Kutsal Kitaptaki Sırası 51​—Koloseliler

Yazarı: Pavlus

Yazıldığı Yer: Roma

Tamamlanma Tarihi: MS y. 60-61

1. Kolose kenti neredeydi?

EFESOS’U arkalarında bırakan iki adam Anadolu topraklarında, Maiandros (Büyük Menderes) Irmağı boyunca doğuya doğru yol alıyordu. Frigya topraklarındaki Lykos (Çürüksu) Çayı’na ulaşınca onu takip ederek güneydoğuya dönüp dağlarla çevrili ovada ilerlediler. Önlerinde çok güzel bir manzara vardı: büyük koyun sürülerinin otladığı verimli, yemyeşil otlaklar. (Bölgenin başlıca gelir kaynaklarından biri yündü.a) Yolcular zengin Laodikya şehrini sağ yanlarında bırakarak ovada yol almaya devam etti; şehir Roma’nın bölgedeki yönetim merkeziydi. Sol tarafta, akarsuyun öbür yakasında da tapınakları ve sıcak su kaynaklarıyla ünlü Hierapolis (Pamukkale) kalmıştı. Ova boyunca, bu iki şehirde ve 16 kilometre kadar uzaktaki küçük Kolose kentinde cemaatler vardı.

2. (a) Pavlus’un Kolose’ye gönderdiği iki kişi kimdi? (b) Kolose cemaati hakkında neler biliyoruz?

² Kolose yolcuların son durağıydı. Onlardan hiç değilse biri bölgeyi iyi biliyordu, çünkü Koloseliydi. Adı Onisimos olan bu köle, oradaki cemaatin bir ferdi olan efendisinin yanına dönüyordu. Onisimos’un yol arkadaşı Tihikos ise özgür biriydi. İsa’nın bu iki takipçisi Pavlus’un temsilcileri olarak, onun “Kolose’de Mesih İsa ile birlik içinde olan sadık ve kutsal kardeşlere” yazdığı mektubu taşıyordu (Kol. 1:2). Bildiğimiz kadarıyla Pavlus Kolose’ye hiç gitmedi. Çoğunlukla Yahudi kökenli olmayan Hıristiyanlardan oluşan cemaat, muhtemelen Epafras tarafından kurulmuştu. O sırada Roma’da Pavlus’un yanında olan Epafras’ın Koloselilere çok emeği geçmişti (1:7; 4:12).

3. Koloseliler mektubundan yazarı, yazıldığı zaman ve yer hakkında neler öğreniriz?

³ Giriş ve kapanış sözlerinden anlaşıldığı gibi mektubun yazarı elçi Pavlus’tur (1:1; 4:18). Ayrıca elçi mektubun sonunda kendinden bir mahkûm olarak söz eder. Bu durumda mektup MS 59-61’de, Roma’daki ilk tutukluluğu sırasında yazdığı teşvik mektuplarından biri olmalıdır. Pavlus Koloselilere yazdığı mektubu Filimon’a yazdığı mektupla birlikte göndermiştir (Kol. 4:7-9; Filim. 10, 23). Anlaşılan Koloseliler mektubu Efesoslular mektubuyla aynı zamanda yazılmıştır, çünkü bu iki mektupta pek çok fikir ve söz aynıdır.

4. Koloseliler mektubunun doğruluğunu gösteren hangi kanıtlar var?

⁴ Koloseliler mektubunun Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olduğundan şüphe etmek için hiçbir neden yoktur. Bu mektubun MS 200 yıllarına ait olan 2 numaralı Chester Beatty Papirüsü’nde (P⁴⁶) Pavlus’un başka mektuplarıyla birlikte bulunması, kaydın ilk Hıristiyanlar tarafından Pavlus’un mektuplarından biri olarak kabul edildiğini gösterir. Ayrıca en eski otoriteler Pavlus’un diğer mektupları gibi bu mektubun da doğruluğuna tanıklık eder.

5. (a) Pavlus neden Koloselilere mektup yazdı? (b) Mektubunda neyi vurguladı?

⁵ Acaba Pavlus Koloselilere neden mektup yazdı? Bunun bir nedeni Onisimos’un Kolose’ye dönüyor olmasıydı. Ayrıca kısa süre önce elçinin yanına gelen Epafras Kolose cemaatinin durumu hakkında bir rapor vermişti (Kol. 1:7, 8; 4:12). Cemaati tehdit eden bir tehlike vardı. O zamanın dinleri bölünüp parçalanıyor ve o dinlerin unsurlarından yeni dinler ortaya çıkıyordu. Putperest felsefeler ve bunlarla bağlantılı olan çilecilik, ruhçuluk ve batıl inançlar yaygındı. Bunların yanı sıra, belli yiyecekleri yememek, çeşitli günleri kutlamak gibi Yahudi âdetleri de cemaatten bazılarını etkilemiş olabilirdi. Sorun her ne ise, anlaşılan Epafras’ın uzun bir yolculuk yapıp Roma’ya, Pavlus’un yanına gelmesine sebep olacak kadar ciddiydi. Bununla birlikte Epafras’ın Koloselilerin sevgisi ve kararlılığıyla ilgili teşvik edici raporu, tüm cemaatin tehlikede olmadığını gösteriyordu. Pavlus duydukları üzerine, Koloselilere bir mektup yazarak tam bilgiyi ve pak tapınmayı şiddetle savunma ihtiyacı hissetti. Mektubunda putperest felsefeler, meleklere tapınma ve Yahudi gelenekleri karşısında Mesih’in üstünlüğünü ve bunun Tanrı’dan kaynaklandığını vurguladı.

KOLOSELİLER KİTABININ İÇERİĞİ

6. (a) Pavlus Koloseliler için nasıl dua etti? (b) Pavlus İsa’nın cemaatle ilgili konumu ve hizmeti hakkında neler söyledi?

⁶ Cemaatin başı olan Mesih’e iman (1:1–2:12). Pavlus mektubun başında Timoteos ile kendisinin iyi dileklerini aktardıktan sonra, Koloselilerin Mesih’e imanı ve sevgisinden dolayı Tanrı’ya şükreder. Onlar Epafras’ın aralarında iyi haberi duyurması sonucunda Tanrı’nın lütfunu öğrenmiştir. Pavlus onlarla ilgili haberleri duyduğundan beri, ‘eksiksiz bir hikmete ve ruhun verdiği anlayışa sahip olarak, Tanrı’nın isteği hakkında tam bilgiyle dolmaları; Yehova’nın hizmetçilerine yaraşır bir yaşam sürdürmeleri’ ve ‘sonuna kadar dayanıp sevinçle tahammül edebilmeleri’ için durmadan dua etmiştir (1:9-11). Baba onları kurtarıp “sevgili Oğlunun krallığına” yerleştirmiştir (1:13). O oğul görünmez Tanrı’nın yansımasıdır, her şey onun aracılığıyla ve onun için yaratılmıştır. O cemaatin başıdır ve ölümden ilk diriltilendir. Tanrı her şeyi İsa’nın kanı aracılığıyla Kendisiyle yeniden barıştırmayı uygun görmüştür. Bir zamanlar O’na yabancı olan Koloseliler de bu düzenlemeden yararlanmaktadır; ancak ‘imanlarını korumaları gerekir’ (1:23).

7. Pavlus neyi duyuruyordu, neden?

⁷ Pavlus Mesih yolunda, hizmetçisi olduğu cemaat uğruna sıkıntı çektiği için sevinç duyar. Görevi, onların yararına Tanrı’nın sözünü tam anlamıyla duyurmaktır ve bu söz ‘Tanrı’nın ancak şimdi kutsal kullarının anlamasını uygun bulduğu görkemli zenginlikle, kutsal sırla’ ilgilidir. Pavlus şöyle der: ‘Bizim ilan ettiğimiz kişi Mesih’tir; her insanı tam bir hikmetle yönlendirip uyarıyoruz ki, onu Tanrı’ya Mesih’in eksiksiz bir takipçisi olarak sunalım’ (1:26-28).

8. Pavlus neden kardeşleri uğruna uğraş vermekteydi?

⁸ Pavlus Koloseliler, Laodikyalılar ve başkaları uğruna büyük bir uğraş vermektedir. Bunu yaparken amacı onların teselli bulması ve sevgiyle kaynaşması, böylece ‘Tanrı’nın kutsal sırrı hakkındaki tam bilgiye erişmeleridir. O sır Mesih’tir. Hikmetin ve bilginin tüm hazineleri onda gizlidir’ (2:2, 3). Pavlus kimsenin onları inandırıcı konuşmalarıyla aldatmasını istemez. Tersine, Mesih’in yolunda yürümeye devam etmelidirler, ‘onda köklenmiş olarak, onu temel alarak gelişmeye devam etmeli ve iman yolunda istikrarlı olmalıdırlar’ (2:7). Sonra Pavlus şu uyarıda bulunur: “Dikkat edin; insan geleneklerine dayanan felsefeyle, yanıltıcı boş sözlerle sizi tuzağa düşürmek isteyenler olabilir” (2:8).

9. (a) Pavlus ne tür bir tapınmaya karşı uyarıda bulundu? (b) Koloseliler neden Kanuna bağlanmamalıydı?

⁹ Günahkâr bedenin işleri açısından ölü, Mesih için diri (2:13–3:17). Koloseliler bedensel açıdan sünnetsiz, suçlarıyla ölmüş durumdalarken, Tanrı Yahudilerin aleyhinde olan yazılı Kanunu silerek onları Mesih’le birlikte olmak üzere yeniden yaşama döndürmüştür. O halde kimse onları gerçeğin, yani Mesih’in gölgesi olan Kanun ve gerekleri konusunda yargılayamaz (2:16). Ayrıca eğer bu dünyanın dayandığı temeller açısından onlar da Mesih’le birlikte öldüyse, neden “Şunu alma!, Bunu tatma!, Ona dokunma!” türünden kurallara bağlanmaktadırlar? Bu kurallar insan öğretilerine ve emirlerine dayanır (2:21). Kişinin kendince uyguladığı, sahte alçakgönüllülük ve bedene eziyet içeren göstermelik bir tapınmanın “nefis mücadelesinde” hiçbir değeri yoktur (2:23).

10. Bir kişi nasıl yukarıda olan şeylere erişme çabasını sürdürebilir ve yeni kişiliği giyebilir?

¹⁰ Bunun yerine Pavlus şu tembihte bulunur: “Yukarıda olan şeylere erişme çabanızı sürdürün; Mesih orada Tanrı’nın sağında oturmaktadır. Zihninizi yerdeki şeyler üzerinde değil, yukarıdaki şeyler üzerinde toplayın” (3:1, 2). Bu, eski kişiliği çıkarıp atarak ve yeni kişiliği giyerek yapılabilir; tam bilgi yoluyla yenilenen bu kişiliği benimseyenler Yahudi ya da Yunanlı ayrımı yapmaz, çünkü “Mesih her şeydir ve hepsindedir.” Yeni kişiliği giymek, ‘Tanrı’nın seçtiği kişiler olarak’ içten şefkat, iyilik, alçakgönüllülük, yumuşak başlılık ve tahammül niteliklerini giymek demektir. Elçi şöyle der: “Yehova sizi gönülden bağışladığı gibi, siz de bağışlayın. Ancak tüm bunların üstüne sevgiyi giyin; çünkü sevgi, birliğin kusursuz bağıdır” (3:11-14). Söylenen ya da yapılan her şey “Efendimiz İsa’nın adıyla, onun aracılığıyla Babamız Tanrı’ya şükrederek” yapılmalıdır (3:17).

11. (a) Pavlus aile ilişkileri ve başka konularda hangi öğütleri verdi? (b) Mektubun sonunda hangi selamlar yer alır?

¹¹ Başkalarıyla ilişkiler (3:18–4:18). Ailede kadınlar kocalarına boyun eğmeli, kocalar karılarını sevmeli, çocuklar anne babalarının sözünü dinlemeli, babalar da çocuklarını çileden çıkarmamalıdır. Köleler Yehova korkusuyla efendilerine itaat etmeli, efendiler de kölelerine doğru ve adil davranmalıdır. Herkes dua konusunda sebat etmeli ve cemaatin dışında olanlara karşı davranışlarında hikmet yolunda yürümelidir. Tihikos ve Onisimos onlara Pavlus ile Tanrı’nın Krallığı uğrunda birlikte çalıştığı arkadaşları hakkında her şeyi anlatacaktır. Bu kardeşler Koloselilere selam yollar, Pavlus Laodikya’daki kardeşlere de selam yollar ve gönderdiği mektupları değiş tokuş etmelerini ister. Pavlus son olarak kendi eliyle selamını yazar ve şöyle der: “Zincire vurulmuş bir mahkûm olduğumu unutmayın. Tanrı’nın lütfu sizinle olsun” (4:18).

KİTABIN YARARLARI

12. (a) Pavlus’un Koloselilere yazdığı mektup hangi konuda canlandırıcı hakikatler içeriyordu? (b) Cemaat bu mektuptan nasıl yararlanmış olmalı?

¹² Roma’dan iki kardeşin geldiği haberi Kolose’deki kardeşler arasında kim bilir nasıl hızla yayıldı. Pavlus’un mektubunu dinlemek için büyük heyecanla –herhalde Filimon’un evinde– toplanmış olmalılar (Filim. 2). Mektup Mesih’in konumu ve tam bilginin gereği hakkında canlandırıcı hakikatler içeriyordu (Kol. 1:9-11, 17, 18). İnsan felsefelerinin ve Yahudi geleneklerinin aslında ne olduğunu çok net biçimde ortaya seriyor, Mesih’in barışını ve sözünü yüceltiyordu (2:8; 3:15, 16). Koloselilere yazılan mektupta, cemaatteki gözetmenlerin, kocaların, kadınların, babaların, çocukların, efendilerin ve kölelerin, yani herkesin zihni ve yüreği için son derece besleyici bir ruhi gıda vardı (3:18-25; 4:1). Bunlar, yeniden efendi-köle ilişkisi içine girecek Filimon ve Onisimos için kesinlikle çok değerli öğütlerdi. Ayrıca gözetmenlere cemaati doğru öğretilere yönlendirmeleri için harika bir rehberlik sağlanıyordu. Pavlus’un sözleri, her şeyi Yehova’ya yapar gibi candan yapmanın aslında bir ayrıcalık olduğu konusunda Koloselileri daha da bilinçlendirmiş olmalı. Koloselilere, bu dünyanın insanı köle eden düşünce ve uygulamalarından kurtulmaları için verilen yapıcı öğütler, bugünkü cemaatler için de aynı ölçüde günceldir.

13. Pavlus hoş ve çekici sözler, dua ve kardeşler arasındaki ilişki hakkında hangi tembihlerde bulunur?

¹³ Koloseliler 4:6’da İsa’nın takipçisi vaizler için şu mükemmel öğüt yer alır: “Sözleriniz her zaman tuzla lezzet verilmiş gibi, hoş ve çekici olsun; böylece herkese nasıl cevap vermeniz gerektiğini bilerek konuşun.” Hakikati anlatan hoş ve çekici sözler, dürüst kişilere lezzetli gelecek ve kalıcı şekilde yarar görmelerini sağlayacaktır. Ayrıca Pavlus “Dua konusunda uyanık kalarak sebat edin ve şükürler sunun” der (4:2). İsa’nın takipçileri dikkatli ve takdirkâr bir tutumla dua ettiği sürece Yehova onlara bol bol nimetler verecektir. Bundan başka mektup, kardeşlerimizle birlikteyken büyük bir sevinç ve ferahlık hissedeceğimizi gösterir: “Birbirinize . . . . öğretmeye ve tembihlerde bulunmaya devam edin, Yehova’ya yüreğinizden ilahiler söyleyin” (3:16). Koloseliler mektubunu inceledikçe, her biri mücevher değerinde başka birçok pratik ve sağlam öğüt bulacaksınız.

14. (a) Koloseliler’de hangi gerçeğe dikkat çekilir? (b) Krallık ümidi nasıl vurgulanır?

¹⁴ Koloseliler mektubu Kanundaki emirler hakkında şöyle der: “Bunlar gelecek şeylerin gölgesidir, gerçek ise Mesih’tedir” (2:17). Mektup Mesih’le ilgili gerçeğe dikkat çeker. Sık sık Mesih’le birlik içinde olanlar için göklerde ayrılmış şeylerle ilgili görkemli ümitten söz edilir (1:5, 27; 3:4). Bu kişiler, Baba onları şimdiden karanlığın hâkimiyetinden kurtarıp “sevgili Oğlunun krallığına” yerleştirdiği için ne kadar şükretse azdır! Onlar bu şekilde Mesih’in hâkimiyeti altına girerler; o ‘görünmez Tanrı’nın yansıması, tüm yaratılanların ilkidir; göklerde ve yeryüzünde var olan, görünür ve görünmez her şey; tahtlar, hâkimiyetler, yönetimler ve makamlar; hepsi onun aracılığıyla yaratılmıştır’ (1:12-16). Mesih, Tanrı’nın Krallığında doğrulukla hüküm sürmek için gereken her özelliğe sahiptir. Dolayısıyla Pavlus meshedilmiş Hıristiyanlara şu tembihte bulunur: “Siz, Mesih’le birlikte diriltildinizse, yukarıda olan şeylere erişme çabanızı sürdürün; Mesih orada Tanrı’nın sağında oturmaktadır” (3:1).

[Dipnot]