LONG nau i gat hamas Kristen i stap? Buk Atlas of Global Christianity i tok, long 2010 i gat olsem 2.3 bilion Kristen long olgeta hap bilong graun. Tasol dispela buk i tok tu olsem i gat 41,000 narapela narapela lotu insait long Kristendom—olgeta i gat ol bilip na lo bilong ol yet. Taim ol man i tingim dispela, ol i paul na bel hevi tu. Ating ol i laik save, ‘Olgeta lotu i tok ol i Kristen, tru tru ol i Kristen tru?’

Yumi ken tok piksa long dispela samting olsem: Taim wanpela man i laik raun i go long narapela kantri, em i mas toksave long ol boda sekiuriti long em yet i bilong wanem kantri. Na tu, em i mas soim wanpela ID kat, olsem paspot, bilong kamapim klia olsem tru tru em i dispela man. Olsem tasol, Kristen tru i no ken tok tasol olsem em i bilip long Krais, nogat, em i mas mekim sampela samting moa. Em i mas mekim wanem?

Ol man i stat long yusim dispela tok “Kristen” bihain long yia 44 C.E. Luk, em man bilong raitim Baibel, i tok: “Em long Antiok ol disaipel i kisim nem Kristen long namba 1 taim. God i bin stiaim dispela samting.” (Aposel 11:26) Tingim, ol dispela manmeri i kisim nem Kristen em ol disaipel bilong Krais. Wanem samting i mekim na man inap kamap disaipel bilong Jisas Krais? Buk The New International Dictionary of New Testament Theology i tok: “Bilong bihainim Jisas olsem wanpela disaipel, man i mas givim laip olgeta [bilong em] olsem wanpela sakrifais . . . na em i mas mekim olsem i go inap long taim em i dai.” Olsem na Kristen tru em man husat i givim bel olgeta long bihainim gut olgeta tok bilong Jisas, em Man Bilong Kamapim Lotu Kristen.

Yu ting long nau yumi inap painim ol kain manmeri olsem namel long ol lain em ol i tok ol i Kristen? Jisas yet i tok wanem samting bai stap olsem mak bilong kamapim klia husat ol i disaipel tru bilong em? Mipela i laik singautim yu long skelim bekim bilong Baibel long ol dispela askim. Long ol stori i kamap bihain long dispela, yumi bai skelim 5-pela tok bilong Jisas em ol i helpim yumi long luksave long ol mak bilong ol disaipel tru bilong em. Bai yumi skelim olsem wanem ol Kristen bilong pastaim i bin inapim ol dispela mak. Na bai yumi traim long luksave husat namel long ol lain i tok ol i Kristen long nau, ol i inapim ol dispela mak.

“Sapos yupela i holimpas tok bilong mi, orait yupela i disaipel tru bilong mi, na yupela bai save long tok i tru, na tok i tru bai mekim yupela i kamap fri.”—JON 8:31, 32.

Mining Bilong En: “Tok” bilong Jisas i makim ol tok em i skulim ol man long en, na God i as bilong ol dispela tok. Jisas i tok: “Papa i bin salim mi i kam na em yet i tokim mi long olgeta tok mi mas mekim na autim.” (Jon 12:49) Taim Jisas i beten long Papa bilong em long heven, God Jehova, em i tok: “Tok bilong yu em i tok i tru.” Planti taim em i kamapim tok bilong Baibel bilong strongim ol tok em i skulim ol man long en. (Jon 17:17; Matyu 4:4, 7, 10) Olsem na ol Kristen tru i ‘holimpas tok bilong em’—ol i bilip tru olsem tok bilong God long Baibel em i “tok i tru” na em i as tru bilong ol bilip na pasin ol i bihainim.

Pasin Bilong Ol Kristen Bilong Pastaim: Aposel Pol em wanpela Kristen husat i bin raitim planti buk bilong Baibel, na em i bin daun tru long Tok Bilong God wankain olsem Jisas i bin mekim. Em i tok: “God em i as bilong olgeta tok i stap long Rait Holi, na ol i gutpela long skulim man.” (2 Timoti 3:16) Ol man husat i kisim wok bilong skulim ol wanbilip Kristen, ol “i mas holim strong dispela trupela tok.” (Taitus 1:7, 9) Baibel i kirapim ol Kristen bilong pastaim long ol i mas sakim “savetingting bilong ol man na tok giaman. Kastam bilong ol man i as bilong ol dispela samting na i stret wantaim ol bikpela tingting bilong graun, tasol i no stret wantaim ol tok Krais i skulim ol man long en.”—Kolosi 2:8.

Husat Long Nau i Bihainim Dispela Pasin?: Long 1965 ol i kisim ol tok bilong Dogmatic Constitution on Divine Revelation bilong Vatiken na kamapim long Catechism of the Catholic Church, em i tok: “Skripsa Holi tasol i no stap olsem samting i strongim Misin [Katolik] long olgeta samting ol i bilip long en, nogat. Misin i bilip long ol pasin holi bilong ol tumbuna, na tu, long Ol Skripsa Holi, na ol i bihainim gut tok bilong tupela wantaim.” Wanpela atikol long magasin Maclean’s i kamapim askim em wanpela wokmeri bilong lotu long Toronto, Kanada, i kamapim olsem: “Bilong wanem yumi mas kisim ol tok i bin stap 2,000 yia i go pinis bilong stiaim yumi? Yumi yet i gat ol gutpela tingting, tasol ol dispela tingting i no gat strong sapos oltaim yumi laik bai tok bilong Jisas na Baibel i strongim ol dispela tingting.”

Buk New Catholic Encyclopedia i tok long ol Witnes Bilong Jehova olsem: “Ol i tingim Baibel tasol olsem as bilong ol bilip na pasin ol i bihainim.” I no longtaim i go pinis na wanpela man long Kanada i katim tok bilong wanpela Witnes Bilong Jehova na em i tok: “Mi save yu husat.” Na em i poinim pinga long Baibel bilong dispela Witnes na i tok: “Dispela em mak bilong yu.”

“Ol manmeri i stap longwe long God ol i heitim ol, long wanem, ol i no bilong dispela graun.”—JON 17:14.

Mining Bilong En: Jisas i no insait long ol pasin na wok bilong dispela graun, olsem ol tok bilong helpim sindaun bilong ol man na ol samting bilong politik. Em i tok: “Sapos kingdom bilong mi i bilong dispela graun, orait ol wokman bilong mi bai pait na bai ol man i no ken putim mi long han bilong ol Juda. Tasol kingdom bilong mi i no bilong dispela graun.” (Jon 18:36) Em i tokim ol disaipel bilong em olsem ol i mas sakim ol tingting, ol tok, na ol pasin em Baibel i tambuim.—Matyu 20:25-27.

Pasin Bilong Ol Kristen Bilong Pastaim: Jonathan Dymond, wanpela man bilong raitim ol buk bilong lotu, em i tok ol Kristen bilong pastaim “i nolaik tru long insait long [pait]; maski ol man i tok bilas long ol, kalabusim ol, o kilim ol i dai.” Ol i redi long karim pen na hevi, tasol ol i no laik insait long pait. Ol i bihainim ol stretpela lo, na dispela tu i mekim na ol i stap narapela kain. Aposel Pita i tokim ol Kristen olsem: “Yupela i no poroman moa wantaim ol long ol dispela pasin nogut, olsem na ol i kirap nogut na ol i wok long tok bilas long yupela.” (1 Pita 4:4) Saveman Will Durant i tok, ol Kristen “i stap gut na bihainim stretpela pasin, na dispela i sutim bel bilong ol haiden em ol i tingting tasol long painim ol amamas bilong skin.”

Husat Long Nau i Bihainim Dispela Pasin?: Buk New Catholic Encyclopedia i stori long pasin bilong ol Kristen long i no insait long pait, na i tok: “Sapos man i no laik insait long pait, dispela i no stretpela pasin.” Wanpela atikol long nius Reformierte Presse i kamapim wanpela ripot bilong lain Afrikan Raits, wanpela oganaisesen bilong human raits, we i stori long pait i bin kamap long Ruanda long 1994 bilong pinisim wanpela lain olgeta, na ripot i tok olgeta lotu i bin insait long dispela pait, tasol “ol Witnes Bilong Jehova tasol i no bin insait long en.”

Wanpela haiskul tisa i toktok long pasin bilong ol Natsi long kilim i dai planti milion man na em i tok “i no gat wanpela grup o oganaisesen i bin tokaut strong long planti pasin giaman, bikpela bagarap, na pasin bilong mekim nogut tru long ol man.” Bihain long em i toktok wantaim lain bilong United States Holocaust Memorial Museum, em i tok: “Nau mi kisim bekim bilong mi.” Em i kisim save olsem ol Witnes Bilong Jehova i bin stap strong long bilip bilong ol, maski ol man i mekim nogut tru long ol.

Olsem wanem long pasin bilong ol Witnes long bihainim ol stretpela lo? Nius U.S. Catholic i tok: “Planti yangpela long Misin Katolik long nau i no wanbel long lo bilong lotu long pasin bilong man na meri i no marit yet na ol i stap wantaim [na] mekim maritpasin paslain long ol i marit.” Nius i kamapim tok bilong wanpela dikon bilong lotu, em i tok: “Planti man na meri—ating winim 50 pesen—ol i save stap wantaim pinis taim ol i kam bilong marit.” Buk The New Encyclopædia Britannica i tok ol Witnes Bilong Jehova “i strong long bihainim ol lo bilong stretpela pasin.”

“Mi givim nupela lo long yupela, olsem narapela i mas laikim narapela. Yupela i mas laikim narapela narapela olsem mi bin laikim yupela. Sapos pasin laikim i stap namel long yupela, orait olgeta bai save olsem yupela i disaipel bilong mi.”—JON 13:34, 35.

Mining Bilong En: Krais i tokim ol disaipel bilong em olsem narapela i mas laikim narapela olsem em i laikim ol. Jisas i laikim ol inap long wanem mak? Long taim bilong em, ol man i gat tingting nogut long ol man bilong ol narapela lain na long ol meri, tasol Jisas i bin laikim tru olgeta manmeri. (Jon 4:7-10) Pasin laikim i kirapim Jisas long daunim laik bilong em yet na givim taim na strong bilong em long helpim ol narapela. (Mak 6:30-34) Na Krais i mekim bikpela samting moa bilong kamapim pasin laikim bilong em. Em i tok: “Mi gutpela wasman bilong sipsip. Gutpela wasman i save lusim laip bilong en bilong helpim ol sipsip.”—Jon 10:11.

Pasin Bilong Ol Kristen Bilong Pastaim: Long taim bilong ol aposel, ol Kristen i kolim narapela narapela olsem “brata” o “susa.” (Filemon 1, 2) Ol i welkamim ol manmeri bilong olgeta lain i kam insait long kongrigesen Kristen. Ol i bilip olsem “ol Juda na ol Grik ol i wankain, long wanem, Bikpela em i Bikpela bilong olgeta wantaim.” (Rom 10:11, 12) Bihain long Pentikos 33 C.E., ol disaipel long Jerusalem “i salim ol hap graun na kago bilong ol, na mani ol i kisim ol i tilim long olgeta, long husat husat man i sot long ol samting.” Bilong wanem ol i mekim olsem? Ol i laik helpim ol manmeri i baptais nupela, bambai ol inap stap yet long Jerusalem na “wok yet long putim tingting bilong ol i go long ol tok bilong ol aposel.” (Aposel 2:41-45) Wanem samting i kirapim ol long mekim olsem? Inap olsem 200 yia bihain long indai bilong ol aposel, Tertullian i kamapim tok em sampela man i bin mekim long ol Kristen, ol i tok: “Ol i laikim tru narapela narapela . . . na ol i redi tu long i dai bilong helpim narapela narapela.”

Husat Long Nau i Bihainim Dispela Pasin?: Buk The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (yia 1837) i kamapim olsem insait long planti handret yia ol man i tok ol i Kristen “ol i mekim nogut tru long narapela narapela, winim pasin nogut ol man i [no bilip] i bin mekim long ol.” Wanpela wok painimaut long Amerika long nau i soim olsem planti lotuman—planti bilong ol i tok ol i Kristen—i nolaik tru long ol man bilong narapela skin kala. Planti taim ol lotuman i no save pas gut wantaim ol wanlotu bilong ol i stap long narapela kantri, olsem na taim ol wanbilip i nidim helpim, ol i no save redi long helpim ol.

Long 2004, taim 4-pela saiklon i bagarapim Florida insait long 2-pela mun, siaman bilong lain Emergency Operations Committee i skelim ol helpim ol i bin givim long ol lain i kisim bagarap bambai em i ken save olsem ol i bin yusim gut ol samting ol i bin kisim, o nogat. Em i tok i no gat narapela grup i stretim gut wok olsem ol Witnes Bilong Jehova, na em i amamas long givim wanem wanem samting ol Witnes i nidim. Paslain long dispela, long 1997, sampela Witnes Bilong Jehova i bringim marasin, kaikai, na klos i go long Ripablik Demokratik Bilong Kongo bilong helpim ol brata Kristen na sampela narapela long dispela hap. Ol wanbilip Witnes long Yurop i bin givim planti samting, pe bilong en inap olsem 1 milion dola.

“Mi bin kamapim nem bilong yu long dispela lain yu bin kisim namel long ol manmeri na givim long mi. . . . Mi bin kamapim nem bilong yu long ol na mi bai kamapim moa yet.”—JON 17:6, 26.

Mining Bilong En: Jisas i kamapim nem bilong God long taim em i autim tok. Taim Jisas i ritim ol tok bilong Rait Holi, olsem em i bin mekim oltaim, em i kolim nem bilong God. (Luk 4:16-21) Em i skulim ol disaipel long beten olsem: “Papa, mekim holi nem bilong yu.”—Luk 11:2.

Pasin Bilong Ol Kristen Bilong Pastaim: Aposel Pita i tokim ol hetman long Jerusalem olsem God i bin kisim ol man bilong olgeta lain na mekim ol i kamap “wanpela lain em nem bilong en i ken stap long ol.” (Aposel 15:14) Ol aposel na ol narapela i bin autim tok olsem “olgeta man husat i singaut long nem bilong Jehova, em bai kisim bek ol.” (Aposel 2:21; Rom 10:13) Na tu, ol i yusim nem bilong God long ol rait bilong ol. The Tosefta, em wanpela buk we ol i bin raitim ol lo bilong ol Juda long 300 C.E. samting, i tok long ol rait Kristen em ol birua i bin kukim long paia olsem: “Ol buk bilong ol Evanjelis na ol buk bilong lain minim [ol man i ting em ol Juda Kristen] i save go stret long paia. Ol i larim ol dispela buk i paia long ples ol i stap long en, . . . ol dispela buk wantaim ol rait bilong en i kamapim Nem Bilong God.”

Husat Long Nau i Bihainim Dispela Pasin?: Baibel Revised Standard Version, em lain National Council of the Churches of Christ long Amerika i orait long en, i kamapim long tok i go pas olsem: “Ol Juda paslain long taim bilong ol Kristen i no kolim moa wanpela nem long God bilong makim olsem God em i narapela kain long ol narapela god, olsem na i no stret long Lotu Kristen i kolim wanpela nem long God.” Dispela em i as na ol i rausim nem bilong God na putim biknem “BIKPELA.” I no longtaim i go pinis na Vatiken i tokim ol bisop bilong ol olsem: “No ken yusim o kolim nem bilong God em ol i raitim long 4-pela leta Hibru olsem YHWHa long taim bilong singsing na beten.”

Husat long nau i yusim na autim nem bilong God? Taim Sergey i gat 15 krismas samting na em i sindaun long Kirgistan, em i bin lukim wanpela muvi i kolim nem bilong God olsem Jehova. Insait long 10-pela yia, em i no harim gen nem bilong God. Bihain, Sergey i go sindaun long Amerika na 2-pela Witnes i visitim em long haus bilong em, na ol i soim em nem bilong God long Baibel. Sergey i amamas tru long bungim wanpela lain i yusim nem Jehova. Aninit long het tok “Jehovah God,” buk Webster’s Third New International Dictionary i tok, em “nambawan God tru na ol Witnes Bilong Jehova i lotuim dispela wanpela God tasol.”

[Futnot]

“Ol bai autim dispela gutnius bilong Kingdom long olgeta hap bilong graun na bai olgeta lain man i ken harim, na bihain long dispela, pinis bai kamap.”—MATYU 24:14.

Mining Bilong En: Luk, man bilong raitim Gutnius, em i stori long Jisas “i raun long ol bikpela taun na liklik taun na em i wok long autim gutnius bilong Kingdom bilong God.” (Luk 8:1) Jisas yet i tok: “Mi mas autim gutnius bilong Kingdom bilong God . . . em long dispela as na God i salim mi i kam.” (Luk 4:43) Em i salim ol disaipel long autim gutnius long ol taun na long ol ples, na bihain em i tokim ol: “Yupela bai stap witnes bilong mi . . . i go inap long olgeta hap bilong graun.”—Aposel 1:8; Luk 10:1.

Pasin Bilong Ol Kristen Bilong Pastaim: Ol disaipel bilong Jisas i kirap kwik long mekim ol samting Jisas i bin tokim ol long mekim. “Long olgeta de, ol i no lusim pasin bilong skulim ol manmeri na autim gutnius long Krais, em Jisas. Ol i mekim olsem long tempel na long olgeta wan wan haus.” (Aposel 5:42) Olgeta insait long kongrigesen i mekim wok bilong autim tok, i no sampela man tasol. Saveman Neander i tok “Celsus, em namba 1 man i bin raitim ol tok i biruaim lotu Kristen, long wanem, ol man bilong wokim laplap samting long gras bilong sipsip, ol man bilong wokim su, ol man bilong redim ol skin bilong animal, na ol man nating i no save long rit na rait, ol i givim bel long autim gutnius.” Long buk The Early Centuries of the Church, Jean Bernardi i tok: “[Ol Kristen] i mas raun na go long olgeta hap na toktok wantaim olgeta man. Long ol bikrot na long ol taun, long ol maket na long ol haus. Maski ol man i laik harim o nogat. . . . Ol i mas i go inap long olgeta hap bilong graun.”

Husat Long Nau i Bihainim Dispela Pasin?: David Watson, wanpela pris Angliken i tok: “Misin i no bin autim tok na skulim ol man long Baibel na dispela em i as na ol man i no laik mekim wok bilong God long nau.” Long buk Why Are the Catholics Leaving?, José Luis Pérez Guadalupe i stori long wok bilong ol Evanjelikal, ol Adventis, na sampela narapela lotu olsem “ol i no save go autim tok long ol haus.” Long ol Witnes Bilong Jehova, em i tok: “Ol i save go autim tok long olgeta haus.”

Buk Cato Supreme Court Review, 2001-2002 i kamapim tok bilong Jonathan Turley, olsem: “Sapos wanpela i kolim nem Witnes Bilong Jehova, wantu planti manmeri bai tingim ol man husat i save go long haus bilong ol narapela bilong autim tok long taim we i no stret long ol man bilong haus. Ol Witnes Bilong Jehova i save go autim tok long ol haus bilong mekim lotu bilong ol i go bikpela, na tu, ol i mekim olsem bilong strongim bilip bilong ol yet.”

[Blok long pes 9]

Yu Luksave Long Mak?

Taim yu skelim ol tok bilong Baibel yumi stori pinis long en long ol dispela atikol, yu ting husat long nau i inapim ol mak bilong lotu Kristen tru? Tru, planti tausen lotu i tok ol i Kristen, tasol tingim tok em Jisas i givim long ol disaipel, olsem: “I no olgeta man husat i kolim mi, ‘Bikpela, Bikpela,’ bai i go insait long Kingdom bilong heven, nogat. Man i bihainim laik bilong Papa bilong mi long heven, em tasol bai i go insait.” (Matyu 7:21) Sapos yu luksave long ol manmeri husat i bihainim laik bilong Papa—olsem ol i inapim mak bilong lotu Kristen tru—na yu bung wantaim ol, dispela inap helpim yu long kisim ol blesing bilong oltaim oltaim aninit long Kingdom Bilong God. Mipela i laik kirapim yu long askim ol Witnes Bilong Jehova, em ol i bin bringim dispela nius i kam long yu, long kisim sampela save moa long Kingdom Bilong God na ol blesing em bai kamapim.—Luk 4:43.