Gençler Soruyor . . .

Sigara İçmek Üzere Gördüğüm Baskıya Nasıl Karşı Koyabilirim?

“Beni rahatlatıyor, mutlu ediyor ve sakinleştiriyor.”

“Bir uğraştır, işte.”

“Kendine güveninin arttığını hissediyorsun.”

‘Elimde oyalanacak bir şeyim oluyor.’

NİÇİN sigara içtikleri sorulduğunda bazı gençler bu nedenleri sıraladılar. (Teens speak Out) Evet, akciğer kanseri, anfizem ve kalp hastalıkları hakkında yapılan tüm uyarılara rağmen, sigara içmek birçok genç için hâlâ karşı konulmaz bir çekiciliğe sahip. Belki sen de bir tane yakmak üzere denenmişsindir.

Medyada devamlı olarak yakışıklı, iyi giyimli ve hep sigara içen erkek ve kadın görüntüleriyle karşı karşıya geliyorsun. Onlardan hiçbiri kanser hastası gibi görünmez. Veya sigarayı denemek için arkadaşlarının baskısını hissedebilirsin. Okulda ‘amma da tabansızmışsın’ veya ‘olgun olan herkes içiyor’ diyerek seni zorlayabilirler. Ve sigara içen gençlerle beraberken elinde sigara yoksa yadırganabilirsin.

Sigara içmek üzere baskı evden de gelebilir. Eğer ana-babandan biri içmez, diğeri içerse, bu durum aklını karıştırabilir. İkisi de sigara içerse baskı daha da artar. 14 yaşındaki Rebeka ‘ana-babam günde iki paket kadar içiyor, böylece evde her yerde daima sigara bulunuyor’ diyor. Böyle bir ana-babanın sana sigara içmemeni söylemesi ikiyüzlülüğün dik âlâsı gibi gelir! Genç Allison şöyle yakınıyor: “Biz ana-babamıza sağlıklarını düşündüğümüzü söylersek dinlemezler. Öyle ise, bizim onları dinlememizi nasıl bekleyebilirler?”—The Private Life of the American Teenager.

Nedenleri ne olursa olsun, sigara içmeyi şöyle bir deneyen birçok genç genellikle hayat boyu onun bağımlısı olur.a Kendin için daha iyisini istemeni dileriz. Sigara içmenin üzücü sonuçlarını bildiğinden, bunlarla doğrudan karşılaşmayı hiçbir nedenle istemezsin. Bununla beraber, içmek üzere gördüğün bunca baskıya nasıl karşı koyabileceğini kendine sorabilirsin.

Toplum İçinde Duyulan Sıkılganlık

İlk olarak bazı gençlerin sigara içmek için gösterdikleri nedenlere bir göz atalım. Yukarıda sözleri aktarılanlar gibi, birçok genç elinde bir sigara ile daha ağırbaşlı ve “yetişkin” göründüğünü iddia ediyor. Genç Harun kendisi için de böyle olduğuna inanıyor. Toplum içinde duyduğu aşırı sıkılganlığını şöyle hatırlıyor: “Özellikle partilerde çok rahatsız oluyordum. Hiçbir zaman nasıl davranacağımı veya ne söyleyeceğimi bilmezdim. Sigara içmek, sorunuma çözüm gibi görünüyordu.”

Oysa, ciğerlere zehirli duman çekmek sadece akılsızca, güvensizlikten kaynaklanan ve düşüncesizce bir harekettir. Sayısı gitgide artan gençler bunu böyle görmeye başladı. Jane Rinzler tarafından yapılan bir araştırmaya göre, kızların yüzde 63’ü ve erkeklerin yüzde 73’ü sigaraya karşıdır! 16 yaşındaki bir kız şöyle dedi: “İnsanlar sigara içerek olgun göründüklerini sanıyor, oysa gerçekte edinilen izlenim, böyle görünmeye çok çaba harcadıklarıdır.” Sigara içmek birini gerçekten “olgun” gösterse bile, bu, zararlı ve uyuşturucu bir şeye başlamak için haklı bir neden olabilir mi?

İlginç olarak, çocuk psikiyatrisi dalında profesör olan Maurice Falk şöyle diyor: “Toplumda nasıl davranmaları gerektiğini bilen gençler kendilerini daha az sıkılgan hissederler .... Sigara içmeleri daha az olasıdır.” Yehova’nın Şahitleri arasında birçok genç için durum böyledir. Aleni vaaz etme işinde her yaştan insanlarla konuşarak denge ve güven geliştirirler. Aynı zamanda İbadet Salonlarındaki eğitim programından yararlanarak, dinleyiciler önünde mütevazı, fakat becerikli bir şekilde konuşmayı öğrenirler. Böylece insanlar arasındayken yapay bir desteğe ihtiyaçları yoktur.

Kendinden memnun değilsen, yahut başkalarıyla beraberken çekingen veya sıkılgansan, İsa’nın hakiki takipçilerinden oluşan cemaatle yakın bir ilişki kurmaya çalış. Başka insanlarla etkin biçimde ilgilenirken, uzun zaman çekingen kalmak güçtür. Aynı zamanda sorununu ana-babanla da konuşabilirsin. Unutma ki, çevrendekilerin saygısını, dudakların arasından sarkan bir sigarayla değil, Mukaddes Kitabın dediği gibi, “sözde, yaşayışta, sevgide, imanda, iffette .... örnek ol”arak kazanabilirsin.—I. Timoteos 4:12.

“Beni Rahatlatıyor”

Sigara içmenin hoş bir şey olduğu iddiasına ne diyelim? Yazar Alvin Rosenbaum’a göre, “sigara içen bazı kişiler bir sigara olmadan rahat edemeyeceklerini, sigara içmenin gerginlik, kaygı ve öfkeyi azalttığını söylerler.” Oysa Rosenbaum, nikotin teskin edici değil, “bir uyarıcıdır,” diyor.

Öyleyse sigara içenin hissettiği rahatlık nasıl açıklanabilir? Aslında kişinin duyduğu rahatlama, uyuşturucu alışkanlığını tatmin etmekten ileri gelmektedir. Evet, insan tütündeki nikotine bağımlı oluyor. Bu bağımlılık eroin ve kokain bağımlılığına çok benzer ve bazılarına göre bunu yenmek daha da zordur.

Sigara içenin vücudu nikotinsiz kalınca onu aramaya başlar. Başka bir nikotin “dozunu” alana kadar kişi sinirli, gergin ve asabi olur. Bunu alınca, vücudu yeniden nikotin arayana kadar kendisini geçici olarak rahat hisseder. Böylece, rahatlamak için sigara içmek akılsızca bir yöntemdir. Hafif müzik dinlemek, okumak veya sakin bir yürüyüşe çıkmak çok daha güvenilir yöntemlerdir.

Yaşıtların Baskısına Göğüs Germek

On dört yaşındaki George şöyle anlatıyor: “O kadar çok çocuk bana sigara ikram ediyor ki, onların hepsini görmezlikten gelmem gerek.” Anlaşılan, gençlerin çoğunluğunun sigaraya başlama nedeni arkadaş baskısıdır. Gençleri konu alan bir araştırmanın gösterdiği gibi, ‘arkadaşlarının hiçbiri sigara içmediği zaman sigara içen gençlerin oranı yüzde 1’den az oldu. Oysa tüm arkadaşları içtiği zaman bu oran yüzde 73 oldu.’ Eğer sen arkadaşlarından baskı görüyorsan, kendine şunu sorabilirsin: ‘Sırf diğerlerinin dırdırından kurtulmak için bir sigara yaksam ne olacak?’

Evde İsa’nın bir takipçisi olarak eğitilmiş bazı gençler, bunun o kadar yanlış bir şey olmadığını ileri sürerek, imanları konusunda uzlaştılar.b Bazıları, sadece ‘öbürleri gibi olmak için’ ellerinde hatta ağızlarında sigara tuttuklarını itiraf ettiler. Mukaddes Kitap ise şu öğüdü verir: “Oğlum, günahkârlar seni ayartırlarsa, razı olma.” (Süleymanın Meselleri 1:10) Öte yandan İsa’nın takipçisi olarak yetiştirilen gençlerin büyük çoğunluğunun bu öğüde kulak verdikleri bir gerçektir. Örneğin, 14 yaşındaki Maribel, çevresindekiler kendisine sigara sunduğunda bunu reddetti. “Benden uzaklaşıp alay etmeye başladılar,” diye hatırlıyor. Fakat kendi kendine ‛dünyanın değil, Tanrı’nın onayını almanın daha önemli’ olduğunu anımsatarak baskıya boyun eğmedi.

Gerçekten, ne türden arkadaşlar seni bu öldürücü şeyi teneffüs etmeye teşvik edebilir? Süleymanın Meselleri 13:20 “akılsızların arkadaşı zarar görür,” diye uyarır. Gerekirse yeni arkadaşlar edin. Sigara içenlerin çevresinde bulunmak bile başlı başına bir sağlık sorunudur! On beş yaşındaki Brenda’nın dediği gibi: “Arkadaşlarımın hiçbiri sigara içmez. Böylece yaşıtlarımın baskısı gibi bir sorunum yok.”

Fakat İsa’nın takipçisi olmayan gençlerden tamamıyla uzak kalman mümkün olmayabilir. İnançların için kesin duruş alman ve açık bir şekilde sigarayı reddetmen gerekebilir! Bu, sigaranın kötülüğü hakkında ille de bir vaaz vermen gerektiği anlamına gelmez. Sharon Scott sadece bir “hayır, teşekkür ederim,” demenin genellikle yeteceğini söylüyor. Yazar, bu yetmiyorsa reddini “HAYIR dedim!” gibi daha açık sözlerle belirtmeni öneriyor.

Başka bir taktik ise, oradan uzaklaşmak, yapılan teklifi görmezlikten gelmek veya konuyu değiştirmek olabilir. Önceden, sigara içmek üzere yapılan baskıya nasıl karşı geleceğinin provasını bile yapmaya çalışabilirsin. Ve ayrıntılı bir açıklama istenirse, bunu yapmaya hazır olmalısın. Mukaddes Kitabın dediği gibi ‘her sebep sorana, cevap vermeye daima hazır ol.’—I. Petrus 3:15.

Yehova’nın Şahitlerinin İbadet Salonunda verilen Mukaddes Kitap eğitimi, birçok kişinin sigara alışkanlığından kurtulmasına yardım etti. Harun şöyle hatırlıyor: “Temizlenmiş cennette kusursuz bir sağlıkla yaşama ümidi hakkında konuşma arzusu sigarayı bırakmam için gerekli teşviki oluşturdu.” En hikmetli şey hiç başlamamaktır!—Koloseliler 4:5.

[Dipnotlar]

[Sayfa 24’teki resim]

Sigara içmek, birini olgun göstermek yerine, güvensizliğin belirtisi olabilir