Ol Referens Bilong Laip na Wok Autim Tok Miting Wok Buk
EPRIL 13-19
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | STAT 31
“Jekop na Laban i Wokim Kontrak Bilong i Stap Wanbel Wantaim”
it-1 883 par. 1
Galet
Jekop na Laban i stretim hevi namel long tupela na wokim kontrak bilong i stap wanbel wantaim. Jekop i tokim “ol lain bilong em” long hipim ol ston i go antap olsem wanpela tebol na bihain ol i kaikai long hap we hip ston i stap. Orait, Laban i kolim dispela hip ston long tok Arameik (tok Siria) olsem “Jegar-sahaduta,” na Jekop i kolim dispela hip ston long tok Hibru olsem “Galet.” Laban i tok: “Dispela hip [tok Hib., gal] ston i stap olsem witnes [tok Hib., ʽedh] namel long mi na yu.” (St 31:44-48) Dispela hip ston (na pos ston) i stap olsem witnes em ol manmeri i go i kam i ken lukim. Olsem ves 49 i tok, dispela hip ston i stap olsem “Was Taua” [tok Hib., mits·pahʹ]” bilong tokaut olsem Jekop na Laban i orait long ol famili bilong ol i stap wanbel wantaim. (St 31:50-53) Bihain long ol narapela taim tu ol man i bihainim wankain pasin long yusim ston long i stap olsem witnes.—Jos 4:4-7; 24:25-27.
it-2 1172
Was Taua
Jekop i hipim ol ston na kolim dispela hip ston olsem “Galet” (mining bilong en “Hip Witnes”) na “Was Taua.” Orait Laban i tok: “Jehova i ken lukim ol samting yumi mekim taim mitupela i no stap moa wantaim.” (St 31:45-49) Dispela hip ston i soim olsem Jehova i lukluk i stap long Jekop na Laban long tupela i mas bihainim kontrak bilong i stap wanbel em tupela i bin wokim.
Mekim Wok Painimaut
it-2 1087-1088
Terafim
Ol samting ol saveman i painim long Mesopotemia na ol hap i stap klostu long en i soim olsem sapos wanpela i gat stetiu bilong terafim, em bai kisim ol samting bilong papa bilong em. Wanpela ston ol i painim long Nuzi i soim olsem sapos wanpela man i gat ol god bilong famili, em i gat rait long i go long kot na kisim graun bilong tambu papa bilong em. (Ancient Near Eastern Texts, edited by J. Pritchard, 1974, p. 219, 220, na ftn 51) Ating Resel i tingim dispela samting, na em i ting i stret long em i kisim stetiu bilong terafim bilong papa bilong em i go wantaim em, long wanem, papa bilong em i bin giamanim man bilong em Jekop. (Skelim St 31:14-16) Ating Laban i tingim dispela pasin olsem tambu inap kisim ol samting bilong em, olsem na em i laik kisim bek ol dispela stetiu, so em i kisim lain bilong em na wokabaut inap 7-pela de bilong i go painim Jekop. (St 31:19-30) Jekop i no save long samting Resel i bin mekim (St 31:32), na Baibel i no stori long Jekop i laik yusim ol stetiu bilong terafim bilong kisim ol samting bilong Laban we ol pikinini man bilong Laban yet bai kisim. Jekop i no save liklik long samting Resel i mekim. Na tu, Jekop i bin tokim lain bilong em long givim ol god giaman bilong ol long em bai em i planim aninit long wanpela bikpela diwai i stap klostu long Sekem, so em inap mekim olsem tu long ol dispela stetiu bilong terafim.—St 35:1-4.
Jehova—Em Haus Yumi Stap Long En
Taim Jekop i go kamap long Haran, ankol bilong em Laban, i amamas long em na bihain em i givim Lea na Resel long em olsem ol meri bilong em. Tasol bihain long sampela yia, Laban i no mekim gut long Jekop na olgeta taim em i senisim pe bilong Jekop! (Stt. 31:41, 42) Tasol Jekop i sanap strong na karim olgeta dispela hevi, long wanem, em i bilip olsem Jehova bai lukautim em. Olsem na Jehova i blesim Jekop. Orait, taim God i tokim em long go bek long Kenan, Jekop i gat “planti lain sipsip na meme, na planti ol wokboi na wokmeri, na ol kamel na ol donki.” (Stt. 30:43) Jekop i tenkyu tru long Jehova na i beten olsem: “Mi no gutpela man, tasol yu bin marimari long mi na yu bin mekim gut tru long mi. Taim mi brukim wara Jordan na mi go bilong i stap wantaim Laban, mi no gat wanpela samting. Nogat. Mi holim tasol stik bilong wokabaut. Tasol nau mi kam bek wantaim dispela tupela lain.”—Stt. 32:10.
Baibel Ritim
EPRIL 20-26
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | STAT 32–33
“Olsem Wanem? Yu Pait Strong Long Kisim Wanpela Blesing?”
Yu Wok Strong Long Painim Jehova?
I gat planti stori bilong ol man em ol i bin wok strong long painim Jehova, i stap long Baibel. Wanpela em Jekop, em i pait wantaim ensel bilong God—i bin tanim i kamap man—inap long tulait. Long dispela as, Jekop i kisim nem Israel (Em i pait long God), long wanem, em i “pait,” o wok strong, taitim bun tru, stap strong, long God. Ensel i givim blesing long em, long wanem, em wok strong tru long kisim.—Stat 32:24-30, lukim sta daunbilo.
it-2 190
Lek Nogut
Jekop i Kamap Lek Nogut. Taim Jekop i gat 97 krismas em i pait wantaim wanpela ensel bilong God long nait olgeta. Em i no larim ensel i go inap long ensel i givim blesing long em. Long taim tupela i pait, dispela ensel i tatsim join bilong hips bilong Jekop, na join bilong hips bilong em i lus. Dispela i mekim na Jekop i no wokabaut gut. (St 32:24-32; Ho 12:2-4) Samting i kamap long lek bilong Jekop i helpim em long tingim olsem tru em i ‘bin pait wantaim God na ol man na em i win pinis’ olsem ensel i tokim em, tasol tru tru em i no inap long winim wanpela strongpela ensel bilong God, nogat. God i larim Jekop long pait wantaim ensel, na bai Jekop inap kamapim klia olsem em i bikpela samting long kisim blesing i kam long God.
it-1 1228
Israel
. God i givim dispela nem long Jekop taim em i gat 97 krismas. Jekop i brukim Wara Jabok bilong i go bungim brata bilong em Iso na long nait wanpela ensel i kam pait wantaim em. Jekop i no laik larim ensel i go, olsem na ensel i senisim nem bilong Jekop na givim nem Israel long em olsem wanpela blesing i kam long God. Bilong tingim dispela samting i kamap, Jekop i kolim dispela hap olsem Peniel o Penuel. (St 32:22-31) Bihain, long Betel God i givim gen dispela nem long Jekop, na kirap long dispela taim na i go inap long em i dai, ol i save kolim em Israel. (St 35:10, 15; 50:2; 1St 1:34) Dispela nem i stap winim 2,500 taim long Baibel, tasol ol i kolim dispela nem long ol lain tumbuna pikinini bilong Jekop.—Ki 5:1, 2.
Mekim Wok Painimaut
Ol Gutpela Tok i Helpim Yumi Long Pas Gut Wantaim Ol Narapela
Gutpela tok na pasin bilong toktok gut wantaim i save helpim yumi long pas gut wantaim ol narapela. Sapos yumi mekim ol samting bilong strongim pasin wanbel wantaim ol narapela, dispela inap helpim pasin bilong yumi long toktok gut wantaim ol. Sapos yumi bel tru na mekim gutpela pasin long ol narapela—painim rot long helpim ol, bel tru na givim presen, o invaitim ol—dispela inap strongim pasin bilong toktok gut wantaim. Na long dispela rot i olsem yumi hipim “hatpela sit bilong paia” antap long het bilong man na dispela i kirapim em long kamapim ol gutpela pasin bilong em, na i no hatwok long stretim hevi wantaim em.—Ro. 12:20, 21; NW.
11 Bilipman Jekop i save gut long dispela. Twin brata bilong em, Iso, i bin belhat nogut tru long em na Jekop i mas ranawe, long wanem, em i pret Iso bai kilim em i dai. Planti yia bihain, Jekop i kam bek long ples. Iso wantaim 400 man i kam bilong bungim em. Jekop i beten long Jehova i helpim em. Orait, em i salim bikpela lain bulmakau na sipsip samting i go paslain long em olsem presen long Iso. Dispela presen i mekim gut wok bilong en. Taim tupela i bung, bel bilong Iso i no hat moa, em i ran i go long Jekop na holimpasim em.—Stt. 27:41-44; 32:6, 11, 13-15; 33:4, 10.
it-1 980
God Em God Bilong Israel
Jekop i bin pait wantaim ensel bilong Jehova long Peniel, olsem na em i kisim dispela nem Israel, na bihain em i bungim brata bilong em Iso na tupela i kamap wanbel. Na Jekop i sindaun long Sukot na bihain em i go sindaun long Sekem. Long dispela hap em i baim wanpela hap graun long lain Hamor na wokim haus sel bilong em. (St 32:24-30; 33:1-4, 17-19) “Bihain em i wokim wanpela alta long dispela hap na em i kolim nem bilong dispela alta olsem, God em God bilong Israel.” (St 33:20) Jekop i yusim dispela nupela nem Israel, na em i givim nem long wanpela alta, dispela i soim olsem em i orait long kisim dispela nem Israel na em i amamas. Na tu, em i amamas long God i stiaim em i go bek long Graun Bilong Promis. Dispela hap tok, God em God bilong Israel i stap wanpela taim tasol long Baibel.
Baibel Ritim
EPRIL 27-ME 3
GUTPELA SAVE I KAM LONG BAIBEL | STAT 34-35
“Hevi i Save Kamap Long Pasin Bilong Bung Wantaim Ol Poroman Nogut”
Sekem—Taun i Stap Long Ples Daun
Ol yangpela man bilong dispela taun bai ting olsem wanem long dispela yangpela nupela meri em i save kam oltaim long taun bilong ol, na i olsem i no gat wanpela i kam wantaim em? Pikinini man bilong wanpela hetman “i lukim Daina, na em i pulim em na mekim pasin nogut long em.” Olsem wanem na Daina i poroman wantaim ol lain bilong Kenan i save mekim pasin pamuk na em i no ting wanpela samting nogut inap painim em? Ating em i laik poroman wantaim ol wankrismas olsem em? O ating em i laik bihainim tingting bilong em yet olsem ol brata bilong em i mekim? Kaunim dispela stori long Buk Stat, na traim pilim bikpela hevi na sem Jekop wantaim Lea i kisim long ol samting nogut i bin kamap taim pasin pamuk i painim Daina long Sekem.—Stat 34:1-31; 49:5-7; lukim tu Wastaua (tok Inglis), Jun 15, 1985, pes 31.
(St 34:2)
“Ranawe Long Pasin Pamuk!”
Sekem i mekim samting we em i ting i nomol na i orait long em i mekim. Em i dai tru long Daina, olsem na em i “pulim em na reipim em.” (Ritim Stat 34:1-4.) Dispela em stat bilong ol hevi i painim Daina na famili olgeta bilong em.—Stat 34:7, 25-31; Galesia 6:7, 8.
Taim Wanpela i Bagarapim Bel Bilong Yu
Planti taim ol man i laik bekim bek pasin nogut long narapela, long wanem, em i bin bagarapim bel bilong ol. Baibel i tok, taim ol pikinini man bilong Jekop i harim olsem wanpela man Kenan, em Sekem, i reipim susa bilong ol, Daina, dispela i mekim “ol i belhat na ol i kros nogut tru.” (Stat 34:1-7) Bilong bekim rong em Sekem i bin mekim long susa bilong ol, tupela pikinini man bilong Jekop i tingim rot bilong mekim nogut long Sekem wantaim lain bilong em. Simeon na Livai i mekim pasin giaman na ol i go insait long dispela taun bilong Kenan na kilim i dai olgeta man, na Sekem tu wantaim.—Stat 34:13-27.
Yu ting pasin bilong kilim i dai ol dispela man i bin stretim dispela rong? Taim Jekop i kisim save long samting ol pikinini bilong em i bin mekim, em i krosim ol na i tok: “Yupela i givim bikpela hevi long mi. Olgeta manmeri long dispela hap . . . ol bai i lukim mi olsem man nogut tru. . . . Na sapos ol dispela lain i bung na ol i laik pait long mi, bai ol i pinisim mi wantaim olgeta famili bilong mi.” (Stat 34:30) Tru tumas, pasin bilong bekim rong i no bin stretim dispela hevi—em i kamapim sampela hevi moa; nau famili bilong Jekop i mas was gut oltaim, long wanem, ol lain i stap klostu ol i belhat na nogut ol i kam pait na bekim rong long ol. Ating long dispela as na God i tokim Jekop long kisim famili na lusim dispela hap na i go sindaun long Betel.—Stat 35:1, 5.
Mekim Wok Painimaut
it-1 600 par. 4
Debora
1. Debora i save lukautim Rebeka. Taim Rebeka i lusim famili bilong em na i go long Palestain bilong maritim Aisak, Debora i bin i go wantaim em. (St 24:59) Debora i stap wantaim famili bilong Aisak na bihain ating taim Rebeka i dai pinis, em i go stap wantaim famili bilong Jekop. I luk olsem winim 125 yia bihain long Rebeka i bin maritim Aisak, Debora i dai na ol i planim em aninit long wanpela bikpela diwai long Betel. Nem Jekop i givim long dispela diwai (Alon-bakat, mining bilong en, “Diwai Ok Bilong Krai”) i soim olsem Jekop na famili bilong em i bin laikim tru Debora.—St 35:8.
Askim
Long taim bilong ol Israel long bipo, yu ting Mesaia i kamap long lain tumbuna bilong ol lain i gat rait olsem fesbon?
Ating sampela i tok olsem Mesaia i kamap long lain tumbuna bilong ol man husat i gat rait olsem fesbon. Tok bilong Hibru 12:16 inap kirapim yumi long holim kain tingting olsem. Dispela skripsa i tok olsem Iso i “no tingim ol samting i holi” na em i “lusim olgeta samting em i gat rait long kisim olsem fesbon pikinini [long Jekop] bai em i ken baim kaikai inap wanpela taim tasol.” Olsem na yumi inap ting olsem taim Jekop i kisim ‘rait olsem fesbon pikinini,’ dispela i mekim na em i kamap tumbuna papa bilong lain em Mesaia bai kamap long en.—Mat. 1:2, 16; Luk 3:23, 34.
Tasol ol stori i stap long Baibel i soim olsem sampela lain tumbuna bilong Mesaia em ol man husat i no gat rait olsem fesbon. Yumi ken skelim sampela eksampel:
Jekop i maritim Lea na Resel. Ruben em fesbon pikinini bilong Jekop (Israel) em Lea i karim. Tasol Jekop i laikim tru Resel. Bihain Resel i karim Josep, em fesbon pikinini bilong em na Jekop. Tasol Ruben i mekim rong, olsem na Josep i kisim rait olsem fesbon pikinini. (Stt. 29:31-35; 30:22-26; 35:22-26; 49:22-26; 1 Sto. 5:1, 2) Maski i olsem, Mesaia i no kamap long lain tumbuna bilong Ruben o Josep, nogat. Mesaia i kamap long lain tumbuna bilong Juda, em namba 4 pikinini man bilong Lea na Jekop.—Stt. 49:10.
Baibel Ritim