1. Bölüm
Doyum Veren Bir Yaşam Sadece Hayal mi?
GELİŞMİŞ bir ülkede, yaşamın tüm lüksleriyle donanmış bir ev, dışarıdan konforlu ve refah içinde görünebilir. Bununla birlikte, kapıdan içeri girdiğinizde belki de can sıkıcı, mutsuz bir atmosferle karşılaşırsınız. Ergenlik çağındaki çocuklar ana babalarıyla konuşmuyor, onların sorularına asık bir suratla, sadece “Evet” veya “Hayır” diyerek karşılık veriyorlar. Anne, kocasının ilgisine hasret. Baba ise hiç rahatsız edilmek istemiyor. Karı kocanın, başka bir yerde yaşayan yaşlı ana babası, aylarca görmedikleri evlatları ve torunlarının ziyaretini özlemle bekliyor. Öte yandan, benzer baskılarla karşılaşan bazı aileler bu gibi sorunları çözebilmiştir ve onlar gerçekten mutludur. Bunun nedenini merak ediyor musunuz?
2 Dünyanın başka bir köşesinde, gelişmekte olan bir ülkede yaşayan bir aileyi düşünün. Ailenin yedi üyesinin tümü her an çökebilecek bir barakada yaşıyor. Sonraki öğün için ne zaman yiyecek bulabileceklerini bilmiyorlar; bu da, insanoğlunun dünyayı açlık ve yoksulluktan kurtaramamış olduğunu hatırlatan üzücü bir durumdur. Bununla birlikte, yeryüzünde yoksulluk karşısında olumlu bir tutum sergileyen birçok aile var. Bunu nasıl başarıyorlar?
3 Mali sorunlar zengin ülkelerde bile baş gösterebilir. Japonya’da bir aile, evlerini ülkenin ekonomik bir “patlama” yaşadığı dönemde satın aldı. Ufukta yeni ücret artışlarının olduğuna inandıklarından, büyük bir kredi borcuna girdiler. Fakat ekonomik durum kötüye gitmeye başladığında, taksitleri ödeyemediler ve evlerini ödemiş oldukları miktarın çok altında bir fiyata satmak zorunda kaldılar. Artık o evde yaşamamalarına rağmen, hâlâ evin borcunu ödüyorlar. Ayrıca, onlar kredi kartlarını düşüncesizce kullanmaktan kaynaklanan faturaları ödemeye çabalıyorlar; bu durum yüklerini daha da ağırlaştırıyor. Baba at yarışlarında müşterek bahis oynuyor ve aile borç batağına daha çok saplanıyor. Bununla birlikte, birçok aile yaşamlarında mutlulukla sonuçlanan değişiklikler yaptı. Bunu nasıl başardıklarını bilmek ister misiniz?
4 Nerede yaşarsanız yaşayın, insan ilişkileri sürekli bir üzüntü kaynağı olabilir ve yaşamı doyum verici olmaktan çıkarabilir. İşyerinde insanlar sizi arkanızdan çekiştirebilir. Başarılarınız başkalarında kıskançlık yaratabilir ve haksız eleştirilere uğrayabilirsiniz. Her gün zorunlu olarak ilişkide olduğunuz bir kimse, baskıcı kişiliğiyle sizi sinirlendirebilir. Çocuğunuz okulda itilip kakılabilir, devamlı rahatsız edilebilir veya başkaları tarafından önemsenmeyebilir. Çocuğunu tek başına yetiştiren bir anne veya babaysanız, içinde bulunduğunuz durumun başkalarıyla ilişkilerinizi zorlaştıran bir etken olduğunu bilirsiniz. Tüm bu sorunlar bugün birçok kadın ve erkeğin yaşamını stresli hale getiriyor.
5 Stresin etkileri yavaş yavaş birikebilir ve sonra ansızın patlama noktasına gelinir. Bu nedenle stres sessiz katil, kronik stres ise yavaş yavaş etkisini gösteren bir zehir olarak adlandırılıyor. Minnesota Üniversitesinden Profesör Robert L. Veninga, “stresin ve ondan kaynaklanan hastalıkların bugün dünyanın hemen her köşesinde çalışanları etkilediğini” söylüyor. Stresle bağlantılı hastalıkların, ABD ekonomisine yılda 200 milyar dolara mal olduğu söyleniyor. Hatta stres Amerika’nın en son ihracı olarak adlandırılıyor ve “stres” sözcüğü dünyanın belli başlı dillerinin birçoğunda kullanılıyor. Stresli olduğunuzda ve programınızdaki işleri bitiremediğinizde, suçluluk duygusuna kapılabilirsiniz. Son zamanlarda yapılan bir çalışma, bir kişinin suçluluk duygusu hissettiği sürenin her gün ortalama iki saat olduğunu gösteriyor. Yine de, bazıları stresle başa çıkabildi ve yaşamlarını başarılı kılabildiler.
6 Bu tür günlük sorunlarla nasıl başa çıkabilir ve doyum veren bir yaşam sürebilirsiniz? Bazıları, uzmanlar tarafından yazılan elkitaplarına ve rehber kitaplara başvuruyor. Bu tür kitaplar güvenilir midir? Çocuk yetiştirme konusunda yazdığı kitap 42 dile çevrilen ve yaklaşık 50 milyon adet dağıtılan Dr. Benjamin Spock bir keresinde şunu söyledi: “Kararlı olamamak . . . . bugün Amerika’da ana babaların en yaygın sorunudur.” Sonra devamen, kendisi de dahil profesyonellerin büyük ölçüde suçlu olduğunu belirtti. Şunu kabul etti: “Her şeyi bildiğimizi iddia etmenin, ana babaların özgüvenini nasıl yavaş yavaş zayıflattığını iş işten geçtikten sonra fark ettik.” Öyleyse, yerinde olarak şunu sorabiliriz: Bugün ve gelecekte doyum veren bir yaşam sürdürmek için kimin öğüdüne güvenebiliriz?
NE DÜŞÜNÜYORSUNUZ?
1-3. Günlük yaşamda hangi sorunlarla karşılaşıyoruz?
4. İnsan ilişkileri sizi nasıl etkiliyor?
5. Sizce bugün dünyada hangi etkenler stresin nedenleri arasındadır?
6. Doyum veren bir yaşam sürmenize yardımcı olmak konusunda insan aklının ürünü olan öğütleri nasıl değerlendiriyorsunuz?