Ol Papamama, Lukautim Gutpela Presen Bilong Yupela
“Gutpela tingting . . . i save helpim yumi long taim nogut . . . na yumi stap gut olgeta.”—SAVEMAN 7:12.
1. Bilong wanem ol papamama i mas tingim ol pikinini olsem presen?
OL PAPAMAMA i save kamapim ol pikinini em planti samting long skin na pasin bilong ol i wankain olsem bilong papamama yet. Baibel i kolim ol pikinini olsem “presen” bilong Jehova. (Song 127:3) Jehova em i Man Bilong Givim Laip, olsem na em i givim wanpela samting i bilong em yet long ol papamama. (Song 36:9) Yupela papamama i ting olsem wanem long dispela gutpela presen yupela i kisim long God?
2. Manoa i mekim wanem taim em i kisim save olsem em bai kamap papa?
2 Tru tumas, ol papamama i mas kisim kain presen olsem long pasin daun na ol i mas tenkyu long en. Winim 3,000 yia i go pinis, wanpela man Israel, em Manoa, i mekim kain pasin olsem taim meri bilong em i kisim tok long rot bilong wanpela ensel olsem em bai karim wanpela pikinini. Taim em i harim tok long dispela gutpela samting, Manoa i beten olsem: “Bikpela, dispela man yu bin salim i kam, mi laik bai yu salim em i kam gen long mitupela. Na em i ken tokim mitupela long olgeta samting mitupela i mas mekim long dispela pikinini bihain bai i kamap.” (Hetman 13:8) Yupela ol papamama, yupela inap lainim wanem samting long pasin bilong Manoa?
As na Yumi Mas Kisim Helpim Bilong God Long Nau
3. Bilong wanem em i bikpela samting long yumi kisim helpim bilong God long mekim bikpela long ol pikinini long nau?
3 Nau long dispela taim, ol papamama i mas kisim helpim bilong Jehova long mekim bikpela long ol pikinini. Bilong wanem? Long wanem, ol i rausim pinis Satan na ol ensel nogut long heven na tromoi ol i kam daun long graun. Baibel i tok: “Yu graun, . . . yupela lukaut. Bikpela hevi i laik kamap long yupela. Satan i go daun pinis long yupela, na em i belhat nogut tru. Em i save, em i gat sotpela taim tasol bilong i stap.” (KTH 12:7-9, 12) Baibel i tok, Satan i “olsem wanpela laion i singaut strong” na “oltaim em i save raun bilong painim ol manmeri bilong kaikai.” (1 Pita 5:8) Planti taim ol laion i laik bagarapim ol animal i no strong, olsem ol yangpela animal. Olsem na ol papamama Kristen i bihainim savetingting taim ol i lukluk long Jehova bilong stiaim ol long lukautim ol pikinini bilong ol. Olsem wanem? Yu save wok strong long mekim olsem?
4. (a) Sapos ol papamama i save wanpela laion i raun nabaut, dispela i mas kirapim ol long mekim wanem? (b) Ol pikinini i mas kisim wanem samting bilong lukautim ol?
4 Sapos yu save olsem wanpela laion i raun long hap bilong yu, orait pasin bilong lukautim ol pikinini bai i stap olsem nambawan tingting bilong yu. Satan em i man bilong bagarapim ol man. Em i laik bagarapim gutpela pasin bilong lain bilong God, na God i no ken orait moa long ol. (Jop 2:1-7; 1 Jon 5:19) Em i no hatwok long paulim ol pikinini. Bilong abrusim umben bilong Satan, ol pikinini i mas save long Jehova na bihainim tok bilong em. Save long Baibel em i bikpela samting. Jisas i tok: “Laip bilong i stap gut oltaim, em i olsem. Ol man i kisim dispela laip, ol i save long yu, yu wanpela tasol yu God tru. Na ol i save long Jisas Krais, em yu bin salim i kam.” (Jon 17:3) Na ol yangpela i mas kisim savetingting—em pasin bilong kliagut long ol samting na bihainim ol samting ol i lain long en. Gutpela tingting i save ‘helpim yumi na yumi stap gut olgeta,’ olsem na yupela ol papamama i mas putim tok i tru i go long bel bilong ol pikinini bilong yupela. (Saveman 7:12) Olsem wanem yupela inap mekim olsem?
5. (a) Olsem wanem papamama i ken givim savetingting long ol pikinini? (b) Buk Sindaun i tok wanem long gutpela samting savetingting i kamapim?
5 Yupela i mas ritim Baibel long ol pikinini bilong yupela. Tasol bilong ol i ken laikim tru tok bilong Jehova na bihainim, dispela tasol i no inap—ol i mas kliagut long ol tok bilong en. Olsem: Ating papamama i tokim pikinini, paslain long brukim rot em i mas lukluk long han sut na han kais. Tasol sampela pikinini i no save bihainim tok. Bilong wanem? Ating papamama i no stori planti taim long bikpela hevi inap painim pikinini sapos wanpela ka i bamim em o ol i no stori gut na pikinini bai pilim tru hevi inap kamap, na nau pikinini i no abrusim ol “longlong pasin” em ol inap kamapim eksiden. Bilong givim savetingting long pikinini papamama i mas lusim bikpela haptaim, na no ken les kwik. Tasol savetingting inap kamapim gutpela samting tru! Baibel i tok: “Gutpela tingting bai i mekim yu belgut oltaim na mekim sindaun bilong yu i kamap gutpela. Gutpela tingting i olsem diwai bilong givim laip. Olsem na ol man i holimpas gutpela tingting, ol i gat laip i gutpela tru na ol i amamas.”—Sindaun 3:13-18; 22:15.
Skul i Save Givim Savetingting
6. (a) Bilong wanem planti taim ol pikinini i mekim ol samting i no stret? (b) Wanem pait i stap yet?
6 Planti taim ol yangpela i mekim ol samting i no stret, i no olsem ol i no skul long ol samting i stret, nogat, tasol skul ol i kisim i no go daun long bel bilong ol. Satan i save wok strong tru long bosim bel bilong ol yangpela. Em i mekim na ol samting nogut bilong dispela graun bilong em i raunim ol. Na tu, em i mekim wok long sin i stap long skin bilong ol bilong pulim ol long mekim ol samting nogut. (Stat 8:21; Song 51:5) Ol papamama i mas luksave olsem i gat wanpela pait i stap bilong pulim bel bilong ol pikinini.
7. Bilong wanem pasin bilong tokim pikinini long ol samting i stret o i no stret, dispela tasol i no inap?
7 Ol papamama i save tokim ol pikinini wanem samting i stret o i no stret, na ol i ting long dispela rot ol i skulim ol long wanpela gutpela stiatok. Ating ol i tokim pikinini olsem i no stret long giaman, stil, o long slip wantaim wanpela man o meri i no poroman marit bilong ol. Tasol ol pikinini i no ken ting ol i bihainim tok bilong papamama tasol, nogat. Bikpela samting moa ol i mas save olsem ol dispela lo i bilong Jehova. Pikinini i mas lain olsem ol i bihainim savepasin sapos ol i bihainim ol lo bilong God.—Sindaun 6:16-19; Hibru 13:4.
8. Wanem kain skul inap helpim ol pikinini long bihainim savepasin?
8 Ol samting bilong heven na graun i narapela kain, na i gat ol kain kain samting i stap laip, na taim bilong ren na san na kol i save senis senis—ol dispela samting inap helpim pikinini long bilip long wanpela Man Bilong Wokim olgeta samting i gat olgeta savetingting. (Rom 1:20; Hibru 3:4) Na tu, papamama i mas skulim pikinini long save olsem God i laikim tru em na long ofa bilong Pikinini bilong Em, God i bin wokim rot long givim laip oltaim long em, na em i ken mekim God i amamas sapos em i bihainim tok bilong Em. Ating sapos papamama i mekim olsem pikinini bai amamas long lotuim Jehova, maski Satan i traim long pasim em.—Sindaun 22:6; 27:11; Jon 3:16.
9. (a) Bilong skulim gut pikinini na em i no ken lus, papamama i mas mekim wanem? (b) Ol papa i mas mekim wanem? Wanem ol samting i insait long dispela?
9 Bilong skulim pikinini long ol samting i lukautim em na kirapim em long mekim ol samting i stret, papamama i mas lusim bikpela haptaim, na tingim gut pikinini, na stretim rot long mekim olsem. Ol papamama i mas larim God i stiaim ol. Baibel i tok: “Yupela papa, . . . yupela i mas . . . stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:4) Wanem insait bilong dispela tok? Long tok Grik bilong bipo, dispela tok “skulim” i olsem “putim tingting i go insait long.” I olsem ol papa i mas putim tingting bilong Jehova i go insait long pikinini. Man! Dispela bai lukautim gut ol pikinini, a? Sapos ol pikinini i kisim tingting bilong God, dispela bai lukautim ol na bai ol i no mekim ol samting nogut.
Pasin Laikim i Mas Kirapim Ol
10. Bilong skulim gut pikinini yu mas save long wanem bikpela samting?
10 Tasol bilong inapim laik bilong yu long mekim bikpela long pikinini na mekim gut dispela wok, pasin laikim i mas kirapim dispela laik. Wanpela bikpela samting em pasin bilong toktok gut wantaim pikinini. Kisim save long ol samting i kamap long laip bilong pikinini na long tingting bilong em. Taim yupela sindaun bel isi i stap, long gutpela pasin kirapim pikinini long kamapim tingting bilong em. Ating sampela taim bai yu kirap nogut long tok bilong em. No ken kros samting. Yu mas putim gut yau.
11. Olsem wanem papa o mama inap putim tingting bilong God i go insait long bel bilong pikinini?
11 Tru, ating yu bin ritim long pikinini bilong yu ol tok bilong Baibel long ol lo bilong God i tambuim pasin pamuk samting, na ating yu bin ritim planti taim. (1 Korin 6:18; Efesus 5:5) Dispela i bin helpim ol pikinini long save long ol samting Jehova i laikim na i no laikim. Tasol bilong putim tingting bilong Jehova i go insait long bel bilong pikinini, yu mas mekim sampela samting moa. Yu mas helpim pikinini long save gut long as na ol lo bilong Jehova i bikpela samting. Ol i mas bilip strong olsem ol lo bilong Jehova i stret na i helpim ol na i stret long ol i bihainim. Sapos yu toktok gut wantaim ol pikinini long ol tok bilong Baibel na ol i kisim tingting bilong God, orait yumi ken tok olsem yu bin putim tingting bilong God i go insait long bel bilong ol.
12. Olsem wanem papa o mama i ken helpim pikinini long kisim stretpela tingting long maritpasin samting?
12 Taim yu toktok wantaim ol long maritpasin samting, ating yu ken askim ol: “Yu ting pasin bilong bihainim lo bilong Jehova long no ken mekim maritpasin paslain long marit, dispela bai tekewe amamas bilong wanpela man?” Kirapim pikinini long kamapim as bilong bekim bilong en. Taim yu toktok pinis long gutpela samting tru God i bin givim long ol man bilong kamapim pikinini, yu inap askim em: “Yu ting gutpela God bilong yumi bai kamapim ol lo bilong tekewe amamas long i stap bilong yumi? O yu ting em i givim ol lo bilong mekim yumi i stap amamas na bilong lukautim yumi?” (Song 119:1, 2; Aisaia 48:17) Painimaut tingting bilong pikinini long dispela samting. Orait nau yu ken kamapim sampela stori long olsem wanem pasin pamuk i bin kamapim bel hevi na ol samting nogut. (2 Samuel 13:1-33) Sapos yu toktok gut wantaim pikinini na em i kliagut na i kisim tingting bilong God, yu mekim bikpela samting bilong putim tingting bilong God i go long bel bilong em. Tasol i gat narapela samting moa yu inap mekim.
13. Pikinini i mas kliagut long wanem samting na dispela bai kirapim em long bihainim tok bilong Jehova?
13 Yu no ken skulim tasol pikinini long ol hevi bai kamap sapos em i sakim ol lo bilong Jehova, tasol yu mas tokim em tu long ol samting pasin bilong em i mekim long Jehova yet. Soim pikinini long Baibel olsem yumi ken givim pen long Jehova sapos yumi no bihainim laik bilong em. (Song 78:41, NW ) Ating yu ken askim em: “Bilong wanem yu no laik givim pen long Jehova?” na tokim em: “Birua bilong God, em Satan, em i tok yumi mekim wok bilong Jehova, long wanem, yumi laik helpim yumi yet tasol na i no olsem yumi laikim tru Jehova.” Na bihain stori long olsem wanem pasin bilong Jop long mekim stretpela pasin i bin mekim gut bel bilong God, na long dispela rot God inap bekim tok Satan i bin sutim long Em. (Jop 1:9-11; 27:5) Pikinini bilong yu i mas kliagut olsem pasin bilong em inap mekim Jehova i bel hevi o amamas. (Sindaun 27:11) Dispela samting na planti narapela bikpela samting yumi ken lainim ol pikinini long rot bilong buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa.a
Ol Gutpela Samting i Kamap
14, 15. (a) Wanem sampela stori long buk Tisa i bin kirapim tingting bilong ol pikinini? (b) Wanem gutpela samting i painim yu taim yu mekim wok long dispela buk? (Lukim blok long pes 18-19.)
14 Wanpela bubu man long Kroesia i ritim buk Tisa wantaim tumbuna pikinini bilong em i gat 7-pela krismas na mangi i bin tokim em olsem: “Mama i tok mi mas mekim wanpela samting, tasol mi no laik mekim. Tasol mi tingim sapta ‘Pasin Bilong Bihainim Tok i Lukautim Yu,’ olsem na mi go bek long mama na tokim em olsem mi bai bihainim tok bilong em.” Tupela marit bilong Florida, Amerika, i tok long sapta “Bilong Wanem Yumi No Ken Giaman?” olsem: “Sapta hia i kamapim ol askim i kirapim ol pikinini long opim bel bilong ol na tokaut long ol rong bilong ol. Sapos i no gat ol dispela askim, bai ol i no kamapim rong bilong ol.”
15 Buk Tisa i gat olsem 230 piksa, na i gat ol liklik tok long ol wan wan piksa, o wanpela tok bilong sampela piksa ol i bungim wantaim. Wanpela mama i amamas long dispela buk i tok: “Planti taim pikinini man bilong mi i lukluk strong long ol piksa na i no laik tanim pes. Ol piksa i naispela, na tu, ol i skulim ol pikinini, na ol i kirapim ol pikinini long kamapim sampela askim. Long wanpela piksa we pikinini i lukim televisen long wanpela rum tudak, pikinini man bilong mi i askim mi, ‘Mama, dispela mangi i mekim wanem samting?’ na krai bilong nek bilong em i kamapim olsem em i save wanpela samting i no stret.” Rait long piksa i tok: “Husat inap lukim olgeta samting yumi mekim?”
Skul Ol Pikinini i Mas Kisim Long Nau
16. Em i bikpela samting long skulim ol pikinini long nau long wanem samting? Bilong wanem em i bikpela samting?
16 Ol pikinini i mas save long wanem pasin i stret o i no stret long mekim wok long ol hap bilong skin olsem sem bilong ol. Tasol sampela taim i hatwok long toktok long dispela. Wanpela niusmeri i tok em i go bikpela long wanpela haptaim we ol man i ting i no stret long kolim nem i makim sem bilong man o meri. Long pasin bilong skulim ol pikinini bilong em long dispela samting, em i tok: “Mi mas lusim pasin bilong sem long toktok long dispela samting.” Sapos papamama i sem na long dispela as ol i no toktok wantaim pikinini long ol samting bilong maritpasin, dispela i no lukautim pikinini. Sapos ol pikinini i no gat save long dispela samting, ol man bilong mekim pasin sem long ol pikinini i save mekim wok long dispela. Long gutpela rot buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa i toktok long ol dispela samting. Sapos papamama i givim save long ol pikinini long ol samting bilong maritpasin, dispela i no mekim na ol i no stap moa olsem pikinini, nogat, tasol sapos ol i no givim save long ol, dispela inap bagarapim ol.
17. Olsem wanem buk Tisa i helpim papamama long skulim ol pikinini bilong ol long ol samting bilong maritpasin?
17 Long sapta 10, taim buk i stori long ol ensel nogut i bin kam daun long graun na kamapim ol pikinini, buk i askim pikinini: “Yu gat wanem save long pasin bilong man na meri i slip wantaim?” Buk i bekim dispela askim long gutpela pasin. Bihain, long sapta 32 buk i stori long wanem samting i ken lukautim ol pikinini na ol man bilong mekim pasin sem i no ken bagarapim ol. Planti pas i kamapim olsem dispela kain skul em i bikpela samting. Wanpela mama i tok: “Long wik i go pinis pikinini man bilong mi Javan i bin lukim dokta bilong em na dokta i askim mipela olsem mipela i toktok pinis wantaim em long ol wok stret long sem bilong em. Em i amamas olsem mipela i toktok pinis wantaim Javan na mipela i yusim nupela buk bilong mekim olsem.”
18. Buk Tisa i tok wanem long pasin bilong salut long fleg?
18 Narapela sapta i kamapim stori bilong Baibel long 3-pela yangpela Hibru, em Satrak, Mesak, na Abetnego, em ol i no laik brukim skru long wanpela imis i makim Gavman Bilong Babilon. (Daniel 3:1-30) Ating sampela i no ting olsem pasin bilong brukim skru long wanpela imis i wankain olsem salut long fleg, olsem buk Tisa i tokaut long en. Tasol tingim tok em wanpela man bilong raitim ol buk, em Edward Gaffney, i mekim long wanpela inteviu bilong nius U.S. Catholic. Em i tok, bihain long namba wan de long wanpela pablik skul, pikinini meri bilong em i tokim em olsem em i bin lain long wanpela “nupela beten long skul,” na em i askim pikinini long kolim ol tok bilong en. Gaffney i tok: “Em i putim han long bros bilong em, na em i tok ‘Mi save tok tru antap long fleg . . . ’ ” Gaffney i tok moa: “Wantu mi kliagut olsem, tok bilong ol Witnes Bilong Jehova i stret. Taim ol pikinini i yangpela yet, ol skul bilong yumi i save kirapim ol pikinini long lotu long kantri—pasin bilong stap gut long kantri i mas i stap olsem nambawan bikpela samting.”
Gutpela Samting i Kamap
19. Wanem gutpela samting i save kamap long pasin bilong skulim ol pikinini?
19 Tru tumas, pasin bilong skulim ol pikinini bai kamapim gutpela samting. Wanpela mama bilong Kansas, Amerika, i krai taim em i kisim wanpela pas long pikinini man bilong em. Em i raitim tok olsem: “Mi amamas tru olsem pasin bilong yupela long mekim bikpela long mi i mekim na bel bilong mi i strong na i no bagarap. Mi laik mekim gutpela tok amamas long yu na Papa.” (Sindaun 31:28) Buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa inap helpim planti papamama moa long skulim ol pikinini na dispela bai lukautim ol.
20. Long olgeta taim ol papamama i mas tingim wanem samting? Dispela i mas mekim wanem long ol?
20 Yumi mas givim taim na tingting na strong bilong yumi long ol pikinini bilong yumi. Ol i stap pikinini inap sotpela taim tasol. Long olgeta taim painim rot bilong i stap wantaim ol na helpim ol. Bihain bai yu no bel hevi long yu bin mekim olsem. Ol bai laikim yu tru. Yu no ken lusim tingting olsem ol pikinini i olsem presen God i bin givim long yu. Ol i gutpela samting tru yu bin kisim! (Song 127:3-5) Olsem na mekim pasin long ol olsem ol i gutpela samting yu bin kisim. God bai skelim pasin bilong yu long mekim bikpela long ol.
[Futnot]
a Ol Witnes Bilong Jehova i wokim dispela buk. Lukim sapta 40, “Rot Bilong Mekim God i Amamas.”
Bai Yu Bekim Olsem Wanem?
• Bilong wanem ol papamama i mas wok strong long nau long lukautim ol pikinini bilong ol?
• Wanem kain skul i givim savetingting long man?
• Long nau wanem sampela bikpela tok ol papamama i mas toktok wantaim ol pikinini bilong ol long en?
• Olsem wanem buk Tisa i bin helpim ol papamama long skulim gut ol pikinini bilong ol?
[Blok/Ol Piksa long pes 18, 19]
Buk Bilong Helpim Olgeta Man
Ol i redim buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa bilong helpim ol papamama na ol narapela man i bikpela pinis long toktok wantaim ol pikinini bilong ol long tok bilong Jisas Krais. Tasol ol man i bikpela pinis, em ol i bin ritim dispela buk ol i kamapim olsem ol i tenkyu tru long ol samting ol i lain long en.
Wanpela man bilong Texas, Amerika, i tok: “Buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa i kamapim ol tok long gutpela pasin tru na i no hatwok long kisim, na i kirapim bel bilong yumi ol man i gat kain kain krismas—maski man i gat 76 krismas pinis, olsem mi. Mi bin mekim wok bilong Jehova kirap long taim mi yangpela, na mi tenkyu tru long dispela buk.”
Wanpela meri i ritim dispela buk, em bilong London, Inglan, em i tok: “Ol naispela piksa i sutim tru bel bilong ol papamama na ol pikinini tu. Ol askim na rot ol i wokim dispela buk i gutpela tru, na i gutpela tru long lukim olsem ol i stori long sampela tok i hatwok long toktok long en, olsem long sapta 32, ‘Ol Samting God i Mekim Bilong Lukautim Jisas.’ ” Em i pinisim tok olsem: “Tru, nambawan as na ol i wokim dispela buk em bilong helpim ol pikinini bilong ol Witnes Bilong Jehova, tasol mi ting ol tisa na ol narapela man bai i amamas long kisim dispela buk. Mi bai amamas long mekim wok long dispela buk long ol wik na ol yia i kamap bihain.”
Wanpela meri bilong Massachusetts, Amerika, i mekim sampela tok long ol planti “gutpela piksa.” Em i tok: “Mi lukim olsem maski ol i wokim dispela buk bilong helpim ol pikinini, ol samting buk i stori long en inap helpim tu ol man i bikpela pinis long tingim pasin bilong ol long pas gut wantaim Jehova.”
Wanpela meri bilong Maine, Amerika, i tok: “Man! Em wanpela gutpela buk tru! Em i no bilong ol yangpela tasol, em i bilong yumi olgeta pikinini bilong God. Em i sutim tru bel bilong mi na i kirapim tru bel na tingting bilong mi na i helpim mi long i stap gut, na stap bel isi. Mi pilim olsem mi stap klostu tru long Jehova olsem Papa bilong mi. Em i tekewe bel hevi bilong mi em mi bin kisim insait long ol planti yia i go pinis, na i kamapim ples klia samting God i tingting pinis long mekim.” Em i pinisim tok olsem: “Mi laik tokim olgeta manmeri, ‘Plis ritim dispela buk.’ ”
Wanpela meri bilong Kyoto, Japan, em i tok taim em i bin ritim dispela buk long ol bubu bilong em, ol i kamapim ol askim olsem: “ ‘Dispela mangi i mekim wanem? Bilong wanem mama i stretim pikinini meri? Dispela mama i mekim wanem? Olsem wanem long dispela laion?’ Buk hia i skulim yumi long ol samting yumi laik save long en, olsem na mi laikim tru dispela buk, winim olgeta narapela buk mi inap painim long wanpela laibreri.”
Wanpela papa bilong Calgary, Kanada, i tok taim em i kisim buk, wantu em i kirap ritim long pikinini meri bilong em i gat 6-pela krismas na long pikinini man i gat 9-pela krismas. Em i tok: “Wantu ol pikinini bilong mi i laikim dispela buk. Ol i putim gut yau na tingim gut ol askim na ol i bekim. Ol i pilim olsem ol i insait long stadi, na em i opim rot long ol long kamapim tingting bilong ol. Em i kirapim tru bel bilong ol, na pikinini meri bilong mi i tok em i laik stadi long dispela nupela buk long olgeta nait.”
Taim em i mekim pinis wanpela stadi, wanpela papa i tok: “Mi na pikinini man bilong mi, mipela i toktok inap planti aua long Jehova na ol samting Em i tingting pinis long mekim. Em i kamapim planti askim em i kisim long buk. Aiwara i pundaun long ai bilong mi taim em i tok gutnait long mi na em i askim mi: ‘Papa, yumi inap mekim olsem gen? Mi gat planti askim, na mi laik save long olgeta samting long Jehova.’ ”
[Piksa long pes 15]
Yupela ol papamama inap kisim wanem save long pasin bilong Manoa?
[Piksa long pes 16]
Yupela ol yangpela inap lain long wanem samting long pasin bilong 3-pela Hibru?
[Ol Piksa long pes 17]
Ol piksa na ol tok i stap klostu long ol long buk “Tisa” ol i gutpela samting tru bilong skulim ol pikinini
Ananaias i mekim wanem tok giaman long Pita?
Husat inap lukim olgeta samting yumi mekim?