Dünyaya Bakış

Yoksulluk ve Çevre

Ekonomik büyümeye rağmen, dünya çapında 1,3 milyardan fazla insan günde iki dolardan daha az parayla geçinmek zorunda. Birleşmiş Milletlerin hazırladığı bir rapora göre, yoksulluk sadece kalıcı değil, aynı zamanda giderek ciddileşen bir sorun. Bugün bir milyardan fazla insan 20, 30 hatta 40 yıl öncekinden daha az kazanıyor. UNESCO Sources dergisine göre bu durum çevrenin zarar görmesine katkıda bulunuyor, çünkü yoksulluk doğal kaynakların hemen kullanılmasını gerektiriyor ve bu şekilde doğal kaynakları korumaya yönelik uzun vadeli çabaları sekteye uğratıyor. Dergi şunu ekliyor: “Kıyım bugünkü hızıyla devam ederse Antillerdeki ormanlar 50 yıldan daha kısa bir sürede tamamen yok olacak. Ulus bazında durum daha da kötü: Filipinler’deki ormanlar 30 yıl sonra tükenecek, Afganistan’da 16 yıl, Lübnan’da ise 15 yıl sonra.”

Umutsuzluğun Tehlikeleri

Londra’da yayımlanan The Times gazetesi şöyle diyor: “Bilim adamları umutsuzluğun kalbe verdiği zararın günde 20 sigara içmenin yol açtığı zarar kadar olabileceğini söylüyorlar. Orta yaşlı 1000 Finlandiyalı erkek üzerinde dört yıl boyunca yapılan bir araştırma umutsuzluğun ateroskleroz riskini oldukça artırdığını gösterdi.” Araştırma, kişinin zihinsel durumunun sağlığını büyük ölçüde etkileyebileceğini gösterdi. Bu araştırmayı yöneten Dr. Suzan Everson şöyle diyor: “Psikolojik ve duygusal durumların sağlık üzerinde tutarlı bir rolleri olduğunu görüyoruz. Doktorlar umutsuzluğun olumsuz etki yaptığını ve hastalığın getirdiği yükü artırdığını göz önünde bulundurmalıdır. İnsanlar da umutsuzluk hissine kapıldıklarında ve kendilerini ümitsiz hissettiklerinde yardım istemeleri gerektiğini anlamalıdırlar.”

Trafikte Geçen Yıllar

İtalya’da büyük şehirlerin sakinleri evle iş veya okul arasında gidip gelirken çok zaman harcıyorlar. Ne kadar mı? İtalyan çevreci derneklerinden Legambiente’ye göre Napoli’de oturan insanlar trafikte her gün 140 dakika harcıyorlar. Ortalama ömür uzunluğunun 74 yıl olduğunu varsayarsak, bir Napolili ömrünün 7,2 yılını trafikte geçirecek. Her gün yollarda 135 dakika harcayan Romalılar ise hayatlarının 6,9 yılını kaybedecekler. Diğer kentlerde durum daha iç açıcı değil. La Repubblica gazetesi Bologna’daki insanların ömürlerinden 5,9 yıl, Milano’dakilerin ise 5,3 yıl kaybedeceklerini bildiriyor.

Ortadoğu Saati

Ortadoğu’da zaman değişiklikleri karmaşık olabiliyor. New York Times gazetesi, çoğu ülkenin yaptığı gibi saatini Greenwich uluslararası saatine göre ayarlamak yerine, yıllardır üç buçuk saat ileriye ayarlayan İran’ın buna bir örnek olduğunu söylüyor. “Diyelim ki BBC’den sabah saat 5’te dünya haberlerini dinlemek istiyorsunuz. Radyonuzu 8:30’da açmalısınız ve Big Ben’in saatinizi yalancı çıkarmaya çalışan çanlarını duymazlıktan gelmelisiniz.” O bölgede yaz saati uygulaması Eylül’ün son hafta sonunda bittiği halde, geçen yıl İsrail bu değişikliği 13 Eylül’de yaptı. Hafta sonlarını belirlemek de bir zorluktur. Basra Körfezindeki birçok ülkede perşembe ve cuma günleri tatildir. Mısır’da ve birçok komşusunda hafta sonu tatili cuma ve cumartesi iken, Lübnan’da cumartesi ve pazar günleri hafta sonu sayılıyor. Times gazetesi şöyle söylüyor: “Abu Dabi’ye çarşamba günü öğle vakti gelen ve sonra cuma akşamı Beyrut’a uçan biri dört günlük bir hafta sonunu garantilemiş olur. Bir işkolik ise bunun tam tersine bir ayarlama yaparak bütün hafta çalışabilir.”

Fransızcayla İlgili Korkular

Paris’te yayımlanan Le Figaro gazetesi, Fransızca konuşulan ülkelerin temsilcilerinin geçenlerde “Fransızcanın evrenselliğini” kutlamak için Hanoi’deki (Vietnam) üç günlük bir konferansa katıldıklarını bildiriyor. Dünyada 100 milyondan fazla insan devamlı Fransızca konuşuyor. Fransızca, altın çağı olan 17. yüzyılda, uluslararası diplomasi diliydi. Gazete şöyle diyor: “O devirde bölünmüş Avrupa’da savaşlar ve çatışmalar Fransızca kaleme alınan barış antlaşmalarıyla sona eriyordu. Bugün ise Fransızca dünyada kendine yer bulmaya çalışıyor.” Fransızcanın kullanımının azalması İngilizcenin özellikle ticaret dili olarak kullanımının yaygınlaşmasıyla ilgili olabilir. Fransız cumhurbaşkanı bu boşluğu doldurmaya çalışarak, Fransızcanın bilgi süperotoyolunda tanıtılmasını teşvik etti. Bir politikacı ise, Fransızcanın geleceği konusundaki kaygılarını dile getirerek şöyle dedi: “Dünya çapında Fransızcanın kullanılışı kamuoyunun, medyanın veya politikacıların ilgisini çekmiyor. Bu ilgisizlik diğer ülkelere göre Fransa’da muhtemelen daha da belirgindir.”

Rüşveti Sona Erdirme Çabaları

Onun adı Çin’de huilu, Kenya’da ise kitu kidogo. Meksika ondan una mordida diye söz ediyor. Rusya’da vzyatka diyorlar, Ortadoğu’da ise bahşiş. Birçok ülkede rüşvet bir yaşam tarzıdır ve bazen işleri yürütmenin, belirli şeyleri elde etmenin, hatta adaleti sağlamanın tek yoludur. Fakat geçenlerde 34 ülke uluslararası iş ilişkilerinde rüşveti ortadan kaldırmayı hedefleyen bir anlaşma imzaladı. Bu ülkeler, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün 29 üyesiyle Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Slovakya ve Şili’ydi. Dünyanın önde gelen finans kuruluşları—Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) da resmi yolsuzluğa karşı adımlar atıyorlar. Bu adımlar, Dünya Bankasının yaptığı bir araştırmada 69 ülkedeki işyerlerinin yüzde 40’ının rüşvet verdiğinin ortaya çıkmasından sonra atıldı. Şimdi bu iki teşkilat yolsuzluğa göz yuman ülkelere yaptığı yardımları kesebilecek.

Tırtıl Çılgınlığı

Mopan tırtılları uzun zamandan beri Güney Afrika’nın kırsal bölgelerindeki yoksul insanların besinleri arasındadır. Orada insanlar protein ihtiyaçlarını karşıladığı için bu tırtıllara bağımlıdırlar. İmparator güvesinin soyundan olup isimlerini beslendikleri mopan ağacından alıyorlar. Kadınlar Nisan ve Aralık aylarında tırtılları toplarlar ve onları temizleyip haşladıktan sonra güneşte kuruturlar. Tırtıllarda bulunan protein, yağ, vitamin ve kalori miktarları et ve balığınkiyle karşılaştırılabilir değerdedir. Fakat şimdi tırtıllar Güney Afrika’daki restoranlarda popüler bir yemek olma yolundalar. Aynı moda Avrupa ve ABD’de de yaygınlaşıyor ve bu durum Afrika’daki köylüleri kaygılandırıyor. Neden? Londra’da yayımlanan The Times gazetesi şöyle diyor: “Talep arttıkça bu türün soyunun tükenip tükenmeyeceğine ilişkin kaygılar da artıyor. Komşu Botswana ve Zimbabve’deki geniş bölgelerde tırtıllar zaten yok edilmişlerdir.”

Sigaranın Verdiği Zarar Giderilebilir mi?

Yakınlarda yapılan bir araştırmaya göre, sigaranın damarlara verdiği zarar kalıcı olabilir. The Journal of the American Medical Association’a göre araştırmacılar hem sigara içmenin hem de sigara dumanına maruz kalmanın damarlara düzeltilemeyecek zararlar verebileceğini bildiriyor. Araştırmada 45 ile 65 yaş arasındaki 10.914 kadın ve erkek gözlemlendi. Bu grubun içinde sigara içenler, eskiden sigara içmiş olanlar, sigara içmeyip sigara dumanına devamlı maruz kalanlar ve arada bir maruz kalanlar vardı. Araştırmacılar ultrason kullanarak boyundaki karotis atardamarının kalınlığını ölçtüler. Ölçümler üç yıl sonra tekrarlandı.

Beklendiği gibi, devamlı sigara içenlerin atardamarlarının sertliğinde belirgin bir artış vardı. 33 yıldan beri günde ortalama bir paket sigara içenlerde artış yüzde elliydi. Eskiden sigara içenlerin damarları da, sigarayı bırakalı 20 yıl olmasına rağmen, sigara içmeyenlerinkine göre yüzde 25 oranında daha hızlı daralmıştı. Sigara içmeyip sigara dumanına maruz kalanların atardamarlarında sertlik, dumana maruz kalmayanlara göre yüzde 20 daha fazlaydı. Araştırmaya göre, sadece ABD’de yılda 30 ila 60 bin ölüm vakası başkasının içtiği sigara dumanına maruz kalmaktan kaynaklanıyor.

Yüze Estetik Ameliyat Yok

Yedi yıllık restorasyon çalışmasından sonra Mısır’daki Sfensk, etrafını kuşatan iskelelerden kurtuldu. Bölgedeki eski eserlerden sorumlu müdür Ahmad al-Haggar’a göre “1990-97 yılları arasında Sfenski restore etmek için yüz bin taş kullanıldı.” Haggar titizlikle yapılan restorasyon çalışmasının kireçtaşından yapılmış yarı aslan yarı insan devin harap olmuş yüzünü kapsamadığını ekliyor.