Dağınıklık Denetlenemezse

EVİNİZE şöyle bir bakın. Etrafınız darmadağınık mı? Bir tanıdığınız dolabınızın içine bir göz atsa, utanç mı duyacaksınız? Öteye beriye atılan eşyaların altında kaybolduklarından, aradıklarınızı bulmakta güçlük mü çekiyorsunuz? Eğer öyle ise, bilin ki, bu durumda olan tek kişi siz değilsiniz.

Ahmet “ben her şeyi ‛saklarım’” diye itirafta bulunuyor. Fevzi ‛on beş yıl boyunca topladığı elbise, gazete ve kitaplar arasında adeta boğulduğunu’ söylüyor. Bir başkası ise, “ortalığı toplama düşüncesi bile beni yoruyor” diye sızlanıyor.

Bazı çocuklar dağınık bir çevrede büyüyorlar. Bu durumda olan biri şunları söylüyor: “Hatırlayabildiğim kadarıyla, evimize ilk kez gelecek olanları önceden uyarıyordum. Onlara, oturacak bir yer bulmak isterlerse, eşyaları hiç çekinmeden sağa sola itebileceklerini söylüyordum.” Yetişkinler de aileleri dışından birini dağınık bir eve çağırmaktan çekinebilirler.

İnsan, çoğu kez evden taşınıncaya dek ne kadar gereksiz şeyi bir araya topladığını fark etmez. Eğer gereksiz şeyleri düzenli olarak ayırıp çöpe atmamışsa, taşınması hem çok zaman alır, hem de pahalı olur.

Fakat birçokları için, neyin atılacağına karar vermek ancak dile kolay gelen bir meseledir. Onların önce bazı engelleri yenmeleri gerekir.

Neden Bir Türlü Atamıyorlar?

Psikolog Lynda W. Warren ve klinik sosyal işler görevlisi Jonnae C. Ostrom yaptıkları araştırmada ilk önceleri, 1930’lu yılların ekonomik krizini yaşayan yaşlı neslin, eski eşyalarını bir türlü atamayan dağınık kimseler olduğu sonucuna varmışlardı. Onların sanısına göre, istifçilik, “ender görülen ve zararsız bir tuhaflıktı.” Fakat sorunu iyice araştırdıktan sonra şunları yazdılar: “1930’lu yıllardan çok sonra doğan, her şeyi toplayan ve hiçbir malını atamayan genç bir neslin de bulunduğunu fark etmek bizi hayli şaşırttı. Geniş çapta yaygın olan bu alışkanlığın, aşırıya kaçtığında, hem o kişiye hem de çevresine zarar verdiğine artık inanıyoruz.”

Acaba ne derece aşırıya kaçılabilir? Health dergisi, “Ostrom’un gözlemlerine göre, dağınıklığın evlilikleri yıktığını” kaydediyor. Bazıları, kendilerine yardım etmesi için yetkili danışmanlara başvuruyorlar. Health dergisi bu kişisel teşkilatlanma danışmanlığını, “danışmanların, bir zamanlar annelerimizin bize yaptırmaya çalıştıkları işi—odalarımızı derli toplu tutma işini—yapmayı öğütlemek için günde 1.000 dolar talep ettikleri, hızla büyüyen bir iş alanı” olarak adlandırdı.

Herhalde sizin durumunuz bu denli aşırı değildir. Bununla beraber yalnızca üst üste yığdığınız nesnelerle çöp tenekesi arasındaki şu dört engele takılmaktasınız:

◻ Bir gün gerekli olabilir düşüncesi. (“İlerde keşke atmasaydım diyeceğime saklarım.”)

◻ Duygusal bağlılık. (“Teyzemden yadigâr.”)

◻ Potansiyel değeri. (“İlerde iyi para edebilir.”)

◻ Malın az kullanılmış olması. (“Atılmayacak kadar yeni.”)

Sonuç? Psychology Today dergisi, “mallar ve onların yol açtığı sorunlar dağ gibi büyür” diyor.

Öyle ise, dağınıklığı nasıl denetim altına alabilirsiniz?

Nereden Başlamalı

Kendisine, ‛bir kasırgada hemen hemen tüm malını kaybetseydi, ne hissederdi’ sorusu sorulan bir kadın şu yanıtı verdi: “Rahatlardım; neyi atacağımı ve neyi saklayacağımı düşünmeden, içinde yaşadığım dağınıklıktan kurtulmuş olurdum.” Bu sözler, saklanacak ve atılacak şeyleri ayırmanın meydan okuyan bir mesele olabileceğini gösterir.

Danışman Daralee Schulman: “Hiçbir şeylerini atamayanların aslında iki sorunu var: Evlerindeki nesnelerle evlerine gelmekte olan nesneler” diyor. Schulman, bütün evi temizlemeye kalkışmak yerine, her gün evin belirli bir yerini düzenlemek üzere 15 dakika ayırmayı öneriyor. Bu, evinizde düzeni sağlamak için çok daha etkili bir yöntemdir. Fakat ‛evinize gelmekte olan nesneler’ için ne diyelim?

Herhangi bir şeyi eviniz için satın almadan önce kendinize şunları sorun: ‘Buna gerçekten ihtiyacım var mı? Onu nereye koyacağım? Onu kullanacak mıyım?’ Daralee Schulman, bu soruları kendimize soracak olursak, “eve getirmeyi düşündüğümüz şeylerin yüzde 75’inden vazgeçeceğiz” diyor.

Yehova’nın Şahitlerinin merkezinde ve diğer Beytel evlerinde yaşayanlardan, odalarını derli toplu tutmaları ve odalarında her mobilya ve raf üzerinde iki ya da üç adetten fazla süs eşyası bulundurmamaları beklenir. Bu şekilde hem temizlik kolaylaşır, hem de oda göze çok daha hoş görünür. Gazete, dergi, kitap, kitap çantası, müzik aletleri, spor malzemeleri, elbise, bulaşıklar ve diğer eşyalar darmadağınık şekilde bırakılmamalıdır. Aslında, mobilyalar dışında hiçbir şey yerde durmamalıdır. Bu, etraflarını derli toplu tutmayı başarmak isteyenler için kuşkusuz güzel bir örnektir.

Gözden Uzak—Dolapların İçine

Joan: “Evimi bir gün içinde pırıl pırıl yapmam işten bile değildi, fakat dolapların içi her zaman bir felaketti” diyor. Bazıları dolaplarını, nasıl olsa göz görmüyor diye, ortadan kaldırmak istedikleri nesneleri doldurdukları özel çöplükler haline getirmektedir. Zaten sınırlı olan yerlere, giderek daha çok eşyanın tıkılmasıyla sorun daha da kötüleşiyor.

Acaba dolaplarınızın yığınak olmaktan kurtulması gerekiyor mu? Good Housekeeping dergisi şu öneride bulunuyor: “Her boşluğa uyabilen çeşitli malzeme ve raflar vardır. Bunlarla, evinizde her şeyi üst üste yığma sorununu halledebilirsiniz.” Öyle ise, dolaplarınızı döküntülerinizi saklayacak bir sığınak olarak kullanmayın. Onları derli toplu tutun.

Mal Konusunda Dengeli Görüş

Bir kadın “eşyalarım yalnız beni yansıtmakla kalmıyor, kimliğimin belirli bir bölümünü de oluşturuyor” dedi. Bir başkası, “Mücevherlerim beni avutuyor. Yüzüklerimi ve kolyelerimi çok seviyorum” diye ekledi. Yine başka bir hanım ise, “bunlar beni ben yapan, beni kişilik olarak diğerlerinden ayrı kılan şeyler. Onlardan hiçbiri atılamaz” diye kesin konuştu.

Oysa İsa Mesih tam tersine: “İnsanın hayatı kendisinde olan şeylerin çokluğunda değildir” demişti.—Luka 12:15.

Böylece Mukaddes Kitap mal konusunda dengeli bir görüşe sahip olmamızı teşvik eder. Düzenli olmayı teşvik edip, bunu cemaatte ihtiyar olarak hizmet edenler için gerekli bir nitelik olarak gösterir.—I. Timoteos 3:2.

Yukardaki önerilerden bazılarını, evinizin, yer yokluğu nedeniyle sizi dışarıya iteleyen bir köşesinde uygulamaya neden başlamayasınız? Her gün toplu durumda olmaya gayret edip mal konusunda dengeli bir görüşe sahip olmakla dağınıklığınızı denetim altına alabilirsiniz.

[Sayfa 22, 23’teki çerçeve/resim]

Sınıflandırmak ve Atılacak Şeyleri Ayırmak

Aşağıda, dikkat etmezseniz, evinizi darmadağınık hale getirecek maddelerle ilgili size yardımcı bazı öneriler bulunuyor.

Okunacak malzeme: Eski gazete ve dergileri atmak size zor mu geliyor? Gözünüze ilişen ilginç bir yazı, ‛onu bir gün okurum’ diye düşünmenize mi yol açıyor? O zaman dergi veya gazetenin tümünü saklayacağınız yerde, ilginç bulduğunuz makaleyi kesin ve onu “okunacaklar” dosyasına koyun. Eğer makul bir süre—belki birkaç hafta—içinde okumazsanız kaldırıp atın.

Giysiler: Yarısını bile giymezken giysiler, her geçen yıl dolaplarınızı daha da doldurup taşırıyor mu? Bazıları, “beş kilo versem, bu bana çok yakışır” diyerek her giysiyi dolapta tutmak için kendilerine böylece bahane bulurlar. Dolabınızdaki dağınıklığı engellemek için, bütün yıl boyunca giymediklerinizi, atıp atmamaya karar veremediğiniz giysileri bir kutuya koyun. Eğer onları kısa süre içinde yine giymezseniz, ya başkasına verin ya da atın.

Posta: Mektuplarınızı her gün düzenleyin. Saklamak istediğiniz mektupları ve diğer yazıları özel bir yere koyun. Gerekirse her ay yeni bir dosya açın ve yıl sonunda yenilerine yer açmak için gereksizleri kaldırıp atın. Bu işin ilkesi, yığmak değil, toplamaktır. Posta kutusundan çok reklam çıkarsa, onların sizi ilgilendirip ilgilendirmediğine hemen karar verin. İlgilendirmeyenleri hemen atın. Kararsızsanız, onları, atıp atmamaya karar veremediğiniz yazıları koyduğunuz kutuya koyun ve bir hafta saklayın. O hafta içinde okumazsanız kaldırıp atın.