Xichayachayana Lexi Vuriwaka Alpenhorn Lexi Endliwaka Hi Murhi

SE SWI endla malembe-xidzana vanhu van’wana lava tshamaka le Switzerland laha ku nga ni mirhi ya Alpine va vulavurisana hi ku tirhisa xichayachayana xo hlawuleka lexi vuriwaka alpenhorn. Swi nga ha tikomba swi nga olovi ku xi tirhisa hikuva swin’wana swi lehe ku tlula ni vanhu lava swi chayaka. Hambiswiritano, munhu a nga swi kota ku xi khoma hi voko. Swin’wana swi nga hambanisiwa hi swiphemu leswaku swi nghena enkwameni. Mpfumawulo wa xona wu nga twiwa eka mpfhuka lowu endlaka tikhilomitara ta khume, ku suka etintshaveni leti nga ni mirhi ya Alpine!

Ndlela Leyi Xi Endliwaka Ha Yona

Leswi le Switzerland ku nga ni mirhi ya Alpine leyi tshamaka yi ri ya rihlaza, swa olova ku endla xichayachayana lexi. Maxelo ni swilo swin’wana swa ntumbuluko swi endla leswaku mirhi leyi, leyi milaka eswintshabyanini yi kula yi voyamile.

Endzhaku ko hlawula murhi, muendli wa xichayachayana lexi u wu tsema hi le xikarhi wu va swiphemu swimbirhi kutani a swi kovotla hi tichizele to hlawuleka. Ku endla tano swi nga ha n’wi tekela tiawara ta 80! Endzhaku ka sweswo, u hutha endzeni ka swona a tlhela a swi rhidela. Ivi a swi hlanganisa hi glu a tlhela a swi boha hi byevu. U tlhela a vatla nchumu lowu nga ta xi seketela loko xi chayiwa. Eku heteleleni, loko a heta ku endla nomu wo chaya ni ku penda laha mfumawulo wu nga ta huma ha kona, u xi tota vhanichi.

Leswi Xi Tirhiseriwaka Swona

Ku sukela khale, varisi a va xi chaya va yime endhawini leyi tlakukeke loko va ri eku riseni ka mintlhambi ya vona enhoveni leswaku va byela mindyangu ya vona loko va ha hlayisekile. Hakanyingi a va xi chaya leswaku va vitana tihomu ta vona loko va lava ku ti senga. Vasengi va tihomu va le Switzerland va tshemba leswaku mpfumawulo wa xona wu rhurisa tihomu loko ti ri karhi ti sengiwa.

Hi xixika loko tihomu ti ri eswivaleni, varisi a va ya edorobeni leswaku va chayela vanhu swichayachayana leswi leswaku va humesa minyikelo leyi a yi va engetelela muholo wa vona. Hi ku ya hi matimu, xichayachayana lexi a xi tirhisiwa ku vitana vanhu enyimpini.

Xana Xi Tlangiwa Njhani?

Hi ku xi languta ntsena, u nga ha ehleketa leswaku swa olova ku xi tlanga. Phela a xi na mimbhovo kumbe tikunupu to chaya ha tona. A swi olovi ku pima moya lowu faneleke wu nghena eka xona leswaku ku ta huma mpfumawulo lowu faneleke.

Xichayachayana xa alpenhorn xi ni mimpfumawulo ya 12. Hambileswi miloti hinkwayo yi nga ta ka yi nga tlangiwi eka xona, kambe ku ni miloti leyi vanhu va yi tsalaka leswaku va yi tlanga eka xona naswona muchayi la nga ni vutshila a nga chaya miloti yo hambana-hambana leyi tsakisaka.

Tinqambhi ta ndhuma ti katse ni mpfumawulo wa xichayachayana xa alpenhorn eka vuyimbeleri bya tona bya orchestra. Hi xikombiso, Leopold Mozart—tata wa Wolfgang Amadeus Mozart—u tsale risimu ra orchestra leri vitaniwaka “Sinfonia Pastorella” ni vuyimbeleri byin’wana bya corno pastoritio—ku nga muxaka wun’wana wa vuyimbeleri bya alpenhorn. Muqambhi un’wana la vuriwaka Brahms u tirhise switiringo ni timhondzo leswaku a humesa mpfumawulo wa xichayachayana xa alpenhorn ya le Switzerland naswona loko Beethoven a tlanga risimu rakwe leri vuriwaka Pastoral, u tekelele vuyimbeleri lebyi humesiwaka hi xichayachayana xa alpenhorn leswaku a kombisa vutomi bya le matiko-xikaya.

Vito ra xichayachayana xa alpenhorn ri tsariwe ro sungula le Switzerland hi lembe ra 1527, ebukwini ya timali leyi kumekaka endlwini ya tinghwendza ya St. Urban. Hambileswi sweswi se ku hundzeke malembe ya 500, mpfumawulo wo hola wa xichayachayana lexi wu nga ha twiwa etimbaleni leti nga ni mirhi yo xonga ya Alpine le Switzerland.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Xichayachayana xa alpenhorn xi nga hambanisiwa xi va swiphemu kutani xi khomiwa hi voko