Biliyor muydunuz?
Yusuf’un babası kimdi?
Nasıralı bir marangoz olan Yusuf, İsa’nın üvey babasıydı. Peki Yusuf’un babası kimdi? Matta İncili Yusuf’un babasının Yakup olduğunu söyler, fakat Luka İncili Yusuf’tan “Heli’nin oğlu” olarak bahseder. Görünüşteki bu tutarsızlığın nedeni nedir? (Luka 3:23; Matta 1:16).
Matta kaydı ‘Yakup Yusuf’un babasıydı’ derken Yusuf’un biyolojik babasının Yakup olduğunu açıkça gösteren Yunanca bir ifade kullanır. Dolayısıyla Matta, Davut’un kraliyet soyundan gelen Yusuf’un soy hattını takip etmiştir. Bu soy hattında olduğu için Yusuf’un üvey oğlu İsa krallık yetkisini almaya hak kazanmıştı.
Diğer yandan Luka kaydı “Yusuf, Heli’nin oğluydu” der. Buradaki “oğlu” ifadesi “damadı” olarak da anlaşılabilir. Benzer bir durum Luka 3:27 ayeti için de geçerlidir. Bu ayette babası Yekonya olan Şealtiel’den “Neri’nin oğlu” olarak söz edilir (1. Tarihler 3:17; Matta 1:12). Şealtiel büyük ihtimalle Neri’nin adı belirtilmeyen bir kızıyla evliydi, yani onun damadıydı. Aynı şekilde Yusuf da Heli’nin kızı Meryem’le evli olduğu için Heli’nin “oğlu” sayılırdı. Dolayısıyla Luka İsa’nın biyolojik annesi Meryem’in soy hattını takip etmişti (Romalılar 1:3). Kutsal Kitapta İsa’nın hem annesinin hem de üvey babasının soy kaydının olması bizim için yararlıdır.
Kutsal Kitap devirlerinde hangi kumaşlar ve boyalar kullanılırdı?
MS 135’ten önceye tarihlendirilen Ölü Deniz yakınlarındaki bir mağarada bulunan boyalı bir yün
Eski Ortadoğu’da kumaşlar genellikle koyun yününden, keçi kılından ve deve tüyünden yapılırdı. O zamanlar en sık kullanılan kumaşlar yünlü kumaşlardı. Kutsal Kitap da sık sık koyunlardan, kırkma işleminden ve yünlü kıyafetlerden söz eder (1. Samuel 25:2; 2. Krallar 3:4; Eyüp 31:20). Keten kumaşların yapımında kullanılan keten bitkisi Mısır ve İsrail’de yetiştirilirdi (Başlangıç 41:42; Yeşu 2:6). Pamuk muhtemelen Kutsal Kitap dönemlerinde yaşayan İsrailoğulları tarafından yetiştirilmiyordu, fakat Kutsal Yazılar pamuğun Pers ülkesinde kullanıldığından bahseder (Ester 1:6). İpek oldukça pahalı bir kumaştı ve büyük ihtimalle Uzakdoğu’dan sadece gezgin tüccarlar tarafından ithal edilirdi (Vahiy 18:11, 12).
Jesus and His World adlı kitap şöyle diyor: “Yün açık beyazdan koyu kahverengiye kadar birçok tonda olabilirdi.” Ayrıca yün genellikle boyanırdı. Bazı yumuşakçalardan pahalı bir mor boya elde edilirdi. Kırmızı, sarı, mavi ve siyah boya üretmek içinse çeşitli bitkiler, kökler, yapraklar ve böcekler kullanılırdı.