Tanrı’nın Kavmi Memleketine Dönüyor

GÖZE çarpan iki sıradağ –Elburz (Hazar Denizi’nin güneyinde) ve Zagros (Basra Körfezi’nin güneydoğusuna doğru)– bugünkü İran platosunu çevreler. Bu sıradağların ağaçlarla kaplı yamaçları arasında uzun ve verimli vadiler yer alır. Vadiler ılımanken, yüksek kesimlerdeki kuru ve rüzgârlı ovalar kışın çok soğuktur. Platonun dağınık nüfuslu çölü buraya yakındır. Med-Pers İmparatorluğu bu bölgede, yani Mezopotamya’nın doğusunda ortaya çıkmıştır.

Medler, sonradan Ermenistan ve Kilikya’ya yayılmış olsalar da, önce platonun kuzey kesimine yerleştiler. Persler ise platonun güneybatı kesimine, Dicle Vadisi’nin doğusuna yerleşmişlerdi. Bu iki krallık MÖ altıncı yüzyılın ortalarında, Koreş’in (Kyros) yönetimi sırasında birleşerek Med-Pers Dünya Gücünü oluşturdular.

Koreş MÖ 539’da Babil’i ele geçirdi. İmparatorluğu doğuda Hindistan’a kadar genişledi. Batıda Mısır’ı ve bugünkü Türkiye’yi topraklarına dahil etti. Daniel Med-Pers İmparatorluğunu yerinde olarak ‘çok et yiyen’ doymak bilmez bir “ayı”yla betimledi. (Da 7:5) Fakat Koreş insancıl, hoşgörülü bir yönetim kurdu. İmparatorluğu eyaletlere böldü. Her eyalet genellikle Persli bir satrap tarafından idare ediliyordu, fakat onun altındaki bir yerel yöneticinin de bazı yetkileri vardı. İmparatorlukta yaşayan halklar, kendi geleneklerini ve dinlerini sürdürmeye teşvik edildi.

Koreş bu politikaya uygun davranarak, Ezra ile Nehemya’nın anlattığı gibi Yahudilerin hakiki tapınmayı canlandırmak ve Yeruşalim’i yeniden inşa etmek için geri dönmelerine izin verdi. Sizce bu kalabalık grup, İbrahim’in Fırat Irmağı boyunca izlediği Karkamış yolunu mu, yoksa Tadmor’un ve Şam’ın içinden geçen daha kısa yolu mu kullandı? Mukaddes Kitap bu konuda bir şey söylemiyor. (Sayfa 6-7’ye bakın.) Zaman içinde Yahudiler, Nil Deltası ve daha güneydeki yerler gibi, imparatorluğun diğer kısımlarına da yerleştiler. Yahudilerin büyük bir kısmı Babil’de yaşamaya devam etti; yüzyıllar sonra Petrus orayı herhalde bu nedenle ziyaret etmişti. (I. Pe 5:13) Görüldüğü gibi Yunan ve Roma imparatorlukları dönemlerinde Yahudilerin değişik yerlerde bulunuşunda, aslında Med-Pers İmparatorluğu rol oynamıştı.

Med-Pers İmparatorluğu Babil’i fethettikten sonra, yazların çok sıcak ve kurak geçtiği bu şehri yönetim merkezi olarak kullandı. Eski Elam’ın başkenti Şuşan (Susa) da kraliyet şehirlerinden biriydi. Bu şehirde, Pers Kralı Ahaşveroş (I. Kserkses) Ester’i kraliçe yapmış ve büyük imparatorluğun her tarafına dağılmış İsrailoğullarını yok etme amaçlı bir komployu engellemişti. Med-Pers İmparatorluğu’nun diğer iki başkenti Ekbatana (rakımı 1.900 metreden fazlaydı ve yazlar orada çok güzel geçerdi) ve Pasargad’dı (aynı rakımda, 650 kilometre kadar güneydoğuda).

Bu dünya gücünün sonu nasıl geldi? Med-Pers, gücünün doruğundayken, imparatorluğun kuzeybatı sınırındaki Yunanlıların kışkırttığı ayaklanmalara karşılık verdi. O sırada Yunanistan, birbirleriyle savaşan kent devletlerinden oluşuyordu; ama bu kent devletleri, Marathon ve Salamis’teki dönüm noktası niteliğindeki savaşlarda Pers güçlerini bozguna uğratmak için işbirliği yaptı. Böylece, birleşmiş bir Yunanistan’ın Med-Pers üzerindeki üstünlüğüne zemin hazırlanmış oldu.

[Sayfa 25’teki çerçeve]

Zerubbabel liderliğinde yaklaşık 50.000 İsrailli erkek, Yeruşalim’e dönmek için (izledikleri yola göre) 800 ila 1.600 kilometrelik bir mesafe kat ettiler. Orada çok zor ekonomik şartlarla karşılaştılar. Memleketleri 70 yıl boyunca ıssız kalmıştı. Geri dönenler sunağı yeniden yapıp, Yehova’ya kurbanlar sunarak hakiki tapınmayı yeniden canlandırdı. Böylece MÖ 537 yılının sonbaharında Çardaklar Bayramı’nı kutladılar. (Yr 25:11; 29:10) Sonra da Yehova’nın evinin temelini attılar.

[Sayfa 25’teki çerçeve]

KUTSAL YAZILARIN BU DÖNEMDE YAZILAN KISIMLARI

Daniel

Haggay

Zekarya

Ester

Mezmurlar (kısmen)

I. ve II. Tarihler

Ezra

Nehemya

Malaki

[Sayfa 24’teki harita]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Med-Pers İmparatorluğu

A2 MAKEDONYA

A2 TRAKYA

A4 Kirene

A4 LİBYA

B2 Byzantion (İstanbul)

B2 LİDYA

B3 Sardes

B4 Memfis (Nof)

B4 MISIR

B5 No-amon (Teb)

B5 Syene (Sevene)

C3 KİLİKYA

C3 Tarsus

C3 İssos

C3 Karkamış

C3 Tadmor

C3 SURİYE

C3 Sayda

C3 Şam

C3 Sur

C4 Yeruşalim

D2 Fasis

D2 ERMENİSTAN

D3 ASUR

D3 Ninive

D4 Babil

E3 MEDİA

E3 Ekbatana (Akmeta)

E3 HYRKANİA

E4 Şuşan (Susa)

E4 ELAM

E4 Pasargad

E4 Persepolis

E4 PERSİS

F3 PART ÜLKESİ

F4 DRANGİANA

G2 Marakanda (Semerkand)

G3 SOGDİANA

G3 BAKTRİANE

G3 AREİA

G4 ARAKHOSİA

G4 GEDROSİA

H5 HİNDİSTAN

[Diğer Yerler]

A2 YUNANİSTAN

A3 Marathon

A3 Atina

A3 Salamis

C1 İSKİT ÜLKESİ

C4 Elat (Elot)

C4 Tema

D4 ARABİSTAN

[Dağlar]

E3 ELBURZ DAĞL.

E4 ZAGROS DAĞL.

[Denizler]

B3 Akdeniz (Büyük Deniz)

C2 Karadeniz

C5 Kızıldeniz

E2 Hazar Denizi

E4 Basra Körfezi

[Irmaklar]

B4 Nil

C3 Fırat

D3 Dicle

H4 İndus

[Sayfa 24’teki resim]

Koreş’in askerleri Babil’e ulaşmak için Zagros Dağları’nı aşmalıydı

[Sayfa 25’teki resim]

Üst: Persepolis’teki Kserkses Kapısı

[Sayfa 25’teki resim]

Küçük resim: Koreş’in mezarı (Pasargad)