BİLİYOR MUYDUNUZ?

İsa’nın zamanında mabede nasıl bağış yapılıyordu?

Mabedin hazine kapları Kadınlar Avlusunda bulunuyordu. The Temple—Its Ministry and Services adlı kaynak Kadınlar Avlusu hakkında şöyle diyor: “Dört bir yanını basit bir kolonad (sıra sütun) çevreliyordu, iç kısımda, duvarın önünde, bağışların konulduğu on üç kap ya da ‘borazan’ vardı.”

Hazine kaplarına şekilleri nedeniyle ‘borazanlar’ deniyordu, çünkü bu kapların ağzı dar, altı genişti. Her kabın üstünde hangi tür sunu için olduğunu gösteren bir yazı vardı ve kaplardaki bağışlar belirlenmiş amaçlar için kullanılırdı. İsa, yoksul dul kadının da içinde bulunduğu, bağış yapan kalabalığı gördüğünde Kadınlar Avlusundaydı (Luka 21:1, 2).

Kaplardan biri o yılın ve diğeri önceki yılın mabet vergisi için ayrılmıştı. 3’ten 7’ye kadar olan kaplara sırasıyla kumru, güvercin, odun, buhur ve altın kaplar için belirlenen bağışlar atılırdı. Eğer bağışta bulunan kişi sunu için gerekenden fazla para ayırdıysa, kalan parayı diğer kaplardan birine atardı. Örneğin 8. kap günah sunularından artan para içindi. 9’dan 12’ye kadar olan kaplar suç sunularından, kuş sunularından, Nezirlerin sunularından ve cüzamlıların sunularından artan paralar içindi. Gönüllü bağışlarsa 13. kaba atılırdı.

Kutsal Kitabı kaleme alanlardan Luka doğru bilgiler aktaran bir tarihçi miydi?

Luka, hem kendi adını taşıyan İncili hem de Elçilerin İşleri kitabını kaleme aldı. Luka ‘başından itibaren tüm olayları titizlikle araştırdığını’ söyledi, ancak bazı bilginlerin onun yazdığı kayıtlarla ilgili şüpheleri var (Luka 1:3). Peki Luka’nın yazdıkları ne kadar doğruydu?

Luka doğruluğu kanıtlanabilecek tarihsel gerçeklere yer verir. Örneğin Romalı yetkililerin fazla bilinmeyen unvanlarını kullanır: Filipi’deki yerel yöneticilerden (praetor), Selanik’teki şehir yöneticilerinden (politarkhes) ve Efesos’ta bazı olaylara önderlik eden kişilerden (Asiarkhes) bahseder (Elçiler 16:20; 17:6; 19:31). Luka, Herodes Antipas’a bölge yöneticisi (tetrarkhes) ve Sercius Pavlus’a Kıbrıs genel valisi veya prokonsülü diye değinir (Elçiler 13:1, 7, dipnot).

Luka’nın, unvanları doğru kullanması dikkate değerdir, çünkü bir Roma bölgesinin statüsü değiştiğinde yöneticisinin unvanı da değişiyordu. Ancak Kutsal Kitap bilgini Bruce Metzger’e göre “Elçiler kitabındaki bu tarz bilgilerin yer ve zaman bakımından tam anlamıyla doğru olduğu tekrar tekrar görülüyor.” Bilgin William Ramsay de Luka’yı “birinci sınıf bir tarihçi” olarak adlandırıyor.