi long ol man, na dispela i kamap klia long pasin bilong em long mekim wok long namba God i bin givim long em. Em i narapela kain tru long ol bos bilong lotu i stap long taim bilong em! Lo bilong God i tok, ol man i no ken mekim wanpela wok long de Sabat, maski em i wok bilong bungim paiawut tasol. (Kisim Bek 20:10; Namba 15:32-36) Ol bikman bilong lotu i laik bosim pasin bilong ol man long bihainim dispela lo. Olsem na ol yet i putim lo bilong makim samting man i ken litimapim long de Sabat, olsem: Hevi bilong en i no ken winim hevi bilong tupela pikinini bilong fik i drai pinis. Na i tambu long putim su i gat nil, long wanem, su bai hevi tumas, na taim ol i apim lek bilong wokabaut, i olsem ol i mekim wok! Ol dispela bikman bilong lotu i bin skruim olsem 39 lo moa long lo bilong God long de Sabat, na ol i skruim gen planti liklik lo moa long en. Tasol Jisas i no laik putim planti lo na tambu long ol man em ol i no inap bihainim.—Matyu 23:2-4; Jon 7:47-49.
12 Orait, yu ting Jisas i no bin bihainim gut ol stretpela lo bilong God? Nogat. Em i bihainim stret olgeta lo bilong God! Tasol em i save, taim man i pilim tru as bilong ol dispela lo, ol inap givim bel long bihainim. Ol Farisi i laik bosim strong ol man, olsem na ol i putim planti lo na tambu long ol. Tasol Jisas i laik putim ol lo bilong God i go long bel bilong ol man. Olsem: Jisas i save, ol i no ken abrusim ol kain lo bilong God olsem “stap longwe long pasin pamuk.” (1 Korin 6:18) Olsem na Jisas i tokim ol man long sampela tingting inap pulim man long mekim pasin pamuk. (Matyu 5:28) Bilong skulim ol man olsem, Jisas i mas i gat gutpela tingting na save tru, winim wok bilong putim tasol ol strongpela lo na tambu long ol man.
13 Long nau tu, ol elda i laik putim ol lo bilong God i go long bel bilong ol man. Olsem na ol i no putim planti strongpela lo bilong ol yet long ol. (Lukim Daniel 6:7-16.) Ating sampela taim ol elda i mas givim tok long kongrigesen long pasin bilong bilasim skin, tasol ol i mas mekim long pasin isi. Na sapos elda i toktok planti oltaim long en o em i strong long kongrigesen i mas bihainim tingting bilong em yet long dispela, ating bai em i kisim nem olsem man i no save isi long ol man. Tru tumas, yumi olgeta i no ken subim ol narapela long bihainim tingting na pasin bilong yumi yet.—Lukim 2 Korin 1:24; Filipai 2:12.
14 Na ol elda i ken askim skin bilong ol yet, ‘Mi save isi long ol man?’ Jisas i olsem. Planti taim em i kamapim klia olsem em i laik bai ol disaipel i givim bel long mekim wok na em i amamas taim ol i mekim olsem. Na em i litimapim nem bilong rabismeri em i bin givim liklik mani bilong em olsem ofa. (Mak 12:42, 43) Na taim Maria i givim samting i gat bikpela pe na ol disaipel i toktok planti long dispela, Jisas i krosim ol na em i tok: “Larim dispela meri. . . . Em i bin mekim gutpela pasin tru long mi.” (Mak 14:6, 8) Na taim ol birua i laik kam holim Jisas long nait, em i laik bai 3-pela aposel i was i stap wantaim em, tasol ai bilong ol i hevi na ol i wok long slip. Tasol em i isi long ol, na long pasin sori em i tokim ol: “Tru, bel em i gat laik bilong mekim samting, tasol bodi em i no gat strong.”—Mak 14:34-38.
15 Tru, Jisas i laik kirapim ol disaipel long “taitim bun tru.” (Luk 13:24) Tasol em i no subim ol long mekim. Em i stap olsem gutpela piksa, na em i go pas long mekim wok, na em i laik bai bel bilong ol i pilim tru samting ol i mas mekim, na nau em i larim spirit bilong Jehova i kirapim ol. Long nau tu, ol elda i mas wok long kirapim ol sipsip long givim bel long mekim wok bilong Jehova, tasol ol i no ken subim ol na toktok planti long wok bilong ol na bai ol i sem na pilim olsem Jehova i no amamas long ol. Sapos ol elda i mekim olsem, dispela inap bagarapim bel bilong ol brata sista em ol i mekim wok inap long strong bilong ol. Nogut elda i kisim nem olsem “hatpela man”—dispela i narapela kain tru long pasin bilong isi long man!—1 Pita 2:18.
16 Yumi olgeta i mas isi long ol narapela na yumi no ken ting ol i mas mekim bikpela wok moa. Wanpela sista wantaim man bilong em i mas lusim wok misineri na go bek long ples na lukautim mama i gat sik. Sista i raitim pas na tok: “Long nau i gat planti hevi long mipela ol pablisa insait long ol kongrigesen. Mipela i bin mekim wok sekit na wok distrik na ol dispela hevi i no bin painim mipela. Mi save ting, ‘Bilong wanem dispela sista i no tilim buk samting bilong dispela mun? Ating em i no save kaunim Wok Kingdom.’ Tasol nau mi save pinis long as bilong en. Ol hevi i mekim na sampela pablisa i gat hatwok tru long i go autim tok.” Olsem na yumi mas amamas long wok ol pablisa i mekim na tokim ol olsem. Maski skelim ol long ol wok ol i no bin mekim.
17 Yumi ken tingim Jisas, em i bihainim pasin bilong Papa bilong em na em i no bel nogut long wanpela man i kisim hap wok bilong em long bosim ol samting. Em i makim lain wokboi bilong em long “bosim olgeta samting bilong en” long graun. (Matyu 24:45-47) Na em i no pret long harim tingting bilong ol narapela. Planti taim em i askim ol: ‘Yupela ting olsem wanem?’ (Matyu 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Na lain bilong Krais long nau i mas mekim olsem. Maski ol i gat namba long bosim wok, ol i mas harim tingting bilong ol narapela. Yupela ol papamama, yupela ol man marit, yupela ol elda, putim yau long tok bilong ol narapela!
18 Yumi olgeta i laik bai yumi gat nem olsem ‘man bilong isi long ol man.’ (Filipai 4:5) Tasol olsem wanem yumi ken save, yumi gat nem olsem? Bipo Jisas i laik save, ol man i ting olsem wanem long em. Olsem na em i askim ol disaipel. (Matyu 16:13) Orait, yu tu yu ken askim wanpela man yu save bilip long em, na em i ken tokim yu stret, yu gat nem olsem man bilong isi long ol man o nogat. Yumi olgeta i mas wok long bihainim moa yet pasin bilong Jisas long isi long ol man! Na sapos yumi gat namba long bosim ol man, yumi mas mekim long pasin isi, olsem Jehova na Jisas, na redi long lusim rong bilong man, o senisim rot bilong mekim wanpela samting. Tru tumas, yumi olgeta i mas isi long olgeta man.—Taitus 3:2.
[Ol Futnot]
a Buk New Testament Words i tok, ‘Man i gat pasin epieikēs [isi long man] em i save, sampela taim rot bilong mekim wanpela samting i stret olgeta long lo, tasol dispela i no stretpela pasin bilong mekim long man. Em i save wanem taim em i mas lusim liklik dispela lo bambai em i ken bihainim wanpela lo i antap moa long en.’
Bai Yu Bekim Olsem Wanem?
◻ Bilong wanem ol Kristen i mas isi long ol man?
◻ Olsem wanem ol elda i ken bihainim pasin bilong Jisas long lusim rong bilong man?
◻ Bilong wanem yumi mas redi long senisim rot bilong mekim wanpela samting, olsem Jisas i bin mekim?
◻ Taim yumi mekim wok bos, olsem wanem yumi ken kamapim klia olsem yumi man bilong isi long ol man?
◻ Olsem wanem yumi ken skelim yumi yet, yumi man bilong isi long ol man o nogat?
[Askim Bilong Stadi]
1. Long nau, bilong wanem i hatwok long bihainim pasin bilong isi long ol man?
2. Olsem wanem tok bilong aposel Pol long Filipai 4:5 i helpim yumi long skelim pasin bilong yumi, yumi isi long ol man o nogat?
3. (a) Dispela tok Grik ol i tanim olsem “isi long ol man,” wanem insait bilong en? Bilong wanem yumi laikim dispela pasin? (b) Olsem wanem Kristen inap lain long kamap man bilong isi long ol man?
4. Olsem wanem yumi save, Jisas i redi long lusim rong bilong man?
5. (a) Ol elda i mas i gat wanem kain nem namel long ol sipsip? (b) Taim ol elda i gat wok long harim kot, pastaim ol i mas kaunim wanem samting? Bilong wanem ol i mas mekim olsem?
6. Taim meri bilong narapela lain i askim Jisas long rausim spirit nogut long pikinini meri bilong em, Jisas i mekim wanem na i kamapim klia olsem em i man bilong isi long ol man?
7. Ol papamama i ken mekim wanem bilong kamapim klia olsem ol i isi long man? Bilong wanem ol i mas mekim olsem?
8. Ol elda long kongrigesen i ken mekim wanem bilong i go pas long helpim gut ol man insait long teritori bilong ol?
9. Bilong wanem elda i no ken strong tumas long bihainim pasin bilong em bilong bipo long stretim ol hevi?
10. (a) Elda i ken mekim wanem long narapela elda na long lain elda olgeta bilong kamapim klia olsem em i gat pasin bilong isi long ol man? (b) Lain elda i mas ting olsem wanem long ol brata i strong long bihainim tingting bilong ol yet?
11. Pasin bilong ol bikman bilong lotu Juda long bosim ol man i narapela kain olsem wanem long pasin bilong Jisas long bosim ol man?
12. Olsem wanem yumi ken tok, Jisas i no surik long bihainim ol stretpela lo bilong Jehova?
13. (a) Bilong wanem ol elda i no ken kamapim ol strongpela lo bilong ol yet? (b) Wanem sampela samting em ol wan wan yet i mas skelim long bel bilong ol na elda i no ken putim lo long en?
14. Olsem wanem Jisas i kamapim klia olsem em i isi long ol man na em i no subim ol long mekim wok?
15, 16. (a) Bilong wanem ol elda i mas was gut na no ken subim ol sipsip o toktok planti long ol? (b) Olsem wanem wanpela sista i stretim tingting bilong em long ol samting em i ting ol narapela i mas mekim?
17. Olsem wanem Jisas i stap olsem gutpela piksa long pasin bilong isi long ol man?
18. (a) Olsem wanem yumi ken save, yumi gat nem olsem man bilong isi long ol man o nogat? (b) Yumi olgeta i mas tingting strong long mekim wanem?
[Piksa long pes 15]
Pita i tanim bel na Jisas i lusim rong bilong em
[Piksa long pes 16]
Taim Jisas i lukim wanpela meri i gat strongpela bilip tru, Jisas i save, long dispela taim em i no ken strong tumas long bihainim wanpela lo
[Piksa long pes 18]
Yupela papamama, putim yau!
[Piksa long pes 18]
Yupela man marit, putim yau!
[Piksa long pes 18]
Yupela elda, putim yau!