Okuyucuların Soruları
Yehova’nın Şahitlerinden birçoğu evlilik yıldönümlerini kutlar. Doğum günü de doğduğunuz günün yıldönümüdür. Öyleyse, evlilik yıldönümleri kutlanırken, doğum günleri neden kutlanmıyor?
Açıkçası, İsa’nın bir takipçisinin her ikisini de kutlaması gerekmez. Yine de bu, ikisinin de aynı anlamı taşıdığı veya İsa’nın takipçilerinin evlilik yıldönümlerini doğum günleri gibi algılaması gerektiği anlamına gelmez.
Belirtildiği gibi, “yıldönümü” ‘herhangi bir olayı işaretleyen bir tarihin yıllık tekrarı’ olduğuna göre yukarıda söz edilenlerin ikisi de yıldönümüdür. Her bir olayın yıldönümü olabilir; araba kazası geçirdiğiniz günün, ay tutulmasını gördüğünüz günün, ailenizle yüzmeye gittiğiniz günün vesaire. Ama, İsa’nın takipçilerinin her yıldönümünü özel bir gün haline getirip kutlamadığı açıktır. Kişi, bir olayın özelliklerini değerlendirip neyin uygun olduğuna karar vermelidir.
Örneğin, Tanrı İsraillilere Mısır’daki evlerinin üzerinden meleğinin geçtiği günü ve kavminin MÖ 1513’te Mısır’dan çıkışını her yıl kutlamalarını özel olarak emretmişti. (Çıkış 12:14) İsa da dahil olmak üzere, Yahudiler Tanrı’nın emrine itaat ederek bu kutlamayı her yıl yaptılarsa da hediyeler alınıp verilen bir parti haline getirmediler. Yahudiler mabedin yeniden vakfedilmesini de özel bir yıldönümü olarak gördüler. Bu tarihi olayın kutlanması Mukaddes Kitapta emredilmemekle birlikte, Yuhanna 10:22, 23’ün ima ettiği gibi İsa bunu kınamadı. Son olarak da, takipçileri İsa’nın ölüm yıldönümünde özel bir toplantı yaparlar. Bu kutlamanın, Tanrı’nın Sözünde bulunan açık emre itaatin sonucu olarak yapıldığına kuşku yoktur.—Luka 22:19, 20.
Peki evlilik yıldönümleri için ne denebilir? Bazı ülkelerde karıkocanın, Tanrısal bir düzenleme olan evliliklerinin başladığı günü kutlamaları yaygındır. (Tekvin 2:18-24; Matta 19:4-6) Mukaddes Kitabın evliliğe kesinlikle olumsuz bakmadığını biliyoruz. İsa hem bir düğün şenliğine katılmış hem de bu olayın zevkli geçmesine katkıda bulunmuştu.—Yuhanna 2:1-11.
Bu nedenle, bir çiftin evlilik yıldönümlerinde, olayın sevincini anımsayıp başarılı bir çift olma yönündeki kararlılıklarını tazelemek amacıyla vakit ayırmak istemeleri garip değildir. Bu mutlu olayı özel olarak baş başa mı yoksa birkaç akraba veya yakın dostla birlikte mi kutlayacakları onlara kalmıştır. Tabii ki bu olay, büyük, denetimsiz bir toplumsal buluşma için bahane olmamalı. İsa’nın takipçileri o gün de yaşamlarının her gününde geçerli ilkelere göre hareket etmek isterler. Öyleyse, evlilik yıldönümüne önem verip vermemek kişisel bir meseledir.—Romalılar 13:13, 14.
Peki doğum gününe özel bir önem vermek konusunda ne söylenebilir? Böyle bir yıldönümüyle ilgili Mukaddes Kitapta bilgi var mı?
Sonradan Yehova’nın Şahitleri olarak tanınan Mukaddes Kitap Tetkikçileri, bu yüzyılın başlarında doğum günlerine önem verirlerdi. Onlardan birçoğu, Daily Heavenly Manna adlı kitapçıklar tuttular. Bu kitapçıklarda her gün için bir Mukaddes Kitap ayeti bulunuyordu ve birçoğu, bazı iman kardeşlerinin doğum günlerinin denk geldiği sayfalara onların küçük fotoğraflarını koydular. Ayrıca, 15 Şubat 1909 tarihli The Watch Tower, Jacksonville’de (Florida, ABD) yapılan bir kongrede, teşkilatın ilk başkanı Birader Russell’ın kürsüye getirildiğinden söz eder. Acaba neden? Kendisine sürpriz bir doğum günü hediyesi olarak kasalarla greyfurt, ananas ve portakal verilmişti. Bu olay bize geçmişteki uygulamalar hakkında belli bir fikir verir. Olayları kendi bağlamında görebilmek için, o dönemlerde, Mukaddes Kitap Tetkikçilerinin 25 Aralığı İsa’nın doğumunun yıldönümü, yani doğum günü olarak kutladıklarını unutmayalım. Hatta o zamanlar Brooklyn merkez bürolarında Noel yemeği yapma âdeti vardı.
Elbette, o günden bu güne, Tanrı’nın kavmi ruhen birçok yönden gelişti. 1920’lerde artan hakikat ışığı kardeşlerin şu noktaları anlamasını sağladı:
İsa putperest dinlerle bağlantılı olan 25 Aralık gününde doğmadı. Mukaddes Kitap İsa’nın veya başka herhangi birinin doğum yıldönümünü değil, İsa’nın ölümünü anmamızı söylüyor. İsa’nın ölümünü anmak Vaiz 7:1’le uyumludur ve sadık bir kişinin yaşamıyla ortaya koyduğu sonuç doğum gününden daha önemlidir. Mukaddes Kitapta, Tanrı’ya sadakatle hizmet eden kişilerin hiçbirinin kendi doğum gününü kutladığıyla ilgili bir kayıt yoktur; sadece zalim eylemlerle bağlantılı olarak putperest kişilerin doğum günü kutlamaları hakkında kayıtlar bulunuyor. Şimdi bu doğum günü kutlamalarının geçmişine şöyle bir bakalım.
Bunların ilki, Yusuf’un döneminde yaşayan Firavunun doğum günüdür. (Tekvin 40:20-23) Bununla ilgili olarak Hastings’in Encyclopædia of Religion and Ethics adlı yapıtında doğum günü maddesi şöyle başlıyor: “Doğum gününü kutlama âdeti biçim açısından zaman hesabıyla, içerik açısındansa belirli ilkel dinlerin ilkeleriyle bağlantılıdır.” Daha sonra bu ansiklopedi Eski Mısırbilimci Sir J. Gardner Wilkinson’ın yazdıklarından alıntıda bulunur: “Her Mısırlı doğduğu güne, hatta doğduğu saate büyük bir önem vererek bağlanırdı. Pers ülkesinde de olduğu gibi muhtemelen herkes doğum gününü büyük sevinçle kutlar, toplumda bilinen her tür eğlence yoluyla dostlarını ağırlar ve leziz yiyeceklerle dolu özel bir sofra kurardı.”
Mukaddes Kitapta değinilen bir diğer doğum günü, Vaftizci Yahya’nın kafasının kesildiği, Hirodes’in doğum günüdür. (Matta 14:6-10) The International Standard Bible Encyclopedia (1979 baskısı) şu sözlerle anlayış sağlar: “Helenistik dönemden önce yaşayan Yunanlılar, tanrıların ve önemli insanların doğum günlerini kutlarlardı. Y[unanca] genéthlia ifadesi bu kutlamalara işaret ederken, genésia ifadesi de ölmüş önemli bir kişinin doğum günü anısına yapılan bir kutlama anlamına gelirdi. II. Mak[abiler] 6:7’de IV. Antiochos’un yaptığı aylık genéthlia’ya bir gönderme buluruz; bu kutlamada Yahudiler ‘kurbanlardan yemeye’ zorlanırdı. . . . . Hirodes doğum gününü kutlarken bir Helen âdetine uyuyordu; İsrail’de Helenistik dönem öncesinde doğum günü kutlamalarının yapıldığına ilişkin hiçbir kanıt yoktur.”
Şunu da kabul etmek gerekir ki, bugün İsa’nın gerçek takipçileri her uygulamanın ya da âdetin kökeniyle ve geçmişte dinsel bağlantısı olup olmadığıyla aşırı ölçüde ilgilenmezler; bununla birlikte, Tanrı’nın Sözünde bulunan ilgili noktaları da göz ardı etme eğiliminde değillerdir. Söz konusu noktalar arasına Mukaddes Kitapta kayıtlı doğum günü kutlamalarının putperestlikle bağlantısı ve birer zalimlik örneği olması da girer. Bu nedenle, Kutsal Yazıların doğum günü kutlamalarına bakışı olumsuzdur ve İsa’nın gerçek takipçileri buna kayıtsız kalmazlar.
Sonuç olarak, evlilik yıldönümlerine özel bir önem verip vermemeleri tamamen kişisel bir konu olmakla birlikte, İsa’nın olgun takipçilerinin doğum günü kutlamalarından uzak durması için geçerli nedenler vardır.