March

Leswi vakulu va rhandzaka vanhu va Yehovha va tlhela va khathala hi vona, va tikarhatela ku dyondzisa vamakwerhu va xinuna lava ha riki vantshwa leswi vona va swi dyondzeke emalembeni lama hundzeke. (Ps. 71:17, 18) Vakulu lava letelaka van’wana na vona i va risima hikuva matshalatshala ya vona ma ta tiyisa vandlha. Ndzetelo wolowo wu endla leswaku vamakwerhu lava engetelekeke va lunghekela ku pfuna vandlha leswaku ri tshama ri ri ni vun’we naswona ri tshembeka eka Xikwembu. Leswi i swa nkoka sweswi emasikwini ya makumu, naswona swi ta va swa nkoka hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu lowu nga kwala nyongeni. (Ezek. 38:10-12; Mik. 5:5, 6) Hikwalaho, vakulu lava rhandzekaka, tinyikeni nkarhi wo letela van’wana ku sukela namuntlha. Ha swi twisisa leswaku mi khomeke ngopfu hikuva mi endla timhaka ta nkoka ta vandlha. Hikwalaho, mi nga ha teka wun’wana wa nkarhi lowu mi wu hetaka mi ri karhi mi hetisisa vutihlamuleri byolebyo mi wu tirhisela ku letela van’wana. (Ekl. 3:1) Loko mi endla tano mi ta va mi wu tirhisa kahle nkarhi wa n’wina naswona sweswo swi ta vuyerisa vandlha enkarhini lowu taka. w15 4/15 1:8-10

Ha swi tiva leswaku Bibele i rungula leri humaka eka Xikwembu leri yaka eka vanhu hinkwavo. Kambe, xana Bibele yi nga ku pfuna leswaku u tshinela eka Yehovha? Ina! Loko nkarhi ni nkarhi u hlaya Bibele, dzikisa mianakanyo eka ndlela leyi u titwaka ha yona hi leswi u swi hlayaka. Nakambe anakanyisisa hi ndlela leyi u nga swi tirhisaka ha yona leswi u swi dyondzeke. Loko u endla tano, u pfumelela Yehovha leswaku a vulavula na wena. Yena u va Munghana lonkulu loyi a ku pfunaka naswona u ta tshinela swinene eka yena. (Hev. 4:12; Yak. 1:23-25) Hi xikombiso, u titwa njhani loko u hlaya marito ya Yesu lama nge: “Tshikani ku tihlayisela xuma emisaveni”? Loko u tikarhatela ku rhangisa Yehovha evuton’wini bya wena u ta swi vona leswaku wa tsaka hi wena. Kambe u nga ha hlaya marito ya Yesu ivi u xiya leswaku u fanele u olovisa vutomi bya wena kutani u dzikisa mianakanyo ya wena eka ku tirhela Xikwembu. Loko u titwa hi ndlela yoleyo, Yehovha u le ku ku pfuneni leswaku u twisisa leswi u nga swi endlaka leswaku u tshinela eka yena.—Mat. 6:19, 20. w15 4/15 3:3-5

Yehovha u hi nyike ntirho wo chumayela “mahungu lamanene,” naswona u hi vitana “vatirhi-kulobye” na yena. (1 Tes. 2:4; 1 Kor. 3:9) Loko hi tshama hi khomekile hilaha hi nga kotaka hakona entirhweni lowu, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi nyika swilo hinkwaswo leswi hi swi pfumalaka. (Mat. 6:33) Naswona swi ta hi olovela ku rindzela Yehovha leswaku a hlamula swikhongelo swa hina. Hikwalaho tirhisa siku rin’wana ni rin’wana leswaku u tiyisa vuxaka bya wena na Yehovha. Loko u hlaseriwa hi ndzingo ivi u karhateka, tirhisa nkarhi wolowo leswaku u tshinela eka Yehovha. Hlaya u tlhela u anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele. Khongela eka Yehovha nkarhi ni nkarhi naswona tshama u khomekile hi ku n’wi tirhela. Loko u endla swilo leswi, u nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta ku pfuna leswaku u tiyisela miringo ya wena hinkwayo sweswi ni miringo yihi ni yihi leyi nga ha ku hlaselaka enkarhini lowu taka. w15 4/15 4:17, 18

Ku tinyungubyisa ku nga endla leswaku ku nga ha vi na ku rhula evandlheni. Loko hi venga van’wana naswona hi tivona hi antswa ku va tlula, hi nga ha vula kumbe hi endla nchumu lowu nga va khunguvanyisaka. (Swiv. 12:18) Loko hi tivona hi antswa ku tlula van’wana, hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha u venga “un’wana ni un’wana la tikurisaka embilwini.” (Swiv. 16:5) Hi fanele hi tlhela hi kambela timbilu ta hina kutani hi tivutisa, ‘Xana ndzi tivona ndzi antswa ku tlula vanhu va tinxaka tin’wana kumbe ndhavuko wun’wana?’ Loko hi tivona hi antswa ku va tlula, hi ta va hi rivala leswaku “hi munhu un’we [Xikwembu] xi endle matiko hinkwawo ya vanhu.” (Mint. 17:26) Hi ndlela yoleyo, hinkwerhu hi rixaka rin’we hikuva hi huma eka Adamu. I vuphukuphuku swinene ku anakanya leswaku Xikwembu xi endle tinxaka tin’wana ti antswa ku tlula tin’wana. Loko hi anakanya hi ndlela yoleyo, hi pfumelela Sathana leswaku a herisa rirhandzu ni vun’we bya hina Vakreste. (Yoh. 13:35) Leswaku hi hlula Sathana, hi fanele hi papalata mixaka hinkwayo ya ku tinyungubyisa loku nga riki kunene.—Swiv. 16:18. w15 5/15 2:8, 9

Yehovha u hi tshembise vumundzuku lebyi tsakisaka laha hi nga ta ka hi nga ha xaniseki. Vatotiwa ni “tinyimpfu tin’wana” va nga langutela ku kuma vutomi lebyi heriki, etilweni kumbe laha misaveni. (Yoh. 10:16; 17:3; 1 Kor. 15:53) Kambe Yehovha wa ku twisisa ku vava loku hi ku twaka loko hi humeleriwa hi swilo swo biha namuntlha. Enkarhini lowu hundzeke, Yehovha a a twa ku vava loko vanhu vakwe va xanisiwa aEgipta. “Na yena a a ri emaxangwini.” (Esa. 63:9) Naswona endzhaku ka malembe yo tala, loko vanhu vakwe va pfuxa tempele yakwe naswona va chava valala va vona, Yehovha u yi twisisile ndlela leyi a va titwa ha yona. U va byele marito lawa: “Loyi a mi khumbaka u khumba ndzololo ya tihlo ranga.” (Zak. 2:8) Tanihi leswi manana a rhandzaka n’wana wa yena, Yehovha na yena u rhandza malandza yakwe naswona u lava ku ma pfuna. (Esa. 49:15) Hi va hi tekelela ndlela leyi Yehovha a kombisaka rirhandzu ha yona loko hi ringeta ku twisisa ndlela leyi van’wana va titwaka ha yona, hi ku tianakanya hi ri exiyin’weni xa vona.—Ps. 103:13, 14. w15 5/15 4:2

Xana Yesu a a vula leswaku swisiwana swi ta tshama swi ri kona emisaveni? Doo, kambe a a vula leswaku vanhu lava nga swisiwana va ta tshama va ri kona ntsena loko mafambiselo lawa yo biha ya swilo ma ha ri kona. Namuntlha madzana ya timiliyoni ta vanhu i swisiwana hikwalaho ka vafumi lava nga ni makolo ni vukanganyisi. Kambe ntshembo wo kona! (Ps. 72:16) Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u endle masingita endhawini leyitsongo ku ringana malembe manharhu ni hafu ntsena. Masingita lama endliweke hi Yesu ma hi tiyisekisa leswaku u lava ku tirhisa matimba yakwe leswaku ku vuyeriwa hina. (Mat. 14:14-21) A hi na wona matimba yo endla masingita, kambe hi nga tirhisa nkarhi ni matimba ya hina leswaku hi byela van’wana hi switshembiso swo hlamarisa leswi kumekaka eBibeleni. Byebyo i vutihlamuleri bya hina Timbhoni ta Yehovha. (Rhom. 1:14, 15) Loko hi anakanyisisa hi swilo leswi Kreste a nga ta swi endla ku nga ri khale, hi ta susumeteleka ku byela van’wana ha swona.—Ps. 45:1; 49:3. w15 6/15 1:7, 10, 11

Loko Yehovha a ri Munghana wa hina lonkulu, hi ta lava ku n’wi tsakisa hi swiendlo swa hina ni leswi hi swi anakanyaka. Loko leswi hi swi anakanyaka swi tengile, timbilu ta hina na tona ti ta tenga. (Ps. 24:3, 4; 51:6; Filp. 4:8) Yehovha wa swi twisisa leswaku a hi hetisekanga ni leswaku hi nga ha sungula ku anakanya swilo leswi thyakeke. Kambe leswi hi nga swi laviki ku hlundzukisa Yehovha, hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi papalata ku anakanya swilo leswo biha. (Gen. 6:5, 6) Hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku mianakanyo ya hina yi tshama yi tengile. Yehovha u ta hi pfuna leswaku hi lwisana ni mianakanyo leyi thyakeke loko hi kombela mpfuno wa yena hi xikhongelo nkarhi hinkwawo. U hi nyika moya wakwe lowo kwetsima leswaku hi kota ku tshama hi tengile. Loko hi khongela, hi nga byela Yehovha leswaku hi lava leswaku leswi hi swi anakanyaka swi n’wi tsakisa. Hi ku titsongahata hi n’wi kombela leswaku a kambisisa loko ku ri ni ku navela loku nga ni khombo etimbilwini ta hina, loku nga hi endlaka hi dyoha. w15 6/15 3:4, 5

Yesu u hi dyondzise leswaku hi kombela “xinkwa xa hina” ku nga ri “xinkwa xa mina” ntsena. Victor, mulanguteri wa muganga wa laha Afrika, u ri: “Minkarhi yo tala ndzi khensa Yehovha hi mbilu hinkwayo hi leswi mina ni nsati wa mina hi nga bohekiki ku vilela swinene malunghana ni laha hi nga ta swi kuma kona swakudya, ni leswaku i mani la nga ta hi hakelela rhente ya hina. Vamakwerhu va hi khathalela hi musa siku ni siku. Kambe ndzi khongelela leswaku lava va hi pfunaka va kota ku langutana ni swiphiqo swa ikhonomi leswi va nga na swona.” Hi nga ha va hi ri ni swakudya swo tala, kambe vamakwerhu vo tala i swisiwana. Nakambe, van’wana va hlaseriwe hi makhombo yo karhi. Hi nga va khongelela hi tlhela hi va pfuna. Hi xikombiso, hi nga va avela leswi hi nga na swona. Hi nga tlhela hi nyikela nkarhi ni nkarhi eka ntirho wa misava hinkwayo wa vanhu va Yehovha. Ha swi tiva leswaku minyikelo ya hina yi pfuna vamakwerhu lava pfumalaka.—1 Yoh. 3:17. w15 6/15 5:4-6

Muprofeta Esaya u profete leswaku ku ta va ni ku cinca ko tala loku tsakisaka ni mindzulamiso exiphen’wini xa laha misaveni xa nhlengeletano ya Xikwembu. Vantshwa lava nga Vakreste kumbe Vakreste lava ha riki vantshwa entiyisweni va lo hlaya ntsena kumbe ku twa hi ku cinca loku. Kambe ku ni vamakwerhu vo tala lava veke ni lunghelo ro vona mindzulamiso yoleyo leyi tsakisaka! Malandza wolawo yo tshembeka ma khorwiseka leswaku Xikwembu xi tirhisa Hosi ya hina Yesu leswaku a hlela ni ku kongomisa nhlengeletano ya xona! Loko hi yingisela mintokoto ya Vakreste volavo lava rhandzekaka, ripfumelo ra hina ni ndlela leyi hi tshembaka Yehovha ha yona swi ta tiya. Vakreste hinkwavo va ntiyiso va fanele va byela van’wana hi nhlengeletano ya Yehovha. Swa hlamarisa leswaku hambileswi hi hanyaka emisaveni ya Sathana yo homboloka, hi ni ku rhula ni vun’we ni vamakwerhu! w15 7/15 1:12, 13

Nyimpi ya Armagedoni, yi ta endla leswaku vito ra Yehovha ro kwetsima ri dzunisiwa. Hi nkarhi wolowo, vanhu hinkwavo lava nga ta avanyisiwa tanihi timbuti “va ta loviseriwa makumu.” (Mat. 25:31-33, 46) Ku ta va ku nga ha ri na vuhomboloki laha misaveni, naswona ntshungu lowukulu wu ta pona Armagedoni. Leswi swiendlakalo leswi swo tsakisa swi nga ta endleka ku nga ri khale, i yini leswi un’wana ni un’wana wa hina a faneleke a swi endla sweswi? Yehovha u huhutele muapostola Petro ku tsala a ku: “Leswi swilo leswi hinkwaswo swi nga ta n’oka, n’wina mi fanele mi va vanhu va muxaka muni hi tlhelo ra swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu, mi ri karhi mi rindzela ni ku hamba mi tsundzuka vukona bya siku ra Yehovha . . . Hikwalaho, varhandziwa, leswi mi rindzeleke swilo leswi, endlani hinkwaswo leswi mi nga swi kotaka leswaku emakumu a mi kuma mi ri lava pfumalaka xivati, lava nga solekiki ni lava nga ni ku rhula.” (2 Pet. 3:11, 12, 14) Hikwalaho, a hi tiyimiseleni ku hlayisa vugandzeri bya hina byi ri lebyi tengeke, hi nga byi pfanganisi ni vukhongeri bya mavunwa, naswona hi seketela Hosi ya Ku Rhula, Yesu Kreste. w15 7/15 2:17, 18

Vanhu va Yehovha emisaveni hinkwayo va tirha hi matimba leswaku va aka Tiholo ta Mfumo. Vatirhi vo tirhandzela lava nga hakeriwiki va dirowa, va aka va tlhela va ti lunghisa. Hikwalaho ka sweswo, eka malembe ya 15 lama hundzeke, hi ake Tiholo ta Mfumo to saseka to tlula 28 000 emisaveni hinkwayo, kumbe kwalomu ka Tiholo ta Mfumo ta ntlhanu siku ni siku. Nhlengeletano ya Yehovha yi avela vatirhi vo tirhandzela yi tlhela yi tirhisa minyikelo leswaku yi pfuneta eku akeni ka Tiholo ta Mfumo kun’wana ni kun’wana laha ti lavekaka kona. Hi landzela nawu lowu kongomisaka wa le Bibeleni wa leswaku lava nga ni swo tala va nga pfuna lava pfumalaka. (2 Kor. 8:13-15) Ku ve ni vuyelo byihi? Ku akiwe Tiholo ta Mfumo to tala ti akeriwa mavandlha lawa a ma nga ta swi kota ku ti hakelela. w15 7/15 4:9-11

Eka xikombiso lexi Yesu a vulavuleke ha xona, a a lava ku nyika valandzeri vakwe xitsundzuxo lexi nga erivaleni xa nkarhi lowu a va ta va va hanya eka wona. Valandzeri va Yesu a va xalamukile. (Mat. 24:27, 42) Swiyenge swo hambanahambana swa xikombiso xa Yesu a swi ri karhi swi hetiseka ku sukela hi 1914. Ha khorwiseka leswaku sweswi hi hanya emasikwini yo hetelela, ku nga “makumu ya mafambiselo ya swilo.” Yehovha se u ri vekile siku leri a nga ta lovisa misava yo homboloka ya Sathana ha rona. (Mat. 24:3) Hikwalaho ha yini hi fanele hi tshama hi langutele leswaku makumu ma ta fika ku nga ri khale? Hikuva hi yingisa Yesu Kreste. Nakambe, hi swi vona kahle leswaku xikombiso lexi Yesu a xi vuleke malunghana ni masiku yo hetelela xa hetiseka. Ha tshemba leswaku makumu ma tshinele, ku nga ri hileswi hi tshembaka swilo hinkwaswo leswi hi swi twaka, kambe hileswi hi khorwisekaka leswaku vuprofeta bya Bibele bya hetiseka. Hi fanele hi tshama hi xalamukile naswona hi lunghekele ku fika ka makumu. w15 8/15 2:8, 9

EParadeyisini, hi ta tiphina hi ku heta wun’wana wa nkarhi wa hina eka swilo leswi hi tsakisaka ni le ka vuhungasi. (Ekl. 2:24) Phela, Yehovha u hi vumbe hi navela ku tiphina naswona u hi tshembisa leswaku u ta “enerisa ku navela ka xilo xin’wana ni xin’wana lexi hanyaka.” Ha swi lava ku tihungasa ni ku wisa, kambe hi tiphina swinene hi swilo sweswo loko hi rhangisa vuxaka bya hina na Yehovha. Swi ta va tano ni le misaveni leyintshwa. Hikwalaho, i vutlhari ku hambeta hi ‘lava mfumo ku sungula’ ni ku tshama hi ri karhi hi anakanyisisa hi mikateko leyi hi yi kumaka loko hi ri karhi hi tirhela Yehovha. (Mat. 6:33) Emisaveni leyintshwa, vutomi byi ta va byi ri byinene ngopfu. Onge hi nga kombisa ndlela leyi hi swi lavaka ha yona ku hanya eka yona hi ku lunghekela ‘vutomi bya xiviri’ sweswi. w15 8/15 3:17, 18

Yesu a a ri munhu la hetisekeke. Hambiswiritano, loko a ri laha misaveni, Yesu a a hanya ni vanhu lava nga hetisekangiki. Vatswari vakwe ni vamakwavo vakwe va xinuna ni va xisati a va nga hetisekanga. Hambi ku ri valandzeri va Yesu lavakulu va kombise timfanelo to tanihi ku tikukumuxa ni ku khathala hi vona vini ntsena. Hi xikombiso, hi vusiku byo hetelela a nga si dlayiwa, vadyondzisiwa vakwe va kanetanile “malunghana ni loyi a vonakaka a ri lonkulu eka hinkwavo.” (Luka 22:24) Ku nga khathariseki miehleketo ya vona leyi hoxeke, Yesu a a swi tiva leswaku ku nga ri khale valandzeri va yena a va ta va Vakreste lava wupfeke va tlhela va vumba vandlha leri nga ni vun’we. Hi vusiku byolebyo, Yesu u va khongelerile leswaku va va ni vun’we. U kombele Tata wakwe wa le tilweni leswaku hinkwavo va va ni vun’we, a ku: “Tanihi leswi wena, Tatana, u nga ni vun’we na mina ni leswi na mina ndzi nga ni vun’we na wena.” U ye emahlweni a ku: “Leswaku va va un’we tanihi leswi hina hi nga un’we.”—Yoh. 17:21, 22. w15 9/15 1:10, 11

Loko Petro a ri karhi a famba eLwandle ra Galeliya, u sungule ku chava. Ha yini? Hikwalaho ka xidzedze ni magandlati. Swilo sweswo swi nga ha fanisiwa ni miringo yo tala leyi Vakreste va langutanaka na yona namuntlha. Hambiloko miringo leyi yi tika swinene, hi nga swi kota ku yi tiyisela hi ku pfuniwa hi Yehovha. Kambe tsundzuka leswi humeleleke Petro. Lexi n’wi endleke a nwela a ku nga ri xidzedze ni ku biwa hi magandlati. Ematshan’weni ya sweswo, Bibele yi ri: “Loko a languta xidzedze, a sungula ku chava.” (Mat. 14:24-32) Petro u tshike ku languta Yesu kutani a anakanyisisa hi xidzedze lexi a xi ri ni matimba. Sweswo swi endle leswaku ripfumelo rakwe ri sungula ku tsana. Hilaha ku fanaka, loko hi anakanyisisa hi swiphiqo swa hina, hi nga sungula ku kanakana leswaku Yehovha u ta hi pfuna. Hi fanele hi swi tiva leswaku ripfumelo ra hina ri nga tsana. Ha yini? Hikuva Bibele yi vula leswaku ku heleriwa hi ripfumelo i “xidyoho lexi hi phasaka hi ku olova.” (Hev. 12:1) Ku fana na Petro, loko hi anakanyisisa hi swilo swo biha, ripfumelo ra hina ri nga tsana hi ku hatlisa. w15 9/15 3:1, 6, 7

Loko munhu un’wana a ku nyika nyiko, a swi kanakanisi leswaku wa khensa. Naswona leswi u tekaka nyiko yoleyo yi ri ya nkoka, u tlhela u yi tirhisa. Ha swi tlangela swinene leswi Yehovha a hi nyikeke hinkwaswo leswi hi swi lavaka leswaku hi hanya naswona hi tsaka. Ha yi xiya ndlela leyi a hi rhandzaka ha yona naswona na hina hi lava ku kombisa leswaku ha n’wi rhandza. Xana u titwa hi ndlela yoleyo? Yehovha u nyike Vaisrayele swilo swo tala leswinene. Ku ringana madzana ya malembe, u va kongomise hi milawu yakwe a tlhela a va nyika hinkwaswo leswi a va swi lava leswaku va hanya. (Det. 4:7, 8) Naswona Vaisrayele a va ta kombisa leswaku va khensa Yehovha hi ku yingisa milawu yoleyo. Hi xikombiso, loko va nyikela magandzelo eka Yehovha, a va fanele va n’wi nyika ‘mihandzu leyinene leyi wupfeke ku sungula.’ (Eks. 23:19) Vaisrayele a va swi tiva leswaku Yehovha a a ta ya emahlweni a va katekisa loko va n’wi yingisa va tlhela va nyikela hileswi va nga swi kotaka.—Det. 8:7-11. w15 9/15 5:5, 6

U nga ma vona njhani matimba ya Yehovha evuton’wini bya wena? Xo sungula, u nga ha swi vona leswaku Yehovha u ku pfunile leswaku u kuma ntiyiso. Xa vumbirhi, minkarhi yin’wana loko u ye eminhlanganweni ya Vukreste, u yingisela nkulumo u nga ha va u te, “Leswi hi swona leswi a ndzi swi lava!” Xa vunharhu, kumbexana u nga ha va u vone ndlela leyi Yehovha a hlamuleke xin’wana xa swikhongelo swa wena. Xa vumune, kumbexana a wu lava ku endlela Yehovha swo tala naswona u xiye ndlela leyi a ku pfuneke ha yona ku fikelela pakani ya wena. Xa vuntlhanu, swi nga ha endleka u tshike ntirho wa wena hileswi a wu ku sivela ku tirhela Yehovha, kutani u vone Xikwembu xi hetisisa xitshembiso xa xona lexi nge: “Ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.” (Hev. 13:5) Loko hi ri ni vuxaka lebyikulu na Yehovha naswona hi va lavo “tenga embilwini,” swi ta hi olovela ku vona ndlela leyi a hi pfunaka ha yona evuton’wini bya hina. Swi vula yini ku va lavo “tenga embilwini”? Hi fanele hi hlayisa mianakanyo ya hina yi ri leyi hlutekeke naswona hi tshika ku endla leswo biha. (2 Kor. 4:2) Loko hi lava ku vona matimba ya Xikwembu, hi fanele hi tshama hi ri karhi hi tiyisa vuxaka bya hina na xona. w15 10/15 1:17, 19

Vanhu van’wana va Magriki, lava a va te eYerusalema leswaku va ta tlangela Paseka, va vone leswi Yesu a swi endleke kutani swi va tsakisa. Hikwalaho va vutise muapostola Filipi loko swi nga koteka leswaku va hlangana na Yesu. Kambe Yesu a a nga ringeti ku kuma vanhu lava a va ta n’wi seketela va tlhela va n’wi lwela eka valala vakwe. A a swi tiva leswi a swi ri swa nkoka swinene. A a tshama a ri karhi a anakanya hi ku endla ku rhandza ka Yehovha, hi leswaku, a nyikela vutomi byakwe byi va gandzelo. Hikwalaho u tsundzuxe vadyondzisiwa vakwe leswaku a a ta dlayiwa ku nga ri khale ni leswaku valandzeri vakwe hinkwavo va fanele va tiyimisela ku nyikela hi vutomi bya vona. U te: “Loyi a rhandzaka moya-xiviri wakwe wa wu lovisa, kambe loyi a vengaka moya-xiviri wakwe emisaveni leyi u ta wu hlayisela vutomi lebyi nga heriki.” Ematshan’weni yo va Yesu a byela Magriki wolawo leswi engetelekeke, u khutaze leswaku ma landzela xikombiso xakwe xo titsona swo karhi evuton’wini byakwe kutani a vula marito ya ndzimana ya namuntlha. A swi kanakanisi leswaku Filipi u byele Magriki wolawo rungula leri leri khutazaka. (Yoh. 12:20-25) Loko Yesu a ha ri laha misaveni, ntirho wa yena wa nkoka a ku ri ku chumayela mahungu lamanene. Hambileswi a a teka ku chumayela swi ri swa nkoka, a a nga tshameli ku anakanya hi ku chumayela. w15 10/15 3:13, 14

Hambileswi vadyondzisiwa va Yesu va phikizaneke ko tala hi leswaku i mani lonkulu exikarhi ka vona, Yesu a nga xi banga hi makatla xiphiqo xexo. Ematshan’weni ya sweswo, u va lehisele mbilu ivi a va nyika ndzayo hi ku phindhaphindha. Kambe, a a ri ni musa minkarhi hinkwayo naswona a a yimela nkarhi ni ndhawu leyinene leswaku a va lulamisa. (Mar. 9:33-37) Hikwalaho ka leswi u rhandzaka vana va wena, wa swi tiva leswaku u fanele u va tshinya. Minkarhi yin’wana a swi olovi ku va hlamusela leswaku ha yini nchumu wo karhi wu ri wunene kumbe wu hoxile. Kambe ku vuriwa yini loko va nga yingisi? (Swiv. 22:15) Dyondza eka Yesu. Yana emahlweni u va tshinya hi ku lehisa mbilu loko u va kongomisa, u va letela ni ku va lulamisa. Hlawula ndhawu ni nkarhi lowunene wo va tshinya naswona va tshinye hi ndlela ya musa. Makwerhu wa xisati wa le Afrika Dzonga loyi a vuriwaka Elaine u tsundzuka ndlela leyi vatswari vakwe a va n’wi tshinya ha yona. Minkarhi hinkwayo a va n’wi hlamusela leswi a va swi languterile eka yena. Loko va n’wi byerile leswaku a a ta xupuriwa loko a nga yingisi, a va n’wi xupula hakunene. Kambe u ri: “Vatswari va mina a va si tshama va ndzi tshinya va hlundzukile kumbe handle ko ndzi hlamusela leswaku ha yini va ndzi tshinya.” Hikwalaho ka sweswo, minkarhi hinkwayo a a swi tiva leswaku vatswari va yena a va n’wi rhandza. w15 11/15 1:5, 6

Vumundzuku bya vanhu a byi ta va njhani loko rirhandzu a ku nga ri mfanelo ya Xikwembu leyikulu? Vanhu a va ta ya emahlweni va fuma van’wana naswona a va ta kuceteriwa hi xikwembu lexi nga riki na rirhandzu, ku nga Sathana. (2 Kor. 4:4; 1 Yoh. 5:19; Nhlav. 12:9, 12) Vumundzuku a byi ta va lebyi chavisaka loko Yehovha a a nga hi rhandzi! Loko Sathana a xandzukela vulawuri bya Xikwembu, u kanakane mfanelo ya Xikwembu yo fuma Vuako Hinkwabyo. Sathana u vule leswaku yena a a ta fuma vanhu ku antswa ku tlula Xikwembu. (Gen. 3:1-5) Hi vutlhari, Yehovha u pfumelele Sathana swa xinkarhana leswaku a kombisa loko leswi a swi vuleke ku ri ntiyiso. Kambe leswi endlekaka swi swi kombisa kahle leswaku vanhu kumbe Sathana a va nge swi koti ku va vafumi lavanene. w15 11/15 3:3, 4

Ku titsongahata ku hi pfuna leswaku hi yingisa nawu wa nkoka lowu vuriweke hi Yesu. U te: “Mi swi twile leswaku ku vuriwe va ku, ‘U fanele u rhandza warikwenu u venga nala wa wena.’ Hambiswiritano, mina ndzi ri eka n’wina: Hambetani mi rhandza valala va n’wina, mi khongelela lava mi xanisaka; leswaku mi tikombisa mi ri vana va Tata wa n’wina la nge matilweni, tanihi leswi a tsuvukisaka dyambu ra yena eka vanhu vo homboloka ni lavanene naswona a nisaka mpfula yakwe ehenhla ka vanhu lava lulameke ni lava nga lulamangiki.” (Mat. 5:43-45) Tanihi malandza ya Xikwembu, hi fanele hi rhandza valala va hina ku nga khathariseki leswaku va hi khoma njhani. Minkarhi hinkwayo, hi fanele hi kombisa leswaku hi rhandza Yehovha ni warikwerhu. Hambiloko vanhu va hi kaneta va tlhela va kaneta rungula ra hina, ha va pfuna loko va lava ku pfuniwa. w15 11/15 4:17, 19, 20

Vanhu va Xikwembu minkarhi hinkwayo va tirhise nyiko leyi yo vulavula leswaku va dzunisa Yehovha ni ku byela van’wana ha yena. Sweswinyana, vanhu va Xikwembu va tirhise nyiko leyi ku va va hundzuluxela Bibele leswaku vanhu vo tala va ta dyondza hi xona. Ku ni Tibibele to tala swinene, kambe eka tona ku ni tin’wana leti pakanisaka ku tlula tin’wana. Leswaku Bibele yi hundzuluxeriwa hi ndlela leyi pakanisaka, Komiti ya Vuhundzuluxeri bya Bibele ya Misava Leyintshwa yi endle xiboho xo landzela milawu yinharhu ya nkoka ku nga: (1) Ku xixima vito ra Xikwembu ni ku ri tirhisa eRitweni ra xona hilaha a swi ri hakona eka matsalwa yo sungula. (Mat. 6:9) (2) Ku hundzuluxela rungula rero hi rito hi rito hilaha a ri ri hakona eku sunguleni loko swi koteka. Loko swi nga koteki ku fanele ku hundzuluxeriwa mongo. (3) Ku tirhisa ririmi leri twisisekaka ni ku tlhela ri hlayeka hi ku olova.—Neh. 8:8. w15 12/15 2:1, 2

Loko hi nga hlamuseli mhaka hi ndlela leyi twisisekaka, vanhu va nga ha pfilunganyeka kumbe va tshemba swilo leswi nga riki ntiyiso. (1 Kor. 14:9) Hambileswi hi lavaka ku vulavula hi ndlela leyi twisisekaka, hi fanele hi tivonela leswaku leswi hi swi vulaka a swi vavisi van’wana kumbe ku kombisa ku va delela. Matewu tindzima 5 ku ya eka 7 ti ni swikombiso swa nkoka swa ndlela leyi ha yona Yesu a hlawuleke marito lama twisisekaka hi ndlela yo olova. Eka nkulumo leyi a nga yi nyikela, a nga ringetanga ku hlamarisa vanhu hi ku tirhisa marito yo rharhangana. Naswona a nga vulanga swilo leswi a swi ta khunguvanyisa van’wana. Yesu u dyondzise rungula leri a ri ri ra nkoka swinene, kambe leswi a swi vuleke a swi twisiseka. Hi xikombiso, Yesu a lava ku tiyisekisa vadyondzisiwa vakwe leswaku va nga vileli hi leswi va nga ta swi dya siku ni siku. U vule leswaku Yehovha minkarhi hinkwayo wa ti khathalela tinyenyana. Kutani u va vutise a ku: “Xana a mi ti tluli hi risima?” (Mat. 6:26) Hi marito lawa yo olova, Yesu u va khutazile ni ku tlhela a va pfuna leswaku va twisisa dyondzo leyi ya nkoka. w15 12/15 3:13, 14

I yini rirhandzu ra vumakwerhu? Rito ro sungula leri Pawulo a ri tirhiseke hi ku kongoma ri vula ku “rhandza makwerhu.” Rirhandzu ra vumakwerhu, i rirhandzu lerikulu leri nga kona exikarhi ka swirho swa ndyangu kumbe vanghana lavakulu. (Yoh. 11:36) A hi endli onge hi vamakwerhu. Kambe hi vamakwerhu. (Mat. 23:8) Pawulo u te: “Mi va ni xinakulobye lexikulu erirhandzwini ra vumakwerhu. Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.” (Rhom. 12:10) Marito lawa ma kombisa rirhandzu lerikulu leri hi nga na rona eka vamakwerhu. Rirhandzu leri swin’we ni rirhandzu ra Vukreste ri pfuna vanhu va Xikwembu leswaku va va vanghana lavakulu naswona va va ni vun’we. Tanihi Vakreste va ntiyiso, “makwerhu” i Mukreste un’wana ni un’wana wa ntiyiso, ku nga khathariseki leswaku u huma etikweni rihi. (Rhom. 10:12) Yehovha u hi dyondzise ku rhandzana tanihi vamakwerhu. 1 Tes. 4:9. w16.01 1:5, 6

Rirhandzu ra hina eka Yesu ri hi susumetela ku chumayela ni ku dyondzisa hi ku hiseka. (Mat. 28:19, 20; Luka 4:43) Xana u nga hlela xiyimiso xa wena xa siku ni siku leswaku u kota ku heta tiawara ta 30 kumbe 50 entirhweni wo chumayela tanihi phayona ra nkarhinyana, hi nkarhi lowu wa Xitsundzuxo? Makwerhu un’wana loyi a feriweke hi nsati loyi a ri ni malembe ya 84 a a ehleketa leswaku a nge swi koti ku phayona hikwalaho ka leswi a dyuhaleke ni leswi a vabyaka. Kambe maphayona ya le vandlheni ra yena a ma lava ku n’wi pfuna. Ma n’wi pfune hi xo famba ni ku n’wi hlawulela nsimu leyi faneleke leyi a ta yi tirha. Hikwalaho ka sweswo, u kote ku fikelela pakani yakwe ya tiawara ta 30. Xana u nga pfuna makwerhu wo karhi leswaku a va phayona ra nkarhinyana hi March kumbe April? I ntiyiso leswaku a hi hinkwerhu lava hi nga phayonaka, kambe hi nga tirhisa nkarhi ni matimba ya hina leswaku hi antswisa ntirho wa hina wa nsimu. w16.01 2:7, 11

Loko swi nga koteki ku tiva mavito ya vatotiwa hinkwavo lava ha riki laha misaveni, xana lava tinyimpfu tin’wana va ta swi kotisa ku yini ku ‘famba na vona’? Bibele yi vula leswaku “vavanuna va khume” va ta “khoma nguvu ya wanuna la nga Muyuda, va ku: ‘Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.’” Hambileswi ndzimana leyi yi vulavulaka hi Muyuda un’we, a yi vuli munhu un’we kambe yi vula vanhu vo tala. Leswi swi vula leswaku rito leri nge Muyuda a ri kombeteli eka munhu un’we, kambe ri kombetela eka ntlawa hinkwawo wa vatotiwa. Lava tinyimpfu tin’wana va swi tiva leswi, naswona va tirhela Yehovha swin’we ni ntlawa lowu. A swi kali swi lava leswaku va tiva mavito ya vatotiwa leswaku va ta kota ku va landzela. Yesu i murhangeri wa hina, naswona Bibele yi hi byela leswaku hi fanele hi landzela yena ntsena.—Mat. 23:10. w16.01 4:4

Ku sukela loko hi velekiwa ku fikela loko hi fa, hi lava ku kombisiwa rirhandzu. Vanhu va lava ku rhandziwa ni xinghana ku nga ri ntsena rirhandzu leri munhu a kombiwaka rona hi munhu wa rimbewu leri hambaneke. Kambe ku tlula hinkwaswo, hi lava ku rhandziwa hi Yehovha. Vanhu vo tala a va tshembi leswaku vanhu va nga rhandziwa hi Xikwembu ni ku va ni vunghana na xona hikuva xi ni matimba hinkwawo. Kambe sweswo swa koteka! Ha swi tiva leswaku Bibele yi vulavula hi vanhu lava veke vanghana va Xikwembu. Hi fanele hi dyondza eka xikombiso xa vona. Ha yini? Hikuva ku va munghana wa Xikwembu i swa nkoka swinene eka hina. Kutani a hi kambisiseni xikombiso xa Abrahama. (Yak. 2:23) U swi kotise ku yini ku va munghana wa Xikwembu? Hi leswi a a ri ni ripfumelo eka Xikwembu naswona u tiviwa tanihi “tata wa hinkwavo lava va nga ni ripfumelo.”—Rhom. 4:11. w16.02 1:1, 2

Hambileswi tata wa yena a ri yin’wana ya tihosi to biha swinene eYuda, Hezekiya u ve munhu lonene ngopfu. (2 Tih. 18:6) Hezekiya u lunghise swiphiqo swo tala leswi vangiweke hi tata wakwe. U basise tempele a kombela Xikwembu leswaku xi rivalela vanhu swidyoho swa vona ni ku fayetela swifaniso swa hava etikweni hinkwaro. (2 Tikr. 29:1-11, 18-24; 31:1) Endzhaku, loko hosi ya Asiriya Senakeribi a lave ku hlasela Yerusalema, Hezekiya u kombise xivindzi lexikulu ni ripfumelo. U tshembe nsirhelelo wa Yehovha ni ku tlhela a tiyisa vanhu va yena. (2 Tikr. 32:7, 8) Nkarhi wun’wana Hezekiya u sungule ku tikukumuxa, kambe Yehovha u n’wi lulamisile, kutani u titsongahatile. (2 Tikr. 32:24-26) Swi le rivaleni leswaku Hezekiya i xikombiso lexinene eka hina lexi hi faneleke hi xi tekelela. A nga pfumelanga leswaku ndlela leyi a kurisiweke ha yona yi onha vutomi byakwe. Ku ri na sweswo u kombise leswaku a a ri munghana wa Yehovha. w16.02 2:11

Na wena u nga tshembeka eka Yehovha ku sungula ni le ka van’wana hi ku va ni musa. Hi xikombiso, u nga ha va ni vumbhoni bya leswaku makwerhu u endle xidyoho lexikulu. U nga lava ku tshembeka eka yena, ngopfungopfu loko a ri munghana wa wena lonkulu kumbe xirho xa ndyangu. Kambe wa swi tiva leswaku i swa nkoka swinene ku tshembeka eka Yehovha. Yingisa Yehovha kambe u va ni musa eka makwerhu. N’wi byele leswaku u fanele a kombela vakulu leswaku va n’wi pfuna naswona u fanele a endla sweswo hi ku hatlisa. Loko a nga ku yingisi, u fanele u byela vakulu. Hi ku endla leswi, u ta tshama u tshembekile eka Yehovha. Naswona hi nkarhi lowu fanaka, u ta va u kombe makwerhu musa hikuva vakulu va nga ha n’wi pfuna leswaku a tlhela a va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Va ta n’wi lulamisa hi ndlela ya rirhandzu.—Lev. 5:1. w16.02 4:14

“Swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu” swi katsa mintirho ya le vandlheni, yo tanihi hi ku ya eminhlanganweni ni ku chumayela. Kambe swi tlhela swi katsa ni mintirho leyi vanhu van’wana va nga yi voniki, yo fana ni ku khongela ni ku va ni dyondzo ya munhu hi yexe. Munhu loyi a tinyiketeleke eka Yehovha a nge yi teki yi ri ndzhwalo mintirho leyi. U titwa ku fana na Hosi Davhida loyi a nga vula a ku: “Oho Xikwembu xanga, ndzi tsakisiwe hi ku endla ku rhandza ka wena, ni nawu wa wena wu le ndzeni ka swirho swa mina swa le ndzeni.” (Ps. 40:8) Loko u tinyiketela eka Yehovha ni ku khuvuriwa, u fanele u va ni vuxaka na yena. Kutani, ndlela leyi u tirhelaka Yehovha ha yona a yi fanelanga yi titshega hi vatswari va wena kumbe munhu un’wana. Mahanyelo ya wena ni ku tinyiketela ka wena eka Xikwembu swi fanele swi swi kombisa leswaku wa tiyiseka leswaku u kume ntiyiso ni leswaku u lava ku hanya hi milawu ya Xikwembu. Ku nga ri khale u ta fanelekela ku khuvuriwa. w16.03 2:10, 12, 15

Nawu a wu sirhelela Vaisrayele eka ku tikhoma ko biha ni vugandzeri bya mavunwa bya matiko lawa a ma va rhendzerile. Loko Vaisrayele va yingisa Xikwembu a xi va katekisa. Loko va nga xi yingisi, a va kuma vuyelo byo vava swinene. (Det. 28:1, 2, 15) A ku ri ni xivangelo lexi endlaka leswaku ku laveka nkongomiso wun’wana. Nawu wu endle leswaku Vaisrayele va lunghekela xiendlakalo xa nkoka eka xikongomelo xa Yehovha, ku nga ku ta ka Yesu Kreste tanihi Mesiya. Nawu a wu tsundzuxa Vaisrayele leswaku a va hetisekanga. Nakambe a wu va pfuna ku twisisa leswaku va lava nkutsulo, ku nga gandzelo leri hetisekeke leri a ri ta susa swidyoho hilaha ku heleleke. (Gal. 3:19; Hev. 10:1-10) Ku engetela kwalaho, Nawu wu sirhelele ndyangu lowu Mesiya a ta huma eka wona ni ku pfuna Vaisrayele leswaku va n’wi tiva loko a fika. Nawu a wu fana ni nkongomiso wa nkarhinyana, lowu yisaka eka Kreste. w16.03 4:6, 7