Hayatımız ve Hizmetimiz İbadeti Kitapçığı İçin Kaynaklar
3-9 EYLÜL
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | YUHANNA 1-2
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Yhn 1:29’daki inceleme notu
Tanrı Kuzusu: İsa vaftiz edildikten ve Şeytan’ın ayartma çabalarına karşı koyduktan sonra Vaftizci Yahya onu “Tanrı Kuzusu” diye tanıttı. Bu ifade sadece burada ve Yhn 1:36’da geçer. (Sgd’nin 20. sayfasına bakın.) İsa’nın bir kuzuya benzetilmesi yerindedir. Kutsal Kitap devirlerinde insanlar günahkâr olduklarını kabul ettiklerini göstermek ve Tanrı’yla ilişkilerini düzeltmek için koyun kurban ederlerdi. Bu, İsa’nın kusursuz hayatını insanlar için vererek sağlayacağı fidyeyi simgeliyordu. “Tanrı Kuzusu” ifadesi Kutsal Yazılardaki bazı ayetleri anımsatabilir. Vaftizci Yahya’nın İbranice Kutsal Yazıları ne kadar iyi bildiği düşünülürse onun sözleri şunlardan birine ya da daha fazlasına atfediyor olabilir: İbrahim’in İshak yerine sunduğu erkek koyun (Ba 22:13), Mısır’da kesilen ve İsrailoğullarının kölelikten kurtulmasını sağlayan Fısıh kuzusu (Çk 12:1-13) ya da Yeruşalim’deki Tanrı’nın sunağında her sabah ve akşam sunulan erkek kuzu (Çk 29:38-42). Yahya aynı zamanda İşaya’nın peygamberlik sözlerini de düşünmüş olabilir. İşaya, Yehova’nın “kulum” diye adlandırdığı kişinin ‘kuzu gibi boğazlanmaya götürüldüğünü’ söylemişti (İş 52:13; 53:5, 7, 11). Elçi Pavlus Korintoslulara yazdığı ilk mektupta İsa’yı “Fısıh kuzumuz” diye adlandırdı (1Ko 5:7). Elçi Petrus da ‘kusursuz ve lekesiz bir kuzu gibi olan Mesih’in değerli kanından’ söz etti (1Pe 1:19). Ayrıca Vahiy kitabında 25’ten fazla kez İsa’dan mecazi olarak “Kuzu” diye bahsedilir (Bazı örnekler: Vh 5:8; 6:1; 7:9; 12:11; 13:8; 14:1; 15:3; 17:14; 19:7; 21:9; 22:1).
10-16 EYLÜL
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | YUHANNA 3-4
“İsa Samiriyeli Bir Kadına Şahitlik Ediyor”
nwtsty, Yhn 4:6’daki inceleme notu
yol yorgunu olduğundan: Kutsal Yazılarda İsa’nın “yorgun” olduğu sadece bu ayette söylenir. Saat öğlen 12 sularıydı ve İsa muhtemelen o sabah Ürdün Vadisi’nden (Yahudiye) yola çıkıp 900 metre ya da daha yüksekteki Sihar’a (Samiriye) gitmişti. Bu, yokuş tırmanmasını gerektiren bir yolculuktu (Yhn 4:3-5; sgd’nin 20. sayfasına bakın).
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Yhn 3:29’daki inceleme notu
sağdıç: Kutsal Kitap devirlerinde güveyin, yani damadın yakın bir tanıdığı onun yasal temsilcisi olurdu ve evlilik için gerekli düzenlemeleri yapmakta önemli bir rol oynardı. Gelinle damadı bir araya getiren kişi olarak görülürdü. Onların evleneceği gün düğün alayı damadın ya da babasının evine gelirdi ve düğün orada yapılırdı. Düğün sırasında damat gelinle konuşurken sağdıç damadın sesini duyduğunda mutlu olurdu, çünkü görevini başarıyla yerine getirdiğini düşünürdü. Vaftizci Yahya kendini ‘sağdıca’ benzetti. Bu durumda İsa güveydi, öğrencileri de bir grup olarak onun simgesel gelinini oluşturuyordu. Mesih için yolu hazırlayan Vaftizci Yahya, “gelin” sınıfının ilk üyelerini İsa Mesih’le tanıştırdı (Yhn 1:29, 35; 2Ko 11:2; Ef 5:22-27; Vh 21:2, 9). Yahya “sağdıç” olarak görevini yerine getirdi. Bundan sonra artık onun rolü, İsa ve takipçilerinin rolü kadar önemli değildi. Bu nedenle Yahya, İsa ve kendisi hakkında şöyle dedi: “O büyümeye devam etmeli, fakat ben küçülmeliyim” (Yhn 3:30).
nwtsty, Yhn 4:10’daki inceleme notu
hayat suyu: Ya da “diri su; yaşayan su.” Yunanca ifade, sözcük anlamıyla akan su, kaynak suyu ya da pınarların beslediği bir kuyudan çıkan tatlı su anlamına gelir. Bu, bir sarnıçtaki durgun sudan çok farklıdır. Le 14:5’te “akar su” için kullanılan İbranice ifade sözcük anlamıyla “yaşayan su” anlamına gelir. Yr 2:13 ve 17:13’te Yehova “diri suların kaynağı”, yani hayat veren sembolik suyun kaynağı olarak tanımlanır. İsa Samiriyeli kadınla konuşurken “hayat suyu” ifadesini mecazi anlamda kullandı, ancak anlaşılan kadın başta bu ifadenin sözcük anlamıyla kullanıldığını düşündü (Yhn 4:11; ayrıca Yhn 4:14’teki inceleme notuna bakın).
nwtsty, Yhn 4:14’teki inceleme notu
vereceğim su: “Su” ve “pınar” ifadeleri burada mecazi anlamda kullanılmıştır. İsa Samiriyeli kadınla sohbetinin başında ‘hayat suyundan’ söz etmişti. (Yhn 4:10’daki inceleme notuna bakın.) Devamında, vereceği suyun bunu alan kişilerde sonsuz yaşam verebilen bir su pınarı haline geleceğini söyledi. Kutsal Kitapta su, Tanrı’nın insanlara kusursuz bir yaşam vermek için yaptığı düzenlemelerin bir simgesi olarak kullanılır. Bu sembolik suyun önemli bir kısmı İsa’nın fidyesidir. Bu ayette İsa, onu dinleyen ve öğrencisi olan kişilerin elde edeceği ruhi yararlara dikkat çeker. Bu kişiler Yehova Tanrı’yı ve İsa Mesih’i ‘tanıdıkça’ ve imanla bu bilgiye göre yaşadıkça, sonsuz yaşam ümidine sahip olur (Yhn 17:3). İsa şunu demek istedi: Biri bu sembolik suyu kabul ettiğinde bu su onda, hayat veren nimetlerin fışkırdığı bir pınar haline gelir. Böyle biri aynı zamanda kendini bu ‘hayat suyunu’ başkalarıyla paylaşmak zorunda hisseder (Yhn 7:38; Vh 21:6; 22:1, 17).
17-23 EYLÜL
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | YUHANNA 5-6
“İsa’yı Doğru Bir Güdüyle Takip Edin”
nwtsty, Yhn 6:10’daki inceleme notu
Yaklaşık beş bin erkek vardı: Sadece Matta bu mucizeyi anlatırken ‘kadınlardan ve küçük çocuklardan’ bahseder (Mt 14:21). İsa bu mucizede toplam 15.000’den fazla kişiyi doyurmuş olabilir.
nwtsty, Yhn 6:14’teki inceleme notu
peygamber: Tkr 18:15, 18’de Musa gibi bir peygamberin geleceği bildirilmişti. Birinci yüzyılda birçok Yahudi bu peygamberin Mesih olarak ortaya çıkmasını bekliyordu. Bu bağlamda dünyaya gelecek ifadesi, anlaşılan beklenen Mesih’in ortaya çıkmasını kastediyor. Bu ayetteki olayı yalnızca Yuhanna kaydetmiştir.
nwtsty, Yhn 6:27, 54’teki inceleme notları
Gelip geçici yiyecek . . . . sonsuz yaşam getiren kalıcı yiyecek: İsa bazı kişilerin onunla ve öğrencileriyle sırf çıkarları için görüştüklerini fark etti. Fiziksel yiyecek insanların sadece günlük ihtiyaçlarını karşılarken, Tanrı’nın Sözünden alınan “yiyecek” onların sonsuza dek yaşamasını mümkün kılar. İsa kalabalığı “sonsuz yaşam getiren kalıcı yiyeceği” kazanmak için çalışmaya, yani ruhi ihtiyaçlarını karşılamak ve öğrendiklerine iman etmek için çaba harcamaya teşvik etti (Mt 4:4; 5:3; Yhn 6:28-39).
bedenimden yiyip kanımdan içen: Bağlam İsa’nın bedeninden yiyip kanından içenlerin bunu ona iman ederek mecazi anlamda yaptıklarını gösterir (Yhn 6:35, 40). İsa bu sözleri MS 32 yılında söylediğinden burada Efendimizin Akşam Yemeğinden söz etmiyordu, çünkü bu düzenlemeyi bir yıl sonra başlatacaktı. O bu sözleri ‘Yahudilerin Fısıh Bayramından’ hemen önce söylemişti (Yhn 6:4). Dolayısıyla onu dinleyenler, yaklaşan bayramı ve İsrailoğullarının Mısır’dan çıktığı gece kuzunun kanının nasıl hayat kurtardığını hatırlamış olmalı (Çk 12:24-27). İsa benzer şekilde kendi kanının da öğrencilerinin sonsuz yaşam kazanmalarında çok önemli bir rol oynayacağını vurguladı.
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Yhn 6:44’teki inceleme notu
çekmedikçe: “Çekmek” olarak çevrilen Yunanca fiil balık ağı çekmek anlamında kullanılsa da (Yhn 21:6, 11) bu, Yehova’nın insanları Kendine zorla çektiği anlamına gelmez. İsa burada Yr 31:3’teki sözlere değinmiş olabilir, orada Yehova halkına şöyle der: “Vefayla seni Kendime çektim.” (Septuagint’te burada aynı Yunanca fiil kullanılmıştır.) Yhn 12:32 İsa’nın benzer şekilde her tür insanı kendine çektiğini belirtir. Kutsal Yazılar Yehova’nın insanlara özgür irade verdiğini gösterir. Tanrı’ya hizmet edip etmemek konusunda herkes kendi kararını vermelidir (Tkr 30:19, 20). Tanrı doğru tutuma sahip kişileri şefkatle Kendine çeker (Me 11:5; Öz 21:2; Elç 13:48). Yehova bunu Kutsal Kitaptaki sözler ve kutsal ruhu aracılığıyla yapar. Yhn 6:45’te alıntılanan İş 54:13’teki sözler Tanrı’nın insanları bu şekilde çekeceğini önceden bildirir (Yhn 6:65 ile karşılaştırın).
nwtsty, Yhn 6:64’teki inceleme notları
kimin kendisine ihanet edeceğini . . . . biliyordu: İsa Yahuda İskariyot’tan bahsediyordu. İsa 12 elçisini seçmeden önce bütün geceyi Babasına dua ederek geçirdi (Lu 6:12-16). Dolayısıyla Yahuda başlarda Tanrı’ya sadıktı. Ancak İsa İbranice Kutsal Yazılardaki peygamberlik sözlerinden yakın bir arkadaşının ona ihanet edeceğini biliyordu (Me 41:9; 109:8; Yhn 13:18, 19). Yahuda kötü bir tutum geliştirmeye başladığında, yürekleri ve zihinleri okuyabilen İsa bu değişimi fark etti (Mt 9:4). Geleceği bilme gücünü kullanan Tanrı, İsa’nın güvendiği bir arkadaşının hain birine dönüşeceğini biliyordu. Ancak Yahuda’nın İsa’ya ihanet edecek kişi olarak önceden belirlendiğini düşünmek Tanrı’nın nitelikleriyle ve davranış tarzıyla çelişir.
başından beri: Bu ifade Yahuda’nın doğduğu güne veya İsa’nın tüm gece dua ettikten sonra onu elçisi olarak seçtiği zamana atfetmez (Lu 6:12-16). Bunun yerine Yahuda’nın sinsi şekilde davranmaya başladığı zamana atfeder ki İsa bunu hemen fark etmişti (Yhn 6:70; 13:11; ayrıca Yhn 2:24, 25; Vh 1:1; 2:23 ile karşılaştırın). Bu ayrıca Yahuda’nın ani bir tutum değişikliğiyle değil, önceden düşünüp plan yaparak kötü davranışlarda bulunduğunu gösterir. Yunanca Kutsal Yazılardaki “başlangıçtan” ya da “baştan” ifadelerinin (Yunanca arkhe) anlamı bağlama göre değişir. Örneğin 2Pe 3:4’teki ‘başlangıç’ ifadesiyle yaratılışın başlangıcı kastedilir. Fakat bu ifade çoğunlukla daha dar bir anlamda kullanılır. Mesela Petrus “Kutsal ruh başlangıçta bizim üzerimize nasıl indiyse [diğer milletlerden olanların] üzerine de indi” dedi (Elç 11:15). Petrus burada “başlangıçta” derken doğduğu veya elçi olarak adlandırıldığı günü kastetmiyordu. Bunun yerine kutsal ruhun özel bir amaçla üzerlerine dökülmeye başladığı günden, yani MS 33’teki Pentekost gününden bahsediyordu (Elç 2:1-4). Bağlamın “baştan” ifadesinin anlamını nasıl etkilediğiyle ilgili diğer örnekler için Lu 1:2; Yhn 15:27 ve 1Yh 2:7’ye bakın.
24-30 EYLÜL
TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | YUHANNA 7-8
Ruhi Hazineleri Keşfedin
nwtsty, Yhn 8:58’deki inceleme notu
ben vardım: İsa’ya karşı çıkan Yahudiler, “daha elli yaşında bile değilsin” dedikleri İsa’nın ‘İbrahim’i gördüğünü’ iddia etmesi üzerine onu taşlamak istediler (Yhn 8:57). İsa verdiği cevapla aslında İbrahim doğmadan önce kendisinin gökte güçlü bir ruhi varlık olarak yaşadığına dikkat çekti. Bazıları bu ayetin İsa’nın Tanrı olduğunu gösterdiğini iddia ediyor. Onlar ayette kullanılan Yunanca ego eimi ifadesinin (bazı Kutsal Kitaplarda “ben varım” olarak çevrilmiştir) Septuagint’te Tanrı’nın Kendini tanıttığı Çk 3:14’teki ifadeye bir gönderme olduğunu ve iki ayetin de geniş zaman kullanılarak çevrilmesi gerektiğini söylüyor. Ancak bu ayette Yunanca eimi fiiliyle anlatılan eylem “İbrahim var olmadan önce” başlamıştı ve hâlâ devam ediyordu. Dolayısıyla bazı eski ve modern tercümeler yerinde olarak bu ayette geniş zaman kullanmamış ve fiili geçmişte başlayıp hâlâ devam eden bir eylem olarak tercüme etmiştir. (Başka örnekler için Lu 2:48; 13:7; 15:29; Yhn 1:9; 5:6; 15:27; Elç 15:21; 2Ko 12:19; 1Yh 3:8’e bakın.) Ayrıca İsa’nın Yhn 8:54, 55’te yürüttüğü mantık, kendisinin Tanrı olduğunu söylemeye çalışmadığını gösterir.