Savaşla Yarışan Bir Ölüm Nedeni

YİRMİ ÜÇ yaşındaki Marilyn kilo kaybedip halsizlik hissetmeye başladığında, bunun kısa süre önce geçirdiği hamilelikle ilgili olabileceğini düşündü. Doktoruna sözünü ettiği sürekli bir öksürüğü de vardı. Doktoru, bunun üst solunum yolu enfeksiyonu olduğunu söyledi ve antibiyotik yazdı. Daha sonra gece terlemeleri başladığında, Marilyn gerçekten kaygılanmaya başladı. Tekrar doktoruna gitti ve doktor akciğer filmi çekilmesine karar verdi.

Röntgendeki gölge hemen harekete geçilmesi gerektiğini gösteriyordu, fakat Marilyn’e telefonla ulaşılamıyordu. Marilyn şunları anlatıyor: “Doktor anneme ulaşmış ve ona gerçekten hasta olduğumu söylemiş. Annem beni bulup hemen [doktora] gitmemi söyledi. Doktor beni hastaneye gönderdi; orada tekrar bir röntgen filmi çekildi ve beni hastaneye yatırdılar.”

Marilyn, vereme (tüberküloza) yakalandığını öğrenince şoke oldu. Öleceğini düşündü, fakat verem ilaçlarıyla tedavi edildikten kısa bir süre sonra normale döndü.

Marilyn’in, vereme yakalanmasına şaşırmasının nedeni anlaşılabilir. Son yıllara dek, birçok sağlık uzmanı bile vereme karşı sürdürülen savaşın gelişmiş ülkelerde kazanıldığına inanıyordu. Londra’daki bir tedavi merkezinde çalışan bir asistan “bu hastalığın veba ile birlikte öldüğünü düşünüyordum,” dedi. “Fakat burada çalışmaya başlayınca hastalığın sapasağlam ayakta olduğunu ve kent merkezinde hızla yayıldığını gördüm.”

Verem yok olduğu yerlerde yeniden ortaya çıktı; zaten görüldüğü yerlerde ise daha da çoğaldı. Denetim altına alınması şöyle dursun verem, savaş ve açlıkla aynı derecede etkili bir katildir. Şu rakamlara bakın:

◼ Modern tıbbın harikalarına rağmen, geçen yüzyıl boyunca verem yaklaşık 200 milyon insanı mezara göndermiştir.

◼ İki milyar kadar insan—dünya nüfusunun üçte biri—bir tür bakteri olan tüberküloz basiliyle zaten enfekte olmuş durumdadır. Ayrıca, her saniye bir kişi daha enfekte olmaktadır.

◼ 1995’te veremin en etkin evresinde bulunan hastaların sayısı yaklaşık 22 milyondu. Bunların yaklaşık üç milyonu öldü; ölenlerin çoğu gelişmekte olan ülkelerde yaşayanlardı.

Veremle savaşmak için etkili ilaçlar olmasına rağmen, bu hastalık neden insanlığın başına bela olmaya devam ediyor? Bir gün tamamen yok edilebilecek mi? Kendinizi ondan korumanızın bir yolu var mı? Sonraki makale bu soruları yanıtlayacak.

[Sayfa 3’teki resim tanıtım notu]

New Jersey Tıp Fakültesi—Ulusal Tüberküloz Merkezi