Yu Save Long Dispela?
Wanem dispela “retpela laplap” em Buk Kisim Bek i stori long en?
▪ Baibel i tok, ol laplap i stap olsem wol na geit bilong haus lotu sel, em ples lotu bilong lain Israel bilong bipo, ol i bin wokim long “gutpela [“retpela,” NW ] laplap ol i bilasim long blupela na retpela tret.” (Kisim Bek 26:1; 38:18) Ol i mas wokim tu ol “gutpela klos pris” long dispela “gutpela [“retpela,” NW ] laplap.”—Kisim Bek 28:1-6.
Dispela retpela kala em ol i save kolim tu olsem kermes, em i save kalarim ol samting i go retpela tru. Ol i kisim dispela kala long bodi bilong binatang meri, bilong lain binatang Coccidae. Ol dispela binatang i no gat wing, na ol i save stap long ol diwai kermes oak (Quercus coccifera) long hap bilong Midel Is na nambis bilong Mediterenian. Dispela retpela kala i stap long ol kiau long bodi bilong binatang meri. Taim binatang i karim ol kiau, em i save luk olsem prut beri, kain olsem liklik sid bilong bin, na i pas antap long lip na han bilong diwai kermes oak. Ol i save kisim ol dispela binatang na memeim, na kisim retpela kala bilong en na miksim wantaim wara na yusim bilong kalarim ol laplap. Saveman bilong Rom, em Plini Namba 1, em i tok dispela retpela kala em i wanpela bilong ol kala i dia tumas long taim bilong em.
Husat ol man bilong raitim Ol Skripsa Grik i bin stap long Pentikos 33 C.E.?
▪ I luk olsem 6-pela namel long 8-pela man i bin raitim dispela hap bilong Baibel, ol i bin stap long dispela taim.
Long stori bilong Buk Aposel, Jisas i tokim ol disaipel bilong em olsem: “No ken lusim Jerusalem. Yupela i mas wetim dispela samting Papa i tok promis long en, em mi bin tokim yupela long en.” (Aposel 1:4) Dispela wankain stori i kamapim olsem ol man husat i bin raitim Baibel bihain liklik, em Matyu, Jon, na Pita, ol i bihainim tok bilong Jisas na ol i bung “long wanpela haus” wantaim ol narapela disaipel. Ol brata bilong Jisas tu i bin stap long dispela taim. (Aposel 1:12-14; 2:1-4) Bihain, tupela bilong ol em Jems na Jut (Judas), i raitim tupela buk bilong Baibel we i gat nem bilong ol long en.—Matyu 13:55; Jems 1:1; Jut 1.
Long Gutnius Mak i Raitim, em i stori long wanpela yangpela man i ranawe long nait ol i bin arestim Jisas. Em i tok long em yet, long wanem, olgeta arapela disaipel i ranawe pinis na lusim Jisas. (Mak 14:50-52) Olsem na i luk olsem Mak em i wanpela bilong ol namba 1 disaipel bilong Jisas na ating em i bin stap long de Pentikos.
Tupela narapela man bilong raitim Ol Skripsa Grik em Pol na Luk. Long Pentikos 33 C.E., Pol i no bin kamap yet olsem wanpela disaipel bilong Krais. (Galesia 1:17, 18) Na i luk olsem Luk tu i no bin stap long dispela taim, long wanem, tok bilong em yet i soim olsem em i no wanpela “aiwitnes” long wok autim tok bilong Jisas.—Luk 1:1-3.
[Piksa long pes 22]
Ol binatang ol i kisim kala long en
[Kredit Lain]
Courtesy of SDC Colour Experience (www.sdc.org.uk)
[Piksa long pes 22]
Pita i toktok long Pentikos 33 C.E.