Bikpela Babilon i Stap Pinis Long Kot
LONG 1988 planti milion Witnes Bilong Jehova i kibung long ol narapela narapela hap na ol i tokaut long pasin nogut bilong Bikpela Babilon, em olgeta lotu giaman wantaim, na ol dispela lotu ol i kolim Kristen long en ol i bikpela hap bilong dispela Bikpela Babilon; ol Witnes i nolaik tru long pasin bilong ol. Ating sampela man i gat gutpela bel ol bai tok, ol Witnes i mekim strongpela tok tumas. Tasol nogat! Yumi tingim strongpela tok ol profet bilong lain Isrel bilong bipo ol i bin mekim long ol man i lusim trupela God na ol i lotuim ol god giaman. Na Jisas tu i kamapim long ples klia lotu giaman i bin stap long taim bilong em. Olsem na mipela ol Witnes Bilong Jehova i ting i stret long mipela i mas tokaut long dispela samting. God yet i tok mipela i mas mekim.−Aisaia 24:1-6; Jeremaia 7:16-20; Matyu 23:9-13, 27, 28, 37-39.
I gat wanem as na mipela i nolaik tru long pasin bilong Bikpela Babilon? Wanem samting ol lotu i no bin mekim bilong litimapim nem bilong King tru na Bikpela tru bilong olgeta hap, em Jehova?
Babilon Bilong Nau i Givim Baksait long Dispela Nem
Dispela Bikpela King i no Man nating i no gat nem, nogat. Em i kamapim nem bilong em, olsem Jehova, inap 7,000 taim long Baibel. Em i makim nem bilong em i bikpela samting. Namba 3 bilong Tenpela Lo i tok: “Yu no ken mekim nabaut long nem bilong Jehova, em God bilong yu. Jehova bai givim strafe long man i mekim nabaut long nem bilong em.” Na Jisas i kamapim klia nem bilong Papa bilong em long Beten Bilong Bikpela na em i tok, “Nem bilong yu i mas i stap holi.”−Eksodas 20:7, NW; Matyu 6:9.
Ol lotu i no bin litimapim nem bilong God. Wanpela Baibel Inglis bilong yia 1611 (Baibel King James) em i kamapim nem bilong God inap 7-pela taim tasol.a Tasol sampela Baibel i no kolim nem bilong God wanpela taim. Planti lotu i no litimapim dispela nem, tasol ol i litimapim god triwan bilong ol, na sampela taim ol i putim nem bilong Maria i go antap long nem bilong God bilong Baibel; ol i tok, Maria i Mama bilong God. Ol i larim gutpela nem bilong God i lus na ol i no kolim.b
Lotu Islam i lotuim wanpela God tasol, na em gutpela, tasol ol i kolim Ala long em olsem buk lotu bilong ol i tok, em buk Koran. Ol i no kolim nem Jehova long em. Baibel i kamapim nem bilong God 2,000 yia paslain long taim buk Koran i bin kamap. Lotu Hindu i gat planti god man na god meri ol Hindu i save lotuim, tasol Jehova i no wanpela bilong ol dispela god.
Lotu Juda i gat bikpela asua, long wanem, ol i haitim nem bilong God. Inap planti tausen yia ol Juda i tok ol i lain bilong holim nem bilong God, tasol ol i bihainim pasin tumbuna na ol i larim nem tru bilong God i lus na ol i no kolim moa.
Olsem na mipela ol witnes bilong Bikpela King Jehova mipela laik tokaut olsem mipela nolaik tru long dispela pasin bilong Bikpela Babilon long daunim nem holi bilong God.
Mipela Nolaik Tru long Ol Bilip Bilong Babilon
Wanpela bilip bilong Babilon i tok, man i gat tewel i no inap i dai, na dispela bilip i bin paulim nabaut na pretim planti milion man. Kirap long bipo em ol lotu giaman i tok, taim man i dai tewel bilong em inap i go long helpaia, na dispela tok giaman i save pretim ol man. Na lotu giaman i tok, tewel bilong sampela man i save go long klinpaia na i kisim pen i go inap sampela taim na bihain ol i lusim klinpaia. Ol man i bilip long dispela tok ol i save tromoi mani long misin na bai misin i ken mekim Misa bilong helpim ol dispela tewel i stap long paia. Tasol misin i no tokim ol man long wanem taim ol dispela tewel i pinis long kisim strafe na i lusim klinpaia na ol man i no gat wok moa long tromoi pe bilong helpim ol! Dispela kain bilip giaman i no stap long Baibel.−Lukim Jeremaia 7:31.
Baibel i tok, taim God i wokim namba wan man dispela man i kamap laip na i stap, tasol em inap i dai tu. Taim Adam i mekim rong God i no tok em i mas i go long helpaia o klinpaia, nogat; em i mas i dai tasol. Baibel i tok, “sin i save givim pe long ol wokboi bilong en. Dispela pe em dai tasol.” (Rom 6:23; Jenesis 2:7, 17; 3:19) Baibel i no tok, God i tok promis long tewel bilong man bai stap oltaim, nogat; long wanem, man i no gat tewel. Tasol Baibel i tok God i promis pinis long kirapim bek ol man i dai pinis na ol i ken kamap gutpela olgeta na i stap oltaim long paradais long graun.−Jon 5:28, 29; Revelesen 21:1-4.
Na ol lotu giaman i lainim ol man long narapela bilip tu bilong Babilon, em god triwan. Ol i tok, i gat 3-pela man i stap insait long wanpela God. Ol Hibru bilong bipo i no bilip long dispela samting. (Diuteronomi 5:6, 7; 6:4) Jisas yet em i bilong lain Juda, na em i no bin ting em i nambawan strongpela God, na em i no bin lainim ol man olsem. Em i no bin tok em i hap bilong wanpela god triwan olsem ol lotu giaman i tok taim ol i skulim ol man long ol bilip bilong Babilon.−Mak 12:29; 13:32; Jon 5:19, 30; 14:28; 20:17.
Olsem na mipela sakim ol bilip giaman bilong Babilon olsem ol lotu giaman bilong graun ol i save skulim ol man long en. Mipela save lotuim dispela wanpela God tru, em Jehova, na mipela mekim long rot bilong Pikinini bilong em, em dispela man i bin “mekim wok bilong tekewe sin bilong” ol Kristen em God i makim ol na ol narapela man bilong olgeta hap bilong graun.−1 Jon 2:2.
Mipela Sakim Ol Bilip i Tok i No Gat God
Long nau planti man i no bilip moa long God, na ol pop na pasto i tok em i nogut na ol i tok dispela i as na ol i helpim komyunis. Tasol yumi laik save husat i bin orait long ol pasin i no stret na dispela ol pasin yet i as na planti man i no bilip moa long God? Dispela samting i bin kamap bikpela insait long ol lotu ol i kolim Kristen. Misin Otodoks long Rasia i bin pren wantaim ol king bilong Rasia em ol i bin mekim nogut long ol man na givim bikpela hevi na pen long ol. Ol dispela lotu i tok ol i tokman bilong God, tasol ol i no bihainim pasin Kristen tru, na ol man i lukim olsem, na nau ol i no bilip moa long God.
Na ol dispela lotu i bilip long evolusen, olsem olgeta samting i bin kamap nating tasol, na dispela bilip i mekim nogut nem bilong God. I gat olsem wan milion kain animal na binatang samting ol i stap laip, na evolusen i tok, bilong ol yet ol i bin kamap. Dispela kain tok i kirapim ol man na ol i ting ol i no gat wok moa long bilip long God o bihainim tok bilong em, na ol i ting ol i ken bihainim tingting na laik bilong ol yet. (Sam 14:1) Olsem na long olgeta yia planti milion milion meri i rausim bel, na planti bilong ol i stap long ol kantri ol i tok ol i man bilong lotu!
Mipela i no orait long ol dispela kain bilip na pasin i save daunim bilip long God. Mipela i lotuim Jehova, em “God i stap laip oltaim oltaim. Em God i bin wokim heven wantaim olgeta samting i stap long en, na graun wantaim olgeta samting i stap long en, na solwara tu wantaim olgeta samting i stap long en.”−Revelesen 10:6; 19:6.
Mipela Nolaik Tru long Ol Wok Bikpela Babilon i Bin Kamapim
Ol lotu i gat nem Kristen ol i no bin bihainim ol toksave i bin go long dispela 7-pela kongrigesen olsem yumi lukim long Revelesen sapta 2 na sapta 3, em i tok, no ken bihainim tingting bilong sampela man, o lotuim god giaman, o pamuk, na no ken givim hap bel tasol long lotuim God.
Maski yumi go long wanem wanem ples lotu, bai yumi lukim ol man i givim biknem long ol samting i no God tru na ol i no lotuim dispela Bikpela God i bin kamapim ol samting i gat laip. Ol i save lotuim ol piksa na “santu” na Maria na kruse.−Lukim Sam 115:2-8; 2 Korin 5:7; 1 Jon 5:21.
Tok bilong Pol i sutim ol dispela lotu. Pol i tok: “Ol i save long God, tasol ol i no ting long em i God tru, . . . ol i kamap longlong tru. Na ol i givim baksait long God i no save dai na ol i no moa lotu long em. Na ol i senisim em na kisim piksa nating bilong man i save dai, na piksa bilong pisin, na abus, na snek samting, na ol i lotu long dispela.”−Rom 1:21-23.
Mipela Nolaik Tru long Pasin Pamuk Bilong Babilon
Insait long 20 yia i go pinis pasin Sodom, olsem man i slip wantaim man, em i kamap bikpela na ol lotu i orait long en. Planti milion man i mekim dispela samting na ol i no haitim moa, tasol em i kamap ples klia. God i ting olsem wanem long dispela pasin?
Inap 3,500 yia bipo Baibel i tok klia olsem: “Yu no ken slip wantaim man olsem yu slip wantaim meri. Em i pasin nogut.” (Levitikas 18:22, NW ) Na klostu 2,000 yia bipo Pol i mekim sampela tok na yumi save lo bilong God i no senis. Pol i tok: “God i lusim ol i stap long dotipela pasin nogut. Ol meri bilong ol ol i lusim stretpela pasin bilong marit, na bihainim pasin i no stret. Na ol man tu ol i lusim stretpela pasin bilong marit, na bel bilong ol i kirap olsem paia, na ol i laik mekim pasin nogut wantaim ol brata. Ol man i mekim pasin i gat sem wantaim ol arapela man. Na ol yet i kisim pe nogut inap long bekim dispela pasin nogut bilong ol.”−Rom 1:26, 27; 1 Korin 6:9, 10; 1 Timoti 1:10.
Planti pris pasto bilong ol dispela lotu ol i kolim Kristen ol i save mekim pasin sodom na ol i kamap strongpela lain insait long ol bikpela misin. Ol i strong long ol man i mas orait long dispela pasin sodom bilong ol na ol i laik holim wok olsem bilong bikpela man insait long misin bilong ol. Long Kanada namba wan bikpela misin Talatala em Yunaitet Sios, na long Ogas 24, 1988 inap 365 bikman bilong dispela lotu ol i toktok long larim ol man bilong mekim pasin sodom ol i holim wok pasto insait long misin bilong ol, na 160 i no laik, tasol 205 i orait long ol man i mekim pasin sodom ol i ken stap pasto.
Mipela Nolaik Tru long Pasin Pamuk Bilong Babilon long Ol Samting Bilong Spirit
Baibel long Revelesen em i toknogutim pasin pamuk Babilon i mekim wantaim ol “king bilong graun,” em ol bikman bilong politik. Baibel i tok “dispela pamukmeri i sindaun antap long bikpela wara,” “em olgeta lain manmeri, na ol bikpela bikpela lain ol i bung i stap, na ol manmeri i gat olgeta kain skin, na olgeta tok ples.” (Revelesen 17:1, 2, 15) Inap planti handet yia ol lotu giaman i bin pren gut wantaim ol bos bilong ol gavman na ol i bin mekim nabaut long ol man na bosim ol na pulim mani bilong ol.
Misin Katolik i wokim kontrak wantaim ol gavman nogut, em gavman Natsi bilong Jemani na gavman Fasis, na nau misin wantaim gavman Natsi na Fasis i bosim ol man i stap aninit long dispela ol gavman na daunim tingting bilong ol na mekim nogut long ol. Long 1929 Misin Katolik i wokim kontrak wantaim bos bilong gavman Fasis, em Benito Mussolini, na bai dispela gavman na Pop i ken stap pren. Na long Jemani wanpela kadinal Katolik, nem bilong em Faulhaber, em i kolim tok bilong Pop Pius Namba 11 em i ting olsem wanem long Hitler, em bos nogut bilong Jemani, na Faulhaber i tok, “Mi amamas long Hitler; em i namba wan bikman bilong gavman long daunim Komyunis’. Bihain Faulhaber i tok, ‘Taim mi go long Rom mi save pinis, gavman Natsi na Fasis tasol inap long helpim mipela na bai ol Komyunis i no ken daunim mipela.’
Ol bisop Katolik long Jemani i no bin laikim gavman Natsi paslain long 1933, tasol wanpela man bilong Jemani, em Klaus Scholder, em i raitim ol tok bilong wanpela buk (The Churches and the Third Reich) na em i tok, Kadinal Pacelli i ambasedo bilong bringim tok bilong Pop i kam long gavman bilong Jemani na Pacelli i tokim ol bisop long Jemani long ol i mas orait long gavman bilong Jemani. I gat wanem as na Pop i salim dispela tok long ol dispela bisop? Em olsem: Pop i laik wokim kontrak wantaim gavman bilong Jemani; bihain ol i stretim dispela tok na Pop wantaim gavman bilong Jemani i wokim dispela kontrak long Julai 20, 1933.
Klaus Scholder i tok, long Novemba 12 [1933] ol Jemani i eleksen na ol planti Katolik i vot long Hitler na gavman bilong em.
Ol bikman bilong lotu Talatala i no bin orait tumas long ol Natsi i bin kirap long win long 1933, tasol bihain tok bilong ol i go liklik na ol man i tingting tasol long kantri bilong ol i mas winim pait. Scholder i tok, ‘Pastaim ol Talatala i no laik helpim tumas gavman bilong Hitler, tasol bihain ol i givim bel wantaim ol narapela man long dispela gavman. . . . Misin i kirap long tokim ol man long helpim dispela nupela gavman na givim bel olgeta long mekim olsem.’ Gavman Natsi i bosim olgeta wok bilong misin Talatala na dispela misin i kamap olsem wokboi bilong dispela gavman, wankain olsem misin Katolik i bin kamap wokboi bilong en.
Ol stori bilong bipo i tok, long olgeta taim bipo em lotu giaman i bin bung wantaim ol strongpela lain bilong gavman na nau ol dispela gavman i amamas long dispela na ol i hambak na ol i mekim ol samting i save putim hevi long ol man nating i no gat namba. Ol dispela bikpela bos bilong ol lotu ol i no “bihainim tru pasin bilong Krais Jisas na holim dispela wanpela tingting tasol.” Ol i olsem hangre long kisim bikpela namba na kago na mani samting. Mipela ol Witnes Bilong Jehova i nolaik tru long ol dispela pasin pamuk bilong ol long ol samting bilong spirit.−Jon 17:16; Rom 15:5; Revelesen 18:3.
Mipela Nolaik Tru long Babilon i Kapsaitim Planti Blut
Bikpela Babilon i kapsaitim planti blut na Baibel long Revelesen i kolim em long dispela samting na i tok: “Dispela meri em i bin kilim i dai ol manmeri bilong God na ol man i bilip long Jisas na i autim nem bilong em. Na mi lukim dispela meri em i dringim blut bilong ol na i kamap longlong. . . . Na God i lukim dispela taun i gat asua bilong kilim i dai ol profet na ol manmeri bilong em. Na olgeta man long graun ol birua i bin kilim ol i dai, asua bilong dispela tu em i stap long Babilon tasol.”−Revelesen 17:6; 18:24.
Long bipo na inap long nau ol lotu giaman i bin mekim pasin birua na kilim i dai planti planti man, na ol dispela lotu ol i kolim Kristen long en ol i moa mekim dispela pasin nogut. Ol kantri i tok ol i Kristen ol i bin kirapim tupela bikpela pait bilong olgeta hap bilong graun. Ol bikman bilong politik i tok ol i Kristen, tasol long 1914 na 1939 ol i kirapim bikpela pait na ol i kilim i dai ol man long gan na bom na ol narapela samting bilong pait na bagarapim man, na ol misin i orait long ol dispela lain i pait olsem na ol misin i blesim ol. Wanpela buk (The Columbia History of the World) i tok, ‘Ol i daunim tok i tru na ol i mekim olsem laip bilong ol man i samting nating, na i no gat planti man i gat tok long dispela pasin bilong ol. Ol man i tok ol i gat wok long lukautim tok bilong God ol i go pas long ol long kirapim pait. Olgeta lain i kirap pait, na dispela i mekim olgeta lain i birua long narapela narapela.’ Ol pasto bilong ami bilong ol soldia long pait na helpim kantri bilong ol i winim pait, na gan i kilim i dai planti ol yangpela bilong tupela lain i pait. Na dispela buk i tok, ‘Lotu wantaim gavman i wok long kirapim ol man long pait na helpim kantri bilong ol i win, na dispela i paulim tingting bilong ol na pasim ol i no inap painim rot bilong pinisim pait.’
Ol lotu giaman i mekim yet ol samting i save kirapim kros na birua namel long ol lain man, olsem yumi lukim ol Juda na Muslim i birua, na Hindu na Seik i birua, na Katolik na Talatala i birua, na Muslim na Hindu i birua, na Budis na Hindu i birua. Tru tumas, ol lotu giaman i wok yet long mekim ol pait i kirap na bikpela blut i kapsait na planti man “ol i dai, asua bilong dispela tu em i stap long Babilon tasol.”−Revelesen 18:24.
Ol Witnes Bilong Jehova i tingim ol dispela samting yumi stori pinis long en hia, olsem na ol i ting i stret ol i bin mekim dispela tokaut long kibung long 1988. I stret mipela i nolaik tru long lotu giaman, em i olsem pamukmeri i gat bikpela rong long blut, na nem bilong em Bikpela Babilon. Mipela laik tokaut long olgeta man long olgeta hap olsem: I gat wanpela rot tasol na bai ol i ken painim bel isi na lotu tru, na em olsem: Ol i mas tanim bel i go long dispela King na Bikpela bilong olgeta hap, em God Jehova, na ol i ken mekim olsem long rot bilong dispela man em Jehova i bin salim i kam long graun, em Krais Jisas. Na ol i mas givim bel long Kingdom bilong God, em stretpela gavman bilong i stap oltaim, na dispela tasol i ken helpim ol man long kisim ol samting ol i sot long en. Na nau ol i mas bihainim dispela tok em i tok: “Ol manmeri bilong mi, yupela i mas lusim dispela ples [Bikpela Babilon] na i kam ausait. Nogut yupela i poroman wantaim em long sin bilong en. Na nogut bai yupela i poroman wantaim em long kisim pe nogut bilong sin.”−Revelesen 18:4; Danyel 2:44; Jon 17:3.
[Ol Futnot]
a Jenesis 22:14; Eksodas 6:3; 17:15; Ol Hetman 6:24; Sam 83:18; Aisaia 12:2; 26:4.
b Lukim wanpela buklet long tok Inglis (The Divine Name That Will Endure Forever) em i toktok long olsem wanem nem bilong God i bikpela samting. Sosaiti Wastaua i wokim dispela buklet.