Dünyaya Bakış
Avrupa’da Din Özgürlüğüne Tehdit
Washington’da geçenlerde yapılan bir basın toplantısında, İtalya’nın Torino şehrinden gelen Roma Katolik bilgini Massimo Introvigne bazı ülkelerde mezhep ve tarikatlar aleyhinde liste ya da raporlar hazırlandığını söyledi. “Tehlikeli tarikatlar” olarak hedef gösterilen teşkilatlar arasında Baptistler, Budistler, Genç Kadınlar Hıristiyan Birliği, Katolik Karizmatikler, Quaker’lar, Yahudi Hasidler ve Yehova’nın Şahitleri var. Almanya’dan bir rapor bu bağlamda 800 grup sıralıyor. Belçika’da hazırlanan bir başka rapor 187 grup, Fransa’dan gelen bir başkası da 172 grup sıralıyor. Introvigne, Fransa’da “öğretmenlerin yıllarca onurlu hizmet verdikten sonra sırf Yehova’nın Şahitliğine mensup oldukları için devlet okullarından kovulduklarından” bahsediyor. Compass Direct haber servisinin bildirdiği gibi, Introvigne mezhep karşıtı hareketlerin kamu tarafından desteklenmesi konusunda kaygılarını dile getirdi. Şöyle dedi: “Bu hareketlerin dini azınlıklar hakkında yanıltıcı, bazen doğrudan doğruya yalan bilgi ve hoşgörüsüz bir dünya görüşü yaymaktan sorumlu olduğu çok açık.”
Akıllı Pencereler
Avustralya’daki Sidney Üniversitesinden araştırmacılar alçaktan uçan uçak yaklaştığında otomatik olarak kapanan bir pencere geliştirdiler. Rahatsız edici ses kaynağı geçtikten sonra pencere yeniden açılıyor. Dışarıdaki bir mikrofon pencerenin içindeki bilgisayar programının yardımıyla ağır kamyonların sesi gibi başka rahatsız edici ses frekanslarını da tanıyabiliyor. Testler bu pencerelerin sesi 20 desibel kadar azaltabildiğini gösteriyor. Bununsa deliksiz bir uyku için yeterli olacağı umut ediliyor. New Scientist dergisi, “Bu sistemin en büyük avantajı pahalı klimalara yatırım yapmadan binalarda hem ses izolasyonu hem de havalandırma sağlamasıdır” diyor.
TV’nin Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Meksika’nın El Universal gazetesi şunu bildiriyor: “Çizgi filimler ve video oyunları 6-12 yaş arasındaki çocukların davranışlarını okuldan daha çok etkiliyor, çünkü çocuklar haftada 38 saat kadar televizyon başında kalırken, sınıfta geçirdikleri vakit sadece 23 saattir.” Araştırmacı Omar Torreblanca, TV’nin çocuklara belirli durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini öğrettiğini belirtti. Ne var ki, çocuklar bu davranışların doğru mu yoksa yanlış mı olduğunun farkında değil. Araştırmacı şöyle açıklıyor: “Çocuk bir filmde veya çizgi filmde bir karakterin bağlanıp kımıldayamaz duruma getirilmesinin işe yaradığını görürse, herhalde bu uygulamayı taklit edecek.” Torreblanca’nın araştırması “çocukların günlük hayatlarında okulu sadece bir zorunluluk olarak gördükleri için her gün okuldan değil, TV’den öğrendiklerini uyguladıklarını” gösteriyor.
Yürümek Ömrü Uzatabilir
Asiaweek dergisi her gün yürüyüş yapmanın ömrü önemli ölçüde uzatabileceğini söylüyor. 12 yıl süren bir araştırmada, yaşları 61 ile 81 arasında değişen, yürüyüş yapabilen ve sigara içmeyen 707 erkek gözlemlendi. Rapor “çok düşük bir hızla bile olsa günde sadece 3,2 km yürüyenlerin, tüm ölüm nedenleriyle ilgili riski yarı yarıya düşürdüklerini” bildiriyor. Herhangi bir kanser türünden ölme riskinin yürümeyenlerde günde en az 3,2 km yürüyenlere göre 2,5 kat fazla olduğu ortaya çıktı. The New England Journal of Medicine dergisinde yayımlanan rapor günde 1,6 km kadar kısa bir mesafeyi yürümenin bile ölüm oranını düşürdüğü sonucuna vardı. Geçmişte bazı fitness uzmanları böyle düşük tempoda yapılan egzersizlerin değerinden şüpheliydiler. Şimdiyse yeni araştırma bu sonuca varıyor: “Yaşlıları yürümeye teşvik etmek onların sağlığı açısından iyi sonuçlar yaratabilir.”
Müzik Çocuklara Yardım Ediyor
Irvine’deki California Üniversitesinde fizik profesörü Gordon Shaw üç-dört yaşındaki çocuklara müzik aleti çalmayı öğretmenin mantık yürütme ve düşünmelerine yardımcı olabileceğini söylüyor. Böyle küçük yaşta beyinde bağlantılar kolayca oluşuyor ve araştırmacılar günde sadece on dakika düzenli çalışmanın bile “çocuğun düşünme ve mantık yürütme tarzında uzun vadede ilerleme meydana getirebildiğini” gösterdi. Dokuz ay süren bir testte, piyano dersi alan çocuklar, bilgisayar dersi alanlarla veya herhangi bir ders almayan gruplarla karşılaştırıldı. Londra’da çıkan Sunday Times’ın yazdığına göre, piyano çalmayı öğrenenler zekâ testleri sonucunda yüzde 35’lik bir ilerleme gösterirken diğer iki gruptakiler az ilerleme gösterdi ya da hiç göstermedi.
Sahil Ekolojisi
Bir sahili aşırı temiz yaparak onu yok edebilir miyiz? İngiltere’nin Galler’deki Swansea koyunda yapılan bir araştırmaya göre, evet. Sağlıklı bir sahil için anahtar, günde iki kez suların yükselmesi sırasında döküntülerin biriktiği yer, yani sahil çizgisidir. Bu döküntüler deniz yosunuyla karışmış ağaçlar, odun parçaları, algler, otlar ve hatta hayvan leşleri içerir. Bu karışımın barındırdığı minik omurgasızlar çürüyen bitkilerin ayrışmasına yardım eder, ayrışan maddeler de rüzgâr ve dalgalar tarafından dağıtılıp kum taneciklerinin birarada kalmasını sağlar. Bu sahil çizgisi aynı zamanda kuş, sıçan, fare, yaban tavşanı, hatta tilki gibi hayvanlara yiyecek sağlıyor. Sahil çizgisinde beslenen kuşların sayısındaki azalma, çevrecileri sahili düzenli olarak süpürüp temizlemenin duyarlı ekolojik dengeleri bozabileceği konusunda uyardı. Sahillerden hoşlanan birçok insanın temiz plaj anlayışı gerçekçi değil. Londra’da yayımlanan Times gazetesi bir ziyaretçinin kumdan küçük çakılların bile temizlenmesini istediğini belirtiyor.
Dünyanın Yemeği
Dünya nüfusunun her gün ne kadar yemek yediğini hiç merak ettiniz mi? Yunanistan’da yayımlanan To Vima gazetesi, günlük tüketimle ilgili bazı şaşırtıcı istatistikler veriyor. Dünya çapında günde 2 milyar yumurta üretiliyor ve tüketiliyor. Dünya günde 1,6 milyon ton tahılı silip süpürüyor. Patates de popüler bir yiyecek, her gün 727.000 ton tüketiliyor. Pirinç dünya nüfusunun büyük kısmı için temel bir besin ve günde 1,5 milyon ton üretiliyor. Bunun 365.000 tonu Çinliler tarafından tüketiliyor. 7.000 ton yaprak çay demlenerek yaklaşık 3 milyar fincan çay dolduruluyor. Dünyanın imtiyazlı kısmı 2,7 ton havyarın tadına bakıyor. Günlük tavsiye edilen miktar 2.500 kalori olmakla birlikte Batıda yaşayan ortalama bir yetişkin 4.000 kalori tüketirken Afrika’daki ortalama tüketim ise sadece 1.800 kaloridir.
Yılan Balıkları İş Başında
The Daily Yomiuri gazetesi Japonya’da yılan balıklarının su kalitesini denemek için kullanıldıklarını belirtiliyor. Beş yıl önce Hiroşima Üniversitesinden profesör Kenji Namba yılan balıklarının su kalitesindeki küçük değişikliklere tepki verdiklerini keşfetti. Kadmiyum veya siyanür gibi zararlı maddeler yılan balıklarının kalp atışlarını yavaşlatıyor. Kansere yol açan trikloroetilen ise kalp atışlarını hemen hızlandırıyor. Şimdi bu benzersiz duyarlılıktan faydalanan bir makine satışa sunuluyor. Yılan balığı, makinenin içindeki bir akrilik tüpün içinde yatıyor. Tüpün içinden su aktıkça, tüpe bağlanmış elektrotlar yılan balığının kalp atışlarını takip ediyor ve değişiklikler bir uyarı sinyaliyle teknisyene bildiriliyor. Bu iş için seçilen yılan balıkları özellikle temiz sulardan alınıyor ve ölçümlerin doğruluğu için ayda bir değiştiriliyor.
Emniyet Kemeri ve Trafik Kazalarında Ölüm
San Jose’de (Kosta Rika) yayımlanan The Tico Times gazetesi, Kosta Rika Yüksek Mahkemesi Anayasa Dairesinin geçenlerde emniyet kemerlerinin zorunlu kullanımıyla ilgili bir kanunu feshettiğini bildiriyor. Mahkeme bu kararını kanunun kişisel özgürlüğün teminatını ihlal ettiği gerekçesine dayandırıyor. Bu karardan sonra ülkede emniyet kemeri kullanan sürücülerin oranı yüzde 87’den yüzde 44’e düşerken trafik kazaları ve onların sonucunda meydana gelen ölüm oranları arttı. Rapora göre Kosta Rika’daki Otoban Güvenlik Kurulu yaralanma oranını azaltmak için acilen girişimde bulundu, ancak yolcuların emniyet kemeri takmamaları yüzünden bu çabalar boşa çıkıyor. Kurumun temsilcisi Manfred Cervantes şöyle diyor: “İnsanların ancak sorumlu birer sürücü olmakla kendilerini koruyup hayatta kalabileceklerini anlamaları için gerçekten gayret ediyoruz.”
Sigarayla Bağlantılı Ölümler
Asya Tütün Kontrol Danışmanlığından Profesör Judith Mackay dünya çapında 1,1 milyar insanın tütün kullandığını söylüyor. British Medical Journal dergisinin bildirdiği gibi, onuncu dünya tütün ve sağlık konferansında 1990 yılında 3 milyon insanın sigaraya bağlı nedenlerle öldüğü bildirildi. 2025 ve 2030 yılları arasında bu rakamın 10 milyona yükselmesi bekleniyor. Dergi önümüzdeki 30 yılda sigarayla bağlantılı ölümlerin gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere kayacağını belirtiyor. Oxford Üniversitesinde tıp istatistiği dalında uzman profesör Richard Peto şöyle diyor: “Çin’de sigaradan kaynaklanan ölümlere bütün diğer ülkelere oranla daha fazla rastlanıyor.”