“Taim Bilong En i No Yet”
“Taim bilong en i no yet, olsem na i no gat wanpela man i putim han long em.”—JON 7:30.
1. Wanem tupela samting i bosim ol samting Jisas i mekim?
JISAS KRAIS i tokim ol aposel bilong em: “Pikinini Bilong Man i no bin i kam bilong ol man i ken mekim wok bilong helpim em. Nogat. Em i kam bilong helpim ol, na bilong givim laip bilong em bilong baim bek planti manmeri.” (Matyu 20:28) Em i tokim gavena Pontius Pailat bilong Rom: “Mama i karim mi na mi kam long dispela graun bilong mekim wanpela wok tasol, em bilong autim tok tru.” (Jon 18:37) Jisas i save pinis long as na em i mas i dai na wanem wok em i mas mekim taim em i no dai yet. Em i save tu em i gat wanem hap taim bilong mekim dispela wok. Wok bilong em long graun olsem Mesaia em inap 3-pela yia hap tasol. Dispela wok i kirap taim em i kisim baptais long wara Jordan (long 29 C.E.) long kirap bilong namba 70 wik Baibel i bin tok profet long en, na i pinis long taim em i dai long diwai long namel bilong dispela wik (long 33 C.E.). (Daniel 9:24-27; Matyu 3:16, 17; 20:17-19) Olsem na i gat tupela samting i bosim olgeta samting Jisas i mekim long graun: as na em i kam, na taim bilong mekim ol dispela samting.
2. Ol Gutnius i kamapim Jisas Krais em i wanem kain man? Jisas i tok wanem bilong soim olsem em i save long ol samting em i mas mekim?
2 Ol stori bilong Gutnius i kamapim Jisas Krais olsem man bilong mekim wok—em i raun long olgeta hap bilong Palestain na autim gutnius bilong Kingdom bilong God na wokim planti mirakel. Long namba wan hap bilong wok bilong Jisas, ol i mekim dispela tok long em: “Taim bilong en i no yet.” Jisas yet i mekim dispela tok: “Taim bilong mi em i no kamap yet.” Klostu long pinis bilong wok bilong em, em i tok ‘taim bilong mi i kamap pinis.’ (Jon 7:8, 30; 12:23) Jisas i save pinis long dispela taim bilong em long mekim wok, na dai tu olsem ofa, na dispela i bin stiaim ol tok na ol samting em i mekim. Sapos yumi pilim dispela samting, dispela bai helpim yumi long save long pasin na tingting bilong em, na helpim yumi long “bihainim” lek bilong em.—1 Pita 2:21.
Em i Tingting Strong Long Mekim Laik Bilong God
3, 4. (a) Wanem samting i kamap long wanpela kaikai bilong marit long Kana? (b) Bilong wanem Pikinini bilong God i no laik bihainim tok bilong Maria taim em i laik bai Jisas i mekim wanpela samting bilong stretim hevi bilong wain? Dispela i lainim yumi long wanem samting?
3 Em yia 29 C.E. Sampela de tasol i go pinis Jisas i kirap makim sampela disaipel bilong em. Orait nau olgeta i kamap long taun Kana long distrik Galili bilong i go long wanpela kaikai bilong marit. Mama bilong Jisas, em Maria, em tu i go. Wain i pinis. Maria i laik bai Jisas i mekim wanpela samting bilong stretim dispela hevi, olsem na em i tokim pikinini bilong em: “Ol i no gat wain.” Tasol Jisas i tok: “Mama, dispela em i samting bilong yu. Em i no samting bilong mi. Taim bilong mi em i no yet.”—Jon 1:35-51; 2:1-4.
4 Bekim bilong Jisas, “Mama, dispela em i samting bilong yu. Em i no samting bilong mi,” i makim olsem em i no laik bai Maria i tokim em long ol samting em i mas mekim. Bilong wanem Jisas i no laik bihainim tok bilong Maria? Tingim: Em i gat 30 krismas pinis. Sampela wik tasol bipo, em i kisim baptais, na God i makim em long spirit holi, na Jon Bilong Baptais i tok: “Em i Pikinini Sipsip Bilong God. Em i kam bilong tekewe sin bilong olgeta manmeri bilong graun.” (Jon 1:29-34; Luk 3:21-23) Orait nau em i mas bihainim tok bilong Nambawan Bos i bin salim em i kam. (1 Korin 11:3) I no gat wanpela man, maski em i famili tru, i ken pasim wok Jisas i kam long graun bilong mekim. Tok Jisas i bekim long Maria i kamapim klia olsem em i gat strongpela tingting long bihainim laik bilong Papa bilong em. Olsem Jisas i bin mekim, yumi tu i mas tingting strong long mekim tru olgeta wok bilong God em i laik bai yumi mas mekim.—Saveman 12:13.
5. Jisas Krais i wokim wanem mirakel long Kana? Dispela i mekim wanem long ol narapela?
5 Maria i kisim gut tok bilong pikinini bilong em, na wantu em i tokim ol wokman: “Sapos em i tokim yupela long mekim wanpela samting, orait yupela i mas mekim.” Orait nau Jisas i stretim dispela hevi. Em i tokim ol wokman long pulimapim wara long ol sospen, na em i tanim wara i kamap gutpela wain. Dispela em i namba wan samting Jisas i mekim bilong soim olsem em i gat strong long wokim ol mirakel, na i olsem mak bilong soim olsem spirit bilong God i stap wantaim em. Taim ol nupela disaipel i lukim dispela mirakel, dispela i strongim bilip bilong ol.—Jon 2:5-11.
Strong Long Mekim Haus Bilong Jehova i Stap Gut
6. Bilong wanem Jisas i belhat long samting em i lukim long tempel long Jerusalem? Em i kirap mekim wanem?
6 Orait nau em Epril samting bilong yia 30 C.E., na Jisas na ol poroman bilong em ol i go long Jerusalem bilong lukim Pasova. Long Jerusalem, ol disaipel i lukim Gopas bilong ol i mekim wanpela pasin ol i no bin lukim em i mekim bipo. Ol Juda i wok bisnis na mangalim mani ol i stap insait long tempel yet na maket long ol animal na pisin bilong mekim ofa. Ol i pulim bikpela mani tru long ol Juda i stap gut long lotuim God. Jisas i belhat tru taim em i lukim dispela samting. Em i kisim baklain na wokim wip na rausim ol man i maketim ol animal. Em i kapsaitim tebol na mani bilong ol man bilong senisim mani. Na em i tokim ol man i maketim ol pisin: “Kisim ol pisin bilong yupela i go.” Taim ol disaipel i lukim Jisas i wok strong long rausim ol, ol i tingim wanpela tok profet i stori long Pikinini bilong God olsem: “Mi laikim tru haus bilong yu, olsem na mi wok strong long mekim dispela haus i stap gut.” (Jon 2:13-17; Song 69:9) Yumi tu i mas wok strong na was gut, nogut sampela pasin o tingting bilong graun i bagarapim pasin bilong yumi long lotuim God.
7. (a) Wanem samting i kirapim Nikodemus long go lukim Mesaia? (b) Jisas i autim tok long wanpela meri Samaria na dispela i lainim yumi long wanem samting?
7 Taim em i stap long Jerusalem, Jisas i wokim ol mirakel, na planti manmeri i bilip long em. Nikodemus, em wanpela kaunsil bilong ol Juda, em tu i pilim tok bilong Jisas na em i kam long em long nait bilong kisim sampela save moa. Orait nau Jisas na ol disaipel ol i stap long “hap bilong Judia” inap 8-pela mun, na ol i autim tok na kamapim ol disaipel. Tasol bihain long taim Jon Bilong Baptais i kalabus, ol i lusim Judia na i go long Galili. Taim ol i brukim distrik Samaria, rot i op na Jisas i autim gut tok long wanpela meri Samaria. Dispela i opim rot bilong planti Samaria i kamap bilipman. Yumi tu i mas redi long autim tok bilong Kingdom taim rot i op.—Jon 2:23; 3:1-22; 4:1-42; Mak 1:14.
Bikpela Wok Autim Tok Long Galili
8. Jisas i kirap mekim wanem wok long Galili?
8 Paslain long “taim” Jisas i mas i dai, i gat planti wok bilong Papa bilong em long heven em i mas mekim. Long Galili, Jisas i kirap mekim bikpela wok moa, winim wok em i bin mekim long Judia na Jerusalem. Em i go “raun long olgeta hap bilong distrik Galili. Em i save go insait long ol haus lotu bilong ol na skulim ol manmeri. Em i autim gutnius bilong kingdom bilong God, na em i mekim orait olgeta sik na olgeta samting i bagarapim bodi bilong ol manmeri.” (Matyu 4:23) Long olgeta hap bilong dispela distrik, em i tok: “Yupela i mas tanim bel, long wanem, kingdom bilong heven em i kam klostu pinis.” (Matyu 4:17) Bihain long sampela mun, tupela disaipel bilong Jon Bilong Baptais ol i kam long Jisas bambai ol yet i ken save long Jisas, na em i tokim ol: “Yutupela go tokim Jon long ol samting nau yutupela i lukim na harim. Ol aipas ol i lukluk gen, na ol lek nogut ol i wokabaut. Skin bilong ol man i gat sik lepra, em i kamap klin, na ol yaupas i harim toktok. Ol man i dai pinis, ol i kirap gen, na ol rabisman i harim gutnius. Na ol man i lukim mi, na bilip bilong ol i no pundaun, ol i ken amamas.”—Luk 7:22, 23.
9. Bilong wanem planti manmeri ol i kam long Krais Jisas? Dispela i lainim yumi long wanem samting?
9 ‘Ol i stori long Jisas long olgeta hap,’ na planti bikpela lain manmeri ol i kam long em—ol i bilong Galili, Dekapolis, Jerusalem, Judia, na bilong hapsait bilong wara Jordan. (Matyu 4:24, 25; Luk 4:14, 15) Ol i kam long em, long wanem, em i bin wokim mirakel na oraitim sik bilong ol man, tasol i no dispela samting tasol. Ol i tingim tu ol gutpela tok em i lainim ol man long en. Ol tok em i autim i strongim tru bel bilong ol na ol i laikim tru. (Matyu 5:1–7:27) Ol tok bilong Jisas i gutpela na i switpela. (Luk 4:22) Ol bikpela lain manmeri ol i “kirap nogut tru long skul bilong en,” long wanem, em i kamapim ol tok bilong buk bilong God olsem man i gat namba. (Matyu 7:28, 29; Luk 4:32) Dispela i mekim na planti manmeri i gat laik long kam long em. Yumi tu i mas kisim pasin bilong skulim gut man bambai ol man i gat stretpela bel, ol bai i gat laik long kisim tok i tru.
10. Bilong wanem ol man bilong Nasaret i laik kilim Jisas i dai? Olsem wanem na ol i no mekim?
10 Tasol i no olgeta man i amamas long harim tok bilong Jisas. Long kirap bilong wok bilong em, taim em i go insait long haus lotu long as ples bilong em long Nasaret na autim tok, sampela i laik kilim em i dai. Tru, ol asples i kirap nogut long ol “gutpela tok” i kamap long maus bilong em, tasol ol i laik lukim em i wokim ol mirakel tu. Tasol Jisas i no wokim planti mirakel long dispela hap—em i kamapim long ples klia pasin bilong ol, olsem ol i tingim ol yet tasol na ol i no bilip. Ol man long haus lotu ol i belhat nogut tru, na ol i kirap na holim Jisas, na bringim em i go long arere bilong wanpela maunten na ol i laik tromoi em i go daun. Tasol em i wokabaut namel long ol na em i go pinis. “Taim” bilong em long dai i no yet.—Luk 4:16-30.
11. (a) I gat wanem as na sampela hetman bilong lotu ol i kam harim tok bilong Jisas? (b) Wanem samting i mekim na ol i tok Jisas i kalapim lo bilong Sabat?
11 Ol hetman bilong lotu—ol saveman bilong lo, ol Farisi, ol Sadyusi, na sampela moa—planti taim ol tu i stap long hap Jisas i autim tok long en. Tasol planti i no stap na bai ol i ken putim yau na kisim save, nogat; ol i laik painim rot bilong sutim tok long em na trikim em. (Matyu 12:38; 16:1; Luk 5:17; 6:1, 2) Olsem: Taim em i go long Pasova long Jerusalem long yia 31 C.E., Jisas i oraitim wanpela man i gat sik inap 38 yia. Ol hetman bilong lotu Juda i sutim tok long Jisas na i tok em i kalapim lo bilong Sabat. Em i tokim ol: “Papa bilong mi em i save wok oltaim i kam inap long nau. Na mi tu mi save wok.” Orait nau ol Juda i kotim em long em i tok bilas long God, long wanem, taim Jisas i kolim God olsem Papa bilong em, i olsem em i tok em i Pikinini bilong God. Ol i wok long painim rot bilong kilim Jisas i dai, tasol em wantaim ol disaipel ol i lusim Jerusalem na i go long Galili. Na yumi tu, taim yumi wok strong long autim tok bilong Kingdom na kamapim ol disaipel, bai yumi bihainim gutpela tingting sapos yumi abrusim pasin bilong pait wantaim ol birua.—Jon 5:1-18; 6:1.
12. Jisas i mekim wanem bikpela wok bilong autim tok long Galili?
12 Inap wanpela yia hap Jisas i autim tok long hap bilong Galili tasol, na em i go long Jerusalem bilong lukim ol bikpela bung lotu bilong ol Juda i save kamap 3-pela taim long olgeta yia. Long dispela as tasol em i go long Jerusalem. I gat 3-pela raun bilong autim tok em i bin mekim long Galili: namba wan em i mekim wantaim 4-pela nupela disaipel, namba tu em i mekim wantaim ol 12 aposel, na wanpela bikpela raun em i mekim wantaim ol aposel em i skulim ol pinis na em i salim ol i go. Man! Em i mekim bikpela wok tru bilong autim tok i tru long hap bilong Galili!—Matyu 4:18-25; Luk 8:1-3; 9:1-6.
Autim Tok Long Judia na Perea na Em i No Pret
13, 14. (a) Long wanem taim ol Juda i wok long painim rot bilong holimpas Jisas? (b) Bilong wanem ol plisman i no holimpas Jisas?
13 Nau em mun Oktoba samting long yia 32 C.E., na “taim” bilong Jisas i no yet—em bilong kamap bihain. Bung bilong Ol Bikpela De Bilong i Stap Long Haus Win i kam klostu. Ol brata bilong Jisas i tokim em: “Yu mas lusim dispela ples na yu go long Judia.” Ol i laik bai Jisas i wokim sampela mirakel long ai bilong ol manmeri i kam long dispela bung long Jerusalem. Tasol Jisas i save, bagarap inap painim em. Olsem na em i tokim ol brata bilong em: “Bai mi no inap i go, long wanem, taim bilong mi em i no kamap yet.”—Jon 7:1-8.
14 Jisas i wet long Galili inap sampela de, na bihain em i go long Jerusalem. “Tasol em i hait tasol na i go, bai ol man i no ken luksave long em.” Ol Juda i wok long painim em long dispela bung, na ol i tok: “Dispela man i stap we?” Namel long ol dispela bikpela de, Jisas i go insait long tempel na i skulim ol man. Ol Juda i laik holim em, ating bilong putim em long kalabus o kilim em i dai. Tasol ol i no inap mekim, long wanem, “taim bilong en i no yet.” Nau planti manmeri ol i bilip long Jisas. Ol plisman ol Farisi i bin salim ol i go bilong holim em, ol i no holimpas em. Taim ol i go bek gen, ol i tok: “Bipo i no gat wanpela man i mekim toktok olsem dispela man i mekim.”—Jon 7:9-14, 30-46.
15. Bilong wanem ol Juda i kisim ol ston bilong tromoi long Jisas? Em i kirapim wanem bikpela wok bilong autim tok?
15 Taim Jisas i stap long tempel long taim bilong dispela bung na em i skulim ol man long Jehova, tok pait i stap yet namel long em na ol Juda i birua long em. Long laspela de bilong bung, Jisas i stori long taim em bin i stap long heven na em i no kam daun yet long graun, na ol Juda i kros long dispela tok bilong em na ol i kisim ol ston bilong tromoi long em. Tasol em i hait na em i no kisim bagarap. (Jon 8:12-59) Jisas i stap ausait long Jerusalem na em i kirapim wanpela bikpela wok bilong mekim save autim tok long hap bilong Judia. Em i makim 70 disaipel, na taim em i skulim ol pinis, em i salim ol i go tupela tupela bilong autim tok. Ol i go pas long em long olgeta ples na taun em yet i laik i go long en wantaim ol aposel bilong em.—Luk 10:1-24.
16. Long bung bilong Bikpela De Bilong Makim Tempel Olsem Haus Bilong God Yet, Jisas i abrusim wanem bagarap? Em i wok strong gen long mekim wanem wok?
16 Long Disemba samting bilong yia 32 C.E., “taim” bilong Jisas i kam klostu. Em i kam long Jerusalem long bung bilong Bikpela De Bilong Makim Tempel Olsem Haus Bilong God Yet. Ol Juda i wok yet long painim rot bilong kilim em i dai. Taim Jisas i wokabaut long veranda long tempel, ol i raunim em. Ol i tok gen em i tok bilas long God, na ol i kisim ol ston bilong kilim em i dai. Tasol olsem bipo, Jisas i abrusim ol na i go. Bihain liklik em i kirap raun long ol taun na ol liklik ples long distrik bilong Perea, long hapsait bilong wara Jordan long Judia, na em i skulim ol man. Planti ol i bilip long em. Tasol em i kisim tok olsem gutpela pren bilong em Lasarus i sik na em i go bek long Judia.—Luk 13:33; Jon 10:20-42.
17. (a) Taim Jisas i autim tok long Perea, em i kisim wanem tok? (b) Wanem samting i soim olsem Jisas i save long as bilong samting em i mas mekim na long hap taim i stap yet bilong em long mekim wok?
17 Tupela susa bilong Lasarus, Marta na Maria, ol i sindaun long Betani long hap bilong Judia, ol i salim dispela tok. Man i bringim dispela tok i kam em i tok: “Bikpela, dispela man yu laikim tumas, em i gat sik.” Jisas i tok: “Dispela sik em i no bilong man i dai. Nogat. Em i bilong mekim ol manmeri i lukim strong bilong God na givim biknem long em. Na long dispela rot tasol Pikinini Bilong God tu bai i kisim biknem.” Bilong kamapim dispela samting, Jisas i stap tupela de moa long hap em i stap long en. Orait nau em i tokim ol disaipel: “Yumi go bek long distrik Judia.” Ol i tok: “Tisa, i no longtaim i go pinis na ol Juda i laik tromoi ston long yu na kilim yu i dai. Na yu laik i go long Judia, a?” Tasol Jisas i save ol “aua long wanpela san,” olsem dispela hap taim God i makim bilong Jisas i mas mekim wok bilong em long graun, ol dispela aua i laik pinis. Em i save pinis long samting em i mas mekim na long as na em i mas mekim.—Jon 11:1-10.
Wanpela Mirakel Ol Man i No Inap Givim Baksait Long En
18. Taim Jisas i no kamap yet long Betani, wanem samting i bin kamap long dispela ples? Taim em i kamap pinis, wanem samting i kamap?
18 Long Betani, Marta i go pas long bungim Jisas na em i tok: “Bikpela, sapos yu bin i stap hia, bai brata bilong mi i no inap i dai.” Maria na ol narapela i bin kam long haus bilong ol, ol i bihainim Marta. Olgeta i krai i stap. Jisas i askim ol: “Yupela i bin putim em we?” Ol i bekim tok: “Bikpela, yu kam lukim.” Taim ol i kamap long matmat—em wanpela hul bilong ston ol i bin wokim long maunten na wanpela bikpela ston i pasim maus bilong en—Jisas i tok: “Yupela rausim dispela ston.” Marta i no save yet long samting Jisas i laik mekim, olsem na em i tok: “Bikpela, nau em i namba 4 de bilong em i stap long matmat. Olsem na smel nogut bai i kamap.” Tasol Jisas i tok: “Pastaim mi tokim yu pinis, sapos yu bilip, orait yu bai lukim bikpela strong bilong God.”—Jon 11:17-40.
19. Taim Jisas i no kirapim yet Lasarus, bilong wanem em i beten long ai bilong ol manmeri?
19 Ol i rausim ston i pasim maus bilong matmat bilong Lasarus, na Jisas i beten long ai bilong ol manmeri bambai ol i ken save, samting nau em i laik mekim, em bai mekim long strong em i kisim long God. Nau em i singaut strong: “Lasarus, yu kam ausait.” Orait nau Lasarus i kam ausait. Laplap ol i bin pasim long lek na han na pes bilong em i stap yet long skin bilong em. Jisas i tokim ol: “Lusim laplap na larim em i wokabaut.”—Jon 11:41-44.
20. Ol man i lukim Jisas i kirapim bek Lasarus ol i mekim wanem?
20 Planti bilong ol dispela Juda i bin kam bilong krai sori wantaim Marta na Maria ol i lukim dispela mirakel na ol i bilip long Jisas. Tasol sampela i go long ol Farisi bilong tokim ol long dispela samting. Ol i mekim wanem? Kwiktaim ol Farisi wantaim ol bikpris i singautim ol kaunsil i kam bung. Ol i tok: “Bai yumi mekim wanem? Dispela man i save wokim planti mirakel. Sapos yumi larim em i mekim dispela kain pasin, orait bai olgeta manmeri bai i bilip long em. Na ol Rom bai i kam na bagarapim tempel bilong yumi wantaim ol lain bilong yumi.” Tasol Hetpris Kaiafas i tokim ol: “Ating yupela i no save long wanpela pasin em inap helpim yupela. I gutpela sapos wanpela man tasol i kisim ples bilong ol manmeri na i dai, nogut olgeta lain bilong yumi i lus.” Olsem na long dispela de tasol ol bikman i stat long wokim toktok bilong painim rot bilong kilim Jisas i dai.—Jon 11:45-53.
21. Jisas i wokim mirakel na kirapim bek Lasarus, na dispela i kirapim wanem hap taim?
21 Jisas i no kam kwik long Betani, olsem na dispela i givim rot long em long wokim wanpela mirakel ol man i no ken givim baksait long en. God i givim strong long Jisas na em i kirapim bek wanpela man i bin stap long matmat inap 4-pela de. Ol kaunsil tu i no inap givim baksait long dispela samting na ol i tok dispela Man bilong wokim ol mirakel em i mas i dai! Olsem na dispela mirakel i kirapim wanpela hap taim i bikpela samting long wok bilong Jisas—taim em i no wokim yet dispela mirakel, “taim bilong en i no yet,” tasol nau, ‘taim bilong em i kamap pinis.’
Bai Yu Bekim Olsem Wanem?
• Olsem wanem Jisas i soim olsem em i save long wok God i bin givim long em?
• Bilong wanem Jisas i no laik bihainim tok bilong mama bilong em i laik bai em i mas stretim dispela hevi bilong wain?
• Ol samting Jisas i mekim long ol birua bilong em, dispela i lainim yumi long wanem samting?
• Bilong wanem Jisas i no kam kwik taim em i harim tok olsem Lasarus i sik?
[Ol Piksa long pes 12]
Jisas i givim strong bilong em long mekim wok God i givim long em