Biliyor muydunuz?

Eski bir yazıt Kutsal Kitabı nasıl destekliyor?

KUDÜS’TEKİ Bible Lands Museum’da MÖ 700-600 yıllarına tarihlendirilen bir taş yazıt bulunuyor. Bu yazıt İsrail’deki Hebron kentinden çok uzak olmayan bir kaya mezarından alındı. Üzerinde şöyle yazıyor: “Hagav oğlu Hagaf, Yahve Sabaot tarafından lanetli olsun.” Bu sözler Kutsal Kitabı nasıl destekliyor? Eski İbranice harflerle YHVH olarak yazılan Tanrı’nın özel ismi Yehova’nın, Kutsal Kitap devirlerinde iyi bilindiğini ve günlük hayatta kullanıldığını ortaya koyuyor. Aslında kaya mezarlarında bulunan başka yazıtlar şunu gösteriyor ki, buralarda buluşmuş ya da saklanmış kişiler sık sık bu mezarların duvarlarına Tanrı’nın adını ve bu adı içeren isimler yazdılar.

Georgia Üniversitesi’nden Dr. Rachel Nabulsi bu yazıtlar hakkında şu yorumu yapıyor: “YHVH isminin tekrar tekrar kullanılmış olması dikkate değer. . . . . Ayetler ve bu yazıtlar İsrail ve Yahuda’daki insanlar için YHVH’nin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.” Bu sözler, Tanrı’nın özel isminin binlerce kez geçtiği Kutsal Kitabı destekliyor. Geçmişte, İbranicedeki birçok kişi adı Tanrı’nın ismini içeriyordu.

Taş yazıtta yer alan “Yahve Sabaot” ifadesi “göklerin [sözcük anlamıyla, gökteki orduların] hâkimi Yehova” anlamına gelir. Anlaşılan sadece Tanrı’nın ismi değil, aynı zamanda “göklerin hâkimi Yehova” ifadesi de Kutsal Kitap devirlerinde çok sık kullanılıyordu. Bu, “göklerin hâkimi Yehova” ifadesinin neden Kutsal Kitapta sık sık geçtiğini de anlamamızı sağlar. Çoğunlukla İşaya, Yeremya ve Zekeriya’nın yazılarında yer alan bu ifade, İbranice Kutsal Yazıların orijinal metninde 283 kez geçer.