‘Man i Gat Gutpela Tingting i Save Tingting Gut Pastaim na Mekim Samting’
OL TOK bilong Baibel bilong stiaim wokabaut bilong yumi, em ‘yumi mas laikim moa yet, winim gol.’ (Song 19:7-10) Bilong wanem? Long wanem, “tok bilong man [God] i gat gutpela tingting na save, em i olsem wara bilong givim laip. Dispela tok inap long helpim man long abrusim ol samting i laik bagarapim em.” (Sindaun 13:14) Taim yumi bihainim tok bilong Baibel, i stap bilong yumi i kamap gutpela moa, na tu, em i helpim yumi long abrusim ol samting i laik bagarapim yumi. Olsem na yumi mas wok long painim save bilong Baibel na bihainim ol tok yumi lainim, a?
Long Sindaun 13:15-25, King Solomon bilong Israel i givim ol tok long yumi i helpim yumi long bihainim savepasin long mekim ol samting bambai yumi ken i stap gutpela na stap longtaim.a Long rot bilong ol savetok, em i soim yumi long olsem wanem Tok Bilong God i ken helpim yumi na bai ol man i laikim yumi, na yumi stap gut long wok bilong God, na holim stretpela tingting long ol tok yumi kisim bilong stretim yumi, na bihainim gutpela tingting long makim ol poroman. Na em i toktok tu long gutpela tingting bilong man long lusim sampela samting long ol pikinini bilong em taim em i dai, na stretim ol long pasin laikim.
Man i Gat Gutpela Tingting, Ol Man Bai i Laikim Em
Solomon i tok: “Sapos man i gat gutpela tingting, ol man bai i laikim em. Tasol man bilong giaman na brukim promis, em i wokabaut long rot nogut.” (Sindaun 13:15) Wanpela buk i tok, long tok Hibru, dispela tok “gutpela tingting,” i makim pasin bilong “bihainim stretpela tingting, skelim gut ol samting, na ol tingting i gat gutpela save long en.” Man i gat ol kain pasin olsem bai i no hatwok long ol man i laikim em.
Aposel Pol i bin mekim pasin i gat gutpela tingting long wanbilip Kristen Filemon, taim wokboi nating bilong Filemon, em Onesimus, i bin ranawe na bihain em i kamap Kristen na Pol i salim em i go bek long Filemon. Pol i tokim Filemon long kisim bek Onesimus long gutpela pasin, wankain olsem em bai mekim sapos Pol yet i kam long em. Na Pol i tok, sapos Onesimus i gat dinau long Filemon, Pol yet bai bekim. Tru, Pol i gat namba na em inap tokim strong Filemon long mekim pasin i stret long Onesimus. Tasol Pol i no mekim olsem—em i mekim tok isi na gutpela tok sori long Filemon. Long dispela rot Pol i bilip tru olsem Filemon bai wok gut wantaim em, na pasin Filemon bai mekim long Onesimus bai winim tru pasin Pol i askim em long mekim. Orait yumi tu i mas mekim wankain pasin long ol wanbilip, a?—Filemon 8-21.
Tasol ol man bilong giaman na brukim tok promis, ol i wokabaut long rot nogut. Wanpela saveman bilong Baibel i tok, dispela tok “nogut” i makim samting i “strong pinis, olsem ol man nogut em bel bilong ol i strong pinis. . . . Man i lain pinis long mekim pasin nogut na em i no pilim ol tok i gat gutpela tingting ol man i givim long em, em i wokabaut long rot bilong kisim bagarap.”
Solomon i tok moa: “Olgeta man i gat gutpela tingting, ol i save tingting gut pastaim na mekim samting. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i save kamapim ples klia longlong pasin bilong ol yet.” (Sindaun 13:16) Long dispela ves, man i gat gutpela tingting em i gat save tu, na em i save tingting gut pastaim na mekim ol samting. Taim wanpela i sutim tok giaman o tok bilas long em, em i save pasim maus i stap. Em i save beten na wok strong long mekim ol gutpela pasin em holi spirit i kamapim bambai em i no ken belhat. (Galesia 5:22, 23) Man i save tingting gut pastaim em i no larim wanpela man o wanpela pasin i bosim em. Em i bosim gut bel na abrusim ol pait i save kamap taim man i belhat kwik long tok ol narapela i mekim long em.
Man i gat gutpela tingting em i bihainim savepasin long skelim ol samting em i mas mekim. Em i save, taim man i mekim olsem, em i no mekim nating tasol, o bel i kirap nating na em i mekim, o bihainim nating pasin bilong ol man, nogat. Olsem na em i save skelim gut ol samting pastaim. Em i wok long kisim save long ol samting em i ken mekim na nau em i skelim na tingim gut wanem ol rot i op long em. Orait nau em i skelim wanem ol lo na stiatok bilong Baibel i stret long samting em i mas mekim. Rot bilong kain man olsem i stap stret long olgeta taim.—Sindaun 3:5, 6.
Man i Autim Stret Tok
Yumi ol Witnes Bilong Jehova i bin kisim wok bilong autim tok bilong God. Ol savetok bilong narapela ves i helpim yumi long i stap gut long dispela wok. Em i tok: “Sapos man bilong bringim tok i giaman na i senisim tok, orait em bai i painim trabel. Tasol sapos man i bringim tok na i autim stret dispela tok, orait em bai i helpim ol manmeri long i stap gut.”—Sindaun 13:17.
Ves hia i toktok long pasin bilong man bilong bringim tok. Olsem wanem sapos em i giaman o senisim tok em i mas autim? Kot bai painim em, a? Tingim Gehasi, wokboi bilong profet Elisa, em i mangal long kisim mani samting na em i givim tok giaman long Naman, em nambawan ofisa long ami bilong Siria. Sik lepra i bin lusim Naman, em i kalap long Gehasi. (2 King 5:20-27) Olsem wanem sapos man i lusim wok bilong em long autim dispela tok? Baibel i tok: “Sapos mi [God] lukim wanpela man i mekim pasin nogut na mi tok em i mas i dai, orait yu mas . . . tokim em long senisim tingting na pasin bilong en. Sapos yu no tokim em, orait bai sin bilong en i stap olsem tasol, na bai em i dai. Tasol long ai bilong mi em i asua bilong yu tasol na em i dai.”—Esekiel 33:8.
Tasol man i autim stret ol tok, em i mekim gut long em yet na ol man i harim tok bilong em. Pol i tokim Timoti: “Yu mas was gut long ol pasin bilong yu yet na long wok yu mekim bilong skulim ol manmeri. Na sapos yu strong long mekim olsem, orait long wok bilong yu God bai i kisim bek yu yet, na em bai i kisim bek ol manmeri i save harim tok bilong yu.” (1 Timoti 4:16) Taim man i autim stret gutnius, dispela i save helpim gut ol man. Em i save kirapim tingting bilong ol man i gat stretpela bel na bringim ol i go long tok i tru i helpim ol long kamap fri. (Jon 8:32) Na sapos ol man i no laik harim dispela tok, orait man bilong bringim tok ‘i no gat asua na em i no ken i dai.’ (Esekiel 33:9) Em nau, yumi no ken lusim wok bilong autim tok. (1 Korin 9:16) Na oltaim yumi mas was gut na mekim stret wok bilong “autim tok bilong [God]” na no ken bungim wantaim ol tok i no stap long Baibel o senisim sampela tok na bai ol man i ken laikim.—2 Timoti 4:2.
Man i Larim Ol i Stretim Em, Em Bai Kisim Biknem
Man i gat gutpela tingting, yu ting em i mas bel nogut long kisim ol tok bilong helpim em? Sindaun 13:18 i tok: “Sapos man i no larim ol arapela man i stretim em, em bai i stap rabis na i sem nogut tru. Tasol sapos man i larim ol arapela man i stretim em, orait ol manmeri bai i givim biknem long em.” Yumi bihainim gutpela tingting sapos yumi amamas long man i givim tok long yumi bilong stretim yumi, maski yumi no askim em long mekim. Kain tok olsem inap helpim gut yumi maski yumi ting yumi no gat wok long en. Sapos yumi bihainim dispela tok, em inap helpim yumi long abrusim ol bel hevi na ol samting nogut inap bagarapim yumi. Sapos yumi no bihainim, bai yumi kisim bikpela sem.
Taim man i givim gutpela tok amamas long yumi, dispela i strongim bel bilong yumi. Tasol sampela taim yumi mas kisim ol tok bilong stretim yumi. Tingim tupela pas Pol i bin raitim long Timoti. Tru, Pol i givim gutpela tok amamas long Timoti long em i bin stap gut long wok bilong em, tasol Pol i givim planti tok long em long pasin bilong holimpas bilip na i no gat asua long ai bilong God, na pasin em i mas mekim long ol narapela insait long kongrigesen, na kisim pasin bilong givim bel long God, amamas long ol liklik samting em i holim, skulim ol man, sakim pasin bilong tromoi lotu i tru, na mekim tru wok bilong em long autim tok. Ol yangpela man na meri insait long kongrigesen ol i mas askim ol strongpela Kristen long sampela tok bilong helpim ol, na ol i mas amamas long kisim ol dispela tok.
“Wokabaut Wantaim Man i Gat Gutpela Tingting”
King Solomon i tok: “Sapos man i ting long kisim wanpela samting na bihain em i kisim, em bai i belgut na i amamas tru. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i no laik tru long givim baksait long pasin nogut.” (Sindaun 13:19) Wanpela buk i stori long insait bilong dispela tok, olsem: “Taim man i kisim pinis samting em i bin wet long en, tingting na bel bilong em i gutpela tru . . . Long wanem, sapos man i inapim tru wanpela laik bilong em, em samting bilong amamas tru, olsem na yumi ken save long man i no gat gutpela tingting em i samting nogut tru long lusim ol pasin nogut. Ol samting ol i gat laik long mekim inap kamap long rot bilong mekim pasin nogut tasol, na sapos ol i lusim pasin nogut, bai ol i no ken inapim ol laik bilong ol.” Olsem na yumi mas wok strong long kisim ol stretpela laik!
Ol poroman i gat strong tru long stiaim ol tingting na laik bilong yumi na ol samting yumi no laikim! Solomon i mekim wanpela tok tru i no save senis, olsem: “Sapos man i wokabaut wantaim man i gat gutpela tingting, orait em tu bai i kisim gutpela tingting. Tasol sapos man i poroman wantaim ol man i no gat gutpela tingting, orait trabel bai i painim em.” (Sindaun 13:20) Tru tumas, ol lain yumi bung wantaim ol, na ol lain yumi poroman wantaim ol long rot bilong ol vidio, na Intenet, na ol buk yumi ritim, dispela i makim olsem yumi wanem kain man, na bai yumi kamap wanem kain man long bihain. Em nau, em i bikpela samting long yumi mas bihainim gutpela tingting taim yumi laik makim ol poroman!
‘Ol Pikinini i Save Kisim Planti Samting’
King bilong Israel i tok: “Trabel i save bungim ol man bilong mekim sin. Tasol ol stretpela man i save kisim ol gutpela samting olsem pe bilong ol.” (Sindaun 13:21) Man i bihainim stretpela pasin, em i save kisim gutpela pe, long wanem, Jehova i save tingim ol stretpela man. (Song 37:25) Tasol yumi mas save, “taim nogut i save painim yumi olgeta.” (Saveman 9:11) Olsem wanem? Yumi inap mekim sampela samting bilong redi long taim nogut i painim yumi?
Solomon i tok: “Taim gutpela man i dai pinis, ol lain pikinini bilong en i save kisim planti samting bilong en.” (Sindaun 13:22a) Taim papamama i helpim ol pikinini long kisim save long Jehova na kisim pasin bilong pas gut wantaim em, dispela em i gutpela samting tru papamama i lusim long ol pikinini! Tasol em i gutpela tingting tu long papamama i stretim rot bilong lusim sampela samting bilong skin long famili bilong ol sapos bagarap i painim tupela na ol i dai. Long planti hap, ol papa bilong famili inap kisim insurens, o raitim long pepa ol samting ol i laik lusim long ol pikinini, na bungim hap mani bilong helpim ol pikinini long bihain.
Orait olsem wanem long ol samting bilong ol man nogut? Solomon i tok moa: “Sapos man nogut i wok long bungim mani samting, orait bihain ol stretpela man bai i kisim ol samting bilong en.” (Sindaun 13:22b) Na tu, dispela tok bai kamap tru taim Jehova i truim tok promis bilong em long wokim “nupela skai na nupela graun,” em “stretpela pasin tasol bai i stap long en.” (2 Pita 3:13) Long dispela taim bihain, ol man nogut bai i no stap moa, na “ol manmeri i daunim nem bilong ol yet, bai God i givim olgeta graun long ol.”—Song 37:11.
Man i gat gutpela tingting em i bihainim savepasin maski em i stap rabis long ol samting bilong skin. Sindaun 13:23; NW, i tok: “Planti kaikai i save kamap long gaden bilong ol rabisman, tasol man i no save skelim gut ol samting, ol mani kago bilong em bai i pinis.” Maski man i gat liklik samting tasol, dispela bai kamap planti sapos em i wok strong na God i mekim gut long em. Tasol sapos man i no skelim gut ol samting, dispela inap pinisim olgeta mani kago bilong em.
“Em i Save Strong Long Stretim Em”
Ol man i gat sin, na ol i mas kisim ol tok bilong stretim ol, kirap long taim ol i liklik yet. King bilong Israel i tok: “Sapos papa i no givim kanda long pikinini bilong en long taim pikinini i mekim rong, i olsem em i no laikim pikinini. Tasol sapos papa i laikim pikinini, orait em i save strong long stretim em.”—Sindaun 13:24.
Kanda i makim strong o namba bilong stretim man. Long Sindaun 13:24 em i toktok long namba bilong papamama long stretim pikinini. Long dispela ves, kanda i no makim pasin bilong paitim pikinini tasol. Em i makim pasin bilong stretim pikinini, maski papamama i mekim long wanem rot. Long sampela pikinini, sapos papamama i givim gutpela tok long ol, dispela em inap long stretim pasin bilong ol. Tasol sampela pikinini i mas kisim strongpela tok moa. Sindaun 17:10 i tok: “Sapos yu laik stretim man i gat gutpela tingting, bai yu tokim em wanpela taim tasol na bai em i kisim bikpela save. Tasol sapos yu laik stretim man i no gat gutpela tingting, bai yu inap stikim em 100 taim, na em bai i no senisim pasin bilong en.”
Papamama i mas stretim pikinini long pasin laikim na gutpela tingting bambai ol inap helpim gut pikinini. Papa o mama i laikim tru pikinini, em i no save pasim ai long ol pasin kranki bilong pikinini, nogat. Em i wok long painim ol bambai em i ken rausim ol dispela pasin, nogut ol i kamap strong long bel bilong pikinini na em i no inap rausim. Tasol papa i gat pasin sori em bai tingim tok bilong Pol, olsem: “Yupela papa, yupela i no ken bagarapim tingting bilong ol pikinini bilong yupela na mekim ol i belhat long yupela. Nogat. Yupela i mas . . . stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.”—Efesus 6:4.
Olsem wanem sapos papamama i larim pikinini na i no stretim em? Yu ting bihain em bai tok tenkyu long tupela i bin larim em tasol? Nogat tru! (Sindaun 29:21, NW ) Baibel i tok: “Sapos pikinini i bihainim laik bilong em yet oltaim, orait em bai i mekim mama bilong en i sem.” (Sindaun 29:15) Sapos papamama i no mekim wok bilong ol long stretim pikinini, dispela i makim olsem tupela i no tingim em o i no laikim em tru. Tasol sapos papamama i bosim gut pikinini na stretim em long pasin sori, dispela i kamapim olsem ol i laikim em tru.
Man i gat gutpela tingting na stretpela pasin na i mekim ol samting long savepasin tru, em bai kisim gutpela samting. Solomon i tok: “Ol stretpela man i gat planti kaikai, tasol ol man bilong mekim pasin nogut i save stap hangre oltaim.” (Sindaun 13:25) Jehova i save wanem samting i gutpela bilong helpim yumi long olgeta samting bilong i stap bilong yumi—ol samting bilong famili, i stap bilong yumi wantaim ol narapela, wok bilong God yumi mekim, o taim yumi kisim ol tok bilong stretim yumi. Na sapos yumi bihainim ol tok i stap long Baibel bilong skulim na stretim yumi, i stap bilong yumi bai i gutpela tru.
[Futnot]
a Bilong lukim sampela tok i stori long Sindaun 13:1-14, lukim Wastaua bilong Septemba 15, 2003 pes 21-25.
[Piksa long pes 28]
Man i gat gutpela tingting em i save pasim maus bilong em taim ol man i sutim tok long em
[Piksa long pes 29]
Man i stap gut long wok bilong autim tok bilong Kingdom em i save kamapim gutpela wok
[Piksa long pes 30]
Tok amamas i save strongim yumi, tasol yumi mas laik tu long kisim ol tok bilong stretim yumi
[Piksa long pes 31]
Papa o mama i laikim tru pikinini, em i no save pasim ai long ol pasin kranki bilong pikinini