Bosim Gut Mani Bilong Yu

OL MAN i tok olsem dispela hap tok, “Mani em as bilong olgeta pasin nogut,” em tok i kam long Baibel. Tasol tok stret i kam long Baibel em olsem: “Pasin bilong laikim tumas mani em i as bilong olgeta pasin nogut.” (1 Timoti 6:10) Sampela man i kisim pasin bilong laikim tumas mani na ol i givim bel tru long bungim mani kago. Sampela i kamap wokboi bilong mani na dispela i givim bikpela hevi long ol. Tasol taim man i bosim gut mani, mani inap kamap olsem samting bilong helpim em. Baibel i tok “mani i gutpela samting bilong mekim olgeta kain wok.”​—⁠Saveman 10:⁠19.

Baibel i no wanpela buk bilong stori long mani, tasol em i gat ol gutpela skultok bilong helpim yu long bosim gut mani. Ol saveman bilong mani i kolim 5-pela rot bilong helpim yu long bosim gut mani, na ol dispela rot i stret wantaim ol stiatok i stap long Baibel.

Sevim Mani. Stori bilong Baibel i soim olsem ol Israel bilong bipo ol i bin kisim skul long pasin bilong sevim mani. Long olgeta wan wan yia, ol i mas skelim ol samting long 10-pela hap na kisim wanpela hap na putim i stap bilong yusim tasol long taim bilong ol bikpela bung bilong ol. (Lo 14:​22-27) Aposel Pol i bin kirapim ol Kristen bilong pastaim long mekim wankain samting olsem: Long olgeta wik ol Kristen i mas kisim sampela mani na putim i stap bambai ol i ken givim olsem kontribiusen bilong helpim ol wanbilip i sot long ol samting. (1 Korin 16:​1, 2) Planti saveman bilong mani ol i save strongim pasin bilong sevim mani. Pasin bilong sevim mani i mas i stap namba wan samting yu mekim. Taim yu kisim pe bilong yu, kwiktaim yu mas putim sampela mani long beng o long sampela narapela hap bambai mani i no ken pinis. Dispela bai helpim yu long daunim laik bilong tromoi mani yu tingting pinis long sevim.

Basetim Mani. Dispela tasol em gutpela rot bilong skelim na bosim mani na yu no tromoi bikpela mani tumas. Gutpela baset bai helpim yu long save long ol samting yu save tromoi mani long en, na em inap helpim yu long winim ol mak yu putim long sait bilong mani. Yu mas save long hamas mani yu save kisim olsem pe, na no ken tromoi planti mani tumas winim pe yu save kisim. Lain long skelim gut wanem ol samting yu nidim na wanem ol samting yu laikim tasol. Jisas i bin tokim ol man olsem paslain long ol i kirap long mekim wanpela wok, ol i mas “tingim gut pe,” olsem skelim hamas mani ol i mas tromoi. (Luk 14:28) Baibel i tokim yumi long abrusim pasin bilong kisim nating dinau.​—⁠Sindaun 22:⁠7.

Tingting Gut. Skelim gut ol samting yu bai nidim long bihain. Olsem, sapos yu tingting long baim wanpela haus, orait i gutpela sapos yu kisim dinau we yu no mas tromoi bikpela mani long bekim. Na olsem tasol, ating wanpela papa bai pilim olsem em i mas baim insurens bilong lukautim famili long ol kain samting olsem laip, helt, na bagarap bilong bodi. Na ating yu tingting long ol samting yu bai nidim taim yu ritaia long wok. Sindaun 21:5 i kirapim yumi long tingim olsem “ol man bilong wok ol i save tingting gut na mekim wok, olsem na wok bilong ol i kamap gutpela na ol i gat planti samting.”

Kisim Save. Wok yet long kisim save bilong mekim sampela kain wok na lukautim gut bodi na tingting bilong yu. Ol dispela samting bai helpim yu long bihain. Wok yet long kisim save taim yu stap laip yet. Baibel i litimapim “gutpela tingting na save,” na i kirapim yumi long wok yet long kisim ol dispela samting.​—⁠Sindaun 3:​21, 22; Saveman 10:⁠10.

Holim Stretpela Tingting Long Mani. Ol wok painimaut i soim olsem ol man husat i tingim moa ol arapela man na ol i no tingim tumas mani, ol i save stap amamas moa winim ol arapela. Sampela man i save larim pasin gridi i bosim ol. Olsem wanem dispela i kamap? Taim ol i kisim pinis ol samting ol i nidim, ol i save stat long bungim mani kago. Tasol sapos man i gat kaikai, klos, na haus, orait i no gat wok long kisim planti samting moa, a? Olsem na man husat i bin raitim tok bilong Baibel i stap long kirap bilong dispela stori, em i tok tu olsem: “Sapos yumi gat kaikai na laplap samting, orait yumi ken tok, ‘Em inap long mi.’ ” (1 Timoti 6:⁠8) Taim yumi kisim pasin bilong amamas long ol samting yumi gat pinis, dispela bai pasim yumi long laikim tumas mani na yumi bai abrusim olgeta hevi i save kamap long dispela rot.

Tru tumas, pasin bilong laikim tumas mani em as bilong planti pasin nogut. Mani bai kamap bos bilong yu sapos yu yet i larim em i stap bos. Tasol sapos yu bosim gut mani, mani inap helpim yu long mekim ol samting i bikpela samting moa long i stap bilong yumi ol man, em pasin bilong pas gut wantaim famili, ol pren, na God. Tasol nau long dispela taim, ating yumi no inap i stap fri olgeta long hevi bilong mani. Olsem wanem? Oltaim mani bai stap olsem samting i mekim ol man i tingting planti? I gat rot bilong pinisim hevi bilong i stap rabis? Laspela hap bilong dispela stori bai bekim ol dispela askim.

[Blurb on page 5]

Yu mas save long hamas mani yu save kisim olsem pe, na no ken tromoi planti mani tumas winim mani yu save kisim

[Blurb on page 5]

Lain long skelim gut wanem ol samting yu nidim na wanem ol samting yu laikim tasol

[Blurb on page 6]

Sapos man i gat kaikai, klos, na haus, orait i no gat wok long kisim planti samting moa, a?

[Blok/Piksa long pes 7]

SKULIM OL PIKININI LONG BOSIM GUT MANI

Long nau planti manmeri i gat hevi long mani, olsem na ol saveman i kirapim ol papamama long skulim ol pikinini long ol samting bilong mani​—⁠na skulim ol taim ol i liklik yet. Sapos yu askim ol pikinini long mani i save kam long wanem hap, ating planti bilong ol bai tok, long “Dedi” o “beng.” Sapos yu skulim pikinini long strong bilong mani​—⁠olsem wanem em i ken luksave olsem em i nidim wanpela samting o em i laikim tasol, na rot bilong sevim na investim mani​—⁠yu inap helpim em long abrusim bel hevi ol man i save kisim taim ol i gat ol bikpela dinau, na em inap abrusim tu pasin bilong i stap wokboi bilong mani. Em hia sampela rot bilong helpim em.

1. Stap gutpela piksa. Ol pikinini i no save redi tumas long bihainim tok yu mekim, tasol ol i redi long mekim ol samting ol i lukim yu yet i mekim.

2. Putim mak long hamas mani yu tromoi. Toktok wantaim pikinini long hamas mani yupela i ken yusim. Lain long tok nogat, na truim tok bilong yu.

3. Larim ol long bosim gut mani. Sapos yu givim mani long ol o ol i kisim pe long sampela wok ol i mekim, orait givim sampela tok bilong stiaim ol. Na larim ol yet long mekim sampela disisen.

4. Skulim ol long mekim pasin helpim. Kirapim ol pikinini long yusim ol samting ol i gat bilong helpim ol arapela, na oltaim ol i ken makim sampela samting bilong yusim long givim biknem long God.

Ol Samting i Gutpela Moa Winim Mani

JON i stap long Amerika na em i bin holim wanpela gutpela wok. Taim em i yangpela yet, em i raun long planti hap bilong graun na em i kisim bikpela mani tru. Em na meri bilong em i stap long naispela haus na ol i gat gutpela sindaun. Long ai bilong planti man, i stap bilong ol i gutpela tru.

Skelim narapela stori. Winim 5,000 manmeri i putim aplikesen bilong kisim wok long wanpela bikpela beng bilong Yurop, na ol i makim 80 manmeri tasol na Kostasa em i wanpela bilong ol. Insait long sampela yia tasol, wok bilong em i senis senis na em i kisim ol wok i gat bikpela namba moa, na i no longtaim em i kamap bosman bilong wanpela dipatmen bilong narapela beng. Paslain long em i lusim dispela wok na i go kirapim kampani bilong em yet, mani em i kisim long wanpela yia i winim mani planti man i save bungim long laip olgeta bilong ol. Em i pilim olsem i stap bilong em i gutpela tru.

Tasol dispela tupela man wantaim i bilip olsem i gat ol samting i gutpela moa winim mani. Long nau Jon i mekim wok volantia long skulim ol man long Baibel na helpim ol long i go klostu long God. Jon i tok: “Mi yet mi lukim na save olsem mani kago i no rot bilong kisim amamas. Taim man i taitim bun long kisim na bungim ol dispela samting, em i no gat taim bilong mekim ol narapela samting. Tasol taim man i bihainim ol stiatok bilong Baibel, dispela i save kamapim planti gutpela samting, olsem marit i stap gut, tingting i stap isi, na bel i no gat tok.”

Kostas i tok: “God i no laik bai yumi bungim planti tumas mani kago long i stap bilong yumi. Mi gat strongpela tingting olsem, sapos em i givim yumi planti samting i winim skel bilong yumi, orait yumi gat wok long yusim ol dispela samting long rot i stret wantaim laik bilong em.” I no longtaim i go pinis, Kostas na famili bilong em i kirap lainim narapela tok ples bambai ol i ken skulim planti man moa long ol stiatok bilong Baibel. Em i tok: “Mipela i kisim save olsem pasin bilong givim samting long ol arapela, dispela i save givim bikpela amamas moa long mipela, winim amamas bilong kisim ol samting.”​—⁠Aposel 20:⁠35.

Jon na Kostas, tupela wantaim i kisim save olsem ol gutpela samting ol i kisim taim ol i pas gut wantaim God, dispela i gutpela moa na i winim mani. Daniel Gilbert, profesa long Harvard, em i tok ol saveman bilong skelim tingting “i bin lusim planti yia long stadi long olsem wanem mani i save kamapim amamas, na ol i painimaut olsem mani i save mekim amamas i kamap bikpela moa taim mani i helpim man na em i no stap rabis moa na em inap kisim ol samting em i mas i gat.” Tasol em i tok moa olsem: “Taim man i kisim pinis ol dispela samting, mani i no mekim bikpela wok moa long kamapim amamas.”

Wanpela Skul Ol Man i Bin Kisim

Wanpela saveman i tok: “Taim man i no stap rabis moa, orait ekstra mani em i kisim bihain i no mekim bikpela wok tumas long mekim em i stap amamas.” Bihain long yia 1900, wanpela ripota i pilim tru dispela samting taim em i mekim inteviu long Andrew Carnegie, em wanpela man i bin go pas long wok bilong wokim ain, na em i gat planti mani tru. Carnegie i tokim em: “Ol man i no ken mangalim sindaun bilong mi. Mani bilong mi bai helpim mi olsem wanem? Mi gat 60 krismas, na bel i no inap brukbrukim kaikai. Mi bai givim olgeta mani bilong mi sapos mi inap baim rot bilong kamap yangpela gen na kisim gutpela helt.”

Ripota i tok moa olsem: “Mista Carnegie i tanim, na krai bilong nek i soim olsem bel bilong em i bagarap stret, na em i tok isi tasol olsem, ‘Mi bai