Daha İyi Bir Sağlık İçin Yeni Bir Yol mu?
İnsanlar için sağlıktan daha fazla önem taşıyan az sayıda konu vardır. Bazen, görüşlerin sayısının sağlık mensuplarının sayısı kadar çok olduğu görülür. Uyan! dergisi belli bir tarafta yer almaktansa, bu makale dizisiyle genellikle alternatif denilen ve giderek daha fazla uygulanan tedaviler hakkında bilgi vermeye çalışıyor. Ele alacağımız tedavilerden herhangi birini ya da başka tedavileri desteklediğimizi belirtmek istemiyoruz. Burada, bazıları oldukça yaygın, bazıları ise tartışmalı olan birçok tedavi türünden hiç söz edilmeyecek. Sağlıkla ilgili konulardaki eğitimin genellikle yararlı olduğuna inanıyoruz. Fakat bu konularda verilecek kararlar tamamen kişiseldir.
HERKES sağlıklı olmak ister. Ancak, sağlıkla ilgili yakınmaları olan insanların sayısından da görüldüğü gibi, bu kolay değil. Kimilerine göre bugün, sanki şimdiye kadar hiç görülmemiş sayıda insan hastadır.
Birçok doktor hastalıklarla mücadele etmek için, ilaç firmalarının geliştirdiği ve yoğun şekilde reklamını yaptığı, reçeteyle satılan ilaçlara oldukça çok güveniyor. Son yıllarda bu tür ilaçların dünyadaki pazar payının birdenbire artarak, yılda birkaç milyar dolardan yüz milyarlarca dolara yükselmiş olması dikkate değer. Sonuçta ne oldu?
Reçeteyle satılan tıbbi ilaçların birçok kişiye yararı oldu. Yine de, ilaç kullanan bazı kişilerin sağlığı ya değişmeden kaldı ya da daha kötüye gitti. Bu nedenle, yakın zamanlarda bazıları başka tıbbi tedavi yöntemlerini kullanmaya yöneldi.
Birçok Kişi Neye Yöneliyor?
Tedavi standardı olarak çağdaş, geleneksel tıbbın uygulandığı yerlerde birçok kişi artık alternatif ya da tamamlayıcı denen tedavilere yöneliyor. Consumer Reports’un Mayıs 2000 tarihli sayısı şunları söyledi: “Alternatif tedavileri klasik tıptan uzun süredir ayırmış olan Berlin Duvarı parçalanıyor gibi görünüyor.”
The Journal of the American Medical Association’ın (JAMA) 11 Kasım 1998 tarihli sayısı şunu söyledi: “Tıp fakültelerinde geniş çapta öğretilmeyen ve ABD’deki hastanelerde genellikle uygulanmayan ve işlevsel yönden müdahale olarak tanımlanan alternatif tıbbi tedaviler, ulusal çapta medya, tıp camiası, devlet daireleri ve halktan giderek artan bir ilgi görmektedir.”
Bununla birlikte, Journal of Managed Care Pharmacy yeni eğilimlerden söz ederek, 1997’de şunu açıkladı: “Geçmişte geleneksel tıp alanında çalışanlar alternatif uygulamalar konusunda kuşkuluydular; ancak şu anda Harvard, Standford, Arizona ve Yale Üniversitesi de dahil ABD’de 27 tıp fakültesi [daha yeni bir rapor 75 diyor] alternatif tıp hakkında seçmeli ders veriyor.”
JAMA birçok hastanın sağlıklarını düzeltmek çabasıyla neler yaptığından söz etti. Şunu bildirdi: “1990’da önemli bir rahatsızlık için doktora giden tahminen 5 bireyden 1’i (% 19,9) bir alternatif tedaviye başvurdu. Bu oran 1997’de yaklaşık 3’te 1’e (% 31,8) yükseldi.” Bu makale şundan da söz etti: “ABD dışında yapılan ulusal anketler, alternatif tıbbın tüm endüstrileşmiş dünyada revaçta olduğu izlenimini veriyor.”
JAMA’ya göre, son 12 aylık dönemde Kanada’da nüfusun yüzde 15’i, Finlandiya’da yüzde 33’ü ve Avustralya’da da yüzde 49’u alternatif tedavilere başvurdu. JAMA’nın bildirdiğine göre, “Alternatif tedaviye olan talebin fazla olması dikkate değerdir.” Alternatif tedavilerin sağlık sigortasının kapsamına nadiren girdiğini göz önünde bulundurursak, bu özellikle ilginçtir. Bu nedenle, JAMA’daki makale şu sonuca vardı: “Alternatif tedaviler gelecekte sağlık sigortası kapsamına daha fazla girerse, bugün alternatif tedavileri uygulayan kişilerin sayısının muhtemelen, gelecekteki rakamların altında olduğu görülecektir.”
Alternatif tedavilerin geleneksel tedavilerle bütünleşmesi yönündeki eğilim birçok ülkede uzun süredir var olan genel bir uygulamadır. Royal London Homeopathic Hospital’dan Dr. Peter Fisher, tamamlayıcı tıbbın başlıca şekillerinin “birçok yerde neredeyse geleneksel” hale geldiğini belirtti. “Artık iki tür tıp yani, geleneksel ve tamamlayıcı tıp yok” iddiasında bulundu. “Sadece iyi tıp ve kötü tıp var.”
Bu nedenle, bugün birçok tıp uzmanı hem geleneksel tıbbın hem de alternatif tedavilerin değerini kabul ediyor. Tıp uzmanları bir hastaya, tıbbın bir şeklini ya da bir diğerini kabul etmesi yönünde ısrar etmekten ziyade, çeşitli tedavi yöntemlerinin tümü arasından hastaya yararlı olduğu kanıtlanmış herhangi bir tedaviden yararlanmasını öneriyorlar.
Alternatif ya da tamamlayıcı tıp olarak adlandırılan tedavi yöntemlerinden bazıları nelerdir? Bunlardan bazıları ne zaman ve nerede ortaya çıktı? Ve neden bu kadar çok kişi bunlara başvuruyor?