Buk Bilong Baibel Namba 18—Jop
Man Bilong Raitim: Moses
Ples Em i Bin Raitim: Ples Drai Nating
Raitim Pinis: 1473 B.C.E. samting
Taim: Winim 140 yia namel long 1657 na 1473 B.C.E.
1. Wanem insait bilong nem bilong Jop? Buk Jop i bekim wanem ol askim?
DISPELA buk i bilong bipo yet, klostu em i winim ol narapela buk bilong Baibel! Dispela buk i gat nem tru namel long ol man, na ol i save kolim ol hap tok bilong en planti taim, tasol ol man i no save gut long insait bilong ol tok bilong en. Bilong wanem ol i bin raitim dispela buk? Em i bikpela samting long yumi ol man bilong nau o olsem wanem? Bilong painim bekim bilong ol dispela askim, yumi ken tingim insait bilong nem bilong Jop, olsem “Man Ol i Birua Long Em.” Em nau, dispela buk i kamapim tupela bikpela askim: Bilong wanem ol man i no gat asua ol i save kisim hevi na pen? Bilong wanem God i larim pasin nogut i stap long graun? Bilong painim bekim bilong ol dispela askim, yumi ken tingim stori bilong bikpela hevi na pen i bin painim Jop na em i bin karim dispela hevi na sanap strong. Ol i bin raitim dispela stori olgeta, olsem Jop i laik bai ol i mekim.—Jop 19:23, 24.
2. Olsem wanem yumi ken save, Jop em wanpela man i bin i stap tru long bipo?
2 Taim yumi tingim pasin bilong sanap strong na no ken les, yumi save tingim Jop. Tasol olsem wanem? Jop em wanpela man i bin i stap tru long bipo? Tru, Satan i no laik bai ol man i tingim Jop em i wanpela man tru na em i stap olsem gutpela piksa tru bilong holimpas bilip. Tasol yumi inap tok, Yes, Jop i bin i stap tru! Jehova i bin bungim nem bilong em wantaim nem bilong Noa na Daniel, na Jisas i bilip tru olsem ol dispela man i bin i stap bipo. (Ese 14:14, 20; skelim wantaim Matyu 24:15, 37.) Lain Hibru bilong bipo ol i tingim Jop em i wanpela man tru. Na Jems, em wanpela Kristen i bin raitim hap bilong Baibel, em i bin stori long pasin bilong Jop long sanap strong na karim hevi. (Je 5:11) Stori bilong wanpela man i bin i stap tru, dispela stori i gat strong inap long helpim ol man i lotuim God na bai ol i ken bilip tru olsem yumi inap sanap strong na holimpas bilip, maski wanem hevi i painim yumi. Tasol stori nating i no gat strong bilong mekim olsem. Na taim yumi skelim ol dispela strongpela tok ol i mekim insait long stori bilong Jop, dispela tu i kamapim klia olsem ol dispela samting i bin kamap tru.
3. Wanem samting i makim tru olsem spirit bilong God i kamapim ol tok bilong Buk Jop?
3 Ol Hibru bilong bipo i bin bungim Buk Jop wantaim ol narapela hap bilong Baibel bilong ol, na yumi kirap nogut long dispela, long wanem, Jop i no bilong lain Israel. Olsem na yumi ken save, olgeta tok i stap long Buk Jop i tru na spirit bilong God i as bilong en. Na i no Esekiel na Jems tasol i kamapim sampela tok bilong Buk Jop—aposel Pol tu i bin mekim olsem. (Jop 5:13; 1 Ko 3:19) Na ol tok bilong Buk Jop i stret wantaim ol stretpela save ol man bilong saiens i kisim pinis. Dispela tu i makim olsem spirit bilong God i kamapim ol tok bilong dispela buk. Olsem na maski ol man bilong dispela taim bipo ol i gat tingting kranki tru long olsem wanem graun i hangamap i stap, Buk Jop inap tokaut stret olsem Jehova “i bin mekim dispela graun i hangamap nating.” (Jop 26:7) Sampela lain bilong bipo ol i ting dispela graun i sindaun antap long ol elefan, em ol i sanap antap long wanpela traipela trausel bilong solwara. Olsem wanem na Buk Jop i no kamapim ol kain tok kranki olsem? Long wanem, long rot bilong spirit bilong em, Jehova, em Man bilong wokim olgeta samting, em i bin kamapim ol tok i tru long Baibel. Na Buk Jop i gat planti stori moa bilong graun na olgeta gutpela samting long en na ol animal bilong bus na ol pisin i stap long hap bilong ol long bus. Ol dispela stori i stret olgeta, olsem na yumi save, God Jehova tasol i As bilong ol tok i stap long Buk Jop, na spirit bilong em i bin stiaim man bilong raitim dispela buk.a
4. Ol samting long stori bilong Jop i bin kamap long wanem hap na long wanem taim? Wok bilong raitim Buk Jop i pinis long wanem taim?
4 Jop i bin sindaun long kantri Us, na sampela man i gat save long ol ples nabaut long graun ol i tok Us i stap long hap not bilong Arebia, klostu long graun ol Idom i bin sindaun long en na long hap is bilong graun God i bin promis long givim long ol tumbuna pikinini bilong Abraham. Ol Sabea i stap long hap bilong saut na ol Kaldia i stap long hap bilong is. (1:1, 3, 15, 17) Bikpela traim bilong Jop i bin kamap bihain bihain long taim bilong Abraham. Long dispela taim “i no gat wanpela man i olsem [Jop]”—em i “gutpela man tru na i no gat asua” long wanpela samting. (1:8) Ating dispela traim bilong Jop i bin kamap namel long taim strongpela bilipman Josep i dai (yia 1657 B.C.E.) na taim Moses i kirap bihainim rot bilong holimpas bilip. Long dispela taim ol Israel i sindaun long Isip na ol i kisim sampela pasin bilong ol Isip long lotuim ol god giaman, tasol Jop em i man bilong lotuim Jehova. Na ol pasin em Jop sapta wan i stori long en, na God i orait long Jop olsem man bilong lotu tru long em, ol dispela stori i makim olsem Jop i bin i stap long taim ol papa bilong famili i bin bosim olgeta samting long sindaun bilong ol; em i no stap bihain long yia 1513 B.C.E. taim God i kisim ol Israel olsem lain tru bilong em na ol i stap aninit long Lo. (Amo 3:2; Ef 2:12) Jop i bin stap longtaim, olsem na yumi ken ting ol samting long stori bilong Buk Jop i bin kamap namel long yia 1657 B.C.E. na 1473 B.C.E., em yia Moses i dai; Moses i pinis long raitim bihain long taim Jop i dai, em taim ol Israel i stap yet long ples nating.—Jop 1:8; 42:16, 17.
5. Wanem samting i makim olsem Moses i bin raitim Buk Jop?
5 I gat wanem as na yumi tok, Moses i bin raitim Buk Jop? Ol saveman Juda bilong bipo na ol saveman Kristen bilong bipo ol tu i tok olsem. Pasin bilong mekim ol stori long tok Hibru olsem i stap long Buk Jop i makim olsem ol i bin raitim pastaim long tok Hibru, em tok ples bilong Moses. Ol i no bin raitim dispela stori pastaim long narapela tok ples olsem Arap samting na bihain Moses i tanim i go long tok Hibru, nogat. Na tu, pasin bilong raitim sampela hap bilong en i wankain olsem ol tok i stap long 5-pela buk bilong Baibel i kam paslain, olsem Buk Stat i go inap long Buk Lo, na i no wankain tumas long ol narapela hap bilong Baibel. Na yumi save, man bilong raitim Buk Jop em wanpela Juda, olsem Moses, long wanem, “God i bin givim tok bilong en long ol Juda bilong lukautim.” (Ro 3:1, 2) Taim Moses i bikpela pinis em i stap 40 yia long Midian, klostu liklik long Us, na em inap kisim ol stori i stap long Buk Jop. Bihain, taim ol Israel i wokabaut long ples nating inap 40 yia na ol i go klostu long hap bilong Jop, Moses inap kisim save long ol laspela stori bilong Jop na raitim long Buk Jop.
6. Olsem wanem Buk Jop i no wanpela gutpela buk nating tasol?
6 Wanpela bikpela buk (The New Encyclopædia Britannica) i tok, Buk Jop ‘i gat nem tru namel long ol bikpela buk ol man i save laik tru long kaunim.’b Tasol em i no wanpela gutpela buk nating tasol, nogat. Jop em i wanpela bikpela buk tru bilong Baibel i litimapim ol pasin bilong Jehova, olsem strong na stretpela pasin na gutpela tingting na pasin sori. Na Buk Jop i kamapim long ples klia tru dispela bikpela tok Satan i bin kamapim. Na em i kamapim klia planti tok i stap long ol narapela hap bilong Baibel, olsem Buk Stat, Kisim Bek, Saveman, Luk, Rom, na Kamapim Tok Hait. (Skelim Jop 1:6-12; 2:1-7 wantaim Stat 3:15; Kisim Bek 9:16; Luk 22:31, 32; Rom 9:16-19; Kamapim Tok Hait 12:9; na skelim Jop 1:21; 24:15; 21:23-26; 28:28 wantaim Saveman 5:15; 8:11; 9:2, 3; 12:13.) Em inap helpim yumi long painim bekim bilong planti askim long i stap bilong yumi. Em i wanpela hap tru bilong Baibel em spirit bilong God i bin kamapim, na em i helpim yumi long kisim gut ol tok bilong Baibel.
HELPIM YUMI OLSEM WANEM?
39. Buk Jop i litimapim nem bilong Jehova long wanem ol rot?
39 Buk Jop i litimapim nem na bikpela save na strong bilong Jehova. (Jop 12:12, 13; 37:23) Long dispela buk inap 31 taim Jop i kolim Jehova olsem God I Gat Olgeta Strong; dispela i winim olgeta narapela buk bilong Baibel. Dispela buk i litimapim nem bilong em, em i save stap oltaim na em i antap tru (10:5; 36:4, 22, 26; 40:2; 42:2), na em i save mekim stretpela kot na gutpela pasin na pasin marimari (36:5-7; 10:12; 42:12). Buk i kamapim klia olsem pasin bilong Jehova i stret na i winim bilong ol man. (33:12; 34:10, 12; 35:2; 36:24; 40:8) Jehova em God bilong Israel na God bilong Jop.
40. (a) Olsem wanem Buk Jop i stori gut long ol samting God i bin wokim? (b) Em i kamapim wanem ol tok i wankain olsem ol tok bilong ol bilip long Ol Skripsa Grik?
40 Buk Jop i stori gut long ol samting God i bin wokim. (38:4–39:30; 40:15, 19; 41:1; 35:10) Tok bilong dispela buk i stret wantaim tok bilong Buk Stat olsem God i kisim graun na wokim man na em i save go bek long graun. (Jop 10:8, 9; Stt 2:7; 3:19) Dispela buk i tok long ‘man bilong helpim mi,’ na “rot bilong baim bek” man, na “kisim laip gen,” em ol tok bilong bilip Ol Skripsa Grik i kamapim klia. (Jop 19:25; 33:24; 14:13, 14) Ol narapela profet na ol man bilong raitim Ol Skripsa Grik ol i kamapim planti tok i wankain olsem bilong Buk Jop. Skelim ol dispela tok: Jop 7:17—Song 8:4; Jop 9:24—1 Jon 5:19; Jop 10:8—Song 119:73; Jop 12:25—Lo 28:29; Jop 24:23—Sindaun 15:3; Jop 26:8—Sindaun 30:4; Jop 28:12, 13, 15-19—Sindaun 3:13-15; Jop 39:30—Matyu 24:28.c
41. (a) Buk Jop i kamapim strong wanem ol stretpela pasin God i laik bai yumi bihainim? (b) Wokboi bilong God, em Jop, em i stap gutpela piksa bilong yumi long nau long wanem samting?
41 Planti tok bilong Jop i kolim stretpela pasin Jehova i laik bai yumi bihainim. Buk i tok, yumi no ken laikim tumas mani (Jop 31:24, 25), lotuim god giaman (31:26-28), bagarapim marit (31:9-12), amamas long bagarap i painim birua (31:29), mekim nogut long man o grisim man (31:13; 32:21), helpim yumi yet tasol (31:16-21), mekim pasin giaman o tok giaman (31:5). Buk i tok, man i save mekim kain pasin olsem, God i no ken orait long em na em i no inap kisim laip i stap oltaim. Elihu em i stap gutpela piksa—em i harim tok na mekim pasin daun; tasol em i no pret long tokaut, na em i litimapim nem bilong God. (32:2, 6, 7, 9, 10, 18-20; 33:6, 33) Jop tu i makim gutpela pasin yumi ken bihainim—em i stap gutpela het bilong famili, na tingim gut meri pikinini, na singautim ol man i kam long haus bilong em. (1:5; 2:9, 10; 31:32) Tasol yumi save tingim tru pasin bilong Jop long karim olgeta hevi na stap gut long God. Pasin bilong em i bin strongim ol wokboi bilong God long bipo, na i strongim tru ol wokboi bilong God long nau, em ol i stap long taim bilong planti hevi i traim bilip bilong ol. “Yupela i harim pinis stori bilong Jop, em i bin strongim bel na karim olgeta hevi i kamap long em. Na yupela i save, bihain Bikpela i bin mekim gutpela pasin long em. Yes, yumi save, Bikpela em i save sori moa yet long yumi.”—Je 5:11.
42. Buk Jop i kamapim klia wanem bikpela tok long Kingdom? Na buk i stori gut long wanem ol samting bilong dispela bikpela tok i bin kamap?
42 Jop em i no bilong lain bilong Abraham, em ol i kisim ol tok promis bilong Kingdom, tasol buk bilong em i helpim yumi long save gut long ol samting Jehova i laik mekim long rot bilong Kingdom. Dispela buk em i hap tru bilong Baibel, long wanem, em i kamapim klia bikpela tok i bin kamap namel long God na Satan, em Satan i tok, ol man i no ken i stap gut long God Jehova, em King bilong ol. Na yumi kisim save olsem God i bin wokim ol ensel taim em i no wokim yet graun, na ol ensel i lukluk i stap na ol i laik save long ol samting i kamap long graun bilong stretim dispela tok. (Jop 1:6-12; 2:1-5; 38:6, 7) Buk i makim olsem dispela tok i bin kamap paslain long taim bilong Jop, na Satan em i stap tru; em i wanpela spirit, olsem ensel. Sapos Moses i bin raitim dispela buk, orait em namba wan taim tok “Satan” (tok Hibru, has·Sa·tanʹ ) i kamap long Ol Skripsa Hibru, na dispela tok i helpim yumi long save long “snek bilong bipo yet.” (Jop 1:6; KTH 12:9) Na buk i kamapim klia olsem God i no as bilong pen na hevi na sik na i dai, na buk i stori gut long i gat wanem as na ol stretpela man i kisim hevi na God i bin larim pasin nogut na ol man nogut i stap. Buk i kamapim klia olsem Jehova i laik mekim ol samting i go inap long em i stretim tru dispela bikpela tok.
43. Olgeta man i laik kisim ol blesing bilong Kingdom bilong God, ol i mas mekim wanem olsem God i tok long Buk Jop?
43 Nau em i taim bilong olgeta man i laik i stap aninit long Kingdom bilong God ol i mas i stap gut long God, na bai ol inap bekim tok long man i “kotim” ol, em Satan. (KTH 12:10, 11) Maski ol ‘narakain traim’ i painim ol man i stap gut long God, ol i mas wok yet long beten bai nem bilong God i ken i stap holi, na Kingdom bilong em i ken i kam na pinisim Satan wantaim lain bilong em, em ol i tok nogut long ol. Em taim bilong God long “kirapim pait,” na bihain bai ol hevi i pinis, na bai yumi kisim ol blesing Jop i wet long en.—1 Pi 4:12; Mt 6:9, 10; Jop 38:23; 14:13-15.
[Ol Futnot]
a Buk Insight on the Scriptures, Vol. 1, pes 280, 281, 663, 668, 1166; Vol. 2, pes 562, 563.
b 1987, Vol. 6, pes 562.
c Buk Insight on the Scriptures, Vol. 2, pes 83.