Mekim Gut Long Ol Man
“Sapos sampela manmeri bilong God i sot long ol samting, orait yupela i mas helpim ol. Sapos ol man bilong narapela ples ol i kamap long yupela, orait yupela i mas lukautim ol gut.”—ROM 12:13.
LONG nau, sapos long nait yumi mas wokabaut long rot long wanpela hap yumi no save long en na i no gat man i wokabaut long dispela rot, bai yumi pret na bel bilong yumi i no stap isi. Na i wankain tu sapos yumi stap namel long planti manmeri na yumi no save long wanpela, na i no gat wanpela i luksave long yumi. Tru tumas, pasin bilong yumi man, em yumi laik bai ol narapela i tingim yumi, na ol i laik bai yumi stap wantaim ol, na ol i laikim yumi tru. I no gat wanpela man o meri i laik bai ol narapela i mekim long em olsem em i wanpela man ol i no save long em, olsem man bilong narapela ples.
2 God Jehova, em Man bilong wokim olgeta samting, em i save gut olsem yumi ol manmeri i mas i gat ol poroman. Taim God i wokim namba wan man, em i save “i no gutpela long dispela man i stap wanpis.” Olsem na God i mekim wanpela samting na bai man i no ken i stap olsem. (Stat 2:18, 21, 22) I gat planti stori long Baibel i kamapim klia gutpela pasin Jehova na ol wokman bilong em i bin mekim long ol man. Ol dispela stori i helpim yumi long lain long pasin bilong mekim gut long ol man, olsem lukautim ol man bilong narapela ples ol i kamap long yumi. Sapos yumi mekim olsem, ol bai amamas na yumi tu bai belgut.—Rom 12:13.
Laikim Ol Man Bilong Narapela Ples
3 Dispela tok long Baibel olsem ‘lukautim gut ol man bilong narapela ples ol i kamap long yupela,’ ol i kisim long wanpela tok Grik, phi·lo·xe·niʹa, i gat tupela tok i as bilong en, na insait bilong tupela tok hia i olsem “laikim tru” na “ol man bilong narapela ples.” Olsem na dispela tok Grik i olsem “laikim tru ol man bilong narapela ples.” Tasol em i no wanpela pasin yumi mekim long wanem yumi ting yumi mas bihainim dispela pasin, nogat. Yumi mekim, long wanem, yumi laikim tru ol. Wanpela buk dikseneri bilong Baibel (Exhaustive Concordance of the Bible) bilong James Strong i tok, insait bilong tok phi·leʹo i olsem “stap pren (laikim [wanpela man o wanpela samting]), olsem laikim tru (i makim olsem yumi givim bel o sori long em).” Olsem na dispela pasin bilong mekim gut long ol man, yumi no mekim bilong inapim wanpela lo, o yumi pilim olsem yumi gat wok long mekim olsem, nogat. Yumi mekim, long wanem, yumi laikim em tru na yumi laik stap pren bilong em.
4 Man yumi mekim dispela pasin long em, em dispela “man bilong narapela ples” (tok Grik, xeʹnos). Dispela buk dikseneri bilong James Strong i tanim dispela tok xeʹnos olsem ‘man bilong narapela kantri (i olsem nupela man o man i narapela kain long yumi); na em i makim tu olsem man yumi singautim em i kam long haus bilong yumi, o man yumi no save long em.’ Olsem na pasin bilong mekim gut long ol man, olsem Baibel i stori long en, em olsem yumi laik mekim gutpela pasin long wanpela man yumi save laikim em, o long wanpela man yumi no save liklik long em. Jisas i tok: “Sapos yupela i laikim tasol ol man i save laikim yupela, bai yupela i kisim wanem pe? Ol man bilong kisim takis, ol tu i save mekim wankain pasin. Na sapos yupela i givim gude long ol brata bilong yupela tasol, bai yupela i winim ol arapela man long wanem samting? Ol haiden tu i save mekim olsem.” (Matyu 5:46, 47) Pasin bilong givim bel tru long lukautim ol man bilong narapela ples ol i kamap long yumi, dispela i save daunim pasin bilong bel nogut long ol narapela lain na pret long ol, em dispela pasin i save brukim ol man, na i kirapim ol long laikim sampela lain tasol na sampela nogat.
Jehova i Save Mekim Gut Tru Long Man
5 Taim Jisas i kamapim pinis olsem i no gutpela tumas sapos yumi laikim tasol ol man i save laikim yumi, em i tok moa olsem: “Yupela i mas i stap stretpela manmeri tru, olsem Papa bilong yupela i stap long heven em i stap stretpela tru.” (Matyu 5:48) Tru, long olgeta samting Jehova i stap stretpela olgeta. (Lo 32:4) Tasol Jisas i laik kamapim wanpela pasin bilong Jehova i stretpela olgeta, olsem em i bin tokaut long en pastaim, em i tok: “[God] i save mekim san bilong en i kamap antap long ol man nogut na long ol gutpela man wantaim. Na em i save mekim ren i kam daun long ol stretpela man na long ol man bilong mekim pasin i no stret tu.” (Matyu 5:45) Jehova i save mekim gutpela pasin long olgeta lain—em i no mekim long sampela lain tasol.
6 Jehova em i Man bilong wokim olgeta samting, olsem na em i papa bilong olgeta samting. Em i tok: “Olgeta wel abus bilong bus na olgeta bulmakau i stap long olgeta maunten, olgeta i bilong mi yet. Olgeta pisin, na ol abus na binatang samting i save wokabaut long ples kunai, em olgeta i bilong mi tasol.” (Song 50:10, 11) Tasol em i no save tingim em yet tasol na wok long kisim ol samting bilong em yet, nogat. Olgeta samting i gat laip em i bin wokim, em i save lukautim gut ol long kaikai na ol narapela samting ol i mas kisim. Man bilong raitim Song i tok long Jehova olsem: “Em i save givim kaikai samting long olgeta inap long ol i stap gut.”—Song 145:16.
7 Jehova i save givim ol samting long ol man inap tru long ol, maski ol i no save long em, o em i no save long ol. Pol wantaim Barnabas i givim tok long ol man bilong lotuim piksa bilong ol god giaman long taun Listra, na tupela i tokim ol olsem Jehova “i no bin hait olgeta bai ol man i no ken save long em. Nogat. Oltaim em i save mekim gutpela pasin long yupela. Em i mekim ren i lusim skai na i kam daun long yupela, na em i mekim planti gutpela kaikai i kamap. Em i givim yupela planti kaikai na i mekim bel bilong yupela i amamas.” (Aposel 14:17) Na ol man i sot tru long ol samting, Jehova i save mekim gutpela pasin long ol na givim ol samting long ol. (Lo 10:17, 18) Tru tumas, pasin bilong Jehova long mekim gutpela pasin long ol man na givim ol samting long ol—olsem mekim gut long ol—dispela inap lainim yumi long planti samting.
8 Jehova i save givim planti samting bilong skin long ol man, na em i save lukautim ol tu long ol samting bilong spirit. Jehova i bin mekim pasin i gutpela olgeta bilong helpim yumi long ol samting bilong spirit, na em i mekim long taim yumi no save yet olsem yumi stap nogut tru long ol samting bilong spirit. Olsem Rom 5:8, 10 i tok: “Tasol yumi stap yet olsem ol manmeri bilong mekim sin, na Krais i dai bilong helpim yumi. . . . Taim yumi stap yet olsem birua bilong God, Pikinini Bilong God i dai bilong pinisim pasin birua na mekim yumi i kamap wanbel wantaim God.” Dispela samting God i bin mekim i opim rot long ol sinman bilong graun long kamap olsem famili bilong Papa bilong yumi long heven na stap amamas. (Rom 8:20, 21) Jehova i wokim rot bambai yumi gat ol samting bilong stiaim gut yumi na soim rot long yumi na bai ol samting yumi mekim inap kamap gutpela, maski yumi gat sin na yumi no gutpela tumas.—Song 119:105; 2 Timoti 3:16.
9 Yumi tingim dispela samting na yumi inap tok, long planti samting tru Jehova em i Man bilong mekim gut tru long ol man. Em i no save abrusim ol man i sot tru long ol samting, na ol man i no gat nem, na ol man i daunim nem bilong ol yet. Na em i save tingim tru ol man bilong narapela ples, na ol birua bilong em tu, na em i no save tingting long ol i mas bekim mani samting long em. Em nau, taim yumi tingim ol dispela gutpela pasin bilong Jehova, yumi inap tok, em i nambawan Man tru bilong mekim gut long ol man.
10 Jehova em i God bilong laikim tru na mekim gutpela pasin long ol man na givim ol samting bilong ol, na em i laik bai ol man i lotuim em ol i bihainim dispela pasin bilong em. Long olgeta hap bilong Baibel yumi save lukim ol man i stap olsem gutpela piksa tru long mekim gutpela pasin long man. Wanpela buk (Encyclopaedia Judaica) i tok: ‘Long Israel bilong bipo, taim ol i mekim gut long ol man, i no olsem ol i laik kamapim gutpela pasin bilong ol, nogat; em wanpela pasin ol i save bihainim. Pasin bilong ol man long dispela taim bipo long tok amamas na kisim ol man i bin wokabaut longwe i kam, na ol man ol i no save long ol, dispela pasin i stap long bel bilong ol na i kirapim ol long lukautim gut ol man i kam lukim ol na mekim ol narapela gutpela pasin long ol, na dispela i kamap olsem wanpela gutpela pasin i gat nem tru namel long ol Juda.’ Dispela pasin bilong mekim gut long ol man, em i no pasin bilong ol man bilong wanpela kantri o bilong wanpela liklik lain i bihainim pasin bilong ples, nogat; olgeta man i lotu tru long Jehova ol i mas i gat dispela pasin.
Em i Lukautim Gut Ol Ensel
11 I gat wanpela stori long Baibel long pasin bilong lukautim gut ol man bilong narapela ples. Planti man i save long dispela stori bilong Abraham na Sara taim ol i wokim kem namel long ol bikpela diwai bilong ples Mamre, klostu long Hebron. (Stat 18:1-10; 23:19) Ating aposel Pol i tingim dispela samting i bin kamap taim em i mekim dispela tok: “Taim ol man bilong ol arapela ples i kam long hap bilong yupela, yupela i no ken lusim pasin bilong kisim ol i go long ol haus bilong yupela. Yupela i save, bipo sampela man i ting ol i bringim ol man i kam long haus bilong ol bilong lukautim ol. Tasol ol dispela man ol i kisim i kam, em ol ensel.” (Hibru 13:2) Sapos yumi kaunim gut dispela stori, em bai helpim yumi long save, dispela pasin bilong mekim gut long man em i no wanpela pasin bilong ples o wanpela pasin em papamama i lainim yumi long en na long dispela as yumi bihainim, nogat. Em i wanpela pasin bilong God yumi bihainim na yumi kisim ol gutpela blesing tru long en.
12 Stat 18:1, 2 i makim olsem ol dispela man i kam lukim Abraham, em i no save liklik long ol, na em i no save ol bai kam. Em i ting dispela tripela man ol i man bilong narapela ples na ol i laik i go long wanpela hap. Sampela man bilong stori long ol dispela samting ol i tok, pasin bilong ol lain long hap bilong Is i olsem: Taim man i wokabaut long wanpela hap em i no save long en, em inap ting olsem i stret ol man i mas kisim em i go long haus bilong ol na lukautim em, maski em i no save long wanpela man long dispela hap. Tasol Abraham i no wetim dispela tripela man i kam singaut long ples slip o kaikai samting. Em yet i kirap na “ran i go” bilong bungim ol dispela man bilong narapela ples ol i stap longwe liklik long em. Em i mekim long taim “san i hat tumas,” na long dispela taim Abraham i gat 99 krismas! Olsem na yumi ken save bilong wanem Pol i stori long Abraham olsem gutpela piksa yumi ken bihainim. Em nau, dispela pasin bilong mekim gut long man, olsem singautim em i kam long haus na lukautim em gut, as bilong en em pasin bilong laikim tru ol man na tingim ol samting yumi inap mekim bilong helpim ol.
13 Na Baibel i stori moa long Abraham na i tok, taim em i bungim ol dispela man pinis, em i “brukim skru na putim pes i go daun long graun.” Bilong wanem em i mekim olsem long ol man em i no save liklik long ol? Dispela pasin olsem Abraham i mekim, em i pasin bilong ol man bilong dispela taim bipo long givim gude long wanpela man i gat nem em i kam long haus bilong man, o wanpela man i gat bikpela namba; dispela i no olsem wanpela pasin bilong lotu, em yumi mas mekim long God wanpela tasol. (Skelim wantaim Aposel 10:25, 26; KTH 19:10.) Taim Abraham i putim pes “i go daun long graun” na em i no mekim wanpela mak long het tasol, em i givim biknem long ol dispela man, olsem ol i bikpela man. Abraham em i het bilong wanpela bikpela famili i gat planti samting bilong skin, tasol taim em i putim pes i go daun long graun, i olsem em i ting ol dispela man bilong narapela ples ol inap tru long kisim biknem, winim em. Dispela i narapela kain tru long tingting bilong ol man bilong graun, em ol i save tingting nogut long man bilong narapela ples—ol i laik skelim em gut pastaim, olsem em i wanem kain man. Abraham i kamapim long ples klia tru as bilong dispela tok bilong Baibel i tok: “Yupela i mas strong long litimapim nem bilong ol arapela tasol.”—Rom 12:10.
14 Ol narapela samting Abraham i mekim long dispela stori i makim olsem em i laikim tru dispela tripela man—em i no giaman tasol long laikim ol. Em i redim gutpela kaikai tru bilong ol. Long dispela taim bipo, maski i gat bikpela lain wanhaus na ol i gat planti bulmakau sipsip samting, ol i no save kaikai “wanpela patpela yangpela bulmakau” long olgeta taim. Long wanpela buk (Daily Bible Illustrations), John Kitto i stori long pasin bilong ol lain bilong dispela hap long bipo, na em i tok: “Ol i no save kaikai ol gutpela gutpela kaikai long olgeta taim—ol i save kaikai long sampela bikpela de tasol, o long taim wanpela man bilong narapela ples i kamap long ol; na long kain taim olsem ol i save kaikai mit bilong ol animal—ol narapela taim nogat, maski ol i gat planti planti sipsip na bulmakau.” Long ol dispela ples hat, ol kaikai i save sting hariap na ol i no inap putim bilong kaikai long narapela de. Olsem na bilong redim bikpela kaikai olsem, ol i mas mekim olgeta samting long dispela taim stret. Olsem na insait long dispela sotpela stori, yumi lukim dispela tok “kwik” na “hariap” inap tripela taim, na Abraham i “ran” i go bilong redim ol samting bilong dispela kaikai!—Stat 18:6-8.
15 Tasol i no olsem ol i tingting long redim bikpela kaikai tru na bai ol i gat biknem long ai bilong man, nogat. Tru, Abraham na Sara i mekim bikpela wok bilong redim dispela kaikai, tasol yumi ken tingim wanpela tok Abraham i bin mekim long tripela man, em i bin tok: “Bai mi tokim wanpela man long kisim wara i kam na yupela i ken wasim lek bilong yupela. Na yupela i ken malolo pastaim aninit long dispela diwai. Na bai mi kisim sampela kaikai [“hap bret,” NW] bilong strongim yupela, na bihain yupela i ken wokabaut i go. Yupela i kam long haus bilong mi, olsem na mi laik helpim yupela.” (Stat 18:4, 5) Tasol dispela kaikai Abraham i givim long ol em i no hap bret tasol—em i bikpela kaikai tru, i gat wanpela patpela yangpela bulmakau ol i bin kukim, na ol raunpela bret ol i bin wokim long gutpela plaua tru, na bata, na susu—kain bikpela kaikai olsem, ol inap givim long wanpela king. Orait, dispela stori i lainim yumi long wanem samting? Taim yumi singautim ol man i kam long haus bilong yumi, yumi no ken tingting long wokim bikpela kaikai tru na i gat planti gutpela samting bilong dring, o yumi tingting long mekim wanem ol samting bilong amamasim ol, olsem ol pilai samting—dispela i no bikpela samting. Bilong mekim gut long man, i no olsem yumi inap baim ol kaikai i gat bikpela pe o nogat. Bikpela samting, em yumi tingim tru ol man na yumi laik mekim gutpela pasin long ol inap long skel bilong yumi. Wanpela savetok bilong Baibel i kamapim as tru na yumi mekim gut long man. Em i tok: “Pasin bilong laikim man, em i nambawan pasin. Olsem na sapos yu stap wantaim ol pren bilong yu na yupela i kaikai kumu tasol, dispela i winim tru pasin bilong i stap wantaim ol man yu no laikim, na yupela i kaikai mit bilong bulmakau.”—Sindaun 15:17.
16 Tasol yumi mas save, i gat sampela samting bilong spirit tu i insait long ol dispela samting i bin kamap long Abraham. Long wanpela rot yumi no save long en, Abraham i pilim olsem ol dispela man i kamap long em, Jehova yet i salim ol i kam. Wanpela tok em i mekim long ol i makim olsem. Em i tok: “Jehova, plis, sapos yu amamas long mi, orait yu no ken abrusim wokboi bilong yu na i go.”a (Stat 18:3, NW; skelim wantaim Kisim Bek 33:20.) Pastaim Abraham i no save, ol i bringim wanpela tok i kam o ol i wokabaut tasol i go long wanpela hap. Tasol em i pilim olsem wanpela laik bilong Jehova i wok long kamap. Jehova i bin salim ol dispela man long mekim wanpela wok bilong em. Sapos em inap mekim wanpela samting bilong helpim dispela wok, em i amamas long mekim olsem. Em i save, em i mas helpim gut tru ol wokman bilong Jehova, na em bai givim ol gutpela samting long ol inap tru long skel bilong em. Em i save, sapos em i mekim olsem, em o narapela man bai kisim wanpela gutpela blesing bilong spirit. Na tru tumas, Abraham wantaim Sara i kisim gutpela samting tru long pasin bilong tupela long mekim gut long ol man.—Stat 18:9-15; 21:1, 2.
Ol Man Bilong Mekim Gut Long Man
17 Lain Israel, em ol i bin kamap long rot bilong Abraham, ol i no ken lusim tingting long dispela pasin bilong Abraham, em i stap olsem gutpela piksa tru. Lo Jehova i bin givim long lain Israel i toktok tu long ol i mas kisim na lukautim gut ol man bilong narapela ples i kam long hap bilong ol. Lo i tok: “Yupela i mas mekim gutpela pasin long ol, olsem yupela i save mekim long ol wanlain bilong yupela, ol Israel. Na yupela i mas laikim ol tru, olsem yupela i save laikim yupela yet. Yupela i bin i stap long Isip bipo, olsem na yupela i save long pasin bilong man i lusim as ples na i stap long narapela kantri. Olsem na yupela i mas mekim gut long ol dispela arapela lain i stap wantaim yupela. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis.” (Wok Pris 19:34) Ol Israel i mas tingim gut ol man i sot long ol samting na ol i no ken givim baksait long ol. Taim Jehova i mekim gut long ol na gaden bilong ol i kamapim planti kaikai, na taim ol i amamas long mekim ol bikpela de bilong ol, na taim ol i malolo long wok bilong ol long ol yia Sabat, na long ol narapela taim tu, ol i mas tingim ol manmeri i sot long ol samting—olsem ol meri em man bilong ol i dai pinis, na ol pikinini i no gat papa, na ol man bilong narapela lain ol i stap wantaim ol.—Lo 16:9-14; 24:19-21; 26:12, 13.
18 Mekim gutpela pasin long ol man, na givim ol samting long ol, na singautim ol i kam long haus, na mekim moa yet long ol man i sot long ol samting, ol dispela pasin i bikpela samting. Yumi ken save long dispela sapos yumi tingim ol samting Jehova i bin mekim long ol Israel taim ol i no kamapim ol dispela gutpela pasin. Jehova i kamapim klia olsem: Sapos lain bilong em i laik kisim yet ol gutpela blesing long em, ol i mas wok long mekim gutpela pasin na givim ol samting long ol man bilong narapela ples na ol man i sot long ol samting. (Song 82:2, 3; Aisaia 1:17; Jeremaia 7:5-7; Esekiel 22:7; Sekaraia 7:9-11) Taim lain Israel i strong long bihainim dispela lo na ol narapela lo tu, ol i gat gutpela sindaun na planti samting bilong skin na bilong spirit. Tasol taim ol i tingim ol samting bilong ol yet tasol na ol i no mekim ol dispela gutpela pasin long ol man i sot long ol samting, Jehova i no orait long ol, na bihain em i givim strafe long ol.—Lo 27:19; 28:15, 45.
19 Olsem na i bikpela samting long yumi mas skelim pasin bilong yumi—yumi bihainim tok bilong Jehova long dispela samting o nogat. Na long nau yumi mas skelim moa yet dispela pasin bilong yumi, long wanem, ol man bilong dispela graun i save tingim ol yet tasol na ol i bruk bruk. Orait, olsem wanem yumi inap bihainim pasin Kristen bilong mekim gut long ol man namel long ol lain i bruk bruk? Bai yumi toktok long dispela samting long stori i kamap bihain long dispela.
[Futnot]
a Bilong kisim sampela save moa long dispela tok, lukim Wastaua bilong Februeri 1, 1989, pes 24-27.
Yu Tingim Yet?
◻ Stori long dispela tok bilong Baibel, ‘lukautim gut ol man bilong narapela ples ol i kamap long yupela.’
◻ Jehova i mekim wanem na yumi save, em i nambawan Man bilong mekim gut long ol man?
◻ Abraham i mekim wanem bikpela wok bambai em i ken mekim gut long ol man?
◻ Bilong wanem olgeta man i lotu tru long God ol i mas ‘lukautim gut ol man bilong narapela ples ol i kamap long ol’?
[Askim Bilong Stadi]
1. Yumi ol man i gat wanem laik? Dispela i kamap ples klia olsem wanem?
2. Yumi mas i gat ol poroman, olsem na Jehova i mekim wanem bilong inapim dispela laik?
3. Stori long dispela tok olsem ‘lukautim gut ol man bilong narapela ples ol i kamap long yupela.’
4. Yumi mas mekim gut long husat?
5, 6. (a) Jisas i tingim wanem samting taim em i tok, “Papa bilong yupela i stap long heven em i stap stretpela tru”? (b) Olsem wanem yumi save, Jehova i Man bilong givim ol samting long ol man?
7. Pasin Jehova i mekim long ol man em i no save long ol na ol man i sot long ol samting, dispela inap lainim yumi long wanem samting?
8. Bilong lukautim yumi long ol samting bilong spirit, olsem wanem Jehova i kamapim klia olsem em i Man bilong givim ol samting long ol man?
9, 10. (a) Olsem wanem yumi ken tok, Jehova em i nambawan Man tru bilong mekim gut long ol man? (b) Ol man i lotu tru long Jehova ol i mas mekim wanem bilong bihainim dispela pasin bilong em?
11. Kolim stori bilong wanpela man i stap olsem gutpela piksa tru na i soim yumi olsem taim em i mekim gut long ol man em i bin kisim ol blesing long en. (Lukim tu Stat 19:1-3; Hetman 13:11-16.)
12. Olsem wanem Abraham i kamapim klia olsem em i save laikim tru ol man bilong narapela ples?
13. Bilong wanem Abraham i “brukim skru” long ol man i kamap long em?
14. Abraham i mas mekim wanem bikpela wok na lusim wanem samting bambai em i ken mekim gut long ol dispela man bilong narapela ples?
15. Yumi tingim pasin bilong Abraham na yumi mas i gat wanem stretpela tingting long ol samting bilong skin yumi holim taim yumi laik mekim gut long ol man?
16. Taim Abraham i mekim gut long ol dispela man, olsem wanem em i soim olsem em i pilim tru ol samting bilong spirit?
17. Jehova i tokim ol Israel long ol i mas mekim wanem pasin long ol man bilong narapela ples, na ol meri em man bilong ol i dai pinis, na ol pikinini i no gat papa em ol i stap namel long ol?
18. Olsem wanem pasin bilong mekim gut long ol man i bikpela samting sapos yumi laik bai Jehova i amamas long yumi na yumi ken kisim ol blesing long em?
19. Yumi mas toktok long wanem samting moa?