Bugünün Gençliği İçin Sağlam Bir Rehber
“Dinle oğlum, ve sözlerimi al;. . . .Hikmet yolunda sana öğretim vereceğim (YD).”—Süleymanın Meselleri 4:10, 11.
1, 2. (a) Gençlere hangi sorular sorulmaktadır? (b) Bu sorulara güvenilir cevaplar nerede bulunur?
GENÇ bir kişi olarak, geleceğinle ilgileniyor musun? Arasıra dünya sana ürkütücü mü görünüyor? Hayatın sorunlarını ele almak üzere güvenilir bir rehberi ve sağlam hikmeti nasıl bulacağını bilmek ister misin?
2 Bu yardımı, “genç adama bilgi ve düşünme yeteneği (YD) vermek” üzere yazılmış olan eski bir kitapta bulabilirsin. Bu kitap hangi kitaptır? Bu, Mukadde Yazılarda bulunan SÜLEYMANIN MESELLERİ kitabıdır. Eğer bir genç isen, mutlu ve başarılı olmana yardım edebilecek olan bu kitabı okumalısın. Eğer ergin bir kişi ve özellikle bir anne veya baba isen, bu kitap, çocuklarına veya genç dostlarına en iyi şekilde nasıl yardım edebileceğini anlamakta sana yardımcı olabilecektir. Süleymanın Mesellerinin ilk dokuz babı, sanki sevgi dolu bir babanın oğluna verdiği öğütlerdir. Şöyle der: “Dinle oğlum, ve sözlerimi al, . . . .Hikmet yolunda sana öğretim vereceğim. (YD)”—Sül. Mes. 1:1-4; 4:10, 11.
3. Süleymanın Meselleri kitabı gençlere değerli olan hangi bilgiyi sağladı?
3 Tabii ki, herkes böyle bir yardımı arzu etmez. Bazı kimseler, işlerini kendilerine göre yapmayı tercih ederler. Tanrı’dan gelse bile, öğüt istemezler. Fakat Süleymanın Meselleri şöyle der: “Hikmetli adam dinleyecek ve bilgide artacak.” (Sül. Mes. 1:5, YD) Bu kitap, mutlu bir hayata nasıl varılabileceğini gösterir. Ahlaksal kanunları da ele alır. Dürüst yaşamanın mutlu sonuçlarını gösterir. Hikmetin ve bilginin sana zevk vereceğini ve fesatçılardan uzak kalmanın hayatını kurtarabileceğini gösterir. Süleymanın Meselleri kitabı, hem siz gençlere, hem de ana-babalarınıza mükemmel bir rehberlik sağlar
Hikmet ve Bilgi
4, 5. (a) Hikmet nasıl elde edilebilir? (b) Neden birçok kişi dinlemeyecek? (c) Sence hikmetli hareket şekli hangisidir? Neden?
4 Her şeyi yaratmış olan Tanrı, aynı zamanda hikmetin de kaynağıdır. Hikmetli yolunu başkalarının da bilmesini ister. Herkesin duyabilmesi için onun “dışarda” da ilan edilmesini sağlar. Fakat pek çok kişi onu dinlemek istemiyor. Birçokları bu kaynağı sevmiyor. Süleymanın Meselleri şöyle der: “ Yehova (YD) korkusu hikmetin başlangıcıdır.” ve “ Yehova (YD) korkusu bilginin başlangıcıdır. Akılsızlar (YD) ise, hikmet ve disiplini (YD) hor görürler.”—Sül. Mes. 1:20; 9:10; 1:7.
5 Birçok kişi Tanrı’ya itaat etmek istemez. Onlar, tüm şeyleri oldukları gibi beğenirler, oysa “Yehova (YD) korkusu şerden nefret etmektir.” (Sül. Mes. 8:13) Yehova’dan korkmak, O’nu memnun etmeyen şeyleri yapmaktan onları alıkoyacaktır. Hikmetli hareket, O’nun yollarını ve prensiplerini öğrenmek ve her şeyden önce O’na itaat etmektir. Bu şekilde hareket ettiğin takdirde, kendine utanç, zarar ve üzüntü verebilecek, hatta hayatına mal olabilecek şeylerden korunmuş olacaksın.
6. Hikmet kazanmak için neler yapmalısın?
6 Her ne kadar hikmet herkes tarafından elde edilebilirse de, onu elde etmek için gayret etmek gerekiyor. Onu istemelisin, onun için çalışmalısın ve onu çok değerli olarak saymalısın. Bunun için vakit ve gayret lazımdır. Kendine şunu sorman iyi olur: ‘Hayatım için gerçekten ne yapıyorum? Hedeflerim nelerdir? Vaktimin büyük bir kısmını değersiz şeylere mi harcıyorum, yoksa genç yaşta, vaktimi, bilgiyi ve hikmeti araştırmak için mi kullanıyorum?’ Hikmet, mücevherlerden de değerlidir ve “hoşa giden bütün şeyler ona denk olmaz.” (Sül. Mes. 8:1, 5, 6, 11) Sen gümüş veya gizli bir hazine arar gibi onu araştırıyor musun? Süleymanın Meselleri şöyle der: “Eğer gümüş arar gibi onun ararsan, ve eğer defineler araştırır gibi onu araştırırsan; Yehova (YD) korkusunu o zaman anlayacaksın, ve Allah bilgisini bulacaksın. Çünkü Yehova (YD) hikmet verir; ağzından bilgi ve anlayış çıkar.” Tanrı’nın Sözü hakkında bilgi almak için gayretini böyle kullanıyor musun?—Sül Mes. 2:4-6.
7. (a) Tetkik etmenin ve öğrenmenin senin için daha kolay olabilmesi için ne yapabilirsin? (b) Neden gayret etmeğe değer?
7 Belki şöyle düşünüyorsun: ‘Fakat ben tetkik etmekten hoşlanmam, benim için o kadar sıkıcı bir şeydir ki!’ Oysa ne kadar çok okursan, okumak o oranda kolaylaşır. Ne kadar çok öğrenirsen, öğrenmek de o oranda kolaylaşır. Bilgine yenilerini katarsan, onları daha iyi anlamış olursun. Gayret ettiğin müddetçe Tanrı seni mübarekler. Bilgin ve anlayışın arttıkça, öğrenmekten çok sevinç duyacaksın. Tanrı’nın Sözünden öğrendiğin şeyler yaşadığın dünyada seni koruyacaktır. Bunlar sadece kulağa hoş gelen sözler veya temenniler değildir. Bu, gerçek hakikattir, tıpkı Süleymanın Mesellerinin söylediği gibi: “Senin yüreğine hikmet girecek, ve canına bilgi hoş gelecek; düşünme yeteneği (YD) sana bekçilik edecek; anlayış seni koruyacak; ta ki, seni şerir adamın yolundan, iğri sözlü adamdan korusun; onlar karanlığın yollarında yürümek için, doğruluk yollarını bırakırlar.”—Sül. Mes. 2:10-13.
Suçlar Yarar Sağlamaz
8, 9. Süleymanın Meselleri bugün şehirlerde çok görülen hangi sorunları ele alıyor? Bu alanda hangi önemli öğüdü veriyor?
8 Bu kitap (Süleymanın Meselleri) sadece Mukaddes Kitabın yazıldığı zamanda yaşayanlarla değil, günümüzde yaşayan gençlerle ilgili sorun ve iğvalardan da söz eder. Bugün şehirlerde suçluluk, zorbalık, gençlik çeteleri ve gençleri sömürenler vardır. Bu eski kitap bu sorunlardan korunmağa yardım etmek üzere nasıl uyarır?
9 Kötü insanlara karışmakla ilgili uyarıp şöyle diyor: “Oğlum, günahkârlar seni ayartırlarsa, razı olma. Eğer derlerse: Bizimle beraber gel. . . .Her çeşit değerli mal buluruz; evlerimizi çapul malı ile doldururuz; aramızda senin de payın olsun; hepimizin kesesi bir olsun– Oğlum, yolda onlarla beraber gitme; ayağını onların yolundan alıkoy; çünkü onların ayakları kötülüğe koşar; ve kan dökmeğe seğirtir.”—Sül Mes. 1:10-16.
10. Süleymanın Meselleri kötülerin yolu hakkında ne diyor? Bu neden önemlidir?
10 Suç işleyen insanlarla kaşılaştığın zaman, onlardan kaçmalısın. Süleyman şunları yazdı: “Şerir (kötü) adamlara imrenme; ve onlarla beraber olmağa arzu çekme; çünkü onların yürekleri zorbalık tasarlar, ve dudakları kötülük söyler.” (Sül. Mes. 24:1, 2) Şunu unutma: İşlenen suçlar yarar sağlamaz. İnsanlar seni yakalamasalar bile, Tanrı görür. Kanunsuz yollarla edindiğin biraz kazanç için ebedi hayatını kaybetmen, ne kadar akılsızlık olur! Süleymanın Meselleri gençlere ve yaşlılara şu öğüdü veriyor: “Kötülerin yoluna girme, ve şerir adamların yolunda yürüme. Sen ondan sakın, yanından geçme onun yanından sap da geç. . . .Ayağını şerden (kötülükten) çek.)”—Sül. Mes. 4:14, 15, 27.
Yehova’yı İlk Plana Koy
11. Bütünlülükle yürümekle ve Yehova’nın istediği gibi yaşamakla, hangi bereketlere erişeceksin?
11 Kötülüğün yolu Tanrı’nın hikmet yoluyla tam çelişki içindedir. Süleymanın Meselleri, Yehova’nın, bütünlülükle yürüyenlere “kalkan” olduğunu ve “Kendisine vefakâr olanların (YD) yolunu koruyacağını” söyler. (Sül. Mes. 2:7, 8) Doğru olanı yapanların önüne ebedi hayatın ümidini koyar: “Çünkü memlekette doğru adamlar oturacaklar, ve kâmiller (kusursuz olanlar, YD) orada kalacaklardır.” (Sül. Mes. 2:21) Yehova’yı ilk plana koyarsan, sen de zengin bir şekilde bereketleneceksin. “Malınla, ve bütün mahsulünün turfandası ile, Yehova’yı şereflendir (YD); böylece ambarların bol bol dolar, ve teknelerin yeni şarapla taşar.”—Sül. Mes. 3:9, 10.
12. Yehova’yı ön plana koyan gençlerin hangi örneklerine sahibiz? Onlar ne şekilde mükâfatlandırılıyorlar?
12 Bugün birçok genç gerçekten bu şekilde hareket ediyor. Onlar hayatlarında Yehova’yı ön plana koyuyorlar. Onlar gençliklerini, öncüler olarak veya başkalarının Tanrı hakkında bilgi edinmelerine yardım eden Mukaddes Kitap ve onu izah eden diğer yayınların hazırlandığı yerlerde çalışmak üzere, kendilerini dolgun vakit hizmetine adamak istiyorlar. Yehova’nın onları bereketleyip bereketlemediğini bizzat kendilerine sor. Onları fazlasıyla bereketlediğini ve çok maddi zenginliği hayatlarının hedefi yapan yaşıtlarından ruhi bakımdan çok daha zengin olduklarını yüreklerinin ta derininde dile getireceklerdir.—Sül. Mes. 10:9; 15:16.
Ahlaksal İğvalar
13, 14. (a) Şeytan başka hangi arzuyu kullanıyor? (b) Bu sorunu yaşadığın bölgede açıkça görüyor musun?
13 Reklamcılar mallarını satmak için seks tuzağını kullanıyorlar. Şeytan da, Tanrı’nın hizmetçilerini ayartmak için meşru olmayan seks tuzağını kullanıyor. Örneğin, çölde uzun yıllar boyunca dolaşan ve sonunda Vaat Edilen Diyar’a yaklaşan binlerce İsrailli fuhuş işledi ve böylece hayatını kaybetti.—Say. 25:1-9.
14 Bu tehlike hakkında gençlerin uyarılmasını istemeyen kimseler, dünyanın günlerimizdeki durumuna göz yumuyorlar. Müstehcen dergiler, ahlaksız filmler, seks mağazaları, açık saçık yazılar ve fahişelik sokaklarda açıkça sergilenmektedir. Süleymanın Mesellerinin ilk bapları bu gibi ahlaksızlık iğvalarına karşı kuvvetle uyarır.
15. Süleymanın Meselleri ahlâksızlık hakkında nasıl uyarır?
15 Birkaç bap, tecrübesiz gençleri ayartan ahlaksız bir kadından söz eder. Şöyle okuyoruz: “Çünkü yabancı kadının dudakları bal damlatır, ve ağzı yağdan yumuşaktır; fakat sonu pelin otu gibi acıdır, iki ağızlı kılıç gibi keskindir. Ayakları ölüme iner; . . . . Kendi yolunu o kadından uzaklaştır, ve evinin kapısına yaklaşma; yoksa şerefini başkalara, ve yıllarını gaddar olana (YD) verirsin.”—Sül Mes. 5:3-14; 2:16-19; 6:27-29, 32.
16. Sunulan ahlâksız fikirlerden hemen kaçmayan kişinin başına neler gelebilir?
16 Bu baplar aynı zamanda hileli ve ahlaksız fikirlere kulak verip kendini kaybeden ‘yüreği eksik olan tecrübesiz (YD)’ bir gençten de söz eder. “Dudaklarının yaltaklanması ile onu çekti. Boğazlanmağa giden öküz gibi, sefahat cezasına giden bukağıya vurulmuş adam gibi; kendi canı için olduğunu bilmiyerek. . . . hemen o kadının ardından gider.” O genç, Yehova’nın lütfundan uzaklaşan ve ölüme giden tek kişi değildir, “çünkü onun yere serdiği yaralılar çoktur.”—Sül Mes. 7:6-27.
17. Yehova’nın görüşüne göre fuhuş ne derece ciddi bir suçtur?
17 Bu uyarılar her ne kadar genç erkeklere sesleniyorsa da, genç kadınlar için de aynı derece geçerlidir. İnsanlar fuhşun doğurduğu sonuç hakkında ne düşünürlerse düşünsünler, Yehova’nın görüşü açıktır. Bu, ölüm yoludur. Tanrı’nın ihya edeceği yeryüzündeki cennette yaşamaktan seni mahrum edebilir. “Yahut bilmez misiniz ki haksızlar Tanrı’nın krallığını (YD) miras almıyacaklardır? Aldanmayın; ne zaniler, [fuhuş işleyenler] ne putperestler, (YD) ne facirler, ne muhannesler, ne lûtiler. . . . Tanrı’nın krallığını miras alacaklardır.”—I. Kor. 6:9, 10; Efes. 5:5.
18. (a) Mukaddes Kitabın cinsel ahlâksızlık hakkındaki öğüdü bir yük müdür? Neden böyle cevap veriyorsun? (b) Süleymanın Meselleri iş hakkında hangi öğüdü verir?
18 Hiç kimse Mukaddes Kitabın cinsel ahlâk hakkındaki hikmetli öğüdünün uygulanmasının yük olduğunu sanmamalı. Bu görüş, daha az boşanmalar, daha az yıkılmış aileler, daha az suçlu çocuklar, daha az fahişelik, daha az kıskançlıklar, fakat daha mutlu aileler ve daha sevinçli hayatlar oluşturur. Süleymanın Meselleri şairane bir dille bu hikmetli yolu öneriyor. Sokakta, ahlaksız birinden veya değişik kişilerden zevk almak için saf pınarlarını dağıtmamanı söylüyor. Kayıt, evli olduğun zaman, başkalarıyla ahlaksız bir ilişkinin tuzağına düşeceğine, eşinle sevinmeye çalış diyor. Zayıf bir kişi kendini cinsel arzuya kaptırabilir, fakat gerçek bir Hıristiyan’ın yolu, evliliğe kadar cinsel ilişkilerden uzak kalmak ve sonra da yalnız evli olduğu eşi ile birlikte zevk duymaktır.—Sül Mes. 5:15-23.
İş ve Gurur
19. Süleymanın Meselleri iş hakkında hangi öğüdü verir?
19 Süleymanın Meselleri başka yönden de yardım eder. Ancak birçok genci sevindirmeyen bir şeyi de öğütler: Çok çalışmak. Bu özellikle okulda, işte veya dolgun vakitli Hıristiyan faaliyetinde geçerli olan bir taleptir. “Karıncaya git”, “Onun yollarına bak da hikmetli ol” diye tembih ediyor. Tıpkı faal bir karınca gibi, başında kendisine nezaret edecek bir patron bulunmazsa bile, Hıristiyan kişi dürüst ve çalışkan bir işçi olmalıdır.—Sül. Mes. 6:6-11; Efes. 6:5, 6; Tit. 2:9, 10; İbr. 6:10-12.
20. (a) Yehova başka hangi şeylerden nefret eder? (b) Sen bu öğüdü hayatında nasıl uygulayabilirsin?
20 Aynı zamanda, ne kibirli, ne de “baş belası” diye tanımlanan bir durumda olmamalıdır; bu çok önemlidir. “Yehova’nın (YD) nefret ettiği altı şey vardır, ve canına mekruh olan yedi şey vardır; yüksek gözler, yalancı dil, ve suçsuz kanı döken eller; kötü düşünceler kuran yürek, kötülüğe koşmak için acele eden ayaklar; yalan soluyan yalancı şahit, ve kardeşler arasına düzensizlik salan.”—Sül. Mes. 6:16-19.
Senin Ailen
21. Süleymanın Meselleri, ana-babalar hakkında hangi öğütleri verir? Bu neden önemlidir?
21 Sen ailenden alabileceğin yardımı görmezlikten gelme. Süleymanın Meselleri şöyle der: “Oğlum, babanın emrini koru, ve ananın öğrettiğini bırakma. . . . Yürüdüğün zaman sana yol gösterecek; yattığın zaman üzerine bekçilik edecek; ve uyandığın zaman seninle söyleşecek.” (Sül. Mes. 6:20-22) Bu, özellikle annen ve baban Tanrı’nın hizmetçileri oldukları zaman geçerlidir. Fakat onlar imanda olmasalar bile, hayatlarında henüz görmediğin birçok şeyi görmüşlerdir; onların rehberliği seni birçok beladan uzak tutabilir.
22. (a) Gençlik çağında ana-babaya güvenmenin önemi hakkında ne söylenebilir? (b) İbraniler 12:11 ve Süleymanın Meselleri 4:10-13’ten ne öğrenebilirsin?
22 Senin gençlik çağın, –çocukluk çağın ile erginlik çağı arasındaki zaman– birçok kişinin yaptığı gibi, anne ve babadan uzaklaşmana neden olmasın; belki anne ve babanın eski kafalı olduklarını sanabilirsin. Fakat onlar senin bu değişme çağında dengeni korumana yardım edebilirler. Onlarla konuş. Sorularına kulak vermelerini sağlamaya çalış. Onlar, hayatına engelleri koymayı istemezler, fakat yaşayışını kolaylaştırmak üzere sana yardım etmek isterler. Gerçi gençler genellikle işlerini kendilerine göre yapmak isterler ve çok defa onlar öğütten hoşlanmazlar; gene de alçakgönüllü olmakla işler kolaylaşır. Alçakgönüllü kişi hata yaptığını anlar ve başkalarının kendisine yardım etmek için sarf ettikleri çabaları takdir eder. Süleymanın Meselleri şöyle der: “Hikmetli adamı azarla [tedip et], o da seni sevecektir.”—Sül. Mes. 9:8b, 9; İbr. 12:11; Sül. Mes. 4:10-13.
23. Bu dersten hangi önemli noktaları çıkardın?
23 Böylece, Tanrısal hikmet, bugün de gençler tarafından elde edilebilir. Tecrübesiz olsan bile öğrenebilir ve anlayabilirsin. Hikmet seni çağırıyor. “Âlâ şeyler” [önemli şeyler] hakkında konuşuyor “hoşa giden bütün şeyler ona denk olamaz”. (Sül. Mes. 8:6, 11b) Bilgi kazanmak ve hikmet geliştirmek için tetkik etmeli ve fevkalâde bir hazine arar gibi onu aramalısın. “Çünkü [hikmeti] bulan hayat bulur ve Yehova (YD) tarafından rızaya nail olur.”—Sül. Mes. 8:35.
Bu makaleyi okuduktan sonra, temel olarak aldığımız Süleymanın Meselleri 1. Bap’tan 9. baba kadarki kısmı herhalde okumak isteyeceksin.
Şu Noktaları Hatırlıyor Musun?
• Süleymanın Meselleri kitabı günümüzün gençlerine hangi yardımı sunuyor?
• Birçok kişi bu yardımı neden reddediyor?
• Hikmetin elde edilebileceği gerçeği, hayatını nasıl etkilemelidir
• Süleymanın Meselleri, bugün şehirlerdeki hangi olağan iğvalara karşı uyarır?
[Sayfa 10’daki çerçeve]
BİLGİ, HİKMET VE ANLAYIŞ
Süleymanın Meselleri kitabı bu üç kelime hakkında birçok şey söyler. Acaba bunlar birbirinden nasıl farklıdır?
BİLGİ inceleme, gözlem veya kişisel tecrübe yoluyla öğrendiğin gerçekleri bilmek demektir. Hikmetli kişi “bilgi biriktirir” ve kullanabilmek üzere onun bir hazinesine sahiptir.—Sül. Mes. 10:14.
HİKMET bilgiyi sağlam yargıyla birleştirir. Bilgiyi başarıyla kullanma, sorunları çözme ve tehlikelerden kaçınma yeteneğidir. Yargıya sağlamlık ve açıklık kazandıran derin anlayış ve geniş bilgi fikrini verir. Bilgin varsa, ama bunu nasıl kullanacağını bilmiyorsan, hikmetin eksik demektir. “Hikmet başta gelir” çünkü hikmet yoksa, bilginin değeri azalır.—Sül. Mes. 4:7, YD.
ANLAYIŞ, Şimdi bilgi ile hikmet arasındaki fark hakkında ANLAYIŞA sahipsin. Birini öbüründen ayırt edebilir veya aralarında bir yargıya varabilirsin. Tanrı’nın emrettiği belirli bir hareketi takip edebilirsin; ama bunun nedeni, hizmet ettiği iyi maksadı ve getireceği yararları da anlarsın; bu konudaki azmin çok daha kuvvetli olur. Süleymanın Meselleri sana sadece hangi hareketin doğru veya yanlış olduğunu değil, aynı zamanda bunun NEDEN böyle olduğunu anlamana da yardım eden pratik bilgiler verir.