Hayatımız ve Hizmetimiz İbadeti Kitapçığı İçin Kaynaklar
2-8 NİSAN
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | MATTA 26
“Fısıh ve Anma Yemeği Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar”
nwtsty, Mt 26:17-20’deki görsel malzeme
Fısıh Yemeği
Fısıh yemeğinde olması gerekenler şunlardı: ateşte kızartılmış kuzu (hayvanın hiçbir kemiği kırılmamalıydı) (1); mayasız ekmek (2) ve acı otlar (3) (Çk 12:5, 8; Sy 9:11). Mişna’ya göre acı otların arasında marul, yabanihindiba ya da karahindiba gibi otlar olabilir. Anlaşılan bunlar İsrailoğullarına Mısır’da köle olarak geçirdikleri acı dolu yılları hatırlatıyordu. İsa, mayasız ekmeği kusursuz bedeninin simgesi olarak kullandı (Mt 26:26). Elçi Pavlus, İsa’yı “Fısıh kuzumuz” olarak adlandırdı (1Ko 5:7). Birinci yüzyılda Fısıh yemeğine şarap da (4) eklendi. İsa, şarabı insanlar uğrunda dökülecek kanının simgesi olarak kullandı (Mt 26:27, 28).
nwtsty, Mt 26:26’daki inceleme notu
temsil eder: İsa’nın sözleri “Bu benim bedenimdir” olarak da çevrilebilirse de, Yunanca estin sözcüğü burada “simgeler, sembolüdür, anlamına gelir, demektir” anlamları taşır. Elçiler de İsa’nın sözlerini böyle anlamış olmalı, çünkü İsa bu sözleri söylerken kusursuz bedeniyle karşılarında duruyordu ve birazdan yiyecekleri mayasız ekmek de oradaydı. Dolayısıyla ekmek gerçek anlamda İsa’nın bedeni olamazdı. Mt 12:7’de de aynı Yunanca kelimenin kullanılmış olması ve birçok tercümede “anlamı” ya da “anlamına gelmek” olarak çevrilmesi dikkate değerdir.
nwtsty, Mt 26:28’deki inceleme notu
ahit kanı: Yehova ve meshedilmiş Hıristiyanlar arasında yapılan yeni ahit İsa’nın fidyesiyle geçerlilik kazandı (İb 8:10). İsrail’le yapılan Kanun ahdinin aracısı olan Musa da, Sina Dağı’nda bu ahdi yürürlüğe koyarken ‘ahit kanı’ ifadesini kullanmıştı (Çk 24:8; İb 9:19-21). Boğaların ve keçilerin kanı Tanrı ve İsrail ulusu arasında yapılan Kanun ahdini nasıl geçerli kıldıysa, İsa’nın kanı da Yehova’nın ruhi İsrail’le yapacağı yeni ahdi geçerli kıldı. Bu ahit MS 33 yılının Pentekost gününde yürürlüğe girdi (İb 9:14, 15).
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Mt 26:17’deki inceleme notu
Mayasız Ekmek Bayramının birinci gününde: Mayasız Ekmek Bayramı Yahudi takvimine göre 15 Nisan’da, yani 14 Nisan’daki Fısıh’tan bir gün sonra başlar ve yedi gün sürerdi. (Sgd’nin 19. bölümüne bakın.) Fakat İsa’nın yaşadığı dönemde Fısıh artık bu bayramın bir kısmı olarak görülüyordu, öyle ki “Mayasız Ekmek Bayramı” ifadesi bazen 14 Nisan da dahil sekiz günün tamamı için kullanılırdı (Lu 22:1). Bu ayette “birinci gününde” ifadesi “bir gün öncesinde” olarak da çevrilebilir (Mt 26:17, dipnot). (Yhn 1:15, 30 ile karşılaştırın. “Birinci” için kullanılan Yunanca sözcük [protos] bu ayetlerde benzer bir yapıda kullanılmış ve “önce” olarak çevrilmiştir, yani cümle şu şekildedir: “O benden önce [protos] vardı.”) Dolayısıyla hem orijinal Yunanca hem de Yahudi âdetleri, öğrencilerin Fısıh yemeğiyle ilgili soruyu İsa’ya 13 Nisan’da sormuş olabileceğini gösteriyor. Öğrenciler 13 Nisan’da gündüz vakti Fısıh için hazırlık yaptılar ve “akşam karanlık bastıktan sonra”, yani 14 Nisan başladığında Fıshı kutladılar (Mr 14:16, 17).
nwtsty, Mt 26:39’daki inceleme notu
bu kâse benden geçip gitsin: Kutsal Kitapta “kâse” sözcüğü sık sık mecazi anlamda kullanılır ve Tanrı’nın bir kişiyle ilgili isteği ya da onun için “belirlediği pay” anlamına gelir. İsa, Tanrı’ya küfreden ve halkı isyana teşvik eden biri olarak suçlanıp öldürülecekti. Kuşkusuz bunun Yehova’ya leke getirebileceğini düşünüp çok kaygılandı ve bu yüzden bu ‘kâsenin’ ondan geçip gitmesi için dua etti.
9-15 NİSAN
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | MATTA 27-28
“Öğrenci Yetiştirin: Neden, Nerede ve Nasıl?”
nwtsty, Mt 28:19’daki inceleme notları
bütün milletlerden insanları: Sözcük anlamı “bütün milletleri” olsa da ayetin bağlamına göre bu ifade bütün milletlerden bireylere atfeder. Çünkü ‘onları vaftiz edin’ ifadesindeki Yunanca “onları” zamirinin yapısı, bu sözcüğün ‘milletlere’ değil insanlara atfettiğini gösterir. ‘Bütün milletlerden insanlara’ gitme emri yeni bir emirdi. Kutsal Yazılara göre İsa’nın hizmetinden önce, diğer milletlerden insanlar İsrail’e gelip İsrailoğullarıyla birlikte Yehova’ya ibadet edebilirdi (1Kr 8:41-43). Ancak İsa bu emirle duyuru işinin kapsamını genişletti ve öğrencilerini doğuştan Yahudi olmayanlara da iyi haberi duyurmakla görevlendirdi. Böylece öğrenci yetiştirme işinin dünya çapında yapılması gerektiğine dikkat çekti (Mt 10:1, 5-7; Vh 7:9).
öğrencim olarak yetiştirin: Yunanca matheteuo fiili, birinin öğrenci olmasına yardım etme hedefiyle ona eğitim verme anlamı taşır ve “öğretmek” olarak da çevrilebilir. (Mt 13:52’yle karşılaştırın; bu fiil burada “öğrenmiş” olarak tercüme edilmiştir ve “öğretilmiş” olarak da çevrilebilir.) “Vaftiz edin” ve “öğretin” fiilleri öğrenci yetiştirme emrine nelerin dahil olduğunu gösterir.
nwtsty, Mt 28:20’deki inceleme notu
onlara öğretin: “Öğretmek” olarak çevrilen Yunanca sözcük bilgi vermeyi, açıklamayı, akıl yürütmeyi ve kanıtlar sunmayı kapsar. (Mt 3:1; 4:23’teki inceleme notlarına bakın.) İnsanlara İsa’nın emrettiği her şeye uymalarını öğretmek devam eden bir süreçtir. Bu, İsa’nın öğrettiklerini öğrenmelerine, bunları uygulamalarına ve İsa’nın örneğini izlemelerine yardım etmeyi içerir (Yhn 13:17; Ef 4:21; 1Pe 2:21).
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Mt 27:51’deki inceleme notları
kutsal mekân: Bu ayette Yunanca naos sözcüğü, Kutsal Yerin ve En Kutsal Yerin bulunduğu ana bölüme atfeder.
perde: Güzel işlemeleri olan bu perde mabetteki En Kutsal Yer ile Kutsal Yeri birbirinden ayırıyordu. Yahudi kaynaklarına göre bu ağır perdenin boyu yaklaşık 18 m, eni 9 m, kalınlığı ise 7,4 cm’ydi. Yehova perdeyi ikiye ayırarak Oğlunu öldürenlere gazabını göstermekle kalmadı, artık göğe girme yolunun açıldığını da simgesel şekilde gösterdi (İb 10:19, 20).
nwtsty, Mt 28:7’deki inceleme notu
öğrencilerine onun diriltildiğini söyleyin: Bu kadınlar İsa’nın diriltildiğini ilk öğrenen öğrencilerdi. Aynı zamanda diğer öğrencilere bu haberi vermekle görevlendirildiler (Mt 28:2, 5, 7). Kutsal Yazılara dayanmayan bir Yahudi geleneğine göre mahkemede bir kadının tanıklığı kabul edilemezdi. Yehova’nın meleği ise bu kadınları bu güzel haberi verme göreviyle onurlandırdı.
16-22 NİSAN
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | MARKOS 1-2
“Günahların Bağışlandı”
nwtsty, Mr 2:9’daki inceleme notu
daha kolay: Birinin günahları bağışlayabildiğini söylemesi kolaydı, çünkü böyle bir iddiayı kanıtlamak için gözle görülür bir kanıt gerekmiyordu. Fakat Ayağa kalk . . . . yürü demek bir mucize yapmayı gerektiriyordu ve bu, İsa’nın günahları bağışlama yetkisine sahip olduğunu herkese açıkça gösterecekti. Bu kayıt ve İş 33:24 hastalıklarla günahkâr durumumuz arasında bağlantı kurar.
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Mr 1:11’deki inceleme notları
Göklerden . . . . bir ses geldi: İncil kayıtlarında Yehova’nın insanlarla doğrudan konuştuğu üç olaydan ilki (Mr 9:7; Yhn 12:28).
Sen Benim sevgili oğlumsun: İsa ruhi bir varlıkken Tanrı’nın oğluydu (Yhn 3:16). İnsan olarak doğduğu andan itibaren de tıpkı kusursuz Âdem gibi ‘Tanrı’nın bir oğluydu’ (Lu 1:35; 3:38). Ancak görünen o ki, Tanrı burada İsa’nın kimliğini açıklamaktan fazlasını yaptı. Tanrı bu sözleri söyleyerek ve kutsal ruhu dökerek anlaşılan İsa’yı ruhi oğlu olarak kabul ettiğini gösterdi. Yani İsa’nın gökteki yaşama geri dönme ümidiyle ‘yeniden doğduğunu’ ve Tanrı’nın atadığı kral ve başkâhin olmak üzere ruhla meshedildiğini ortaya koydu (Yhn 3:3-6; 6:51; ayrıca Lu 1:31-33; İb 2:17; 5:1, 4-10; 7:1-3 ile karşılaştırın).
senden memnunum: Ya da “seni onaylıyorum; senden hoşnutum.” Aynı ifade Mt 12:18’de de kullanılır ve o ayette, vaat edilen Mesih’le ilgili İş 42:1’den alıntı yapılır. Kutsal ruhun dökülmesi ve Tanrı’nın, Oğlu hakkında söylediği bu sözler İsa’nın vaat edilen Mesih olduğunu açıkça doğruladı.
nwtsty, Mr 2:28’deki inceleme notu
Sebt gününün . . . . Efendisi: İsa bu ifadeyi kendisi için kullandı (Mt 12:8; Lu 6:5). Böylece Sebt gününü, gökteki Babasının ona verdiği işi yapmak için kullanma yetkisine sahip olduğunu gösterdi (Yhn 5:19; 10:37, 38 ile karşılaştırın). İsa, hastaları iyileştirmek de dahil en çarpıcı mucizelerinden bazılarını Sebt gününde yaptı (Lu 13:10-13; Yhn 5:5-9; 9:1-14). Anlaşılan bu, İsa’nın Krallık yönetiminde insanlara sağlayacağı rahatlığa işaret etti; o dönem bir Sebt günü dinlenmesi gibi olacak (İb 10:1).
23-29 NİSAN
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | MARKOS 3-4
“Sebt Günü İnsanları İyileştirmek”
nwtsty, Mr 3:5’teki inceleme notu
derin bir keder içindeydi; . . . . kızgınlıkla baktı: İsa’nın bu olayda din adamlarının yüreklerinin duyarsızlığı karşısında verdiği tepkiyi sadece Markos kaydetmiştir (Mt 12:13; Lu 6:10). İsa’nın hissettikleriyle ilgili bu canlı betimlemenin kaynağı, duygulu bir adam olan Petrus olabilir. (“Markos Kitabını Tanıyalım” videosuna bakın.)
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Mr 3:29’daki inceleme notları
kutsal ruha küfreden: Küfretmek, Tanrı’ya ya da kutsal şeylere karşı karalayıcı, kötü veya aşağılayıcı şekilde konuşmaya atfeder. Kutsal ruhun kaynağı Tanrı olduğundan, kutsal ruhun gücüne kasten karşı çıkmak ya da bu gücü inkâr etmek Tanrı’ya küfretmekle aynı şeydir. Mt 12:24, 28 ve Mr 3:22’nin gösterdiği gibi Yahudi din adamları İsa’nın yaptığı mucizelerde Tanrı’nın ruhunun gücünü gördüler, fakat bu gücün kaynağının İblis Şeytan olduğunu iddia ettiler.
ebedi günahtan suçludur: Bu ifadenin kasten işlenen ve bağışlanması mümkün olmayan bir günaha atfettiği anlaşılıyor; böyle bir günahı örtecek bir kurban yoktur. (Bu ayetteki kutsal ruha küfreden başlıklı inceleme notuna bakın.)
HIRİSTİYANLAR OLARAK YAŞAM TARZIMIZ
“İşitecek Kulağı Olan İşitsin”
nwtsty, Mr 4:9’daki inceleme notu
İşitecek kulağı olan işitsin: İsa ekinci örneğini vermeden önce “Dinleyin” demişti (Mr 4:3). Verdiği öğüde dikkatle uymanın ne kadar önemli olduğunu vurgulamak için örneğin sonunda bu tembihte bulundu. Şu ayetlerde de benzer tembihler bulunur: Mt 11:15; 13:9, 43; Mr 4:23; Lu 8:8; 14:35; Vh 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22; 13:9.
30 NİSAN–6 MAYIS
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | MARKOS 5-6
“İsa Ölen Sevdiklerimizi Diriltme Gücüne Sahiptir”
nwtsty, Mr 5:39’daki inceleme notu
ölmedi, uyuyor: Kutsal Kitap ölümü sık sık uykuya benzetir (Me 13:3; Yhn 11:11-14; Elç 7:60; 1Ko 15:51; 1Se 4:13). İsa birazdan kızı diriltecekti. Dolayısıyla İsa’nın böyle bir söz söylemesinin nedeni, bir insanın derin bir uykudan uyandırılması gibi ölüm uykusundan da uyandırılabileceğini göstermek olabilir. İsa’nın bu kızı diriltme gücü, “ölüyü diri kılan ve henüz var olmayanlara varmış gibi seslenen” Babasından geliyordu (Ro 4:17).
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Mr 5:19’daki inceleme notu
onlara anlat: İsa genelde mucizelerinin kimseye anlatılmamasını tembih ederdi (Mr 1:44; 3:12; 7:36), ama bu adama akrabalarına gidip olanları anlatmasını söyledi. Halk İsa’dan o bölgeden ayrılmasını istemişti. İsa onlara bizzat şahitlik edemeyeceği için bu adamdan böyle bir şey istemiş olabilir. Ayrıca adamın anlatacakları, ölen domuz sürüsüyle ilgili olumsuz konuşmalara bir cevap olacaktı.
nwtsty, Mr 6:11’deki inceleme notu
ayaklarınızın altındaki tozu silkin: Bu hareket öğrencilerin, Tanrı’nın o insanlara vereceği hükümden artık sorumlu olmadığını gösteriyordu. Mt 10:14 ve Lu 9:5’te de benzer bir ifade bulunur. Markos ve Luka ek olarak onlar aleyhinde şahitlik olması için ifadesini kullanır. Pavlus ve Barnabas Pisidya Antakyası’nda İsa’nın bu talimatını uyguladı (Elç 13:51). Pavlus Korintos’ta da benzer bir şey yaptı ve giysisini silkeleyerek şöyle dedi: “Kanınızdan siz sorumlu olun. Ben temizim” (Elç 18:6). Böyle bir hareket herhalde öğrencilere yabancı değildi. Dindar Yahudiler yolculuk ederken diğer milletlerin topraklarından geçerlerse Yahudi topraklarına girmeden önce çarıklarındaki tozu silkerlerdi, çünkü bu tozun kirli olduğunu düşünürlerdi. Ancak kuşkusuz İsa öğrencilerine bu talimatı böyle bir amaçla vermemişti.