Chagas Hastalığı—Bir Ölüm Öpücüğü
BREZİLYALI doktor Carlos Chagas, ismini, tıp dünyasında Amerikan Tripanozomiyası olarak bilinen hastalığa verdi. Kendisi 1909’da Tripanozom adlı mikroskobik asalağı ayırt etmekle bu hastalığı ortaya çıkardı. Hastalığın teşhisi zordur, çünkü bu birhücreli asalaklar insanın kan dolaşımına girdikten sonra büyük bir çoğunluğu kandan çıkıp vücudun hücrelerinde saklanıyor ve saptanmaları hiç kolay olmuyor.
Taşıyıcının vücuduna girdikten sonra tripanozomlar hızla çoğalırlar, ancak hastalığın belirtileri çok değişik olabilir. Bazı hastalar taşıyıcı olduklarına dair hiçbir belirti göstermezken, başkalarında ise kısa sürede dalak, karaciğer, lenf bezleri hatta beyinde kalıcı zararlar oluşur. Güney Amerika’da 40 yaşın altındakilerde kalp yetmezliğiyle gelen ölümün başlıca nedeni de bu hastalıktır. Halen hastalığın tedavisi için bir ilaç yoktur, ancak Londra’daki Imperial College’de moleküler araştırmalar yoluyla bir ilaç bulunmaya çalışılıyor.
Dünya Sağlık Teşkilatına göre Orta ve Güney Amerika’da 18 milyon kişiye şimdiden Chagas hastalığı bulaşmıştır; daha 90 milyon kişi de buna yakalanma riskiyle karşı karşıyadır. Nasıl bulaşıyor? İnsana köpek ve kediden geçebilirse de, genellikle vinchuca adlı böcekten geçer. Bu böcek, katil böcek veya öpücük böceği olarak da adlandırılır, çünkü gece vakti kurbanın yüzündeki yumuşak etten ısırmak için genellikle boynunun veya gözlerinin etrafına konar.
Böceğin ısırığı acıtmaz. Ancak böcek kanla şiştikten sonra, hastalık taşıyan dışkısını kurbanının üstüne bırakır. Bu dışkı, ya böceğin kendisi ya da ısırıldığının farkında olmadan kaşınan kurban tarafından açık yaraya sürülünce kan dolaşımına geçer. İnanılması güç, ama bazı Meksikalıların hâlâ bu öpücük böceğini afrodizyak diye yedikleri ve böylece tripanozomu aldıkları söyleniyor.
Yoksulların hastalığı olarak da tanınan Chagas hastalığı, genellikle böceklerin çamurdan olan duvarlarda rahatça üreyebildiği yoksul bölgelerle sınırlıdır. Ancak son yıllarda Rio de Janeiro gibi zengin şehirlerde de daha çok görülmeye başlandı. Neden? Çünkü hastalığı taşıyan taşralı insanlar kan bağışında bulunmak için şehre geliyor. Brezilya’da, hastalık bulaşmış kanların nakliyle doğrudan bağlantılı olarak her yıl binlerce yeni Chagas vakası bildiriliyor. Zaten şimdiden bazı kan bankalarına bu hastalığın girdiği Birleşik Devletler’de, Güney Amerika’dan gelen göçmen işçiler kaygı uyandırıyor.
Öpücük böceğinin yayılmasını durdurmak için temizlik, iyi konutlar ve uygun sağlık koşulları zorunludur. Ve İsa’nın takipçileri için ‘kandan çekinin’ emri yoruma yer bırakmaz. İtaat hayat kurtarır.—Resullerin İşleri 15:20.