Tanrı’nın İsminin Yol Açtığı Bir Tartışma

YENİ basılan Hollandaca Mukaddes Kitabın tercümanları, Mukaddes Kitap bilgini olsun olmasın her kesimden insan arasında bir tartışmaya yol açtı. Neden? Çünkü tercümanlar Tanrı’nın ismini Heer, yani Rab olarak tercüme etmeye karar vermişti.

Aralık 1998’de, tercümanlar çalışmalarının bir örneğini yayımladıktan sadece birkaç hafta sonra, bir Protestan kuruluşu olan Kerk en Wereld’a (Kilise ve Dünya) üye bir grup kadın, mektuplar göndererek bir protesto kampanyası başlattı. Neden? Çünkü “Rab” kelimesinin “fazlasıyla erkeksi” olduğunu düşünüyorlardı. Kısa süre sonra başka Katolik ve Protestan gruplar da bu protesto kampanyasına katıldı. Şubat 1999’da üç Mukaddes Kitap bilgini Tanrı’nın ismindeki dört İbranice harfin sadece YHVH olarak çevrilmesini savunduklarını söyleyerek görüşlerini bildirdiler. Çok geçmeden Mukaddes Kitap bilginleri, tercümanlar ve ilahiyatçılar, bu meseleyi tartışmak için Amsterdam’da toplandılar. Tartışmanın sonunda tüm katılanlar tercih ettikleri tercüme için oy vermeye davet edildiler.

Nieuwsblad van het Noorden gazetesi, oylamanın sonucunu “Tanrı Aşkına Tanrı’nın İsmi Konusunda Kavga Etmeyelim” başlığı altında bildirdi: “RAB sözcüğü sadece yedi oy aldı. Ancak diğer seçeneklerin çoğu, çok daha fazla oy almadı: İsim (1), Eşsiz (3), Merhametli (6), Adlandırılamaz (7), Tek Yaşayan (10) ve Sonsuz Olan (15). En çok oyu . . . . YHVH aldı!” 15 Mart 2001’de Mukaddes Kitabın yeni tercümesiyle ilgili Denetleme Komitesi, Tanrısal ismi betimlemek için HEER (RAB) sözcüğünü –küçük puntolu büyük harflerle yazılmış şekliyle– kullanmaya karar verdi.

Bu tartışma, Tanrı’nın isminin Hollandacaya tercümesinde farklı tercihler nedeniyle anlaşmazlıklar olmasına rağmen, bilginlerin Tanrı’nın kişisel bir ismi olduğu konusunda birleştiklerini vurguluyor. İbranicede bu isim dört harften, yani יהוה veya YHVH’den oluşur. Acaba geçmişte ve günümüzde, Mukaddes Kitabın Hollandacaya yapılan başka tercümelerinde YHVH nasıl tercüme edildi?

Nicolaas Goetzee adlı bir Hollandalı, 1762’de Mukaddes Kitabın Staten tercümesini folyo basımı olarak yayımladı. Kitabın baş sayfasında şu sözler yer aldı: “Önemli ve iyi bilinen nedenlerden dolayı, Tanrı’nın Anılma İsmi olan YEHOVA’yı da tercüme etmeden bıraktık.” Profesör Nicolaas Beets ve Petrus Augustus de Genestet gibi tanınmış başka Hollandalı Mukaddes Kitap bilginleri de Yehova ismini kullandılar.

New World Translation of the Holy Scriptures’ına Yehova ismini tutarlı şekilde kullanıyor olması ilginçtir. Hollandaca New World Translation’ın ek bölümünde şöyle deniyor:“İnsanlar yüzyıllardır ‘Yehova’ sözcüğüne aşina oldukları için bu şekilde kullanmaya devam ediliyor. Üstelik böylece, Tanrısal isimdeki dört harf, yani YHVH . . . . muhafaza ediliyor.” Bu nedenle New World Translation milyonlarca kişinin Tanrı’nın ismiyle ilgili gerçeği bilmesine yardım etmiştir.

[Dipnot]