Papağanbalığı: Kum Üreten Bir Makine
KUM nasıl oluşur? Bunun birçok yolu vardır. Örneğin, papağanbalıklarının mercan parçalarını öğüterek ince kuma dönüştürdüğünü biliyor muydunuz?
Papağanbalıkları dünyanın farklı yerlerinde çeşitli tropik sularda yaşarlar. Yuttukları mercan parçalarının üzerindeki yenebilecek küçük kısımları sindirir ve geri kalanını kum şeklinde dışarı atarlar. Papağanbalığı bunu yapmak için gagaya benzeyen ağzını ve güçlü arka dişlerini kullanır. Bu balığın bazı türleri dişleri yıpranmadan 20 yıla kadar yaşayabilir.
Sürekli ölü mercan yiyen papağanbalığı bazı yerlerde kumun oluşmasına sebep olan herhangi bir doğal süreçten daha fazla kum üretir. Bazı araştırmacılar bir papağanbalığının yılda yaklaşık 100 kilogram kum ürettiğini tahmin ediyor.
Gölgeli papağanbalığı
Papağanbalığı başka önemli bir görevi de yerine getirir. Ölü mercanın üzerindeki algleri ve bitkileri yiyerek mercanı temizler. Papağanbalığına özgü bu beslenme şekli, resifin iyi durumda kalmasını sağlar. Bu balıkların ve otobur diğer canlıların olmadığı yerlerde resifler hızla alg ve yosunla kaplanır. Reef Life adlı kitap şöyle diyor: “Bazılarına göre, otla beslenen canlılar olmasaydı resifler şu anki durumlarında olamazdı.”
Gün içinde bu kadar faal olabilmesi için balığın gece iyi dinlenmesi gerekir. Papağanbalığı bu bakımdan da olağandışı bir özellik gösterir. Avlanmak için dolaşan birçok canlı olduğundan geceleri resif tehlikelidir. Papağanbalığı genellikle uyumak için bir kaya tabakasının altına girer, fakat böyle bir yerde saklanmak onu her zaman aç bir köpekbalığından koruyamaz.
Bazı papağanbalıkları daha fazla güvenlik için geceleri kendini bir tabakayla örter. Koruyucu bir mukus tabakası salgılayarak kendilerini bununla kaplarlar. Bu tabaka bir bakıma şeffaf bir uyku tulumuna benzer. Deniz bilimciler bu kötü kokulu tabakanın onları avlanan balıklardan koruduğuna inanır.
Papağanbalığı resiflerdeki en ilgi çekici ve güzel balıklardan biridir. Erkek ve dişi papağanbalıklarında tüm canlı renklere rastlanabilir, büyüdükçe bu renkler değişir. Papağanbalıkları aşırı avlanmanın olmadığı bölgelerde oldukça uysaldır ve kolayca gözlemlenebilirler.
Bir papağanbalığına yaklaşıp onun mercanı katır kutur yemesini izlemek ve çıkan sesleri dinlemek mercan resifi gözlemcilerinin unutamayacağı bir deneyimdir. Süslü görüntüsüyle ortalarda dolanan papağanbalığı, çevreyi sağlıklı tutar, böylece diğer canlılara ve biz insanlara zevk verir.