Yakup’un Ölüm Döşeğinde Söylediklerinden Çıkarabileceğimiz Dersler (1. Bölüm)

1-2. Yakup hayatının sonuna doğru ne yaptı? Neden? (Resme bakın.)

YEHOVA’NIN sadık kulu Yakup, ev halkıyla birlikte Kenan’dan Mısır’a taşınmıştı (Başl. 47:28). Aradan yaklaşık 17 yıl geçmişti. Bu süre boyunca Yakup, çok sevdiği oğlu Yusuf’a kavuşmanın ve ailesini yeniden bir arada görmenin sevincini yaşadı. Fakat artık ölümünün yakın olduğunun farkındaydı. Bu yüzden tüm oğullarını yanına çağırdı. Onlara söyleyeceği çok önemli şeyler vardı (Başl. 49:28).

² O devirlerde, ölmek üzere olan bir aile reisinin ailesini bir araya toplayıp isteklerini bildirmesi yaygındı (İşa. 38:1). Bu buluşmada kendisinden sonra kimin aile reisi olacağını da açıklayabilirdi.

3. Başlangıç 49:1, 2’ye göre, Yakup’un sözleri neden önemliydi?

³ Başlangıç 49:1, 2’yi okuyun. Bu, sıradan bir aile buluşması değildi. Yakup bir peygamberdi. Bu buluşmada, Yehova’nın yönlendirmesiyle gelecekte gerçekleşecek ve onun soyunu büyük ölçüde etkileyecek bazı olaylar bildirdi. Bu nedenle, onun ölüm döşeğindeyken söylediği bu sözler peygamberlik niteliği taşıyordu.

4. Bu makalede neleri inceleyeceğiz? (“Yakup’un Ailesi” başlıklı çerçeveye de bakın.)

⁴ Bu makalede Yakup’un Ruben, Şimeon, Levi ve Yahuda’ya söylediklerini inceleyeceğiz. Sonraki makalede ise, diğer sekiz oğluna söylediklerini ele alacağız. Göreceğimiz gibi Yakup’un söyledikleri sadece oğulları için değil, onların soyu için de geçerliydi. Zaman içinde onlardan gelen aileler eski İsrail milletini oluşturdu. Bu milletin tarihini inceleyerek, Yakup’un bildirdiği sözlerin nasıl gerçekleştiğini göreceğiz. Ayrıca Yakup’un sözlerinden, gökteki Babamız Yehova’yı memnun etmemize yardım edecek önemli dersler çıkaracağız.

RUBEN

5. Ruben babasından ne gibi ayrıcalıklar almayı beklemiş olabilir?

⁵ Yakup ilk olarak Ruben’e hitap etti ve şöyle dedi: “Sen benim ilk oğlumsun” (Başl. 49:3). Ruben en büyük çocuk olduğu için, muhtemelen babasının mirasından iki pay almayı umuyordu. Ayrıca babası öldükten sonra aile reisi olmayı beklemiş olabilir. Belki bu ayrıcalığın kendi soyundan gelen kişilere kalacağını da düşündü.

6. Ruben ilk oğulluk hakkını neden kaybetti? (Başlangıç 49:3, 4).

⁶ Ancak Ruben ilk oğulluk hakkını kaybetti (1. Tar. 5:1). Çünkü Yakup’un cariyesi Bilha’yla cinsel ahlaksızlık yapmıştı. Bilha, Yakup’un çok sevdiği ölmüş olan eşi Rahel’in hizmetçisiydi (Başl. 35:19, 22). Ruben ise Yakup’un diğer eşi Lea’nın oğluydu. Dolayısıyla Ruben Bilha’yla yatarak onun, babasının gözünden düşmesini ve kendi annesini daha çok sevmesini istemiş olabilir. Ya da belki Bilha’yı çekici buldu ve cinsel arzularını kontrol etmedi. Sebebi ne olursa olsun, Ruben’in yaptığı şey hem Yehova’yı hem de babasını öfkelendirdi (Başlangıç 49:3, 4’ü okuyun).

7. Ruben’e ve onun soyuna ne oldu? (“Yakup’un Ölüm Döşeğindeyken Bildirdikleri” başlıklı çerçeveye de bakın.)

⁷ Yakup Ruben’e “Üstün olmayacaksın” dedi. Bu sözler gerçekleşti. Ruben’in soyundan gelen birinin kral, kâhin ya da peygamber olduğuna dair hiçbir kayıt yok. Fakat Yakup oğlunu evlatlıktan reddetmedi ve Ruben’in soyundan gelen kişiler İsrail’in kabilelerinden birini oluşturdu (Yeşu 12:6). Ruben başka olaylarda iyi nitelikler sergilemişti. Ayrıca tekrar ahlaksızlık yaptığına dair herhangi bir kayıt yok (Başl. 37:20-22; 42:37).

8. Ruben’le ilgili kayıttan hangi dersleri alıyoruz?

⁸ Neler öğreniyoruz? Yanlış arzularımıza hâkim olmak ve cinsel ahlaksızlıktan kaçınmak için çok çaba sarf etmeliyiz. Yanlış bir şey yapma arzusu duyduğumuzda, durup bunun Yehova’yı, ailemizi ve başkalarını ne kadar üzeceğini düşünmeliyiz. Ayrıca şu gerçeği de hatırlamalıyız: “İnsan ne ekerse onu biçer” (Gal. 6:7). Diğer yandan Ruben’le ilgili kayıt bize Yehova’nın merhametini de gösteriyor. Yehova bizi hatalarımızın sonuçlarından korumuyor. Fakat tövbe eder ve doğru olanı yaparsak, O bizi bağışlayacak ve destekleyecek.

ŞİMEON VE LEVİ

9. Yakup Şimeon ve Levi’ye neden Başlangıç 49:5-7’deki sözleri söyledi?

⁹ Başlangıç 49:5-7’yi okuyun. Daha sonra Yakup Şimeon ve Levi’den bahsetti. Söyledikleri onları onaylamadığını gösteriyordu. Yıllar önce Yakup’un kızı Dina, Şekem adlı Kenanlı bir adam tarafından tecavüze uğramıştı. Yakup’un tüm oğulları, kız kardeşlerinin başına gelen bu olay yüzünden doğal olarak öfkelendi. Fakat Şimeon ve Levi öfkelerini kontrol edemedi. Eğer sünnet edilmeyi kabul ederlerse, Şekem ve adamlarıyla barışacaklarını söylediler. Ama aslında niyetleri çok farklıydı. Adamlar bunu kabul etti ve sünnet oldular. Fakat daha sancıları geçmeden Şimeon ve Levi “kılıçlarını aldılar, tüm erkekleri öldürmek için, kuşku uyandırmadan şehre girdiler” (Başl. 34:25-29).

10. Yakup’un Şimeon ve Levi hakkında bildirdikleri nasıl gerçekleşti? (“Yakup’un Ölüm Döşeğindeyken Bildirdikleri” başlıklı çerçeveye de bakın.)

¹⁰ Bu iki oğlunun şiddete başvurması Yakup’un çok canını sıktı. Onların İsrail topraklarında bölük pörçük olacağını ve dağılacağını söyledi. Bu sözler, 200’ü aşkın yıl sonra İsrail milleti Vaat Edilmiş Topraklara girdiğinde gerçekleşti. Şimeon kabilesi, Yahuda kabilesinin topraklarındaki bazı yerleri miras aldı (Yeşu 19:1). Levioğullarına ise İsrail’in farklı yerlerinde 48 şehir verildi (Yeşu 21:41).

11. Şimeon ve Levi’nin soyundan gelenler ne gibi güzel şeyler yaptı?

¹¹ Şimeon ve Levi’nin soyundan gelenler atalarının kötü davranışlarını örnek almadı. Levioğulları Yehova’ya vefayla hizmet ettiler. Musa Sina Dağı’nda Yehova’dan Kanunu aldığı sırada İsrailoğullarından birçok kişi bir buzağıya tapındı. Fakat Levioğulları Musa’nın tarafında yer aldı ve bu kötülüğün ortadan kaldırılması için ona yardım etti (Çık. 32:26-29). Yehova, Levioğullarından bazı kişilere kâhinler olarak hizmet etme ayrıcalığı verdi (Çık. 40:12-15; Say. 3:11, 12). Daha sonra Vaat Edilmiş Topraklar ele geçirilirken, Şimeonoğulları Yahudaoğullarına destek çıktı. Bu Yehova’nın amacıyla uyumluydu (Hâk. 1:3, 17).

12. Şimeon ve Levi’den hangi dersleri alıyoruz?

¹² Neler öğreniyoruz? Öfkenin, kararlarımıza ve davranışlarımıza hâkim olmasına asla izin vermeyelim. Tabii kötü davranışlara maruz kaldığımızda ya da sevdiğimiz birine böyle davranıldığında öfkelenmemiz normal (Mezm. 4:4). Ama unutmayalım ki, Yehova öfkesine yenilen ve bunu söz ve davranışlarına yansıtan kişilerden hoşlanmaz (Yak. 1:20). Yehova’nın toplumunda ya da bu dünyada bir haksızlığa uğrarsak Kutsal Kitap ilkeleriyle uyumlu davranmalıyız. Böylece kontrolsüz öfkenin yol açacağı zararlardan korunmuş oluruz (Rom. 12:17, 19; 1. Pet. 3:9). Alabileceğimiz diğer bir ders şu: Anne babamız Yehova’yı memnun etmeyen şeyler yapsa bile onları örnek almak zorunda değiliz. Başarısızlığa mahkûm olduğumuzu ve Yehova’yı memnun edemeyeceğimizi düşünmeyelim. Yehova, doğru olanı yapmak için gösterdiğimiz çabaları mutlaka destekleyecek ve bizi ödüllendirecek.

YAHUDA

13. Yahuda babasının kendisiyle ilgili söyleyeceklerini beklerken neden kaygılanmış olabilir?

¹³ Yakup daha sonra Yahuda’ya hitap etti. Yahuda babasının, abileriyle ilgili söylediklerini dinledikten sonra kaygıya kapılmış olabilir. Çünkü kendisi de bazı ciddi hatalar yapmıştı. Şekem’in şehrini yağmalayanlar arasında anlaşılan o da vardı (Başl. 34:27). Ayrıca Yusuf’u satmak için abilerini o ikna etmişti. Sonra da abileriyle birlikte babasını kandırmıştı (Başl. 37:27, 31-33). Dahası fahişe olduğunu zannederek gelini Tamar ile birlikte olmuştu (Başl. 38:15-18).

14. Yahuda’nın hangi iyi yönleri vardı? (Başlangıç 49:8, 9).

¹⁴ Fakat Yakup Yehova’nın yönlendirmesiyle, Yahuda ve ailesinin geleceği hakkında sadece güzel şeyler söyledi ve onu övdü (Başlangıç 49:8, 9’u okuyun). Yahuda, yaşlı babasının duygularını ne kadar önemsediğini göstermişti. Ayrıca kardeşi Benyamin’e olan sevgisini de kanıtlamıştı (Başl. 44:18, 30-34).

15. Yahuda hangi nimetleri tattı?

¹⁵ Yakup, oğlu Yahuda’ya kardeşlerine önderlik edeceğini söyledi. Fakat bu sözler gerçekleşene dek uzun zaman geçti. Yahuda’nın önderlik ettiğine dair ilk olay yaklaşık 200 yıl sonra gerçekleşti. İsrailoğulları Mısır’dan çıktıktan sonra Vaat Edilmiş Topraklara doğru çölde ilerlerken, Yahuda kabilesi ilk sırada yer alıyordu (Say. 10:14). Yıllar sonra Vaat Edilmiş Topraklar fethedilirken de Yahuda kabilesi önderlik etti (Hâk. 1:1, 2). Ayrıca Davut, Yahuda’nın soyundan geliyordu ve Yahuda kabilesinden gelen çok sayıda kralın ilkiydi. Fakat dahası da var.

16. Başlangıç 49:10’daki sözler nasıl gerçekleşti? (“Yakup’un Ölüm Döşeğindeyken Bildirdikleri” başlıklı çerçeveye de bakın.)

¹⁶ Yakup, tüm insanları sonsuza dek yönetecek kişinin Yahuda’nın soyundan çıkacağını bildirmişti (Başlangıç 49:10’u okuyun). Onun Şilo olarak bahsettiği bu yönetici İsa Mesih’ti. Bir melek onun hakkında şöyle dedi: “Yehova Tanrı, ona babası Davut’un tahtını verecek” (Luka 1:32, 33). İsa’dan ayrıca “Yahuda kabilesinden olan Aslan” olarak da söz edilir (Vah. 5:5).

17. Başkalarıyla ilgili bakış açımızda Yehova’yı nasıl örnek alabiliriz?

¹⁷ Neler öğreniyoruz? Yahuda ciddi hatalar yapmış olsa da Yehova onu destekledi. Belki Yahuda’nın kardeşleri Yehova’nın onda ne gördüğünü merak etmiş olabilir. Durum ne olursa olsun, Yehova onun güzel niteliklerini gördü ve onu ödüllendirdi. Peki biz Yehova’yı nasıl örnek alabiliriz? Bir kardeşimiz bir hizmet ayrıcalığı aldığında, eğer onun kusurlarını biliyorsak ona neden böyle bir ayrıcalık verildiğini anlamayabiliriz. Fakat bu kişinin güzel nitelikleri olduğunu ve Yehova’nın bundan memnun olduğunu unutmamalıyız. Yehova kullarının her zaman iyi yönlerine odaklanır. Biz de aynısını yapmaya çalışalım.

18. Neden sabırlı olmalıyız?

¹⁸ Yahuda’dan alabileceğimiz başka bir ders, sabırlı olmamız gerektiğidir. Yehova vaatlerini hep yerine getirir. Fakat bunu her zaman bizim beklediğimiz şekilde ya da zamanda yapmaz. Yahuda’nın soyu Tanrı’nın toplumuna hemen önderlik etmeye başlamadı. Yine de Yehova’nın tayin ettiği kişileri vefayla desteklediler. Bu kişilerin arasında Levioğullarından Musa, Efraimoğullarından Yeşu ya da Benyaminoğullarından Kral Saul vardı. Öyleyse, Yehova bugün toplumuna önderlik etmesi için kimleri seçerse seçsin onları desteklemeye devam edelim (İbr. 6:12).

19. Yakup’un ölüm döşeğindeyken bildirdiği sözlerden Yehova hakkında neler öğrendik?

¹⁹ Yakup’un ölüm döşeğinde bildirdiklerinden bu noktaya kadar neler öğrendik? Şu çok açık ki, “Tanrı insanın gördüğü gibi görmez” (1. Sam. 16:7). O çok sabırlı ve bağışlayıcıdır. Yehova yanlış bir davranışı hoş görmez ama kullarından kusursuzluk da beklemez. Bir kişi geçmişte ciddi hatalar yapmış olsa bile, içtenlikle tövbe eder ve doğru olanı yaparsa Yehova onu destekler. Sonraki makalede Yakup’un diğer sekiz oğluna söylediklerini göreceğiz.