Lait i Kamap—Sampela i Bikpela na Sampela i Liklik (Namba Wan Hap)
“Rot bilong ol stretpela man i lait olsem san i kamap long moningtaim, na lait i wok long kamap strong moa, inap long belo.”—SINDAUN 4:18.
GOD i bin givim lait long ol man na isi isi em i kamapim klia ol tok i tru bilong spirit, olsem Sindaun 4:18 i makim. Dispela i kamapim save na gutpela tingting bilong God. Stori i kamap pastaim i soim yumi pinis, truim bilong Sindaun 4:18 i kamap pinis long taim bilong ol aposel. Sapos olgeta tok i tru bilong Baibel i kamap ples klia insait long wanpela taim tasol, bai em i olsem strongpela lait tru i bagarapim ai bilong ol man na i longlongim ol—i olsem taim yumi lusim wanpela ples i tudak tru na yumi kam ausait long ples klia na san i lait strong. Na taim ol tok i tru bilong Baibel i wok long kamap ples klia isi isi, dispela i wok long strongim bilip bilong ol Kristen i go i go. Em i olsem lait i wok long kamapim klia moa long tingting bilong ol ol samting ol i bilip na wet long en, na i kamapim klia rot ol i mas wokabaut long en.
“Wokboi i Gat Gutpela Tingting”
2 Long taim bilong ol aposel, Jisas i bin mekim wok long wanpela kain strong bilong antap bilong givim lait long ol disaipel. Yumi ken tingim tupela taim em i bin mekim olsem: Long de Pentikos bilong yia 33, na long yia 36, taim Kornilius i tanim bel. Na tu, Krais i mekim wok long sampela man bilong graun, olsem em i tok profet long en: “Wanem wokboi i gat gutpela tingting, na i save mekim gutpela wok oltaim? Bikman i save makim dispela kain wokboi bilong bosim ol arapela wokboi bilong en, na bilong skelim kaikai long ol long taim bikman i makim. Dispela kain wokboi i ken amamas tru taim bikman bilong en i kam bek na i lukim em i stap mekim wok bilong en. Mi tok tru long yupela, bikman bai i makim dispela wokboi bilong bosim olgeta samting bilong en.” (Matyu 24:45-47) Yumi save, dispela wokboi em i no wanpela man tasol, long wanem, em i mas givim kaikai long ol narapela wokboi, kirap long taim kongrigesen Kristen i kamap nupela long Pentikos i kam inap long taim Bikman, em Krais Jisas, i kam na skelim wok bilong dispela wokboi. Ol samting i kamap i makim olsem olgeta Kristen God i bin makim long spirit holi, taim ol i stap yet long graun olgeta wantaim em dispela wokboi i gat gutpela tingting, maski ol i stap long wanem wanem taim.
3 Pastaim husat ol i insait long dispela lain wokboi i gat gutpela tingting? Wanpela em aposel Pita, em i bin bihainim tok bilong Jisas, olsem: “Yu lukautim ol sipsip bilong mi long kaikai.” (Jon 21:17) Sampela moa bilong dispela lain em Matyu, em i bin raitim wanpela Gutnius i gat nem bilong em, na Pol, Jems, Jut, em spirit holi i bin kirapim ol long raitim sampela pas. Aposel Jon tu, em i bin raitim ol tok bilong Kamapim Tok Hait, na wanpela Gutnius, na sampela pas, em tu i insait long dispela lain wokboi i gat gutpela tingting. Ol dispela man i bihainim tok bilong Jisas na ol i raitim ol dispela hap bilong Baibel.
4 Sapos olgeta Kristen God i bin makim long spirit holi ol i bilong lain wokboi i gat gutpela tingting, maski ol i stap we long graun, orait husat dispela “ol arapela wokboi”? Em olgeta wan wan bilong dispela lain yet. Sapos ol i wok long givim kaikai bilong spirit long ol narapela, orait ol i bilong dispela lain “wokboi,” na sapos ol i kisim dispela kaikai bilong spirit, ol i olsem “ol arapela wokboi.” I olsem: Long 2 Pita 3:15, 16, aposel Pita i stori long ol pas bilong Pol. Taim Pita i kaunim ol dispela pas, em i wanpela bilong ol arapela wokboi—em i kisim kaikai bilong spirit Pol i bin givim olsem wanpela man bilong dispela lain wokboi.
5 Buk God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached i tok: “Olsem wanem dispela lain ‘wokboi i gat gutpela tingting’ i bin i stap na mekim wok bihain long taim bilong ol aposel bilong Bikpela Krais Jisas na i kam inap long nau, em yumi no save gut long dispela samting. Ating taim sampela i stap long graun olsem lain ‘wokboi,’ ol i redim kaikai bilong sampela moa i kamap bihain long ol, na i go i go olsem. (2 Timoti 2:2) Tasol klostu long yia 1900, i gat sampela man i pret long God na ol i laikim tumas ol kaikai bilong spirit i stap long Baibel Holi na ol i laik kisim dispela kaikai . . . Ol i kirapim ol grup . . . bilong stadi long Baibel na ol i wok long kisim save long ol bikpela tok i tru bilong Baibel Holi. Ol man bilong dispela lain i stadi long Baibel na ol i gat gutpela bel na i no tingim ol yet tasol, ol i laik tru long givim ol dispela hap kaikai bilong spirit long ol narapela. Ol i olsem ‘wokboi’ i laik mekim gut wok bilong givim kaikai bilong spirit long ‘ol arapela wokboi’ long ‘taim bikman i makim.’ Ol i gat ‘gutpela tingting’ na ol i save, dispela em i taim stret olsem Bikman i makim, na ol i save wanem rot i gutpela bilong skelim dispela kaikai. Ol i wok strong long skelim dispela kaikai long ol narapela.”—Pes 344-345.a
Lait i Kamap Klostu Long Taim Bilong Yumi
6 Wanpela samting i klia tru, olsem: Dispela lain Jehova i mekim wok long en bilong kamapim isi isi lait bilong spirit, ol i no hambak na tok, long save bilong ol yet ol i kamapim dispela lait; nogat. Tingting bilong C. T. Russell, em namba wan presiden bilong Sosaiti Was Taua, i olsem: Bikpela i amamas long mekim wok long liklik save ol i holim. Ol birua bilong Brata Russell i mekim tok bilas long em, tasol em i tokaut strong olsem em i no bin bungim wanpela man olsem ‘lain bilong Russell,’ na i no gat wanpela tok olsem “bilip bilong Russell.” Em i tokaut olsem God yet i as bilong dispela lait bilong spirit ol i kisim.
7 Ol bikpela wok Brata Russell na ol wanwok bilong em i bin mekim i kamapim klia tru olsem spirit holi bilong Jehova i bosim wok bilong ol. Wok bilong ol i makim stret olsem ol i bilong lain wokboi i gat gutpela tingting. Planti pris pasto long dispela taim bipo ol i tok ol i bilip olsem Baibel em i Tok Bilong God na Jisas em i Pikinini bilong God, tasol ol i helpim ol bilip giaman bilong Babilon, olsem God Triwan, na yumi gat wanpela tewel i no save dai, na bikpaia. Tru tumas, spirit holi yet i as na wok bilong Brata Russell na ol wanwok i mekim tok i tru i lait moa yet, winim olgeta taim bipo. Dispela i stret wantaim tok promis bilong Jisas. (Jon 16:13) Ol dispela Sumatin Bilong Baibel em God i bin makim long spirit holi, wok bilong ol i makim stret olsem ol i bilong lain wokboi i gat gutpela tingting, em ol i gat wok long givim kaikai bilong spirit long ol wokboi bilong Bikman. Dispela wok bilong ol i helpim tru wok bilong bungim ol manmeri God i makim ol.
8 Yumi kirap nogut taim yumi lukim olsem long rot bilong spirit bilong em, Jehova i wok long givim lait long ol Sumatin Bilong Baibel, olsem: Ol i kamapim klia olsem Man bilong wokim yumi em i stap tru, na nem bilong em Jehova. (Song 83:18; Rom 1:20) Ol i kisim save olsem Jehova i gat 4-pela bikpela pasin—strong, stretpela pasin, gutpela tingting, laikim tru ol man. (Stat 17:1; Lo 32:4; Rom 11:33; 1 Jon 4:8) Ol dispela Kristen God i bin makim ol, ol i kamapim klia tru olsem Baibel em i Tok Bilong God na tok bilong en i tru. (Jon 17:17; 2 Timoti 3:16, 17) Na ol i tok, Pikinini bilong God, em Krais Jisas, God yet i wokim em na em i bin givim skin bilong em olsem ofa bilong baim bek olgeta man bilong graun. (Matyu 20:28; Kolosi 1:15) Na spirit holi em i no namba 3 man insait long God Triwan, nogat; em i strong bilong God.—Aposel 2:17.
9 Ol Sumatin Bilong Baibel i save klia olsem yumi ol man i no gat wanpela tewel i no save dai—yumi save dai tru. Na ol i kisim save olsem “sin i save givim pe long ol wokboi bilong en. Dispela pe em dai tasol”—i no bilong i go long bikpaia, long wanem, i no gat kain ples olsem bikpaia. (Rom 5:12; 6:23; Stat 2:7; Esekiel 18:4) Na ol i save klia olsem tok bilong evolusen, olsem yumi kamap long rot bilong ol animal, i no stap long Baibel, na i no gat as bilong en. (Stat, sapta 1 na 2) Na ol i kisim save tu olsem Baibel i makim tupela gutpela samting yumi inap wet long kisim—144,000 manmeri em God i makim ol long spirit na ol i bihainim lek bilong Krais, ol bai kisim laip long heven, na “planti manmeri tru” bilong lain “arapela sipsip” i no gat namba bilong en, ol bai stap long Paradais long graun. (KTH 7:9; 14:1; Jon 10:16) Ol Sumatin Bilong Baibel i save, graun i bilong i stap oltaim na i no ken paia, olsem planti lotu i tok. (Saveman 1:4; Luk 23:43, Nupela Testamen bilong 1978) Na ol i kisim save olsem, taim Krais i kam bek, ol man i no inap lukim em, na em bai givim strafe long ol lain bilong graun na kamapim Paradais long graun.—Aposel 10:42; Rom 8:19-21; 1 Pita 3:18.
10 Na ol Sumatin Bilong Baibel i kisim save olsem, baptais bilong Baibel i no olsem yumi tromoi hap wara long het bilong liklik pikinini. Olsem Jisas i tok long mekim long Matyu 28:19, ol bilipman i skul pinis long tok bilong Baibel ol tasol i ken kisim baptais insait long wara. Na ol i kisim save olsem Baibel i no as bilong pasin bilong ol pris pasto long i stap narapela kain long ol man nating bilong lotu. (Matyu 23:8-10) Olgeta Kristen i mas mekim wok bilong autim gutnius. (Aposel 1:8) Na ol Sumatin Bilong Baibel i save, ol i mas mekim bung bilong tingim dai bilong Krais long wanpela taim tasol long olgeta yia, long Nisan 14. Na ol i save, Paska, olsem Ista, em i wanpela bikpela de bilong ol haiden. Ol i bilip tru olsem God yet i helpim wok bilong ol, olsem na ol i no save singaut long mani. (Matyu 10:8) Long bipo yet ol i save, ol Kristen i mas bihainim ol lo bilong Baibel, na wanpela lo i olsem ol i mas wok long kisim ol pasin em spirit holi bilong God i save kamapim long man.—Galesia 5:22, 23.
Lait i Wok Long Kamap Moa Yet
11 Kirap long 1919 Jehova i givim planti lait moa long ol wokboi bilong em. Ol i bin kisim bikpela lait long kibung i kamap long Sida Poin long 1922, taim namba 2 presiden bilong Sosaiti Was Taua, em J. F. Rutherford, i tokaut strong olsem nambawan wok bilong ol wokboi bilong Jehova, em bilong “autim tok, autim tok, autim tok, long King na kingdom bilong em”! Long yia bihain stret long en, ol i kisim strongpela lait long tok piksa bilong ol sipsip na meme. Ol i kisim save olsem, truim bilong dispela tok profet i mas kamap long de bilong Bikpela long nau, na i no long Taim Bilong Wan Tausen Yia, olsem pastaim ol i bin ting. Long Taim Bilong Wan Tausen Yia, ol brata bilong Krais i no inap sik, na ol man i no inap kalabusim ol. Na long pinis bilong dispela Wan Tausen Yia, God Jehova yet bai mekim kot long ol man—Krais Jisas nogat.—Matyu 25:31-46.
12 Long 1926 ol Sumatin Bilong Baibel i kisim narapela lait—ol i kisim save olsem pait bilong Armagedon i no pait ol man bai mekim bilong stretim ol hevi bilong ol, olsem pastaim ol i bin ting. Long dispela pait Jehova bai kamapim long ples klia tru bikpela strong bilong em, na bai olgeta man i save tru, em i God.—KTH 16:14-16; 19:17-21.
Krismas—Bikpela De Haiden
13 Bihain liklik wanpela lait i kamap na dispela i kirapim ol Sumatin Bilong Baibel long lusim pasin bilong mekim Krismas. Paslain long dispela, ol Sumatin Bilong Baibel long olgeta hap ol i save mekim Krismas, na long hetkota bilong ol long Bruklin ol i save mekim bikpela kaikai na amamas. Tasol ol i kisim tingting olsem, dispela bikpela de bilong Disemba 25 em i samting bilong ol haiden, na misin giaman i bin lusim tok bilong Baibel em i kisim dispela de bambai ol haiden i no ken hatwok long tanim bel. Na ol i kisim save tu olsem mama i no bin karim Jisas long taim bilong kol, long wanem, taim mama i karim em, ol sipsip i wok long kaikai gras ausait long nait na ol wasman i lukautim ol. Tasol ol i no inap mekim olsem long Disemba. (Luk 2:8) Baibel i makim olsem mama i bin karim Jisas long Oktoba 1 samting. Na ol Sumatin Bilong Baibel i kisim save olsem, dispela tripela “saveman” ol i bin i go lukim Jisas taim em i gat tupela krismas samting, em ol glasman haiden.b
Wanpela Nupela Nem
14 Long 1931 ol Sumatin Bilong Baibel i kisim wanpela bikpela lait bilong tok i tru—em i kamapim long ples klia wanpela nem i stret wantaim Baibel. Lain bilong Jehova i save, ol i no inap kisim ol nem nabaut ol man i givim long ol, olsem Lain Bilong Russell, Lain i Bilip Long Wan Tausen Yia, na “ol man i no bilip long bikpaia.”c Tasol ol i pilim tu olsem dispela nem ol i bin kisim—Intenesenel Sumatin Bilong Baibel—i no stret tumas long ol. Ol i no sumatin tasol bilong Baibel. I gat planti ol narapela man i stadi long Baibel, tasol ol i no wankain liklik olsem ol Sumatin Bilong Baibel.
15 Orait, olsem wanem ol Sumatin Bilong Baibel i kisim nupela nem? Inap planti yia Wastaua i bin kamapim long ples klia nem bilong Jehova. Olsem na i stret tru long ol Sumatin Bilong Baibel i mas kisim nem i stap long Aisaia 43:10. Jehova i tok: “Yupela i witnes bilong mi. Mi bin makim yupela bilong i stap wokman bilong mi. Olsem bai yupela inap save long mi na bilip long mi na bai yupela i save gut olsem mi wanpela tasol mi God tru. Bipo i no gat wanpela God i bin kamap na i stap pastaim long mi. Na bihain tu bai i no gat wanpela god i kisim ples bilong mi.”
Jehova i King Tru na “Planti Manmeri Tru”
16 I gat wanpela lait i kamap long namba tu volyum bilong buk Vindication, em Sosaiti Was Taua i wokim long 1932, na nau ol i save, ol tok profet bilong Aisaia, Jeremaia, Esekiel, na sampela profet moa i stori long ol Juda bai go bek long ples bilong ol, ol dispela tok profet i no makim ol Juda bilong skin i no bilip na ol i tingim ol samting bilong politik tasol na ol i go bek long Palestain. Ol dispela tok profet long ol Juda bai go bek long ples bilong ol, liklik truim bilong en i kamap taim ol Juda i lusim kalabus long Babilon long yia 537 paslain long Krais. Tasol bikpela truim bilong en i kamap taim Jehova i kisim bek ol Israel bilong spirit na ol i stap gutpela, kirap long 1919, na long nau ol wokman tru bilong Jehova i stap insait long paradais bilong spirit na ol i gat planti gutpela samting bilong spirit.
17 Bihain sampela lait moa i kamapim klia olsem nambawan bikpela laik bilong Jehova, i no bilong kisim bek ol man—em i laik kamapim long ples klia olsem em i King tru bilong heven na graun. Na bikpela as tok tru bilong Baibel em i no dispela tok bilong baim bek ol man, nogat; bikpela as tok bilong en em Kingdom, long wanem, Kingdom yet bai kamapim long ples klia olsem Jehova i King bilong heven na graun. Em i wanpela bikpela lait tru i kamap! Nau ol Kristen i dediket pinis ol i no tingting tasol long i go kwik long heven.
18 Long 1935 wanpela bikpela lait bilong tok i tru i kamapim klia olsem ol dispela “planti manmeri tru” em Kamapim Tok Hait 7:9-17 i stori long en i no wanpela nambatu lain bilong i go long heven, nogat. Pastaim ol i ting ol manmeri dispela ol ves i toktok long en, God i bin makim ol tu bilong i go long heven, tasol ol i no stap gut olgeta long em, olsem na ol i sanap long pes bilong sia king na ol i no sindaun long ol sia king na mekim wok king na pris wantaim Krais Jisas. Tasol dispela tingting i no stret. Yumi mas i stap gut olgeta long God, na sapos nogat, orait yumi no stap gut long em. Olsem na nau ol i save, dispela tok profet i makim bikpela lain planti manmeri tru i no gat namba bilong en, em ol i bilong olgeta kantri, na nau Jehova i wok long bungim ol na ol i gat tingting long i stap long graun. Em ol dispela “sipsip” bilong Matyu 25:31-46 na “ol arapela sipsip” bilong Jon 10:16.
Kruse—I No Wanpela Mak Kristen
19 Inap planti yia ol Sumatin Bilong Baibel i tingim kruse em i wanpela bikpela mak bilong lotu Kristen. Ol i save pasim wanpela pin olsem bilas, i gat kruse na hat bilong king long en. Baibel King James Version i tok, Jisas i tokim ol disaipel bilong em long karim “kruse” bilong ol, olsem na planti man i ting ol i bin hangamapim Jisas long kruse. (Matyu 16:24; 27:32) Na inap planti yia dispela mak i stap long skin bilong nius Wastaua.
20 Wanpela buk (Riches) em Sosaiti i wokim long 1936, em i kamapim klia olsem ol i bin pasim Jisas long wanpela pos—i no long kruse. Wanpela saveman i tok, dispela tok Grik (stau·rosʹ) ol i raitim olsem “kruse” long Baibel King James Version, “i makim wanpela pos. . . . [Em] i narapela kain long kruse bilong ol misin i gat tupela han bilong en. . . . Ol Kaldia bilong bipo yet i bin kamapim dispela kruse na em i mak bilong god Tamus.” Tasol samting ol i bin pasim Jisas long en na em i dai, yumi no ken adorim dispela samting—yumi mas ting em i samting nogut tru.
21 I gat sampela lait moa i bin kamap—sampela i bikpela na sampela i olsem liklik. Long stori i kamap bihain long dispela, bai yumi toktok long ol dispela lait.
[Ol Futnot]
a Sosaiti Wastaua bilong Nu Yok i wokim dispela buk.
b Bihain ol i kisim save olsem: Sapos yumi no inap mekim betde bilong nambawan pikinini tru i bin kamap long graun, orait yumi no inap mekim betde bilong ol narapela man tu. Ol Israel na ol Kristen bilong pastaim i no bin mekim betde. Baibel i kolim tupela betde tasol—bilong Fero na bilong Herot Antipas. Long dispela tupela betde ol i bin katim nek bilong tupela man. Ol Witnes Bilong Jehova i no save mekim betde, long wanem, ol haiden i as bilong en, na em i save litimapim nem bilong dispela man ol i mekim betde bilong em.—Stat 40:20-22; Mak 6:21-28.
c Em wanpela popaia sampela lotu i gat nem Kristen ol i bin mekim. Ol birua bilong Martin Luter i bin givim nem Luteran long lain bilong em, na bihain ol i kisim dispela nem. Na ol Baptis tu, ol man i givim dispela nem long ol, long wanem, ol i save autim tok olsem taim man i baptais em i mas i go insait long wara. Na ol Metodis i kisim dispela nem em wanpela man i no bilong dispela lotu em i givim long ol. Wanpela lain ol i kolim Sosaiti Bilong Ol Pren, bihain ol man i kolim ol olsem Quaker. Wanpela bikpela buk (The World Book Encyclopedia) i stori long olsem wanem ol i bin kisim dispela nem. Buk i tok: “Dispela tok Quaker [olsem man bilong guria] em i wanpela tok bilas ol i mekim long Fox [em man i bin kamapim dispela lotu], em i bin tokim wanpela jas bilong Inglan, em i mas ‘guria long Tok Bilong Bikpela.’ Jas i kolim Fox olsem ‘man bilong guria’ [quaker].”
Yu Inap Tingim?
◻ Husat dispela “wokboi i gat gutpela tingting”? Husat dispela “ol arapela wokboi”?
◻ Wanem sampela lait i bin kamap klostu long taim bilong yumi?
◻ Bilong wanem dispela nupela nem, ol Witnes Bilong Jehova, i stret?
◻ Long 1935 lait i kamap na ol i save klia long wanem ol bikpela tok i tru?
[Askim Bilong Stadi]
1. Bilong wanem Jehova i kamapim klia tok i tru isi isi tasol?
2. Jisas i makim olsem em bai mekim wok long husat bilong givim lait bilong spirit long ol disaipel bilong em? Husat ol i insait long dispela lain em i mekim wok long en?
3. Pastaim husat ol i insait long dispela lain wokboi?
4. Husat dispela “ol arapela wokboi”?
5. (a) Olsem wanem long dispela wokboi bihain long taim bilong ol aposel? (b) Klostu long yia 1900 wanem ol samting i kamap?
6. Wanem samting i klia tru long wok bilong kamapim long ples klia tok i tru isi isi tasol?
7. Wanem samting i makim stret olsem Brata Russell na ol wanwok bilong em i bilong dispela lain wokboi i gat gutpela tingting?
8. Wanem ol samting bilong Jehova, na Baibel, na Jisas, na spirit holi, ol Sumatin Bilong Baibel i klia gut long en?
9. (a) Ol Sumatin Bilong Baibel i klia gut long wanem ol tok i tru long ol man bilong graun, na samting inap painim ol olsem Baibel i makim? (b) Wanem ol narapela tok i tru ol wokman bilong Jehova i klia gut long en long dispela taim?
10. Wanem tok i tru ol Sumatin Bilong Baibel i kisim save long en long ol samting bilong baptais, na pasin bilong ol pris pasto long i stap narapela kain long ol man nating bilong lotu, na bung bilong tingim dai bilong Krais?
11. Ol i kisim wanem lait long wok bilong ol Kristen na tok piksa bilong Jisas long ol sipsip na meme?
12. Wanem lait ol i kisim long Armagedon?
13. (a) Ol i kisim wanem lait long pasin bilong mekim Krismas? (b) Bilong wanem ol i no mekim moa ol betde? (Na lukim sta daunbilo.)
14. Bilong wanem dispela nem Sumatin Bilong Baibel i no stret tumas long lain bilong Jehova?
15. Long 1931 ol Sumatin Bilong Baibel i kisim wanem nem? Olsem wanem dispela nem i stret long ol?
16. Ol tok profet long ol Juda bai go bek long ples na i stap gutpela, bilong wanem dispela i no inap makim ol Juda bilong skin i bin go bek long Palestain? Ol dispela tok profet i makim husat?
17, 18. (a) Bihain wanpela lait i kamap na ol i save, wanem nambawan bikpela laik bilong Jehova? (b) Long 1935 ol i kisim wanem lait long Kamapim Tok Hait 7:9-17?
19, 20. Bilong wanem kruse i no inap i stap olsem mak bilong lotu Kristen tru?
21. Long stori i kamap bihain long dispela, bai yumi toktok long wanem samting?
[Piksa long pes 17]
C. T. Russell na ol wanwok bilong em i givim lait bilong spirit long ol man, tasol ol i tokaut olsem Jehova yet i as bilong dispela lait