Cennet

Tanım: Kutsal Kitap Âdem ile Havva’nın yeryüzünde, Aden denilen bir bahçede yaratıldığını yazar. İbranice Kutsal Yazıların Yunanca’ya eski bir çevirisi olan Septuagint’te “cennet” (Yunanca paradeisos) sözcüğü Aden bahçesi için kullanılmıştır; bu bahçenin, etrafı çevrili bir ağaçlık alan olduğu anlaşılıyor. Başlangıç kitabından sonraki kısımda Kutsal Kitap metninde “cennet” ifadesi şu anlamlarda kullanılır: (1) Aden bahçesi, (2) tüm yeryüzünün gelecekte Aden’dekine benzer duruma getirilmiş hali, (3) Tanrı’nın yeryüzündeki kullarının içinde bulunduğu, giderek güzelleşen ruhi ortam, (4) Aden bahçesini hatırlatan gökteki ruhi cennet.

İlk Cennetin yerde olduğunu nereden biliyoruz?

Başl. 2:7, 8, 10, 14: “Sonra Yehova Tanrı yerin toprağından adamı yarattı, onun burnuna hayat nefesini üfledi ve adam yaşayan bir can oldu. Yehova Tanrı doğuda, Aden’de bir bahçe yaptı ve yarattığı adamı oraya yerleştirdi. . . . . Bahçeyi sulamak için Aden’den doğan bir ırmak vardı; sonra orada bölündü ve dört kol oldu. . . . . Üçüncü ırmağın adı Dicle’dir; Asur’un doğusundan akan budur. Dördüncü ırmak ise Fırat’tır.”

Yeryüzünde gelecekte kurulacak bir cennet fikri İncil’de de bulunur mu, yoksa sadece Tevrat ve Zebur’da mı geçer?

Kutsal Kitabı kısımlara ayırmak ve ayetlere hangi kısımda geçtiğine dayanarak değer biçmek Kutsal Yazılara uygun değildir. 2. Timoteos 3:16’da şunlar söyleniyor: “Kutsal Yazıların tümü Tanrı ilhamıdır ve öğretmek, yanlışı göstermek, düzeltmek . . . . bakımından yararlıdır.” Romalılar 15:4 ise İsa’dan önce ilhamla kaleme alınmış Kutsal Yazılar hakkında şöyle der: “Önceden yazılmış olan her şey, bizim eğitilmemiz için yazıldı.” Dolayısıyla bu soruya doğru bir cevap bulabilmek için tüm Kutsal Kitabı göz önünde bulundurmalıyız.

Başlangıç 2:8 şöyle der: “Yehova Tanrı doğuda, Aden’de bir bahçe [“park,” Mo; “cennet,” Dy; paradeison, LXX] yaptı ve yarattığı adamı [Âdem’i] oraya yerleştirdi.” Bu bahçede çok çeşitli ve etkileyici güzellikte bitkiler ve hayvanlar vardı. Yehova ilk insan çiftini kutsadı ve onlara şöyle dedi: “Çocuklar sahibi olun, çoğalın, yeryüzünü doldurun ve onu denetiminiz altına alın. Denizin balıklarına, gökte uçan kanatlılara ve yeryüzündeki tüm canlılara hâkim olun” (Başl. 1:28). Tanrı’nın başlangıçtaki amacı tüm yeryüzünün cennet olması ve O’nun kanunlarını takdir eden itaatli insanlarla dolmasıydı; bu amacı asla boş çıkmayacak (İşa. 45:18; 55:10, 11). İsa bu nedenle şöyle demişti: “Ne mutlu yumuşak başlı olanlara, çünkü onlar yeryüzünü miras alacaklar.” Yine aynı nedenle, öğrencilerine şöyle dua etmelerini öğretmişti: “Göklerdeki Babamız, ismin kutsal kılınsın. Krallığın gelsin. Gökte olduğu gibi yerde de Senin isteğin gerçekleşsin” (Mat. 5:5; 6:9, 10). Bununla uyumlu şekilde, Efesoslular 1:9-11 “[Tanrı] gökteki ve yerdeki şeyleri, her şeyi Mesih’te yeniden bir araya getirmeyi amaçladı” der. İbraniler 2:5’te de “gelecekteki yeryüzü” ifadesi geçer. Vahiy 5:10, Mesih’le ortak mirasçılar olacak kişilerden söz ederken, “yeryüzü üzerinde krallar olarak hüküm sürecekler” der. Vahiy 21:1-5 ve 22:1, 2 ‘yeni yerde’ var olacak ortamı anlatırken hayat ağacının bulunduğu eski Aden’deki cenneti hatırlatan hoş ifadeler kullanır (Başl. 2:9).

Kendisiyle birlikte direğe gerilmiş bir suçlu onun kral olacağına iman ettiğini dile getirdiğinde, İsa ona gelecekte yeryüzünde var olacak Cennetten (Yunanca paradeisos) söz etti: “Gerçekten de bugün sana diyorum ki, sen benimle birlikte Cennette olacaksın” (Luka 23:43).

İsa’nın Luka 23:43’te suçluya Cennetten söz ederken neyi kastettiğinden nasıl emin olabiliriz?

Burası Hades’in bir kısmı, ‘doğru insanların ruhlarının’ diriltilmeyi ve Hüküm Gününü beklerken geçici olarak kaldığı bir yer miydi?

Bu inancın kökeni nedir? Bir kaynağa göre, “Canın ölümsüzlüğüne ilişkin Yunan doktrininin etkisiyle cennet, doğru insanların [diriltilmeyi beklerken geçici olarak] kaldığı bir yer haline geldi” (The New International Dictionary of New Testament Theology, Grand Rapids, Mich.; 1976, Colin Brown, Cilt 2, s. 761). Kutsal Yazılarda bulunmayan bu görüş acaba İsa yerde yaşarken Yahudiler arasında yaygın mıydı? Hastings’in Dictionary of the Bible adlı eserine göre bu konuda kuşkular var (Edinburgh, 1905, Cilt III, s. 669, 670).

Diyelim ki, bu görüş birinci yüzyıldaki Yahudiler arasında yaygındı, yine de İsa yanındaki tövbe eden suçluya bu görüşü onaylayan bir vaatte bulunur muydu? İsa Yahudi Ferisileri ve yazıcıları Tanrı’nın Sözüyle çelişen gelenekleri insanlara öğrettikleri için sert sözlerle mahkûm etmişti (Mat. 15:3-9; ayrıca “Can” başlıklı bölüme bakın).

Elçiler 2:30, 31’in de gösterdiği gibi İsa öldüğünde ölüler diyarına, yani Hades’e gitti. (Elçi Petrus burada Mezmur 16:10’a değinirken “Şeol” ifadesinin Yunanca karşılığı olan “Hades”i kullanır.) Fakat Kutsal Kitabın hiçbir yerinde Şeol’ün/Hades’in ya da bunun bir kısmının insana zevk veren bir cennet olduğu söylenmez. Aksine, Vaiz 9:5, 10 orada olanlar “Hiçbir şeyin farkında değildir” der.

Luka 23:43’te söz edilen Cennet, göğün bir kısmı ya da gök müdür?

Kutsal Kitap İsa’nın ve yanındaki suçlunun bu konuşmayı yaptıkları gün göğe gittikleri görüşünü desteklemez. İsa öldürüldükten sonra üçüncü güne dek diriltilmeyeceğini önceden bildirmişti (Luka 9:22). Bu üç günlük süre içinde o gökte değildi çünkü diriltildikten sonra Mecdelli Meryem’e “henüz Babamın yanına çıkmadım” dedi (Yuhn. 20:17). Diriltildikten ancak 40 gün sonra öğrencileri İsa’nın yerden yükseldiğini ve gözden kaybolup göğe alındığını gördüler (Elçi. 1:3, 6-11).

O suçlu, göğe daha sonra da gitmek için gerekli talepleri karşılayacak durumda değildi. O ne suda vaftiz edilmiş ne de Tanrı’nın ruhuyla evlat edinilmişti; yani ‘yeniden doğmamıştı.’ İsa’nın öğrencilerinin üzerine kutsal ruhun dökülmesi ancak bu suçlunun ölümünden 50 gün sonra gerçekleşmişti (Yuhn. 3:3, 5; Elçi. 2:1-4). İsa öldürüleceği gün, ‘yaşadığı sınavlarda yanında kalanlarla’ gökteki krallık için bir ahit yapmıştı. Suçlunun, sadakatini ortaya koyan böyle bir geçmişi yoktu ve bu ahde dahil edilmemişti (Luka 22:28-30).

Bu Cennetin yerde olduğunu gösteren nedir?

İbranice Kutsal Yazılarda sadık Yahudileri gökte yaşam ödülünü beklemeye yönelten hiçbir kayıt yoktur. Bu kayıtlar Cennetin yeryüzünde yeniden kurulacağına dikkat çeker. Örneğin Daniel 7:13, 14, “bütün halklar, milletler ve diller kendisine hizmet etsinler diye ona [Mesih’e] saltanat, itibar ve krallık” verileceğini önceden bildirmişti. Krallığın yönetimindeki bu kişiler yerde yaşayacaktı. Suçlunun İsa’ya söylediği sözlerden onun, bu dönem geldiğinde İsa’nın kendisini hatırlamasını ümit ettiği anlaşılıyor.

O halde İsa nasıl bu suçluyla birlikte olacaktı? Onu dirilterek, fiziksel ihtiyaçlarını karşılayarak ve sonsuz yaşamı elde etmek için Yehova’nın taleplerini öğrenme ve bunlara uyma fırsatı vererek bunu yapacaktı (Yuhn. 5:28, 29). İsa bu suçlunun tövbesini yansıtan saygılı tutumunu esas alarak, onu da milyarlarca kişi gibi yerde yaşamak üzere diriltecek ve Cennette sonsuza dek yaşamaya layık olduğunu kanıtlama fırsatı verecek.

O suçlu ne zaman Cennette olacak?

Luka 23:43 ayetiyle ilgili anlayış, tercümanın kullandığı sözcük dizilişine ve noktalama işaretlerine bağlı olarak değişebilir. Çoğu çeviri, bu ayeti Yunanca metinde “bugün” sözcüğünden önce virgül varmış gibi çevirerek yanlış bir anlayışa yol açmıştır. Yunanca Kutsal Yazıların orijinal elyazmalarında hiçbir noktalama işareti kullanılmamıştı. The Encyclopedia Americana şunları belirtiyor: “İlk Yunanca elyazmalarında ve yazıtlarında noktalama yapmakla ilgili hiçbir girişime rastlanmıyor” (1956, Cilt XXIII, s. 16). Kutsal Yazıların elyazmalarında MS 9. yüzyıla kadar noktalama işaretleri kullanılmamıştır. Acaba Luka 23:43’ün çevirisi “Sana doğrusunu söyleyeyim, sen bugün benimle birlikte cennette olacaksın” (YÇ) şeklinde mi, yoksa “Gerçekten de bugün sana diyorum ki, sen benimle birlikte Cennette olacaksın” (YD) şeklinde mi olmalıdır? Buna karar verirken temel alacağımız etken İsa’nın bu sözleri söylemesinden yüzyıllar sonra metne eklenen bir virgül ya da çeviride tercih edilen sözcük dizilişi değil, Mesih’in ve Kutsal Kitabın diğer öğretileri olmalıdır.

J. B. Rotherham’ın çevirisi olan The Emphasised Bible, Yeni Dünya Çevirisi’ndeki metnin doğruluğunu destekler. Bir Alman Kutsal Kitap çevirmeni olan L. Reinhardt, Luka 23:43’ün dipnotunda şunları belirtir: “Bu ayette [çoğu çevirmen tarafından] kullanılan noktalama işaretlerinin yanlış olduğuna ve hem Mesih’in hem de yanındaki suçlunun genel düşünüşüne aykırı olduğuna kuşku yoktur. . . . . [Mesih] cenneti ölüler diyarının bir alt bölümü olarak görmüş olamaz, aksine cennetin yerde yeniden kurulacağını biliyordu.”

İsa ne zaman ‘kral olacak’ ve Babasının yeryüzünü cennet haline getirmekle ilgili amacını gerçekleştirecek? Luka 23:42, 43’teki sözlerin kaydedilmesinden yaklaşık 63 yıl sonra yazılan Vahiy kitabı bu olayların gelecekte olacağını gösterir. (“Tarihler” başlıklı bölümün sayfa 396-399’daki kısmına ve “Son Günler” başlıklı bölüme bakın.)