Marit
Stori: Marit i olsem man na meri i sindaun wantaim olsem lo bilong Baibel i makim. God yet i As bilong marit. Taim man na meri i marit, tupela i pas wantaim na tupela inap i stap belgut na amamas, long wanem, narapela i laikim tru narapela na i tok promis long i stap gut long em. God Jehova i kamapim pasin bilong marit bambai man i gat poroman tru na helpim bilong em, na bai i gat rot bilong ol manmeri i ken kamap planti, olsem ol famili famili. Sapos wanpela man na meri i sindaun wantaim olsem tupela marit, na kongrigesen i orait long marit bilong tupela, ol i mas stretim marit bilong ol long gavman, sapos i gat rot long mekim olsem.
Em bikpela samting tupela i mas marit long pasin i stret long lo bilong gavman, o nogat?
Ta 3:1: “Yu mas tokim ol manmeri long ol i mas stap aninit long ol king na ol gavman, na ol i mas bihainim tok bilong ol.” (Taim man na meri i mekim olsem na tupela i marit, tupela wantaim bai i gat gutpela nem, na ol pikinini bilong tupela i no ken sem olsem pikinini bilong man na meri i no marit. Na sapos tupela i stretim marit bilong ol long gavman na wanpela i dai, poroman wantaim ol pikinini ol inap kisim ol samting bilong em olsem i stret ol i ken kisim.)
Hi 13:4: “Yupela ol marit i mas lukautim gut marit bilong yupela, bai em i stap klin tru long ai bilong God. Yupela i save, God bai i bekim pe nogut long ol manmeri i mekim ol kain kain pasin pamuk.” (Sapos man na meri i bihainim lo bilong gavman na tupela i marit, bai marit bilong tupela ‘i klin’ long ai bilong God. Taim yumi skelim dispela tok “kain kain pasin pamuk,” yumi mas tingim tu ol tok i stap long Taitus 3:1, long pes 256.)
1 Pi 2:12-15: “Yupela i mas wokabaut stret namel long ol haiden. Na sapos ol i tok nogut long yupela, bihain ol bai i lukim gutpela pasin bilong yupela, na ol bai i litimapim nem bilong God . . . Yupela i mas tingting long Bikpela na bihainim tok bilong olgeta kain gavman. . . . God i laik bai yupela i mas mekim gutpela pasin tasol, olsem bai yupela inap pasim maus bilong ol krankiman i no gat save, na ol i save tok nogut long yupela.”
Yu ting Adam na Iv i kirap nating na sindaun wantaim, olsem marit?
Stt 2:22-24: “Orait God i wokim wanpela meri long dispela bun em i bin kisim long man, na bihain em i bringim meri i go long man. Man i lukim meri na em i tok olsem, ‘Em nau. Em i poroman tru bilong mi. Bun bilong em i kamap long bun bilong mi, na mit bilong em i kamap long mit bilong mi. God i wokim em long bun bilong mi, olsem na bai mi kolim em “meri.” ’ Olsem na dispela pasin i kamap. Man i save lusim papamama na i pas wantaim meri bilong en, na tupela i kamap wanpela bodi tasol.” (God Jehova yet, em Nambawan Bikpela, em i bungim Adam tupela Iv wantaim. I no olsem tupela yet i kirap nating na sindaun wantaim, olsem marit. Nogat. Na God i tok tupela i mas pas wantaim; narapela i no ken lusim narapela.)
Stt 1:28: “God i mekim gutpela tok . . . [long Adam tupela Iv]. Em i tokim ol olsem, ‘Yupela i mas kamap planti na i go sindaun long olgeta hap bilong graun na bosim olgeta samting i stap long en.’ ” (Man i gat bikpela namba tru, winim olgeta narapela, em i orait long tupela i ken marit na slip wantaim, na em i givim gutpela wok long tupela na bai i stap bilong ol i gat as bilong en.)
Sapos lo bilong ples i orait long man i maritim planti meri, yu ting i orait long man i mekim?
1 Ti 3:2, 12: “Man i kamap wasman em i mas bihainim ol stretpela pasin tasol, bai ol man i no inap lukim wanpela rong long em. Em i mas i stap man bilong wanpela meri tasol. . . . Wokman bilong sios em i mas i stap man bilong wanpela meri tasol.” (Ol dispela man i kisim bikpela wok na ol i gat wok tu long i stap olsem gutpela piksa bilong ol narapela long kongrigesen Kristen i ken bihainim.)
1 Ko 7:2: “Pasin pamuk i wok long kamap bikpela, olsem na mobeta olgeta man wan wan i gat meri bilong ol yet, na olgeta meri wan wan i gat man bilong ol yet.” (Man o meri i no ken maritim planti poroman.)
Bilong wanem God i larim Abraham na Jekop na Solomon i maritim planti meri?
Jehova i no as bilong pasin bilong maritim planti meri. Em i givim wanpela meri tasol long Adam. Bihain Lamek bilong lain bilong Kein i kirap na maritim tupela meri. (Stt 4:19) Na sampela i bin bihainim pasin bilong em; sampela i kisim ol wokmeri olsem namba tu meri bilong ol. God i larim ol i mekim olsem, na long Lo Bilong Moses em i putim sampela lo bilong makim stretpela pasin ol Israel i mas mekim long ol namba tu meri bilong ol. Em i larim dispela pasin i stap inap long taim lotu Kristen i kamap, na long dispela taim em i tok ol wokboi bilong em i mas kirap bihainim gen pasin em i bin kamapim long Iden.
Abraham i bin maritim Sarai (Sara). Taim Sara i gat olsem 75 krismas na em i ting em i no inap karim pikinini, em yet i tokim man bilong em long slip wantaim wokmeri bilong em bambai em i gat pikinini long rot bilong wokmeri. Abraham i mekim olsem, tasol dispela i kamapim hevi long famili. (Stt 16:1-4) Bihain Jehova i truim tok promis em i bin mekim long Abraham na em i wokim mirakel na Sara yet i kisim bel. (Stt 18:9-14) Sara i dai pinis na bihain tasol Abraham i maritim narapela meri.—Stt 23:2; 25:1.
Jekop i maritim tupela meri, long wanem, tambu papa i giamanim em. Jekop i no ting long maritim planti meri na em i go painim meri long hap bilong Haran, long Mesopotemia. Nogat. Baibel i stori planti long kros na bel nogut i stap namel long tupela meri bilong em.—Stt 29:18–30:24.
Planti man i save, Solomon i bin maritim planti meri na em i gat planti namba tu meri. Tasol planti man i no save, Solomon i kalapim lo bilong Jehova, em Jehova i tok klia olsem: “I tambu long king i maritim planti meri, long wanem, ol bai i mekim em i givim baksait long Bikpela.” (Lo 17:17) Solomon i maritim ol meri bilong ol narapela kantri na ol i pulim em na em i kirap lotuim ol god giaman, na em i “mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. . . . Olsem na Bikpela i kros long Solomon.”—1 Kin 11:1-9.
Sapos tupela marit i no inap sindaun gut wantaim, yu ting i orait sapos narapela i lusim narapela?
1 Ko 7:10-16: “Long ol manmeri i marit pinis, mi givim dispela lo. . . . Em i lo bilong Bikpela. Em i olsem. Meri i no ken lusim man bilong en. Na sapos em i lusim man pinis, orait em i mas i stap nating. Sapos nogat, em i ken i go bek na wanbel gen wantaim man bilong en. Na man tu em i no ken rausim meri bilong en. Na mi yet mi gat tok long ol arapela. Dispela em i no tok bilong Bikpela [tasol olsem 1Co 7 ves 40 i makim, spirit holi i givim tingting long Pol]. Mi tok olsem, sapos wanpela brata long Krais em i marit na meri bilong en i no bilip long Krais, na sapos meri i laik i stap wantaim em, orait dispela brata i no ken rausim em. Na sapos wanpela meri i marit na man bilong en i no bilip long Krais, na sapos man i laik i stap wantaim em, orait meri i no ken lusim man. Yupela i save, man i no bilip em i pas wantaim meri bilong en, na long dispela pasin man i kamap holi. Na meri i no bilip em i pas wantaim dispela brata, na long dispela pasin meri i kamap holi. Sapos nogat, orait ol pikinini bilong yupela bai i no inap i stap klin long ai bilong God. Tasol nau ol i stap holi. Tasol sapos man o meri i no bilip em i laik lusim meri o man bilong en, i orait, em i ken lusim. Sapos dispela kain pasin i kamap, orait dispela man o meri i bilip long Krais, em i no olsem kalabus i stap wantaim meri o man bilong en. Nogat. Em i ken larim em i go, long wanem, God i bin singautim yupela long i stap gut wantaim ol arapela. Yu meri, bai yu inap helpim man bilong yu na em i kamap Kristen, o nogat, em yu no save. Na yu man, bai yu inap helpim meri bilong yu na em i kamap Kristen, o nogat, em yu no save tu.” (I gat wanem as na Kristen i redi long karim hevi na wok strong bambai marit bilong em i no ken bagarap? Em i tingim God em i as bilong marit, na em i tingting long helpim poroman long kamap wanpela wokman bilong God tru.)
Baibel i tok wanem long katim marit na marit gen?
Mal 2:15, 16: “Yupela i mas lukaut gut bai yupela i no brukim promis yupela i bin mekim wantaim ol meri bilong yupela taim yupela i marit. God . . . i tok olsem, ‘Mi no laikim tru pasin bilong brukim marit.’ ”
Mt 19:8, 9: “[Jisas i] tok olsem . . . Sapos meri bilong wanpela man em i no bin mekim pasin pamuk, [slip wantaim narapela man] na man i rausim em na i maritim narapela meri, dispela man yet em i mekim pasin pamuk.” (Sapos man o meri marit i “pamuk,” orait poroman i no gat rong em i ken katim marit sapos em i laik, tasol i no olsem em i mas mekim.)
Ro 7:2, 3: “Sapos meri i marit na man bilong en i stap laip yet, orait lo i pasim em wantaim man bilong en. Tasol sapos man bilong en i dai, orait dispela lo . . . i no pasim em moa. Sapos man i stap laip yet na meri i slip wantaim narapela man, bai ol i kolim em meri bilong mekim pasin pamuk. Tasol sapos man bilong em i dai pinis, orait dispela lo i no pasim em moa. Olsem na sapos em i maritim narapela man, em i no mekim pasin pamuk.”
1 Ko 6:9-11: “Nogut yupela i giamanim bel bilong yupela yet. Ol man i save mekim pasin pamuk, . . . na ol man i trabel long ol maritmeri, na ol man i save mekim ol kain kain pasin i gat sem wantaim ol arapela man, . . . olgeta dispela kain man i no inap i go insait long kingdom bilong God. Na bipo sampela bilong yupela i stap kain man olsem. Tasol God i wasim yupela pinis na . . . long nem bilong Bikpela Jisas Krais na long strong bilong Spirit bilong God yet, God i mekim yupela i kamap stretpela manmeri long ai bilong en.” (Ol marit i pamuk na i no tanim bel, ol i no ken stap insait long Kingdom. Tasol ol man bipo ol i bin bagarapim marit na marit gen maski i no stret ol i mekim, God inap lusim rong bilong ol na ol inap kamap klin long ai bilong em sapos ol i tanim bel tru na bilip long ofa bilong Jisas em inap tekewe sin.)
Bilong wanem bipo God i larim man i maritim susa bilong em?
Baibel i makim olsem Kein i bin maritim wanpela susa bilong em (Stt 4:17; 5:4), na Abram tu i mekim olsem. (Stt 20:12) Tasol bihain, long Lo God i givim long rot bilong Moses, God i tambuim dispela pasin. (Wkp 18:9, 11) Na i tambu long ol Kristen long nau. Sapos tupela wanblut tru i marit, dispela inap bagarapim ol pikinini tupela i kamapim—bai ol i kamapim pikinini i aipas o longlong samting.
Tasol bilong wanem God i orait long dispela pasin long pastaim tru? God i wokim Adam tupela Iv i gutpela olgeta na em i laik bai tupela i kamap tumbuna papamama bilong olgeta manmeri. (Stt 1:28; 3:20) Olsem na pastaim tru ol lain bilong tupela i mas maritim ol wanblut. Adam tupela Iv i bin mekim sin, tasol taim ol lain bilong tupela long pastaim i maritim ol wanblut, ol pikinini bilong ol i no kamap nogut, olsem aipas samting. Nogat. Yumi ken save skin bilong ol manmeri long dispela taim bipo i gutpela yet, long wanem, ol i bin i stap planti yia. (Lukim Stat 5:3-8; 25:7.) Tasol inap olsem 2,500 yia bihain long taim Adam i kamap sinman, God i tambuim pasin bilong maritim wanblut tru. Dispela i lukautim ol pikinini, na i litimapim stretpela pasin bilong lain bilong Jehova, i winim pasin bilong ol lain i stap klostu, em ol i save mekim kain kain pasin nogut i gat sem.—Lukim Wok Pris 18:2-18.
Wanem samting inap helpim marit long kamap gutpela?
(1) Tupela i mas stadi wantaim long Baibel na beten askim God long helpim ol long stretim ol hevi.—2 Ti 3:16, 17; Snd 3:5, 6; Fl 4:6, 7.
(2) Tupela i mas bihainim lo bilong Baibel i makim olsem ol i gat man i stap het bilong ol. Man i gat bikpela wok. (1 Ko 11:3; Ef 5:25-33; Kl 3:19) Meri tu i mas wok strong.—Ef 5:22-24, 33; Kl 3:18; 1 Pi 3:1-6.
(3) Amamas wantaim poroman tru tasol. (Snd 5:15-21; Hi 13:4) Tingting gut long helpim poroman long i stap amamas—dispela bai helpim tupela long sakim traim bilong pamuk.—1 Ko 7:2-5.
(4) Tingim gut poroman na mekim gutpela tok isi; sakim pasin bilong belhat na toktok planti; no ken kros kros na mekim hatpela tok.—Ef 4:31, 32; Snd 15:1; 20:3; 21:9; 31:26, 28.
(5) Wok strong oltaim long lukautim gut haus na klos bilong famili, na redim gutpela kaikai bilong strongim skin.—Ta 2:4, 5; Snd 31:10-31.
(6) Long pasin daun bihainim tok bilong Baibel, maski yu pilim olsem poroman i slek long mekim wok bilong em.—Ro 14:12; 1 Pi 3:1, 2.
(7) Wok strong long kamapim ol gutpela pasin em spirit holi i save kirapim yumi long bihainim.—1 Pi 3:3-6; Kl 3:12-14; Ga 5:22, 23.
(8) Sapos tupela i kamapim pikinini, tupela i mas laikim ol tru na lainim na stretim ol.—Ta 2:4; Ef 6:4; Snd 13:24; 29:15.