Ol Amon—Ol i Mekim Pasin Birua Olsem Bekim Bilong Gutpela Pasin
WANPELA biktaun bilong nau, nem bilong en Aman, em i nambawan biktaun bilong wanpela lain long Jordan, ol i kolim Hasemait. Em i ples bilong wanpela lain ol i pinis olgeta long graun. Dispela lain em ol Amon. Tasol ol Amon ol i husat? Na samting i bin painim ol na ol i pinis olgeta, em inap lainim yumi long wanem samting?
Ol Amon ol i tumbuna pikinini bilong stretpela man Lot. (Stat 19:35-38) Lot em i pikinini bilong brata bilong Abraham, olsem na yumi ken tok, ol Amon i kasen brata bilong ol Israel. Ol tumbuna pikinini bilong Lot ol i kirap lotuim ol god giaman, tasol God Jehova i tingting yet long ol. Taim ol Israel i kam klostu long Graun Bilong Promis, God i givim toksave long ol olsem: “Bai yupela i go klostu long graun bilong ol Amon, ol tumbuna pikinini bilong Lot. Tasol yupela i no ken mekim wanpela samting bilong mekim ol [Amon] i kros, o kirapim pait wantaim ol. Long wanem, mi bin givim dispela graun long ol pinis na bai mi no ken givim yupela wanpela hap graun bilong ol.”—Lo 2:19.
Olsem wanem? Ol Amon i tenkyu long gutpela pasin Jehova i mekim long ol? Nogat. Ol i no laik tok olsem Jehova i bin givim wanpela samting long ol. Ol i mekim pasin birua long lain bilong God, em ol Israel, olsem bekim bilong gutpela pasin Jehova i bin mekim bilong tingim ol. Ol Israel i bihainim tok bilong Jehova na ol i no mekim wanpela pait long ol Amon, tasol ol Amon na ol Moap, olsem ol brata bilong ol, ol i pilim olsem ol Israel bai kisim ples bilong ol. Tru, ol i no mekim pait long ol Israel, tasol ol i baim wanpela profet, nem bilong em Balam, na ol i tokim em long demim ol Israel na bai God i ken bagarapim ol!—Namba 22:1-6; Lo 23:3-6.
Orait nau narapela kain samting tru i kamap. Baibel i tok, Balam i no inap mekim tok bilong demim ol Israel. Em inap mekim gutpela tok tasol long ol, olsem: “Sapos wanpela man i tok long God i ken mekim gut long ol Israel, orait bai God i mekim gut long dispela man. Na sapos wanpela man i tok long God i ken bagarapim ol, orait God bai i bagarapim dispela man.” (Namba 24:9) Dispela tok i mas skulim ol Amon na ol narapela i insait long dispela tok, olsem: Taim wanpela hevi i painim lain bilong God, em i redi long mekim wanpela samting bilong helpim ol!
Tasol ol Amon i wok long painim rot bilong mekim pasin birua long lain Israel. Long taim bilong ol Hetman i bosim Israel, ol Amon i bung wantaim ol Moap na Amalek na ol i kam insait long Graun Bilong Promis na pait long ol Israel, na ol i kam inap long Jeriko. Tasol Hetman Ehut bilong Israel i raunim ol i go bek. (Hetman 3:12-15, 27-30) I no gat pait moa i go inap long taim bilong Hetman Jepta. Long dispela taim ol Israel i kirap pinis long lotuim ol god giaman, olsem na Jehova i no lukautim ol moa. Em nau, inap 18 yia samting, God i larim “ol Amon i . . . daunim ol na mekim nogut tru long ol.” (Hetman 10:6-9) Bihain ol Amon i kam pait gen long ol Israel, tasol ol i lus long pait, long wanem, long dispela taim ol Israel i lusim pinis ol god giaman na ol i bung wantaim Jepta long mekim pait, na Jepta i go pas long ol.—Hetman 10:16–11:33.
Taim bilong ol hetman i bosim Israel i pinis long taim namba wan king bilong ol i kamap, em Sol. Taim Sol i kirap bosim Israel, i no longtaim na ol Amon i birua gen long ol Israel. Wantu King Nahas i kam pait long taun Jabes long hap bilong Gileat long Israel. Ol man bilong dispela taun ol i laik mekim kontrak wantaim em bilong i stap gut wantaim na i no gat pait, tasol Nahas bilong lain Amon i mekim wanpela hatpela tok stret, em i tok: “Mi mas rausim ai i stap long han sut bilong yupela olgeta Jabes, bilong mekim yupela na olgeta arapela Israel i sem nogut.” Man bilong raitim stori bilong ol samting i bin kamap bipo, em Flavius Josifas, em i tok, Nahas i tingting olsem, ‘taim ol i holim ol plang bilong pait na i pasim ai bilong ol long han kais, ol i no inap mekim pait.’ Tasol bikpela tingting bilong Nahas, em i laik semim nogut tru ol dispela Israel, olsem na em i givim dispela hatpela tok long ol.—1 Samuel 11:1, 2.
Em nau, ol Amon i mekim pasin birua gen long lain bilong Jehova, olsem bekim bilong gutpela pasin Jehova i bin mekim long ol. Tasol Jehova i tingim tok bilong Nahas long mekim nogut long ol Israel. “Orait spirit bilong God i kamap strong long [Sol] na em i belhat moa yet.” Spirit bilong God i stiaim Sol na em i bungim 330,000 soldia na ol i mekim save kilim i dai ol Amon, na “ol wan wan Amon i no bagarap, ol i ranawe nabaut.”—1 Samuel 11:6, 11.
Ol Amon i tingim ol samting bilong ol yet tasol na ol i man bilong mekim nogut long ol narapela lain, na ol i mangal long kisim planti samting, na dispela i mekim na bihain ol i bagarap olgeta. Olsem profet bilong Jehova, em Sefanaia, i tok profet long en, ol i kamap “olsem . . . Gomora . . . na bai dispela ples i bagarap na i stap olsem tasol . . . long wanem, ol i save hambak na bikhet tumas, na ol i save tok nogut long ol manmeri bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong.”—Sefanaia 2:9, 10.
Ol hetman bilong graun long nau ol i mas tingim gut dispela samting i bin painim ol Amon. God i bin mekim gut long ol lain bilong dispela graun tu—em i larim ol i stap long dispela graun, em ples bilong putim lek bilong em antap long en. Tasol ol dispela lain ol i no lukautim gut graun—ol i tingim ol yet tasol na ol i wok long bagarapim graun, na klostu ol i laik bagarapim graun olgeta long ol bom nuklia. Ol i mas mekim gut long ol manmeri long graun em ol i lotuim Jehova, tasol planti taim ol lain bilong graun i mekim pasin birua long ol na mekim nogut tru long ol. Orait, samting i bin painim ol Amon i mas skulim ol hetman bilong graun olsem: Jehova i no ting em i samting nating long ol lain i mekim pasin birua long em olsem bekim bilong gutpela pasin em i bin mekim long ol. Na long wanpela taim em i makim pinis, em bai kirap na mekim save long ol, olsem em i bin mekim long bipo.—Skelim wantaim Song 2:6-12.
[Piksa Kredit Lain long pes 8]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Piksa long pes 9]
Em ol brukpela haus bilong ol Rom long Aman, bipo taun Raba i stap long en, em biktaun bilong ol Amon
[Kredit Lain]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Piksa long pes 10]
Ol Amon i bin sindaun long dispela hap
[Kredit Lain]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.