Bölüm 19

Musa Kanun Ahdinin Sizin İçin Taşıdığı Anlam

1. (a) MS 36 yılından itibaren Milletlerden gelen sünnet olmamış kişilerin de Mesih’in takipçileri olarak Yehova’ya makbul olduklarını gösteren neydi? (b) Fakat buna rağmen ilk Hıristiyanlardan bazıları neyi savundular?

RESUL Pavlus’un günlerinde, Mesih’in Milletlerden gelen takipçilerinin Musa Kanun ahdinin gereklerine uymak zorunda olup olmadığı şiddetli bir tartışma konusu olmuştu. Aslına bakılırsa, Milletlerden gelen sünnet olmamış kişiler de MS 36 yılında mukaddes ruhu almışlardı. Fakat buna rağmen, Mesih’in Yahudi olan bazı takipçileri, Milletlerden gelen şakirtlerin sünnet edilerek Musa Kanun ahdini öğrenip tutmaları gerektiğini savunuyorlardı. Gerçekten de onlar, Kanun ahdinin hiç değilse bir kısmını tutmalı mıydılar? MS 49 yılında bu sorun Yeruşalim’deki yönetim kuruluna götürüldü.—Res. İşl. 10:44-48; 15:1, 2, 5.

2. Bu mesele bizi neden ilgilendirsin?

² Bu meselenin sonucu bizim için canlı bir önem taşıyor. Neden? Sadece, ara sıra karşılaştığımız bazı kişiler, sebt gününün tutulması gibi Kanun ahdinin belli başlı gereklerinin İsa’nın takipçilerince yerine getirilmesi gerektiğini savunduğu için değil, bizzat Mukaddes Kitap “şeriat mukaddestir, ve emir mukaddes ve doğru ve iyidir” dediği için de bu konu önemlidir. (Rom. 7:12) Her ne kadar Yahudilerle yapılan bu Kanun ahdinin meyancısı Musa olduğu için buna Musa Kanun ahdi olarak değiniliyorsa da, aslında bu Kanun ahdi bizzat Yehova Tanrı’nın sözlerini içermektedir.—Çık. 24:3, 8.

KANUN AHDİ NEDEN VERİLDİ?

3. Kanun ahdi İsrail’e neden verilmişti?

³ Bugün Kanun ahdini nasıl telakki ettiğimiz, Yehova’nın İsrail’e bu ahdi verme nedenini anlamamıza bağlıdır. Mukaddes Yazılar bunu şöyle açıklar: “Kendisine vadolunan zürriyet gelinciye kadar, . . . . suçlardan dolayı (günahları ortaya koymak için) [İbrahim ile kesilen ahde] ilâve olundu. . . . . Şöyle ki, imanla salih sayılalım diye, şeriat Mesih için (Mesih’e yönelten) mürebbimiz oldu.” (Gal. 3:19, 24) Acaba Kanun ahdi bunu nasıl yaptı?

4. (a) Kanun ahdi nasıl ‘günahları ortaya koydu’? (b) Ayrıca, iman eden kişileri Mesih’e nasıl yöneltti?

⁴ Kanun ahdi yaşamın değişik yönlerini kapsayan kâmil bir örnek sergilemekle, Yahudilerin günahkâr olduğunu ortaya çıkardı. Tüm iyi niyete ve samimi gayrete rağmen onun kâmil şartlarına erişemeyeceklerini açıkça gösterdi. Yahudileri, nakâmil insan ailesinden numune olarak alan Kanun ahdi, her birimiz de dahil olmak üzere tüm dünyayı Tanrı tarafından cezalandırılmayı hak eden günahkârlar olarak açığa çıkardı. (Rom. 3:19, 20) Böylece insanlık için bir kurtarıcının gerekliliğini vurgulayıp, iman eden kişileri Kurtarıcı olarak İsa Mesih’e yöneltti. Nasıl? İsa Mesih’i Kanun ahdini kusursuz olarak tutan tek kişi, dolayısıyla günahkâr olmayan yegâne insan olarak tanıtmakla. Kanun ahdi altında hayvan kurbanları sadece sınırlı bir değere sahipken, diğer yanda İsa, kendi hayatını bir kurban olarak sunmakla günahı gerçekten kaldırabilir ve iman eden herkese ebedi hayat yolunu açabilirdi.—Yuh. 1:29; 3:16; I. Pet. 1:18, 19.

5. Belirtilen ayetlerin yardımıyla bu paragrafın kapsadığı soruları yanıtlayın.

⁵ Bu bilgileri göz önünde bulundurarak aşağıdaki soruları nasıl cevaplayacaksınız?

Musa Kanun ahdi, bütün insanlığı yükümlülük altında tutmayı mı amaç edinmişti? (Mezm. 147:19, 20; Çıkış 31:12, 13)

Yehova, Kanun ahdinin bir gün sona ereceğine dair İsrail milletine herhangi bir bildiride bulundu mu? (Yer. 31:31-33; İbr.8:13)

Kanun ahdi iptal edildikten sonra bile, haftada bir Sebt günü tutmayı da kapsamına alan On Emir yürürlükte kalmaya devam etti mi? (Kol. 2:13, 14, 16; II. Kor. 3:7-11; [Çıkış 34:28-30’daki ayetlerin açıklık getirdiği gibi]; Rom. 7:6, 7)

Yehova, Kanun ahdini hangi vasıtayla sona erdirdi? (Kol. 2:13-17; Mat. 5:17,18; Rom. 10:4)

6. Musa Kanun ahdinin hâlâ yürürlükte olduğunu savunan görüşler aslında neyi ima ediyor?

⁶ Bunun ışığında, Musa Kanun ahdinin hâlâ yürürlükte olduğunu savunmak aslında ne anlama gelir? Aslında bu, İsa Mesih’e imanı inkâr etmek demektir. Neden mi? Çünkü böyle bir görüş, İsa’nın Kanun ahdini tam olarak yerine getirmediği ve dolayısıyla Tanrı’nın artık ona bir son vermesi için yol hazırladığı gerçeğini reddeder. Resul Pavlus, bir yandan Mesih’i izlediğini iddia eden fakat diğer yandan ise Kanun ahdini, ya da hiç değilse onun bir kısmını tutma yanlısı olanlara hitaben açıkça şöyle yazdı: “Ey şeriatte (Kanun ahdi vasıtasıyla) salih kılınmak istiyen sizler, Mesihten ayrıldınız, inayetten düştünüz.”—Gal. 5:4; ayrıca Romalılar 10:2-4’e de bakın.

7. (a) Kanun ahdinin belli başlı bazı özelliklerinin yürürlükte kalması gerektiğini savunan kişilerin takdir noksanlığı gösterdikleri şey nedir? (b) İman işleri ne kadar önemlidir? Bunların, ebedi hayat hediyesini almamızla nasıl bir ilgisi vardır?

⁷ Kanun ahdinin belli başlı bazı özelliklerinin yürürlükte kalması gerektiğini savunan kişiler, Tanrı önünde adil bir durumun, Kanun ahdini tutmak için harcanan emeğe değil de, İsa’nın kurbanlığının değerine iman etmeye bağlı olduğunu takdir etmeyenlerdir. (Gal. 3:11,12) Onlar, kişinin, adil olduğunu bu gibi işlerle göstermesi gerektiğini sanırlar. Oysa bu, günahkâr insanlar için olanak dışıdır. Asıl önemli olan, Tanrı’nın ve Mesih’in takipçileri için verdiği emirlerin gösterdiği işleri yapmaktır. (Yak. 2:15-17; Mat. 28:19, 20) Çünkü bunlar, sevgimizi ve imanımızı gösteren, hatta imanımızın ölü olmadığını kanıtlayan delillerdir. Fakat böyle olmakla birlikte, ne kadar sıkı çalışırsak çalışalım, kurtuluşu kazanamayız. Günahtan ve ölümden kurtuluş, İsa Mesih’in kurbanlığı olmaksızın olanaksızdır. Öyle ise, ebedi hayat, işlerimizin ücreti değil, İsa Mesih vasıtasıyla Tanrı’dan gelen bir hediye, Yehova’nın hak edilmemiş inayetinin olağanüstü bir ifadesidir.—Efes. 2:8, 9; Rom. 3:23, 24; 6:23.

8. Birinci yüzyıldaki yönetim kurulu, Musa Kanun ahdinin Milletlerden gelen Mesih’in takipçilerine uygulanıp uygulanmaması sorunu hakkında neye karar verdi?

⁸ Birinci yüzyılda, Musa Kanun ahdinin Milletlerden gelen Mesih’in takipçilerine uygulanmasını konu alan sorun Yeruşalim’deki yönetim kuruluna sunulduğunda, onların verdiği karar bu gerçeklerle uyumlu idi. Yönetim kurulu, Yehova’nın Milletlerden gelen imanlı kişiler üzerine mukaddes ruhunu dökmeden önce, onlara, Musa Kanun ahdinin işlerini tutmayı şart koşmadığının farkına varmıştı. Her ne kadar bu kurul, kararında “icap eden şeyler” adı altında Kanun ahdi ile uyumlu olan belli yasaklar sıraladıysa da, bunlar, Kanun ahdi verilmeden önce gerçekleşen olaylar hakkındaki Mukaddes Kitap kayıtlarına dayanıyordu. Böylece, bu karar Mesih’in Milletlerden gelen takipçilerine Musa Kanun ahdine ya da onun belli bir kısmına itaat etme sorumluluğunu yüklemekten ziyade, Musa’dan önce kabul edilen standartları onaylamak amacıyla verilmişti.—Res. İşl. 15:28, 29; ayrıca Tekvin 9:3, 4; 34:2-7; 35:2-5 ile karşılaştır.

9. (a) Yahudiler hâlâ Musa Kanun ahdine itaat etme sorumluluğu altında mıdırlar? (b) Mesih, ölüm şekli ile, onlar için hangi özel tedarikte bulundu?

⁹ MS 33 yılının Pentikost gününden sonra, Yahudiler artık Tanrı’nın verdiği Musa Kanun ahdine itaat etme sorumluluğu altında değildiler. İman eden Yahudiler, bunları, sevinmek için özel bir sebep olarak gördüler. Acaba bu sebep neydi? Milletler de günahkâr oldukları ve bu nedenle öldükleri halde, Kanun ahdini ihlal edenler olarak sadece Yahudiler Tanrı’nın lanetine uğramışlardı. Fakat Mesih ölüm şekli ile—sanki lanetli bir caniymiş gibi direk üzerinde asılmakla—kendisine iman edecek olan Yahudilerin yerini aldı ve Kanun ahdine karşı itaatsizlikleri sonucu maruz kaldıkları cezadan onları kurtardı. (Gal. 3:10-14) Böyle yapmakla, Musa Kanun ahdi altındayken hiçbir zaman mümkün olmayacak şekilde bağışlanmalarını sağladı.—Res. İşl. 13:38, 39.

10. Kanun ahdinin yürürlükten kaldırılması, birleşmiş bir tapınmada ne şekilde rol oynadı?

¹⁰ Aslında Kanun ahdi Yahudiler ile Milletleri birbirinden ayırmıştı. Milletlerin sorumlu tutulmadığı talepler Yahudiler üzerine konmuş, Milletlerden gelip de sünnet olmayan kişilerin Yahudilerin arz ettiği tapınmaya tam olarak katılmaları engellenmişti. (Çıkış 12:48 ve Resullerin İşleri 10:28 ile karşılaştırın.) Fakat bir kez Kanun ahdi amacına ulaşıp da yürürlükten kaldırıldıktan sonra artık Yahudiler ile sünnetli olmayan Milletler, Mesih vasıtasıyla, yegâne hakiki Tanrı’ya arz edilen tapınmada birleşebilmişlerdir.—Efes. 2:11-18.

KANUN AHDİNİ BİLMEK YARARIMIZA

11. Kanun ahdi hakkında bilgi sahibi olmak, Mesih’in öğretilerini anlamamıza nasıl yardım eder?

¹¹ Her ne kadar biz bugün Kanun ahdi altında değilsek de, her birimiz onun bilgisine sahip olmakla muazzam yararlar görebiliyoruz. Nasıl mı? İsa’nın Yahudi bir anadan doğduğunu ve bu sebeple Musa Kanun ahdi altına girdiğini hatırlayalım. O’nun yaptığı bazı şeylerin tam olarak anlaşılması, ancak bu Kanun ahdinin talepleri hakkında bilgi sahibi olmakla mümkündür. (Gal. 4:4, 5; ayrıca Luka 22:7, 8’e de bakın.) Ayrıca İsa, yine bu Kanun ahdi altında bulunan kişiler arasında hizmetini sürdürdü. Bu sebeple onun öğretileri çok defa Kanun ahdinde önerilen şartlara dayanıyordu.—Matta 5:23,24 ile karşılaştırın.

12. (a) İsa, kendi yaşamıyla Musa Kanun ahdi arasında nasıl bir ilişkiye dikkat çekti? (b) Resul Pavlus, Kanun ahdi hakkında bilgi sahibi olmanın değerini nasıl ifade etti? (c) Kanun ahdinin taleplerinin taşıdığı ruhi anlamı kavramakla ne gibi sonuçlar elde edebiliriz?

¹² İsa, diriltilmesini takiben, Kanun ahdinde, Peygamberliklerde ve Mezmurlarda kendi hakkında yazılmış olan şeyleri yeryüzündeki yaşamıyla yerine getirdiğini şakirtlerine hatırlattı. (Luka 24:44) Ayrıca Resul Pavlus Kanun ahdine ilişkin özelliklere ‘semavi şeylerin tipik bir temsili ve gölgesi’ olarak değindi ve ‘Kanun ahdinin gelecek iyi şeylerin gölgesine malik olduğunu’ da söyledi. (İbr. 8:4, 5; 10:1) İsa Mesih’in kâhinliğine ve kendi insan hayatını kurban edişine işaret eden hayret verici ayrıntılar Musa Kanun ahdinin bünyesinde toplanmıştır. Bunların anlayışına sahip olmakla, bu gibi tedariklerin bizim için taşıdığı anlamı zenginleştirebiliriz. Peygamberane örnekler arasında, bugün Yehova’ya muazzam ruhi tapınağında makbul tarzda tapınabilmek için gerekli olan düzenlemelere işaret eden ayrıntılar da vardır. Bu şeyler hakkındaki anlayışımız derinleştikçe İsa Mesih’in yönetimi altındaki ruhla meshedilmiş cemaate ve onun tapınmamıza ilişkin rolüne karşı takdirimiz de artacaktır.

13. Musa Kanun ahdinin bünyesinde topladığı iyi prensipler üzerinde derin düşünmek neden yararlıdır?

¹³ Musa Kanun ahdi, Tanrı tarafından ilham edilen ve “öğretmek, tedip etmek, doğrultmak, adalette disiplin etmek için yararlı” olan Mukaddes Yazıların bir kısmıdır. (II. Tim. 3:16) Kanun ahdinin dayandığı kalıcı prensipleri araştırıp, bunlar üzerinde derin düşünmekle, Tanrı’yı memnun eden şeyleri yapmak üzere yürekten gelen bir arzu geliştirebiliriz. Kanun ahdinin bünyesinde topladığı ruhu algılayıp hayatımızda yansıtmak gerçekten ne kadar yararımıza olabilir!

14. (a) Kanun ahdinin taşıdığı ruhu kavramanın değerini İsa nasıl gösterdi? (b) Buna ek olarak 152. sayfada gösterilen, Kanun ahdinin bünyesinde topladığı iyi prensiplerin bazılarını belirtin. (c) Bu şeyleri takdir etmemiz, Tanrı’yı daha çok memnun etmemizi nasıl sağlar?

¹⁴ İsa bunu, Dağdaki Vaaz’ında etkili bir şekilde gösterdi. O sıralarda Kanun ahdi altında bulunan kişilere hitap ederken, sadece cinayet işlemekten kaçmanın yeterli olmadığını, bunu yanı sıra sürekli öfke gösterme eğilimini kökünden sökmelerinin ve dillerini kardeşlerine karşı aşağılayıcı şekilde konuşmaktan alıkoymalarının gereğini de gösterdi. Onlar, sadece hiç zina işlemedikleri için memnun olmakla yetinmeyip bir kadına şehvetle bakmamayı da öğrenmeliydiler. Onlar için geçerli olan şeyler bizi de kapsamına aldığından, muhakkak biz de bedenimizin tüm azalarını Yehova’nın adil yollarıyla uyumlu olarak kullanmaya gayret etmeliyiz. (Mat. 5:21, 22, 27-30; ayrıca Romalılar 13:8-10’a bakın.) Bunu yapmakla Kanun ahdindeki en büyük emrin manasını anladığımızı da göstermiş oluruz: “Tanrın Yehova’yı bütün yüreğinle ve bütün canınla ve bütün fikrinle sevmelisin.” (Mat. 22:36, 37) Muhakkak, bu, bizi Yehova Tanrı’ya daha da yakınlaştıracaktır. Musa Kanun ahdi altında olmasak da, onun dayandığı prensiplerin ve kapsadığı peygamberane örneklerin tam bilgisine sahip olmakla mutlaka yararlar göreceğiz.

Tekrarlama İçin Sorular

● Musa Kanun ahdine uyulması gerektiğini ısrarla savunanlar aslında neden Mesih’i inkâr etmiş oluyorlar?

● Musa Kanun ahdinden edindiğimiz bilgi, Yehova’nın amacında İsa’nın rolünü anlamamıza nasıl yardım eder?

● Kanun ahdi altında olmadığımız halde, onu araştırıp incelemekle ne gibi değerli şeyler öğrenebiliriz?

[Sayfa 152’deki çerçeve]

Musa Kanun Ahdindeki Bazı Temel Prensipler

Tanrı’ya Karşı Sorumluluklar

Sadece Yehova’ya tapın Çık. 20:3; 22:20

O’nun ismine saygı göster Çık. 20:7; Lev. 24:16

O’na, sadece O’nun tasvip ettiği şekilde yaklaş Lev. 1:1-5; Say. 16:1-50; Tesn. 12:5-14

O’na tapınanlar bedenen temiz olmalı Çık. 19:10, 11; 30:20

Yasaklanan Dinsel Uygulamalar

Putperestlik Çık. 20:4-6; Tesn. 7:25

Dinlerarası faaliyet Çık. 23:13; 34:12-15; Tesn. 6:14, 15; 13:1-5

Evlilik ve Aile Yaşamı

Zina yasak Çık.20:14; Lev.20:10

Yakın akraba ile cinsel ilişki yasak Lev. 18:6-16; 20:11

Cinsel sapmalardan kaç Lev. 18:23; 20:13

Doğmamış çocuğun hayatına saygı göster Çık. 21:22, 23

Anana babana hürmet et Çık. 20:12; 21:15, 17; Tesn. 21:18-21

Çocuklarına, Yehova’nın yollarını öğret Tesn. 6:4-9; 11:18-21

Başka Kişilere Karşı Yükümlülükler

İnsan hayatına kutsal gözle bak Çık. 20:13; Say. 35:9-34

Hemcinslerini sev; kin tutmaktan kaç Lev.19:17, 18

Yaşlılara hürmet et Lev.19:32

Sağırlara ve körlere kötü davranma Lev. 19:14; Tesn. 27:18

İş uygulamalarında dürüst ol Lev. 19:35, 36; 25:14

Mal mülk haklarına saygı göster Çık. 20:15; 22:1, 6; 23:4; Tesn. 22:1-3

Başkalarına ait olan şeylere göz dikme Çık. 20:17

Ciddi günah işleyenleri gizleme Lev. 5:1; Tesn. 13:6-11

Dürüst sözlü ol; yalancı şahitlik yapma Çık. 20:16; 23:1, 2

Mevkie itibar edip taraf tutmak yanlış Çık. 23:3, 6; Lev. 19:15