Husat i Stiaim Tingting Bilong Yu?
“I NO gat wok long narapela i mas tokim mi long samting mi mas tingting long en! Na i no gat wok long narapela i mas tokim mi long samting mi mas mekim!” Kain tok olsem i makim olsem man i mekim dispela tok em i bilip strong long em yet na em i save bihainim tingting bilong em yet. Olsem wanem? Yu tu yu gat tingting olsem? Tru, i no stret long narapela i ken makim samting yu mas mekim. Tasol yu ting i gutpela sapos yu sakim kwik olgeta tok i gat wok long helpim yu? Yu ting i no gat wanpela man inap helpim yu long bihainim gutpela tingting long samting yu laik mekim? Maski yu ting i no gat wanpela man i stiaim tingting bilong yu, yu save tru tru olsem i no gat wanpela man i mekim olsem?
Olsem: Taim Namba Tu Pait i no kamap yet, Joseph Goebbels, em wanpela man Hitler i bin givim wok long em bilong pulim tingting bilong ol man, em i kirap long bosim lain i wok bisnis long wokim ol piksa wokabaut. Bilong wanem em i mekim olsem? Long wanem, em i save olsem long rot bilong ol piksa wokabaut bai em inap “stiaim tingting bilong ol man na ol samting ol i mekim.” (Buk Propaganda and the German Cinema 1933-1945) Ating yu save pinis long ol samting nogut i bin kamap long dispela wok na long ol narapela samting em i bin mekim bilong stiaim ol man long bihainim nating ol bilip na tingting bilong ol Natsi.
Tingting bilong ol man yumi harim tok bilong ol em i save stiaim tingting bilong yumi na ol samting yumi mekim. Tasol dispela i no olsem samting nogut, nogat. Sapos ol dispela man ol i man i save tingim i stap bilong yu—olsem ol tisa, pren, o papamama—orait ol tok bilong ol bai helpim gut yu. Tasol sapos ol i man i laik helpim ol yet tasol na tingting bilong ol i paul o i nogut, na ol i save “giamanim tingting bilong ol man,” olsem aposel Pol i stori long ol, orait yumi mas was gut!—Taitus 1:10; Lo 13:6-8.
Olsem na no ken ting ol man i no inap pulim yu long bihainim laik bilong ol. (Skelim wantaim 1 Korin 10:12.) Ating yu kirap pinis long bihainim laik bilong ol, tasol yu no save yu mekim olsem. Tingim samting yu makim bilong baim taim yu go long stua. Olsem wanem? Yu save bihainim tingting bilong yu yet tasol na yu baim? O i gat sampela man, em yu no lukim ol, na ol i stiaim yu na yu baim? Wanpela niusman, Eric Clark, em i ting ol i gat strong long mekim olsem. Em i tok: “Taim i gat planti toksave, maski yumi no tingim ol dispela toksave, ol i save mekim wok na stiaim yumi.” Na em i tok, taim sampela lain i askim ol man, ol i ting ol toksave inap pulim man long baim samting, “planti ol i tok yes, tasol ol i tok ol dispela toksave i no save pulim ol yet.” Ol i ting, ‘ol toksave inap pulim ol narapela man, tasol ol yet, nogat.’—Buk The Want Makers.
Satan i Bosim Tingting Bilong Yu?
Sapos ol toksave i stiaim yu, i no olsem samting nogut bai kamap long dispela, nogat. Tasol i gat samting i gat strong long bosim tingting bilong yu na dispela inap nogutim yu. Baibel i kamapim klia olsem Satan em i nambawan man bilong grisim ol man. (KTH 12:9) Tingting bilong em i wankain long tingting bilong wanpela man bilong wokim ol toksave, em i tok i gat tupela rot bilong stiaim tingting bilong ol man—long rot bilong “grisim ol na long rot bilong senisim tingting bilong ol.” Sapos ol man bilong wokim toksave inap mekim wok long kain samting olsem bilong stiaim tingting bilong ol man, yumi ken save, Satan tu bai mekim olsem!—Jon 8:44.
Aposel Pol i save pinis long dispela samting. Em i pret—nogut sampela brata Kristen bilong em i no was gut na ol i larim Satan i giamanim ol. Em i tok: “Mi ting long dispela snek i save tumas long pasin bilong giaman, na bipo tru em i bin giamanim Iv, na mi pret, nogut wankain samting i kamap long yupela. Nogut tingting bilong yupela i paul, na yupela i lusim pasin bilong i stap klin na tingting long Krais tasol.” (2 Korin 11:3) Yumi mas tingim gut dispela toksave. Nogut yu olsem ol dispela man i ting ol tok bilong giamanim man na senisim tingting bilong em i gat strong—tasol “i no gat strong long ol.” Yumi ken save ol tok bilong Satan bilong grisim ol man em i gat strong, long wanem, yumi lukim pasin bilong mekim nogut tru long narapela, na pasin sem, na pasin bilong tupela maus, i stap long olgeta hap.
Olsem na Pol i tokim ol brata Kristen bilong em olsem ol “i no ken wokabaut wankain olsem ol man bilong dispela graun.” (Rom 12:2) Wanpela man bilong tanim tok bilong Baibel em i kamapim tok bilong Pol olsem: “No ken larim ol man bilong dispela graun i subim yu long bihainim tingting bilong ol.” (Rom 12:2, Baibel Phillips) Satan bai traim kain kain samting bilong subim yu long bihainim laik bilong em, olsem man bilong wokim sospen graun i save subim graun i go insait long wanpela samting bilong kisim ol mak na stail bilong en. Bilong mekim olsem, Satan i save mekim wok long ol lain bilong politik, bisnis, lotu, na ol amamas bilong dispela graun. Em i save bosim ol man long olgeta hap olsem em i bin mekim long taim bilong aposel Jon. Jon i tok: “Dispela graun olgeta em i stap aninit long strong bilong Satan.” (1 Jon 5:19; lukim tu 2 Korin 4:4.) Sapos yu gat tupela tingting long strong bilong Satan long grisim ol man na bagarapim tingting bilong ol, tingim ol samting em i bin mekim long wanpela lain olgeta, em lain Israel, ol i dediket pinis long God. (1 Korin 10:6-12) Olsem wanem? Kain samting olsem inap painim yu tu? Em inap sapos yu givim rot long Satan long mekim olsem.
Yu Mas Save Long Ol Samting i Kamap
Sapos yu strong na yu no larim ol kain samting olsem i pulim tingting bilong yu, orait ol i no inap mekim. Long buk bilong em (The Hidden Persuaders), Vance Packard i tok: “I gat wanpela samting yumi ken mekim bilong sakim ol dispela samting [i stap hait] i laik pulim tingting bilong yumi: yumi ken strong olsem bai yumi no larim ol dispela samting i pulim yumi. Long klostu olgeta samting i kamap, yumi yet i ken makim samting yumi laik mekim. Na ol i no inap grisim yumi tumas sapos yumi save tru tru long ol dispela samting i kamap.” Na i wankain tu long ol samting bilong grisim yumi na giamanim yumi.
Bilong yumi ken ‘save tru tru long ol samting i kamap,’ yumi mas redi long kisim ol gutpela tok. Gutpela tingting i olsem gutpela skin—em i mas kisim gutpela kaikai bambai em i ken wok gut. (Sindaun 5:1, 2) Sapos yumi sot long save, dispela inap nogutim yumi, wankain olsem man i giamanim yumi. Tru, yumi mas was gut, nogut ol bilip na tingting giaman i bosim tingting bilong yumi, tasol nogut yumi kisim tingting nogut long olgeta tok narapela i givim long yumi bilong helpim yumi.—1 Jon 4:1.
Pasin bilong mekim ol tok long stretpela pasin bilong pulim tingting bilong man, em i narapela kain long pasin bilong mekim tok bilong grisim man. Aposel Pol i tokim yangpela man Timoti olsem “ol man nogut na ol giaman profet ol bai i wok long giamanim ol manmeri,” olsem na em i mas was gut. Tasol Pol i tok moa: “Tasol yu, yu mas holim strong dispela tok yu bin kisim na yu save bilip strong long en. Yu save gut long mipela ol manmeri i bin skulim yu long dispela tok.” (2 Timoti 3:13, 14) Olgeta samting yu putim long tingting bilong yu em bai stiaim wokabaut bilong yu, olsem na yu mas ‘save long ol man i bin skulim yu long ol dispela tok,’ na bai yu ken save ol i man i laik helpim yu, na ol i no laik helpim ol yet tasol.
Yu yet i ken tingim na makim wanem samting yu laik mekim—em samting bilong yu yet. Yu ken “wokabaut wankain olsem ol man bilong dispela graun,” olsem larim ol tingting bilong ol man bilong dispela graun i stiaim tingting bilong yu. (Rom 12:2) Tasol ol man bilong dispela graun i no laik helpim tru yu. Aposel Pol i tok: “Yupela i mas lukaut gut, nogut wanpela man i autim olkain giaman save na toktok nating long yupela na em i mekim yupela i bihainim tingting bilong en. Ol dispela kain man i save kisim tingting bilong ol tumbuna.” (Kolosi 2:8) I no hatwok long Satan i bosim tingting bilong yumi, o ‘mekim yumi i bihainim tingting bilong em.’ I wankain long man i no save smok em i pulim smok bilong narapela. Maski em yet i no smok, taim em i pulim win em smok i pulap long en, dispela inap bagarapim skin bilong em.
O yu ken mekim samting na bai yu no pulim dispela “win.” (Efesus 2:2, NW ) Yu ken bihainim tok bilong Pol: “Yupela i no ken wokabaut wankain olsem ol man bilong dispela graun. Nogat. Yupela i mas larim God i mekim tingting bilong yupela i kamap nupela na bai pasin bilong yupela i kamap nupela tu. Olsem na bai yupela inap long save tru long laik bilong God. Bai yupela i save long ol pasin i gutpela na long ol pasin God i laikim tumas na long ol pasin i inap tru na i stret olgeta.” (Rom 12:2) Bilong mekim olsem, yu mas mekim sampela wok. (Sindaun 2:1-5) Yu mas save, Jehova i no man bilong grisim yu. Em i kamapim long ples klia olgeta tok yu mas kisim, tasol bilong dispela tok i ken helpim yu, yu mas putim gut yau na larim dispela tok i stiaim tingting bilong yu. (Aisaia 30:20, 21; 1 Tesalonaika 2:13) Yu mas redi long pulapim ol tok i tru long tingting bilong yu, em ol tok i stap long “ol buk i gat tok bilong God” long en, em Baibel.—2 Timoti 3:15-17.
Larim Jehova i Stretim Stretim Yu
Jehova i wok long stretim stretim pasin bilong yumi, na bilong dispela i ken helpim yumi, yumi mas redi long bihainim ol tok bilong em. Jehova i kamapim klia dispela samting taim em i tokim Jeremaia long go long haus bilong man bilong wokim sospen graun. Jeremaia i lukim man bilong wokim sospen graun em i senisim tingting bilong em long samting em i laik wokim—sospen graun em i wokim “i no kamap gutpela” na em i laik mekim narapela samting long en. Orait, nau Jehova i tok: “Ating mi no inap mekim ol samting long yupela [Israel] olsem dispela man i mekim long graun bilong wokim sospen, a? Yupela Israel i stap long han bilong mi, olsem graun i stap long han bilong man bilong wokim sospen.” (Jeremaia 18:1-6) Olsem wanem? Dispela i makim olsem ol manmeri bilong Israel ol i olsem graun tasol i no gat laip na i stap long han bilong Jehova bilong em i ken stretim stretim ol long laik bilong em yet long kamap wanpela kain sospen?
I no gat wanpela taim na Jehova i mekim wok long bikpela strong bilong em bilong subim ol man long mekim samting ol i no laik mekim. Man bilong graun i gat asua sapos sospen graun em i wokim i no kamap gutpela, tasol i no asua bilong Jehova sapos samting em i bin wokim em i kamap samting i gat mak nogut long en. (Lo 32:4) Ol mak nogut i kamap long ol man long taim ol i sakim ol gutpela samting Jehova i mekim bilong stretim stretim ol. Dispela i makim olsem, yumi yet, na graun i no gat laip, i narapela narapela kain. Yumi inap tingim na makim wanem samting yumi laik mekim. Olsem na yumi ken tingting long bihainim tok bilong Jehova o yumi ken sakim ol samting em i laik mekim bilong stretim stretim yumi.
Dispela em wanpela samting bilong givim save long yumi, a? I gutpela sapos yumi putim yau long tok bilong Jehova na yumi no hambak na tok: “I no gat wok long narapela i mas tokim mi long samting mi mas mekim!” Yumi olgeta i mas larim Jehova i stiaim yumi. (Jon 17:3) Yumi mas kamap wankain olsem Devit, em man bilong raitim Song, em i tok: “God, yu mas skulim mi long gutpela pasin bilong yu, na soim mi long rot bilong yu.” (Song 25:4) Tingim tok bilong King Solomon, em i tok: “Na dispela buk bai i helpim ol man i gat save na bai ol i kisim save moa yet.” (Sindaun 1:5) Olsem wanem? Bai yu putim yau? Sapos yu mekim olsem, orait “pasin bilong tingting gut bai i banisim yu na gutpela save bai i was long yu.”—Sindaun 2:11.