Saksağan Gerçekten Hırsız Mıdır?
ON DOKUZUNCU yüzyıl İtalyan bestecisi Rossini, 1817 yılında La gazza ladra (Hırsız Saksağan) operasını yazdığında, saksağanın hırsız olduğuna kesinlikle inanıyordu. Başkalarının da bu dışadönük kuş hakkında benzer düşünceleri vardır. Book of the North American Birds adlı kitap şunları söylüyor: “Yaramaz serseriler, saksağanlar, Batı’nın şakacı ve neşeli haylaz çocuklarındandır.” Başka yerlerde tanındığı halde saksağanlar, Amerika Birleşik Devletlerinde, 1804-06 yılları arasında yapılan ve Batı’nın yolunu açan meşhur Lewis-Clark keşif seferi sırasında keşfedilmişlerdi. Grubun üyeleri, saksağanların çadırlarına girip yiyecek çaldıklarını söylemişti.
Eğer Avrupa, Asya, Avustralya veya Kuzey Amerika’da yaşıyorsanız, yörenizde yaşayan saksağanları teşhis edebilirsiniz. Saksağan genellikle, boyu 56 cm’ye kadar olabilen, kanatlarında ve gövdesinde belirgin siyah-beyaz desenler bulunan iri bir kuştur. Uzun, menevişli yeşil bir kuyruğu ve sert bir gagası vardır. Saksağanlar çoğunlukla sürüler halinde yaşarlar ve bölgelerini insanlara karşı bile cesurca savunurlar.
İngiliz saksağanları, ilk bakışta beyaz karınları ve kanat çizgileri dışında tamamen siyah görünmelerine rağmen, bazı parlak fakat kolay fark edilmeyen renklere de sahiptirler. Gövdelerinde ve uzun kuyruk tüylerinde, uçlarına doğru hafifce bronzlaşan yanardöner mor ve yeşil renkler vardır. Saksağanın boyunun yarıdan fazlasını kuyruğu oluşturur.
Avustralya saksağanlarını şakırken ve neşeyle melodik şekilde ötüşürken dinlemek büyük zevktir. Saksağanların ve yalıçapkını familyasından dev bir kuş olan kookaburra’ların ötüşleri, Avustralya’da olduğunuzun kesin bir işaretidir. Ayırt edici ötüşleri dışında saksağanları parlak sırtlarında, sağrılarında, kanatlarında ve kuyruk altlarında bulunan beyaz lekelerden de tanıyabilirsiniz.
Öyleyse saksağan gerçekten hırsız mıdır? Song and Garden Birds of North America adlı kitap şunları belirtir: “Amerika Birleşik Devletlerinin batı kesiminde saksağanlar yıllardan beri hırsızlar ve leş yiyenler olarak hor görülmüşlerdir.” Bununla birlikte atılan bu son taşta bir kompliman saklıdır. Neden? Çünkü leş yiyiciler diğer hayvanların ve kuşların ölü bedenlerini yiyip bitirirler. İster alay edilsinler, isterse takdir edilsinler, saksağanlar dünyamızı zenginleştiren ve güzelleştiren 9.300 kuş türünden biridir.