Dünyanın En Küçük Yarasası
● Taylandlı biyolog Kitti Thonglongya ve ekibi 1973’te Tayland’daki Sai Yok Şelalesi’nin yanındaki mağaralardan 50’den fazla yarasa topladı. Kitti, cinsini tanımlayamadığı bu yarasalardan birkaçını Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nde çalışan Dr. J. E. Hill’e gönderdi. Ancak Kitti, yeni bir tür keşfettiğini öğrenemeden öldü. Hill, bu türe Kitti’nin anısına Craseonycteris thonglongyai ismini verdi. Bu yarasa günümüzde Kitti’nin domuz burunlu yarasası olarak bilinir.
Boyu yaklaşık 3 santimetre, kanat açıklığı da yaklaşık 13 santimetre olan Kitti’nin domuz burunlu yarasası dünyanın bilinen en küçük yarasasıdır ve en küçük memelilerden biridir. Gerçekten de o kadar miniktir ki, yabanarısı yarasası olarak da adlandırılır. Dikkat çeken diğer özellikleri isminden de anlaşılacağı gibi domuza benzeyen burnu, kuyruksuz olması ve büyük kulaklarının önündeki şişik kıkırdaksı çıkıntıdır (tragus).
Küçük Bir Yaşama Alanı
Bu yarasalar sadece Tayland’daki Sai Yok Ulusal Parkı’nda ve Myanmar’ın (Burma) buraya yakın yerlerinde bulunur. Diğer birçok yarasa gibi Kitti’nin domuz burunlu yarasası da böcek avlarken yönünü yankıyla bulur. Boyuna göre uzun kanatları sayesinde, uçarken kolaylıkla havada asılı durabilir ve böylece ağaçların yapraklarından avını kapabilir. Dinleneceği zaman, yüksek tavanlı ve çok odalı kireçtaşı mağaraların sıcak üst kısımlarını tercih eder. Buralar yarasalar için korunaklı yerlerdir, ayrıca küçük sıcakkanlı memeliler için oldukça önemli olan vücut ısısının en az kayıpla korunmasını sağlar. Yaratıcımız hayranlık uyandıran bu küçük canlıları gerçekten de harika içgüdülerle ve yeteneklerle yaratmıştır (Vahiy 4:11).
Kitti’nin domuz burunlu yarasası dünyada çok az sayıda olduğundan ve sadece küçük bir bölgede yaşadığından koşullar düzeltilmezse nesli tükenebilir. Korunması için çaba gösterilse de ormanların yok edilmesi, ağaçların kesilmesi, yol yapımı ve turizm bu yarasanın hassas yaşama alanını tehdit etmeye devam ediyor. Bu minik canlının insanların müdahalesi karşısında hayatta kalıp kalamayacağını zaman gösterecek.
[Sayfa 21’deki resim/çerçeve]
EN BÜYÜK İLE EN KÜÇÜK
Uçabilen tek memeli olan yarasaların 1.000 kadar türü vardır. En büyüğü (1) yaklaşık 1 kilogram ağırlığında olan ve kanat açıklığı 1,5 metreyi geçen uçantilkidir. Kitti’nin domuz burunlu yarasası (2) ise sadece 2 gramdır ve kanat açıklığı yaklaşık 13 santimetredir.
[Sayfa 21’deki resim tanıtım notu]
Fotoğraflar: © Merlin D. Tuttle, Bat Conservation International, www.batcon.org