Tok Bilong Jehova i Gat Laip
Sampela Bikpela Tok Bilong Buk Namba 2 King
BUK Namba 2 King i skruim stori bilong Buk Namba 1 King. Em i stori long 29 king—12-pela ol i bilong lain Israel long hap not na 17 i bilong lain Juda long hap saut.Buk Namba 2 King i stori tu long ol samting profet Elaija, Elisa, na Aisaia i bin mekim. Na i stori long ol samting i go inap long taim bagarap i painim Samaria na Jerusalem, tasol stori i go nabaut nabaut liklik.Buk Namba 2 King i stori long ol samting i kamap insait long 340 yia—kirap long 920 B.C.E. i go inap long 580 B.C.E. taim profet Jeremaia i raitim pinis dispela buk.
Buk Namba 2 King i bikpela samting long yumi olsem wanem? Em i lainim yumi long wanem samting bilong Jehova na ol samting em i mekim long ol lain bilong em? Yumi inap lainim wanem samting long pasin bilong ol king, ol profet, na ol narapela em dispela buk i stori long ol? Orait yumi ken skelim ol samting dispela buk inap lainim yumi long en.
ELISA I KISIM PLES BILONG ELAIJA
King Ahasia bilong Israel i pundaun na em i kisim bikpela sik. Profet Elaija i tokim em olsem em bai i dai. Ahasia i dai na brata bilong em Joram i kamap king. Long dispela taim Jehosafat i stap king bilong Juda. Wanpela raunwin i kisim Elaija i go antap na wokman bilong em Elisa i kisim ples bilong em olsem profet. Elisa i mekim wok profet inap 60 yia na em i bin wokim planti mirakel.—Lukim blok “Ol Mirakel Elisa i Wokim.”
Taim wanpela king bilong Moap i bikhet long lain Israel, Joram, Jehosafat, na king bilong Idom i go pait long lain Moap. Ol i winim pait, long wanem, Jehosafat i save stap gut long God. Bihain king bilong Siria i stretim rot long kam pait long ol Israel long taim ol i no ting em bai kam. Tasol Elisa i pasim rot bilong em long mekim olsem. King bilong Siria i belhat na em i salim “planti soldia moa . . . wantaim ol hos na karis” bilong kisim Elisa. (2 King 6:14) Elisa i wokim tupela mirakel na salim ol Siria i go bek wantaim bel isi. Bihain King Benhadat bilong Siria i kam pait na kisim taun Samaria. Dispela i mekim na bikpela hangre i kamap, tasol Elisa i tok profet olsem taim bilong hangre bai pinis.
Bihain, Elisa i go long Damaskus. King Benhadat i sik, olsem na em i salim Hasael i go bilong painimaut olsem em bai kamap orait gen o nogat. Elisa i tokim em olsem king bai dai na Hasael bai kisim ples bilong em. Long de bihain, Hasael i kisim wanpela blanket na putim long wara na karim i go karamapim pes bilong king na em i holim strong bambai king i no ken pulim win na king i dai na Hasael i kamap king. (2 King 8:15) Long Juda, pikinini man bilong Jehosafat, em Jehoram i kamap king, na bihain pikinini man bilong em, Ahasia i kisim ples bilong em na kamap king.—Lukim blok “Ol King Bilong Juda na Israel.”
Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:
2:9—Bilong wanem Elisa i askim Elaija long givim em strong bilong wokim ol mirakel long “wankain pasin olsem papa i save givim planti samting long namba wan pikinini man bilong en”? Bilong mekim wok olsem profet bilong Israel, Elisa i mas i gat strong wankain olsem Elaija. Elaija i no bin pret na em i wok strong long autim tok. Elisa i luksave long dispela samting, olsem na em i askim Elaija long givim em dispela strong. Elaija i bin makim Elisa long kisim ples bilong em na em i stap wokman bilong Elaija inap 6-pela yia, olsem na Elisa i tingim Elaija olsem papa bilong em long spirit; Elisa i olsem namba wan pikinini man bilong Elaija long spirit. (1 King 19:19-21; 2 King 2:12) Olsem na wankain olsem namba wan pikinini i save kisim planti samting bilong papa bilong em, Elisa i askim long kisim dispela samting na Elaija i givim em.
2:11—Taim “raunwin i kisim Elaija i go,” tru tru em i go long heven? Tok Hibru bilong bipo ol i tanim olsem ‘heven’ ol inap tanim tu olsem ‘skai.’ Lukim Song 78:26 we ol i bin yusim wankain tok Hibru. Elaija i go antap long skai, em i no go long ples antap we san na mun na ol sta i stap o long hap we God na ol ensel i stap long en. (Lo 4:19; Song 11:4; Matyu 6:9; 18:10) Dispela karis i kisim Elaija i go long narapela hap bilong graun, na em i stap long dispela hap. Olsem na sampela yia bihain Elaija i raitim wanpela pas i go long Jehoram, king bilong Juda.—2 Stori 21:1, 12-15.
5:15, 16—Bilong wanem Elisa i no kisim presen Naman i givim em? Elisa i no laik kisim presen, em i save em i bin wokim mirakel long strong bilong Jehova na i no long strong bilong em yet. Em i save i no stret long kisim mani samting long wok God i makim em long mekim. Ol man i lotu tru long God long nau, ol i no save tingting long kisim mani samting long wok bilong Jehova ol i save mekim. Ol i bihainim tok bilong Jisas, em i tok: “Samting yupela i bin kisim, em yupela i kisim nating, na i no gat pe bilong en. Olsem na yupela i mas givim nating long ol manmeri.”—Matyu 10:8.
5:18, 19—Olsem wanem? Naman i askim God long lusim sin bilong em long em i bin insait long wanpela pasin bilong lotu? King bilong Siria i lapun na em i no gat strong na em i mas holim han bilong Naman bambai em i ken sanap stret. Olsem na taim king i brukim skru bilong lotuim Rimon, Naman i mekim olsem tu. Tasol em i no mekim olsem bilong insait long lotu, nogat, Naman i mekim olsem bilong givim helpim long king taim em i brukim skru. Naman i askim Jehova long lusim sin bilong em long dispela wok em i mekim. Elisa i bilipim tok bilong Naman na em i tokim em: “Yu no ken bel hevi. Yu ken bel isi na yu go.”
Skul Yumi Kisim:
1:13, 14. Pasin bilong lukim ol samting i kamap na lain long en na bihainim pasin daun inap helpim yu long abrusim bagarap.
2:2, 4, 6. Maski Elisa i bin i stap wokman bilong Elaija inap 6-pela yia, em no laik lusim Elaija. Em i stap gutpela piksa long gutpela pasin pren na pasin bilong i stap gut long narapela!—Sindaun 18:24.
2:23, 24. Ating ol mangi i mekim tok bilas long Elisa, long wanem, em wanpela hetkela man i werim klos bilong Elaija, em klos i makim em wanpela profet. Ol mangi i luksave olsem Elisa em wokman bilong Jehova na ol i no laik em i kam long hap bilong ol. Ol i tokim em long “raus,” i olsem ol i tokim em long go long Betel o em i ken go antap long skai wankain olsem Elaija. Ol dispela mangi i kamapim pasin nogut bilong papamama bilong ol. Em i bikpela samting long ol papamama i skulim ol pikinini bilong ol long daun long ol wokman bilong God!
3:14, 18, 24. Olgeta tok bilong Jehova i save kamap tru.
3:22. Lait bilong san long moning i mekim na wara i luk olsem blut, ating dispela i kamap, long wanem, ol baret ol i wokim i nupela na graun em i retpela. Jehova inap mekim wok long ol dispela kain samting olsem bilong inapim laik bilong em.
4:8-11. Wanpela meri long Sunem i luksave olsem Elisa i “profet tru bilong God,” olsem na em i mekim gut long em. Yumi tu i mas mekim olsem long ol man i stap gut long Jehova.
5:3. Liklik meri Israel i bilip long strong bilong God long wokim ol mirakel. Na tu, em i no pret long tokaut long bilip bilong em. Olsem wanem? Yupela ol yangpela i save wok strong long strongim bilip bilong yupela long ol tok promis bilong God na i no pret long tokim ol tisa na ol wanskul bilong yupela long tok i tru?
5:9-19. Pasin bilong Naman i kamapim klia olsem man i gat pasin antap inap lain long mekim pasin daun.—1 Pita 5:5.
5:20-27. Gehasi i kisim pe nogut long pasin giaman bilong em. Taim yumi tingim ol hevi i save kamap long pasin bilong giaman long lotuim Jehova, dispela bai helpim yumi long abrusim kain pasin olsem.
LAIN ISRAEL NA JUDA I GO KALABUS
Ol i makim Jehu i kamap king bilong Israel. Kwiktaim em i mekim ol samting bilong pinisim olgeta famili bilong Ahap. Jehu i “pinisim pasin bilong lotu long god Bal.” (2 King 10:28) Taim Atalia, mama bilong Ahasia, i kisim save olsem Jehu i kilim pikinini man bilong em i dai, em i “tokim ol soldia na ol i kilim i dai olgeta man bilong lain bilong ol king bilong Juda” na em i kamap kwin. (2 King 11:1) Pikinini man bilong Ahasia, em Joas i abrusim bagarap na ol i haitim em inap 6-pela yia na bihain ol i makim em i kamap king bilong Juda. Pris Jehoiada i skulim Joas na em i wok long mekim pasin i stret long ai bilong Jehova.
Ol king i kamap bihain long Jehu na bosim Israel ol i mekim pasin i no stret long ai bilong Jehova. Elisa i dai long taim bilong tumbuna pikinini man bilong Jehu. Namba 4 king i kamap bihain long Joas, em Ahas, na em “i no mekim stretpela pasin long ai bilong God.” (2 King 16:1, 2) Tasol Hesekia, pikinini man bilong em i “pas tru long Bikpela.” (2 King 17:20; 18:6) Long 740 B.C.E., taim Hesekia i stap king bilong Juda na Hosia i kamap king bilong Israel, King bilong Asiria, Salmaneser, i “winim ol Samaria na kisim taun. Na em i kisim ol Israel i go long Asiria.” (2 King 17:6) Bihain ol man bilong narapela lain i kam sindaun long graun bilong ol Israel, na lotu bilong ol Samaria i kirap.
Long 7-pela king i kamap bihain long Hesekia long Juda, Josaia tasol i mekim ol samting bilong rausim lotu giaman. Orait, long 607 B.C.E., ol Babilon i kisim Jerusalem na ol “Juda i go kalabus long kantri Babilon.”—2 King 25:21.
Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:
13:20, 21—Olsem wanem? Mirakel dispela ves i stori long en i helpim dispela bilip olsem ol bun bilong ol santu i holi? Nogat. Baibel i no stori liklik long ol man i givim biknem long ol bun bilong Elisa. Em strong bilong God tasol inap kamapim dispela mirakel, na i wankain tu long ol mirakel em Elisa i bin mekim taim em i bin stap laip yet.
15:1-6—Bilong wanem Jehova i mekim sik lepra i kamap long Usia? “Taim King Usia i kamap strong na em i gat biknem, orait em i ting em i strongpela king tru . . . Em i no bihainim tok bilong God, Bikpela bilong en, na em i go long alta i stap insait long haus bilong Bikpela, na em yet i laik mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel.” Taim ol pris i “krosim em” na tokim em long “hariap na lusim dispela ples tambu,” em i kros tru long ol pris na wantu sik lepra i kamap long em.—2 Stori 26:16-20.
18:19-21, 25—Olsem wanem? Tru tru Hesekia i bin wokim kontrak wantaim kantri Isip? Nogat. Tok dispela ofisa bilong ami bilong Asiria i mekim i no tru, na tok em i mekim olsem “Bikpela yet i bin tokim [em] long kam bagarapim” Juda, dispela tu i no tru. Gutpela King Hesekia i bilip strong olsem Jehova bai helpim em.
Skul Yumi Kisim:
9:7, 26. Bikpela strafe i painim famili bilong Ahap i kamapim klia olsem Jehova i no laikim tru pasin bilong lotuim ol giaman god na pasin bilong kilim nating ol man i no gat asua.
9:20. Pasin bilong Jehu long mekim ol hos i spit nogut tru na pulim karis i soim pasin bilong em long wok strong long inapim wok bilong em. Olsem wanem? Yu gat dispela pasin bilong givim bel tru long autim tok bilong Kingdom?—2 Timoti 4:2.
9:36, 37; 10:17; 13:18, 19, 25; 14:25; 19:20, 32-36; 20:16, 17; 24:13. Yumi ken bilip tru olsem ‘tok bilong God bai i no inap kam bek nating long em. Nogat. Em bai mekim ol samting olsem em i tok.’—Aisaia 55:10, 11.
10:15. Olsem Jonadap i bin orait long tok bilong Jehu na i go antap long karis bilong Jehu bilong helpim em, lain “planti manmeri tru” i laik helpim Jisas Krais, em Jehu bilong nau, na ol disaipel bilong Jisas em God i bin makim ol.—KTH 7:9.
10:30, 31. Tru Jehu i no bin bihainim stret olgeta lo, tasol Jehova i amamas long olgeta gutpela samting em i bin mekim. Tru tumas, ‘God em i no man nogut, na bai em i lusim tingting long ol gutpela wok yumi bin mekim.’—Hibru 6:10.
13:14-19. Tumbuna pikinini man bilong Jehu, Jehoas i no bin givim bel long mekim wok na em i paitim graun long spia tripela taim tasol, olsem na em i no pinisim tru ol Siria long pait. Jehova i laik bai yumi mas givim bel olgeta na wok strong long mekim wok bilong em.
20:2-6. Jehova em i man bilong “harim beten.”—Song 65:2.
24:3, 4. Manase i gat bikpela asua long blut bilong ol man i dai, olsem na Jehova “i no laik lusim dispela rong” bilong ol Juda. God i save tingim ol man i no gat asua em blut bilong ol i kapsait. Yumi ken bilip tru olsem Jehova bai bagarapim ol man i kilim i dai ol man i no gat asua.—Song 37:9-11; 145:20.
Em i Bikpela Samting Long Yumi
Buk Namba 2 King i stori long Jehova olsem em i Man bilong truim ol tok promis bilong em. Pastaim tenpela lain bilong Israel, na bihain tupela lain bilong Juda i go kalabus, na dispela i kamapim klia olsem tok profet bilong Jehova long Lo 28:15–29:28 i bin kamap tru. Buk Namba 2 King i stori long Elisa olsem wanpela profet i givim bel long litimapim nem bilong Jehova na em i strong long helpim lotu i tru. Buk i stori long Hesekia na Josaia olsem tupela king i gat pasin daun na tupela i save tingim tru lo bilong God.
Taim yumi skelim tingting na pasin bilong ol king, ol profet, na ol narapela em Buk Namba 2 King i stori long ol, dispela i lainim yumi long sampela bikpela samting long ol samting yumi mas mekim na ol samting yumi no ken mekim. (Rom 15:4; 1 Korin 10:11) Tru tumas, “tok bilong God em i gat laip, na em i wok strong i stap.”—Hibru 4:12.
[Blok/Piksa long pes 10]
OL MIRAKEL ELISA I WOKIM
1. Wara Jordan i bruk long tupela hap.—2 King 2:14
2. Wara nogut bilong Jeriko i kamap gutpela gen.—2 King 2:19-22
3. Tupela bea i kilim i dai ol bikhet pikinini.—2 King 2:23, 24
4. Ol ami i kisim wara.—2 King 3:16-26
5. Wanpela meri wanpis i kisim wel.—2 King 4:1-7
6. Wanpela meri bilong Sunem i no save karim pikinini i kisim bel.—2 King 4:8-17
7. Wanpela pikinini i dai pinis i kirap bek.—2 King 4:18-37
8. Sup i pait i kamap gutpela na i no moa pait.—2 King 4:38-41
9. Wan handet man i kaikai 20 skon.—2 King 4:42-44
10. Sik lepra bilong Naman i pinis na em i kamap orait gen.—2 King 5:1-14
11. Gehasi i kisim sik lepra bilong Naman.—2 King 5:24-27
12. Elisa i mekim tamiok i trip i kam antap long wara.—2 King 6:5-7
13. Wokman bilong Elisa i lukim ol hos na karis.—2 King 6:15-17
14. Ai bilong ol ami bilong Siria i kamap tudak.—2 King 6:18
15. Ai bilong ol ami bilong Siria i kamap orait gen.—2 King 6:19-23
16. Wanpela man i dai pinis i kirap bek.—2 King 13:20, 21
[Sat/Ol Piksa long pes 12]
OL KING BILONG JUDA NA ISRAEL
Sol/Devit/Solomon: 1117/1077/1037 B.C.E.a
KINGDOM BILONG JUDA DET (B.C.E.) KINGDOM BILONG ISRAEL
Rehoboam ․․․․․․ 997 ․․․․․․ Jeroboam
Abiya/Asa ․․․․ 980/978 ․․․․
․․ 976/975/952 ․․ Nadap/Basa/Ela
․․ 951/951/951 ․․ Simri/Omri/Tipni
․․․․․․ 940 ․․․․․․ Ahap
Jehosafat ․․․․․․ 937 ․․․․․․
․․․․ 920/917 ․․․․ Ahasia/Jehoram
Jehoram ․․․․․․ 913 ․․․․․․
Ahasia ․․․․․․ 906 ․․․․․․
(Atalia) ․․․․․․ 905 ․․․․․․ Jehu
Joas ․․․․․․ 898 ․․․․․․
․․․․ 876/859 ․․․․ Joahas/Jehoas
Amasia ․․․․․․ 858 ․․․․․․
․․․․․․ 844 ․․․․․․ Jeroboam Namba 2
Asaria (Usia) ․․․․․․ 829 ․․․․․․
․․ 803/791/791 ․․ Sekaraia/Salum/Menahem
․․․․ 780/778 ․․․․ Pekahia/Peka
Jotam/Ahas ․․․․ 777/762 ․․․․
․․․․․․ 758 ․․․․․․ Hoshea
Hesekia ․․․․․․ 746 ․․․․․․
․․․․․․ 740 ․․․․․․ Ol birua i kisim taun
Samaria
Manase/Emon/Josaia ․․ 716/661/659 ․․
Joahas/Jehoiakim ․․․․ 628/628 ․․․․
Jehoiakin/Sedekaia ․․․․ 618/617 ․․․․
Jerusalem i bagarap ․․․․․․ 607 ․․․․․․
[Futnot]
a Ol dispela det i makim kirap bilong ol yia ol king i mekim wok bilong ol.
[Piksa long pes 8, 9]
Naman i daunim em yet na long strong bilong Jehova em kamap orait gen
[Piksa long pes 8, 9]
Wanem samting i painim Elaija taim “raunwin i kisim [em] i go long heven”?