Aile Nasıl Yardımcı Olabilir?

“Önce adam bir yudum alır, sonra o yudum başka bir yudum alır, sonunda yudum adamı alır.”—Doğu atasözü.

BATAKLIK bir arazinin kenarında yürümektesiniz. Birdenbire bastığınız yer çökmeye başlıyor. Birkaç saniyede bataklığa saplanıyorsunuz. Çıkmak için ne kadar mücadele ederseniz, o kadar derine batacaksınız.

Aynı şekilde, alkolizm de bütün aileyi içine çekip yutar. Ortak-bağımlı eş, umutsuzca, diğerini değiştirmeye çalışır. Duyduğu sevgiden dolayı eşini tehdit eder, fakat o yine de içer. Onun içkilerini saklar, ama diğeri yenilerini alır. Parasını saklar, öbürü gider, arkadaşlarından borç alır. Onun, ailesine, kendi canına, hatta Tanrı’ya olan sevgisine hitap etmeye çalışır, fakat hepsi boşuna. O ne kadar şiddetle mücadele ederse, aile alkol batağına o kadar fazla batar. Alkol bağımlısına yardım edebilmek üzere, aile önce, alkolizmin doğal yapısını anlamalıdır. Aile üyelerinin, bazı “çözümlerin” neden başlangıçtan başarısızlığa mahkûm olduğunu ve hangi yöntemlerin işe yaradığını, bilmeleri gerekir.

Alkolizm, sırf sarhoşluktan çok daha ilerlemiş bir durumdur. Bu, kronik bir alkol tüketme bozukluğudur ki, belirtileri, zihnin sürekli alkolle ilgilenmesi ve içmeye başlayınca kontrolün kaybedilmesi şeklinde görülür. Çoğu uzman, alkolikliğin iyileştirilemeyeceği görüşündeyse de, ömür boyu ağza içki koymamakla durdulabilir.—Matta 5:29 ile karşılaştır.

Alkol bağımlısının durumu, bir bakıma, şeker hastasının durumuna benzer. Şeker hastası, vücudundaki bozukluğu değiştiremez, ama şekerden kaçınarak bedenine yardımcı olabilir. Benzer şekilde, alkol bağımlısı da vücudunun alkole yönelik tepkilerini değiştiremez, fakat ağzına alkol koymayarak, bedenindeki bu bozuklukla yaşamayı öğrenebilir.

Ne var ki, bunu söylemesi kolay, yapması çok zordur. Alkol bağımlısı, sorunu inkâr ederek kendini körletmiştir. ‛Durumum hiç de o kadar kötü değil.’ ‛Ailem yüzünden içiyorum.’ ‛Gel de benim patronum gibi biri ile çalış, sonra da içme.’ Bahaneleri çoğu kez öylesine inandırıcıdır ki, bütün aile onun yalan dünyasına katılır. ‛Babanızın günün sonunda biraz rahatlamaya ihtiyacı var.’ ‛Babam içmeli. Annemin bunca dırdırına katlanmak zorunda.’ Ailenin büyük sırrını yani, babanın alkolik olduğunu açığa vurmanın dışında her bahane söylenir. Dr. Susan Forward; “bir alkolikle beraber yaşayabilmenin tek yolu budur. Böyle evlerde, yalan, bahane ve gizliliğe, solunan hava kadar çok rastlanır” diyor.

Aile üyeleri, bu bataktan önce kendileri çıkmadan, alkol bağımlısı olanı çekip kurtaramazlar. Belki bazıları, yardıma ‛alkolik olanın ihtiyacı var, benim değil’ diyerek, buna karşı çıkabilirler. Fakat şu noktaları göz önüne alın: Sizin duygu ve davranışlarınız, alkolik olan kimsenin davranışlarına ne ölçüde bağlı? Onun hareketleri, öfkelenmenize, endişelenip korku ve hüsrana kapılmanıza sık sık neden oluyor mu? Dışarıda çok önemli işleriniz olduğu halde, alkol bağımlısına dikkat etmek üzere kaç kez evde kalmak zorunda kaldınız? Ailenin alkolik olmayan üyeleri kendi yaşamlarını düzeltmeye başlarlarsa, alkol bağımlısı da belki aynı doğrultuda adım atabilir.

Size yöneltilen suçlamaları artık kabul etmeyin. Alkolik olan kimse, ‛bana iyi davransaydınız, içmezdim’ diyebilir. Danışman Toby Rice Drews: “Alkoliğin, sizi buna inandırmaya ihtiyacı var. Böylece içmesinin sorumluluğunu sizin üstünüze atabilir” diyor. Bu tuzağa düşmeyin. Alkolik, yalnız alkole değil, kendi yalan dünyasına inanan kişilere de bağımlıdır. Böylece, aile üyeleri, istemedikleri halde, alkoliğin, içiciliğini sürdürmesine neden olabilirler.

Mukaddes Kitapta, öfkelenmek üzerine söylenmiş bir mesel, alkoliklere de uygulanabilir: “Bırak cezasını çeksin. Onu sıkıntıdan kurtarırsan, bir daha yapman gerekecek.” (Süleymanın Meselleri 19:19, Today’s English Version) Evet, bırakın alkolik, şefine, işe gelememe nedenini bildirmek üzere kendisi telefon etsin, yatağına kendisi sürünerek gitsin, arkasında bıraktığı pisliği kendisi temizlesin. Eğer onun yerine bu işleri ailesi yaparsa, bu, onun, kendisini öldürene dek içmesine yardım etmekten başka işe yaramayacak.

Yardım alın. Ailenin bir üyesi olarak, tek başınıza bu bataktan çıkmanız çok zor ve belki olanaksız olabilir. Desteğe ihtiyacınız var. Sizi bulunduğunuz çaresiz durumda bırakmayacak, alkoliğin söylediği yalan ve inkârları desteklemeyecek olan gerçek dostlara güvenin.

Alkol bağımlısı, yardım kabul ederse, bu büyük bir sevinç nedenidir. Fakat bu, iyileşme sürecinin sadece başlangıcıdır. Vücudumuzdaki zehrin atılmasıyla, alkole fiziksel bağımlılık kısa bir süre içinde durdurulabilir. Fakat ruhsal bağımlılıkla başa çıkmak çok, çok daha güçtür.

[Sayfa 5’teki çerçeve]

Alkoliklerin Tipik Özellikleri

Zihnin Meşgul Olması: Alkolik, içeceği zamanı sabırsızlıkla bekler. İçmediği zaman da, hep alkolü düşünür.

Kontrol Kaybı: Ne derece sıkı karar alırsa alsın, planladığından daha çok ve sık içer.

Katılık: Alkoliklerin, “asla yalnız içmem,” “iş yerinde ağzıma içki koymam,” türünden telkinleri, aslında, “içkimle arama sakın bir şey girmesin” parolalarını gizleme politikasıdır.

Dayanıklılık: Çok içmeye dayanıklı olmak, bir marifet değil, genelde alkolikliğin ilk belirtilerinden biridir.

Olumsuz Sonuçlar: Normal alışkanlıklar, birinin ailesine, mesleğine ve beden sağlığına büyük zarar getirmez, ama alkoliklik getirir.—Süleymanın Meselleri 23:29-35.

Yalan ve İnkâr: Alkolik, davranışları için akla uygun bir açıklama bulup, onları önemsenmeyecek duruma getirir ve özürlü gösterir.