Kutsal Kitap Kaydını Destekleyen Bir Makbuz
◼ Irak’ın Bağdat kenti yakınlarında, 1870’lerde, 5,5 santimetre eninde bir kil tablet keşfedildi. Avusturya’nın Viyana Üniversitesi’nde profesör olan Michael Jursa 2007’de British Museum’da araştırma yaparken bu tablete rastladı. Profesör Jursa tablette, Kutsal Kitapta Yeremya 39:3’te adı geçen Babilli saray memuru Nebo-Sarsekim’in (Babil dilinde Nabu-şarrussu-ukin) ismine rastladı.a
Nebo-Sarsekim MÖ 607’de Yeruşalim’in yıkımı sırasında Kral Nabukadnezar’ın komutanlarından biriydi ve tablete göre “baş hadım” unvanı taşıyordu. Üstelik bir dönemde sadece tek bir baş hadım olabileceğinden, söz konusu Sarsekim Kutsal Kitapta adı geçen görevliyle aynı kişi olmalıdır.
Tablette Nebo-Sarsekim’in, Babil baştanrısı Marduk’un ya da Merodak’ın (bu isim de Kutsal Kitapta yer alır) tapınağına altın teslimatı yaptığı kayıtlıdır (Yeremya 50:2). Makbuzun üzerindeki tarih Nabukadnezar’ın hükümdarlığının 10. yılının, 11. ayının 18. gününü gösteriyor. Fakat bu altın teslimatının Yeruşalim’in yağmalanmasıyla hiçbir bağlantısı yoktur, çünkü bu olay yıllar sonra olmuştu (2. Krallar 25:8-10, 13-15). Yine de Profesör Jursa şunları söylüyor: “Kutsal Kitapta adı geçen bir kişinin Babil’deki tapınağa sıradan bir ödeme yaptığını gösteren ve bunun tam tarihini veren bir tablet bulmak gerçekten olağanüstü bir şey.” Britanya’da çıkan Telegraph gazetesi modern Kutsal Kitap arkeolojisindeki en önemli keşiflerden biri olduğu söylenen bu tabletin “Eski Ahitte yer alan tarih kitaplarının gerçeklere dayandığı fikrini desteklediğini” yazıyor.
Ancak Kutsal Kitabın doğruluğu arkeolojik kanıtlara bağlı değildir. Kutsal Kitabın kendi içinde, özellikle de peygamberlik sözlerinde çok daha güçlü kanıtlar bulunur (2. Petrus 1:21). Örneğin İşaya peygamber aracılığıyla Yehova Tanrı, Yeruşalim’deki tüm hazinelerin ‘Babil’e götürüleceğini’, olayın gerçekleşmesinden 100 yıldan fazla zaman önce bildirdi (İşaya 39:6, 7). Benzer şekilde Tanrı, Yeremya peygamber aracılığıyla şöyle bildirdi: “Bu şehrin [Yeruşalim] tüm ürününü, . . . . düşmanlarının eline teslim edeceğim. Onları yağma edecek, alıp Babil’e götürecekler” (Yeremya 20:4, 5).
Nebo-Sarsekim sözü edilen bu düşmanlardan biriydi ve böylece Kutsal Kitapta önceden bildirilen bu olayın gerçekleşmesine tanık oldu. Aslında haberi olsun ya da olmasın önceden bildirilen bu olayın gerçekleşmesinde rol oynadı.
[Dipnot]
a Yeni Dünya Çevirisi’nde Yeremya 39:3 İbrani Masoretik metnin noktalama işaretlerine göre çevrilmiştir. Orada şöyle geçiyor: “Samgar-nebo, Sarsekim, Rabsaris.” Fakat İbranice sessiz harfli metin “Samgar, Nebo-Sarsekim Rabsaris [ya da Saray Başmemuru]” olarak da çevrilebilirdi ki bu, çiviyazısı tabletteki yazıyla uyumludur.
[Sayfa 11’deki resim tanıtım notu]
Copyright The Trustees of the British Museum