İyi Bir Baba Nasıl Olmalı?

BİR dergide yayımlanan, aile yaşamının çöküşüyle ilgili bir makalenin girişinde şu dikkat çekici sözler yer aldı: “Çocuk sahibi olmak kolay, fakat iyi bir baba olmak hiç de kolay değil.”—Economist.

Yaşamda zor olan birçok şey olsa da, hem en önemli hem de en zor şeylerden biri iyi bir baba olmaktır. Her baba, ailesinin refahı ve mutluluğu söz konusu olduğundan iyi bir baba olmayı istemelidir.

Neden Kolay Değil?

Açıkçası iyi bir baba olmanın kolay olmamasının başlıca nedeni, hem ana babaların hem de çocukların miras aldığı kusurluluktur. Mukaddes Kitap şöyle der: “Adamın yüreğinin tasavvuru (eğilimleri) gençliğinden beri kötüdür.” (Tekvin 8:21) Bu nedenle bir Mukaddes Kitap yazarı şu gerçeği kabul etti: “Anam günah içinde bana gebe kaldı.” (Mezmur 51:5; Romalılar 5:12) Miras alınan günahın yol açtığı kötü olanı yapma eğilimi, iyi bir baba olmayı zorlaştıran engellerden sadece biridir.

Bu dünya veya bu ortam da büyük bir engel oluşturur. Çünkü Mukaddes Kitapta açıklandığı gibi “bütün dünya kötü olanın elinde bulunuyor”; bu “kötü olan”, “İblis ve Şeytan denilen” şahıs olarak tanımlanır. Mukaddes Kitap Şeytan’ı “bu ortamın tanrısı” diye de adlandırır. Bu nedenle İsa’nın, takipçilerinin de kendisi gibi “dünyaya ait” olmamaları gerektiğini söylemiş olması şaşırtıcı olmasa gerek!—1. Yuhanna 5:19; Vahiy 12:9; 2. Korintoslular 4:4; Yuhanna 17:16.

İyi bir baba olmak için, miras alınan kusurluluğun, İblis Şeytan’ın ve onun kontrolündeki bu dünyanın sürekli farkında olmak çok önemlidir. Bu engeller hayal ürünü değil, gerçektir! Ancak bir erkek bunların üstesinden gelmeyi ve iyi bir baba olmayı nereden öğrenebilir?

Kutsal Yazılardan Örnekler

Bir baba, yukarıda bahsedilen engellerin üstesinden gelme konusunda Mukaddes Kitaptan yardım alabilir. Orada mükemmel örnekler bulunur. İsa, takipçilerine dua etmeyi öğretirken bu konudaki en örnek kişiyi şöyle tanıttı: “Göklerdeki Babamız.” Mukaddes Kitap göklerdeki Babamızı tanımlarken net bir şekilde şöyle der: “Tanrı sevgidir.” Bu sevgi dolu örnek, bir babada nasıl davranma arzusu uyandırmalı? İsa’nın elçisi Pavlus şu teşvikte bulundu: “Tanrı’ya benzemeye çalışın ve . . . . sevgi yolunda yürüyün.”—Matta 6:9, 10; 1. Yuhanna 4:8; Efesoslular 5:1, 2.

Eğer bir babaysanız Tanrı’nın, Oğlu İsa’yla ilgilenirken sergilediği tek bir örnekten neler öğrenebileceğiniz üzerinde düşünün. Matta 3:17’de İsa’nın vaftizinde göklerden Tanrı’nın şöyle diyen sesinin duyulduğu anlatılır: “Sevgili oğlum budur, ondan memnunum.” Bundan ne öğrenebiliriz?

İlk olarak bir baba birine gururla ‘Bu benim oğlum’ ya da ‘Bu benim kızım’ dediğinde, bunun çocuğun üzerinde nasıl bir etkisinin olduğunu düşünün. Çocuklar ana babalarından ilgi gördüklerinde, özellikle de onların onayını aldıklarında daha başarılı olurlar. Bu durumda bir çocuk muhtemelen ana babasının onayını hak etmek için daha çok çaba harcama isteği duyacaktır.

İkinci olarak Tanrı, İsa’dan “sevgili oğlum” diye bahsederek onun hakkındaki duygularını ifade etmişti. Babasından duyduğu bu sevgi ifadesi İsa’yı çok mutlu etmiş olmalı. Eğer çocuklarınıza duyduğunuz içten sevgiyi –vaktiniz, dikkatiniz ve ilginizin yanı sıra– sözlerinizle de gösterirseniz sizin de çocuklarınız cesaret kazanacaktır.

Üçüncü olarak ise Tanrı, Oğluna “senden memnunum” demişti. (Markos 1:11) Çocuklarına onlardan memnun olduğunu söylemek de bir babanın yapması gereken önemli bir şeydir. Bir çocuğun sık sık hata yapması olağandır. Hepimiz hata yaparız. Ancak bir baba olarak, çocuklarınızın yaptığı ya da söylediği iyi şeylerle ilgili memnuniyetinizi dile getirmek için fırsatlar arıyor musunuz?

İsa gökteki Babasından çok şey öğrendi. O yeryüzündeyken, Babasının yeryüzündeki çocukları için tam olarak ne hissettiğini sözleriyle ve örneğiyle gösterdi. (Yuhanna 14:9) İsa meşgul ve stresli olduğu zamanlarda bile çocuklarla oturup konuşmaya vakit ayırdı. O öğrencilerine “bırakın çocuklar yanıma gelsinler, onlara engel olmayın” dedi. (Markos 10:14) Peki siz babalar, Yehova Tanrı’nın ve Oğlunun örneğini daha yakından izleyebilir misiniz?

İyi Örnek Olmak Şart

Çocuklarınıza iyi örnek olmanın önemi göz ardı edilemez. Eğer siz Tanrı’nın terbiyesine uymuyor ve bu terbiyenin yaşamınızı düzene sokmasına izin vermiyorsanız, çocuklarınıza “Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle” yetiştirme çabalarınızın da pek bir etkisi olmayacaktır. (Efesoslular 6:4) Ancak, Tanrı’nın çocuklarınızla ilgilenme emrini yerine getirmenizle ilgili herhangi bir engeli O’nun yardımıyla yenebilirsiniz.

Eski Sovyetler Birliği’nde yaşayan bir Yehova’nın Şahidi olan Viktor Gutschmidt’in örneğini düşünelim. İnancı hakkında konuştuğu için Ekim 1957’de on yıl hapse mahkûm edildi. Ardında karısı Polina’yı ve iki küçük kızını bıraktı. Hapisteyken ailesine mektup yazmasına izin veriliyordu; ancak mektuplarında Tanrı hakkında veya dinsel bir konuda herhangi bir şey yazması yasaktı. Viktor bu zorluk karşısında bile iyi bir baba olma kararlılığını korudu. O çocuklarına Tanrı’yı öğretmenin son derece önemli olduğunun farkındaydı. Peki ne yaptı?

Şöyle anlatıyor: “Young Naturalist (Genç Doğabilimci) ve Nature (Doğa) başlıklı Sovyet dergilerinde resimler buldum. Bu resimlerden yararlanarak kartpostalların üzerine hayvan ve insan resimleri çizdim. Ayrıca kartpostala bir hikâye ya da doğayla ilgili bir olay da yazdım.”

Polina şöyle diyor: “Bu kartpostalları alır almaz hemen Mukaddes Kitaptaki konularla resimler arasında bağlantı kurardık. Örneğin kartlarda güzel doğa manzaraları, ormanlar veya nehirler içeren resimler olduğunda İşaya’nın 65. bölümünü okuyordum”; bu bölümde Tanrı’nın yeryüzünü cennete dönüştürme vaadi anlatılır.

Viktor’un kızı Yulia da şunları anlatıyor: “Daha sonra annem bizimle dua ederdi ve ağlardık. Bu kartlar yetişmemizde büyük rol oynadı.” Polina bu sayede “kızlarının çocukluktan itibaren Tanrı’yı çok sevdiklerini” söylüyor. Peki şimdi aileleri ne durumda?

Viktor şöyle açıklıyor: “Şimdi her iki kızım da İsa’nın takipçisi ihtiyarlarla evli ve her ikisinin de ruhen güçlü aile bağları var. Ayrıca çocukları da Yehova’ya sadakatle hizmet ediyor.”

İyi bir örnek olmak çoğu zaman yaratıcılığın yanı sıra büyük bir çaba da gerektirir. Çocuklar babalarının gerçekten çabaladığını görünce muhtemelen yürekten etkileneceklerdir. Tamgün hizmette uzun yıllar geçiren bir oğul, babası hakkında takdirle şöyle dedi: “Bazen babam işten döndüğünde o kadar yorgun oluyordu ki uyumamak için kendini zor tutuyordu, ancak ne olursa olsun aile tetkikimizi yapardık. Bu, aile tetkikinin ciddiyetini fark etmemize yardımcı oldu.”

Hem sözlerle hem de davranışlarla iyi bir örnek olmanın iyi bir baba olmak açısından büyük önem taşıdığı açıktır. Şu Mukaddes Kitap özdeyişinin doğruluğunu bizzat yaşamak istiyorsanız söz ve davranış açısından iyi bir örnek olmanız gerek: “Çocuğu gideceği yola göre yetiştir, yaşlı olunca da ondan ayrılmaz.”—Süleyman’ın Meselleri 22:6.

Öyleyse sadece söylediklerinizin değil, özellikle yaptıklarınızın da –örneğinizin de– önemli olduğunu unutmayın. Küçük yaşlarda alınan eğitim konusunda çalışmaları olan Kanadalı bir uzman şöyle yazdı: “Çocuklarımızın [istediğimiz gibi] davranmasını sağlamanın en iyi yolu, istenilen davranış tarzını bizzat bizim sergilememizdir.” Gerçekten de eğer çocuklarınızın ruhi şeylere değer vermesini istiyorsanız bunu sizin de yapmanız gerek.

Onlara Zaman Ayırın!

Çocuklarınız sizin iyi örneğinizi görmeliler. Bu, onlarla birlikte sadece arada sırada değil, bol bol vakit geçirmeniz gerektiği anlamına gelir. Mukaddes Kitabın ‘her fırsattan en iyi şekilde yararlanma’ öğüdünü uygulayın; diğer bir deyişle çocuklarınızla birlikte olabilmek için daha az önem taşıyan şeylerden vazgeçin. (Efesoslular 5:15, 16) Çocuklarınızdan daha önemli ne olabilir? Dev ekran bir televizyon mu, bir futbol maçı mı, güzel bir ev mi, yoksa işiniz mi?

Eğer babalar çocukları küçükken onlara vakit ayırmazlarsa, sonuçlarına da katlanmak zorunda kalırlar. Çocukları ahlaksız faaliyetlerde bulunan ya da ruhi değerlerden yoksun bir yaşam tarzı sürdüren babalar, çoğunlukla derin bir pişmanlık duyarlar. Çocuklarının gerçekten bir babaya ihtiyaç duyduğu zamanlarda onlarla daha fazla beraber olmadıkları için üzüntü duyarlar.

Unutmayın ki, özellikle çocuklarınız küçükken seçimlerin sonuçlarını iyi düşünmeniz gerekir. Mukaddes Kitap çocuklarınızı “RABDEN miras” diye adlandırır; onları bizzat Yehova size emanet etmiştir. (Mezmur 127:3) Dolayısıyla Tanrı’ya karşı onlardan sorumlu olduğunuzu asla unutmayın!

Yardım Var

İyi bir baba çocuklarına yarar sağlayacak yardımı almaya isteklidir. Bir melek Manoah’ın karısına bir çocuk doğuracağını söylediğinde Manoah Tanrı’ya şöyle dua etti: “Niyaz ederim, gönderdiğin Allah adamı bize yine gelsin, ve doğacak çocuk için ne yapacağımızı bize öğretsin.” (Hâkimler 13:8, 9) Günümüzdeki ana babalar gibi Manoah’ın da ne tür bir yardıma ihtiyacı vardı? Şimdi bunu görelim.

Cape Town Üniversitesi’nde (Güney Afrika) öğretmen olan Brent Burgoyne şöyle dedi: “Bir çocuğa verilebilecek en muhteşem hediyelerden biri ona manevi değerleri öğretmektir.” Çocukların bu değerleri öğrenmeye duydukları ihtiyaç Japonya’da yayımlanan bir gazetedeki haberden anlaşılıyor. Bu haberde şu sözler yer aldı: “[Bir] araştırma Japon çocukların yüzde 71’ine yalan söylememeleri gerektiğinin babaları tarafından asla söylenmemiş olduğunu gösteriyor.” (Daily Yomiuri) Sizce de bu üzücü bir durum değil mi?

Peki güvenilir manevi değerlerin kaynağı kim olabilir? Manoah’a yol gösteren kişi: bizzat Tanrıydı! Tanrı yardım sağlamak için, sevgili oğlu İsa’yı –ona yaygın olarak hitap edildiği gibi– Öğretmen olarak gönderdi. İsa’nın öğretilerinden dersler çıkaran Büyük Öğretmenini İyi Dinle kitabı günümüzde birçok dilde mevcuttur, böylece siz de küçük çocuklarınızı eğitirken bu kitabı kullanabilirsiniz.

Büyük Öğretmenini İyi Dinle kitabı Tanrı’nın Sözüne dayanan değerleri açıklar. Dahası kitaptaki yazılı metinleri betimlemek üzere soruların eşlik ettiği 160’tan fazla resim kullanılır. Örneğin “Asla Yalan Söylememeliyiz!” başlıklı 22. bölümde bir resim bulunur. Bu resmin bulunduğu sayfada şu sözler yer alır: “Bir çocuk babasına ‘Hayır, evin içinde top oynamadım’ diyor. Ama aslında oynadıysa? Oynamadığını söylemesi yanlış değil mi?”

Şu bölümlerde de çocuğu harekete geçirecek dersler öğretilir: “Söz Dinlersen Korunursun”, “Ayartmalara Karşı Koymalıyız”, “İyilik Konusunda Bir Ders”, “Asla Hırsızlık Yapma!”, “Her Eğlence Tanrı’nın Hoşuna Gider mi?”, “Tanrı’yı Nasıl Sevindirebiliriz?” ve “Neden Çalışmalıyız?” Bunlar kitaptaki 48 bölümden sadece birkaçıdır.

Kitabın giriş sözleri şöyle sona erer: “Çocukları özellikle, hikmetin mutlak Kaynağı olan gökteki Babamız Yehova Tanrı’ya yöneltmek gerekir. Büyük Öğretmen İsa her zaman bunu yapmıştı. Bu kitabın, yaşamınızı Yehova’yı memnun edecek bir duruma getirmenize yardımcı olması ve böylece, hem sizin hem de ailenizin sonsuz nimetlere erişmesi en içten dileğimizdir.”a

Açıkça görüldüğü gibi, iyi bir baba olmak çocuklarınıza iyi bir örnek olmanızı, onlarla bol bol vakit geçirmenizi ve Tanrı’nın Mukaddes Kitapta belirttiği standartlara göre yaşamalarına yardımcı olmanızı kapsar.

[Dipnot]

[Sayfa 8’deki resim]

Viktor Gutschmidt hapiste olmasına rağmen iyi bir baba olmayı başardı

[Sayfa 8, 9’daki resimler]

Viktor imanından ötürü hapse girdiğinde çocuklarını eğitmek için bu resimleri çizdi

[Sayfa 9’daki resim]

Viktor’un kızları, 1965

[Sayfa 10’daki resim]

Babalar çocuklarını eğitme konusunda etkin bir rol oynamalılar