September

Yesu u kombise ntlhaveko wa xinakulobye eka Marta na Mariya. Loko a vona gome leri a va ri na rona hikwalaho ko feriwa hi buti wa vona, Lazaro, ‘Yesu u humese mihloti.’ (Yoh. 11:32-35) A a nga rili hileswi a lahlekeriwe hi munghana wakwe lonkulu. Phela a a swi tiva leswaku u ta pfuxa Lazaro. Ematshan’weni ya sweswo, Yesu a rila hileswi a ku tiva ku vava loku vanghana vakwe a va ku twa hikwalaho ko feriwa hi Lazaro. Ku tiva leswaku Yesu a ri ni ntwelavusiwana swa hi khutaza. I ntiyiso leswaku yena a a hetisekile. Kambe ha n’wi rhandza hikuva a khoma van’wana hi ndlela ya ntwelavusiwana. Swa hi khutaza ku tiva leswaku sweswi i Hosi ya Mfumo wa Xikwembu. Ku nga ri khale u ta herisa ku xaniseka hinkwako. Leswi Yesu a hanyeke laha misaveni, u le ka xiyimo lexinene xo pfuna vanhu leswaku va hlakarhela eka ku vava ni ku xaniseka loku va vangeriweke kona hi mfumo wa Sathana. Entiyisweni, hi katekile leswi hi nga ni Mufumi loyi a nga ta “hi tshandzisa eku tsaneni ka hina.”—Hev. 2:17, 18; 4:15, 16. w19.03 17 ¶12-13

Ha katseka eku pfuneni ka vanhu leswaku va dyondza hi Xikwembu kambe a hi hina lava endlaka ntirho lowukulu. (1 Kor. 3:6, 7) I Yehovha loyi a endlaka leswaku vanhu va ta eka yena. Eku heteleleni, leswaku munhu u ta amukela kumbe ku ala mahungu lamanene swi titshege hi xiyimo xa mbilu yakwe. (Mat. 13:4-8) Tsundzuka, vanhu vo tala a va ri amukelanga rungula ra Yesu, hambileswi a ri Mudyondzisi lonkulu ku tlula hinkwavo lava tshameke va hanya! Hikwalaho, a hi fanelanga hi hela matimba loko vanhu vo tala lava hi ringetaka ku va pfuna va nga yingisi rungula ra hina. Hi ta va ni vuyelo lebyinene loko hi kombisa ntlhaveko wa xinakulobye ensin’wini. Hi ta tiphina swinene ensin’wini. Hi ta kuma ntsako lowukulu lowu tisiwaka hi ku nyika. Hi endla leswaku swi va olovela vanhu lava nga “ni mboyamelo lowunene eka vutomi lebyi nga heriki” ku amukela mahungu lamanene. (Mint. 13:48) Hikwalaho “loko ntsena hi ri ni nkarhi lowunene wa swona, a hi endleleni hinkwavo leswi nga swinene.” (Gal. 6:10) Hi ta kuma ntsako hikwalaho ko yisa ku dzuneka eka Tata wa hina wa le tilweni.—Mat. 5:16. w19.03 25 ¶18-19

Hosi Davhida u tsale a ku: “Yehovha hi lonkulu naswona u fanele a dzunisiwa swinene.” (Ps. 145:3) A a rhandza Yehovha naswona sweswo swi n’wi susumetele leswaku a N’wi dzunisa “exikarhi ka nhlengeletano.” (1 Tikr. 29:10-13; Ps. 40:5) Namuntlha, ndlela yin’wana yo dzunisa Yehovha i ku va hi hlamula emihlanganweni ya hina ya Vukreste. Hinkwerhu ha tsaka loko hi twa tinhlamulo to hambanahambana emihlanganweni. Ya hi tsakisa nhlamulo ya n’wana leyi humaka embilwini naswona yi ba nhloko ya mhaka. Swa hi khutaza ku twa munhu a hlamula hi rito leri kombisaka leswaku u tsakile hikwalaho ka ntiyiso lowu a wu kumeke. Ha va tlangela lava ‘nga ni xivindzi’ xo hlamula, hambileswi va nga ni tingana kumbe va sungulaka ku dyondza ririmi ra hina. (1 Tes. 2:2) Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha ma tlangela matshalatshala ya vona? Loko mihlangano yi hela hi nga nkhensa nhlamulo ya vona leyi khutazaka. Ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka ha yona leswaku ha yi tlangela nhlamulo ya vona i ku va na hina hi hlamula. Kutani loko hi endla tano a ho kuma xikhutazo ntsena emihlanganweni kambe na hina hi khutaza van’wana.—Rhom. 1:11, 12. w19.01 8 ¶1-2; 9 ¶6

Vavanuna va khume a va ri eka xiyimo xo vava. A va ri ni nhlokonho naswona a va nga ri na ntshembo wa leswaku rihanyo ra vona ri ta kala ri antswa. Kambe siku rin’wana va vone Yesu, Mudyondzisi Lonkulu a ri ekulenyana. A va swi twile leswaku Yesu u kota ku tshungula mavabyi hinkwawo. Kutani va huwelerile va ku: “Yesu, Muleteri, vana ni tintswalo eka hina!” Vavanuna volavo va khume va hanyisiwe hi ku helela. A swi kanakanisi leswaku hinkwavo a va tsakile leswi Yesu a va kombeke musa. Hambiswiritano, un’wana wa vona u endle swo tlula sweswo, u kombise ku khensa eka Yesu. Wanuna yoloye wa Musamariya loyi a hanyisiweke u titwe a susumeteleka ku dzunisa Xikwembu “hi rito lerikulu.” (Luka 17:12-19) Ku fana ni Musamariya, hi lava ku kombisa ku khensa eka lava nga ni musa. Yehovha u hi vekele xikombiso lexinene xo kombisa ku tlangela. Ndlela yin’wana leyi a endlaka leswi ha yona i ku katekisa lava n’wi tsakisaka. (2 Sam. 22:21; Ps. 13:6; Mat. 10:40, 41) Nakambe Matsalwa ma hi khutaza leswaku ‘leswi hi nga vana lava rhandzekaka, hi va vatekeleri va Xikwembu.’ (Efe. 5:1) Hikwalaho, xivangelo xa nkoka lexi endlaka hi kombisa ku khensa hi leswi hi lavaka ku tekelela Yehovha. w19.02 14 ¶1-2; 15 ¶4

Xinhwanyetana xi ri exikolweni, xi ala ku tlangela holideyi yo karhi hi ndlela ya xichavo leyi xi tivaka leswaku Xikwembu a xi yi tsakeli. Jaha leri nga ni tingana ri chumayela hi yindlu ni yindlu ri gongondza endlwini leyi ku tshamaka xichudenikuloni lexi tshameke xi endla xihlekiso hi Timbhoni ta Yehovha. Wanuna loyi a tirhaka hi matimba leswaku a wundla ndyangu wakwe, u komberiwe hi muthori wakwe leswaku a endla nchumu lowu kombisaka ku nga tshembeki kumbe lowu nga riki enawini. Hambileswi a a ta heleriwa hi ntirho, wanuna loyi u vule leswaku u fanele a tshembeka ni ku yingisa nawu hikuva Xikwembu xi lava leswaku malandza ya xona ma endla tano. (Rhom. 13:1-4; Hev. 13:18) Hi yihi mfanelo leyi u yi vonaka eka vanhu volavo vanharhu? Swi nga ha endleka u xiya to hlayanyana, to tanihi xivindzi ni ku tshembeka. Kambe hinkwavo ka vona va kombise mfanelo yin’we leyi nga ya nkoka swinene, ku nga ku tshembeka. Va kombise ku tshembeka eka Yehovha. Un’wana ni un’wana wa vona u ale ku tlula milawu ya Xikwembu. Va endle tano hileswi va lavaka ku tshama va tshembekile. Hakunene Yehovha wa tinyungubyisa hileswi un’wana ni un’wana wa vona a kombiseke mfanelo yoleyo. Hilaha ku fanaka, hi lava leswaku Tata wa hina wa le tilweni a tinyungubyisa hi hina. w19.02 2 ¶1-2

Nawu a wu va sirhelela hi ku kongoma vanhu lava nga kotiki ku tisirhelela, vo tanihi vana lava nga riki na vatswari, tinoni ni vaaki lava humaka ematikweni man’wana. Vaavanyisi va le Israyele a va byeriwe leswi: “U nga tshuki u soholota vuavanyisi bya muluveri kumbe bya n’wana la nga riki na tatana, naswona u nga tshuki u teka nguvu ya noni yi va xitiyisekiso xa nandzu.” (Det. 24:17) Yehovha a kombisa rirhandzu eka vanhu lava nga kotiki ku tilwela. A a xupula lava a va va xanisa. (Eks. 22:22-24) Yehovha u lava leswaku vanhu lava nga ni vutihlamuleri va rhangela vanhu hi ndlela ya rirhandzu. Yehovha wa ku venga ku endla timhaka ta masangu leti nga riki nawini naswona u lava ku tiyisekisa leswaku vanhu hinkwavo lava tsandzekaka ku tilwela va sirheleriwa ni ku kombiwa vululami. (Lev. 18:6-30) Loko hi tiyiseka leswaku Yehovha u hi khoma hi ndlela leyinene, hi ta ya hi n’wi rhandza swinene. Loko hi rhandza Xikwembu ni milawu ya xona yo lulama, hi susumeteleka ku rhandza van’wana ni ku va khoma hi ndlela leyinene. w19.02 24-25 ¶22-26

A hi xiyeni xikombiso xa ndlela leyi hi nga tisirhelelaka ha yona eka minkucetelo ya Sathana. Yehovha u hi dyondzise leswaku “vumbhisa ni thyaka ra muxaka wun’wana ni wun’wana . . . swi nga vuriwi hambi ku ri ku vuriwa exikarhi ka [hina].” (Efe. 5:3) Xana hi ta endla yini loko tintangha ta hina entirhweni kumbe exikolweni ti sungula ku vulavula hi vumbhisa? Ripfalo ra hina leri tirhaka tanihi murindzi ri nga ha hi lemukisa hi khombo. (Rhom. 2:15) Xana hi ta ri yingisa? Hi nga ha ringeka kutani hi yingisela bulo rero kumbe hi hlalela swifaniso leswi va swi hlalelaka. Kambe lowu i nkarhi wo pfala tinyangwa ta muti hi ndlela yo fanekisela hi ku cinca bulo kumbe hi ku suka eka vona. Swi lava xivindzi leswaku hi ala ku kuceteriwa hi tintangha leswaku hi ehleketa kumbe hi endla leswi hoxeke. Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha wa ma vona matshalatshala lama hi ma endlaka naswona u ta hi nyika matimba ni vutlhari leswaku hi lwisana ni mianakanyo ya Sathana.—2 Tikr. 16:9; Esa. 40:29; Yak. 1:5. w19.01 17-18 ¶12-13

Solomoni a fuwe ni swikunwana a tlhela a va ni matimba, a ‘ringeta ku kuma ntsako ni ku vona leswinene leswi a nga ta swi kuma.’ (Ekl. 2:1-10) U ake tiyindlu, swirhapa ni tiphaka a tlhela a fikelela xin’wana ni xin’wana lexi a xi navela. Kambe u titwe njhani eku heteleleni? Xana a a enerisekile? Xana a a tsakile? A hi nge mbambeli. Solomoni u hi byerile eka ndzimana ya siku ra namuntlha. Yoleyo i dyondzo leyinene hakunene! Xana u ta yi tekela enhlokweni? Yehovha a nga swi lavi leswaku u dyondza hi ndlela yo vava. Kambe u fanele u va ni ripfumelo leswaku u kota ku yingisa Xikwembu ni ku rhangisa ku endla ku rhandza ka xona evuton’wini bya wena. Ripfumelo ro tano i ra nkoka naswona ri nge ku khomisi tingana. Entiyisweni, Yehovha a nge pfuki a rivale “rirhandzu leri [u] ri kombiseke hikwalaho ka vito ra [yena].” (Hev. 6:10) Hikwalaho, tikarhateli ku tiyisa ripfumelo kutani u tivonela hi wexe leswaku Tata wa wena wa le tilweni wa ku rhandza.​—Ps. 32:8. w18.12 22 ¶14-15

Munhu loyi a nga ni vuxaka ni Xikwembu u ni ripfumelo eka xona naswona u vona swilo hi ndlela leyi xi swi vonaka ha yona. U lava nkongomiso lowu humaka eka Xikwembu naswona u tiyimisele ku xi yingisa. (1 Kor. 2:​12, 13) Davhida u hi vekele xikombiso lexinene. U yimbelele a ku: “Yehovha i xiphemu xa xiavelo xa mina ni xinwelo xa mina.” (Ps. 16:5) “Xiphemu” xexo a xi katsa vuxaka lebyi a ri na byona na Xikwembu, lexi a tumbela eka xona. (Ps. 16:1) Ku ve ni vuyelo byihi? U tsale a ku: “Ku vangama ka mina ku voyamele eku tsakeni.” Davhida a a tsakisiwa hi ku va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu.​ (Ps. 16:9, 11) Loko hi lava ku tsaka ku fana na Davhida a hi fanelanga hi rhandza rifuwo. (1 Tim. 6:9, 10) Loko u ri ni ripfumelo eka Yehovha u tlhela u n’wi tirhela swi ta endla leswaku u va ni vutomi lebyi nga ni xikongomelo u tlhela u eneriseka. U nga va ni ripfumelo leri tiyeke hi ndlela yihi? U fanele u heta nkarhi u ri na yena hi ku hlaya Rito rakwe, u languta ntumbuluko u tlhela u anakanyisisa hi timfanelo takwe ku katsa ni rirhandzu leri a nga na rona eka wena.​—Rhom. 1:20. w18.12 25 ¶7-8

Pawulo a nga vulanga mhaka leyi ntsena leswaku a hetisa nawu. Ematshan’weni ya sweswo, a a khutaza Vakreste leswaku va xixima vukati bya vona, va byi teka byi ri bya risima. Xana u byi teka byi ri bya risima vukati, ngopfungopfu vukati bya wena loko ku ri hileswaku se u nghenele vukati? Loko ku ri hileswaku wa byi xixima vukati, u endla kahle. Yesu na yena a a byi xixima. Loko Vafarisi va n’wi vutisa hi ku dlaya vukati, u va byele leswi Xikwembu xi swi vuleke hi vukati byo sungula, u te: “Hikwalaho wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe, naswona lavambirhi va ta va nyama yin’we.” Yesu u tlhele a ku: “Leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we, ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka.” (Mar. 10:2-12; Gen. 2:24) Xisweswo Yesu u pfumerile leswaku Xikwembu hi xona xi sunguleke lunghiselelo ra vukati naswona u kandziyise leswaku a byi fanele byi tshama hi masiku. Xikwembu a xi va byelanga Adamu na Evha leswaku va nga dlaya vukati bya vona. Nawu lowu vekiweke eka vukati bya le Edeni a ku ri leswaku munhu u fanele a tekana ni munhu un’we, vanhu volavo “vambirhi” a va fanele va hanya swin’we hilaha ku nga heriki. w18.12 10-11 ¶2-4

Loko hi sungula ku dyondza Bibele, hi dyondze leswaku ku yingisa milawu ya Yehovha ya xisekelo i swa nkoka. Kambe loko hi ri karhi hi ya emahlweni hi tiva Yehovha, hi dyondza ndlela leyi a ehleketaka ha yona, leswi a swi rhandzaka ni leswi a nga swi rhandziki swin’we ni ndlela leyi a langutaka swilo ha yona naswona hi pfumelela swiendlo ni swiboho swa hina swi lawuriwa hi miehleketo yakwe. Hambileswi ku dyondza ku va ni miehleketo ya Yehovha swi tsakisaka, a swi olovi. Mikarhi yin’wana swi nga ha hi tikela hileswi hi nga hetisekangiki. Hi xikombiso, swi nga hi tikela ku twisisa ndlela leyi Yehovha a ku langutaka ha yona ku basa emahanyelweni, rifuwo, ntirho wo chumayela, ku pomperiwa ngati kumbe swin’wana. Hi ta endla yini? I yini leswi hi nga swi endlaka leswaku hi ya emahlweni hi dyondza ku va ni miehleketo ya Xikwembu? Hi fanele hi dyondza Rito ra Xikwembu hi xikongomelo xo tiva miehleketo ya xona, ku anakanyisisa hi rona ni ku endla leswaku miehleketo ya hina yi pfumelelana ni ya xona. w18.11 23-24 ¶2-4

Habakuku u hanye emikarhini yo tika swinene. A ri ni gome hikuva a hanya ni vanhu vo homboloka, lava a va ri ni madzolonga. Xana swiendlo swa vona swo biha a swi ta hela rini? Hikwalaho ka yini Yehovha a hlwele ku teka goza? Vubihi byebyo ni ku xaniseka hinkwako loku Habakuku a ku voneke a ku endliwa hi vanhu va le tikweni ra rikwavo. U titwe a ri xikangalafula. Kutani enkarhini wolowo wo tika u kombele Yehovha leswaku a endla swo karhi. Kumbexana Habakuku se a sungule ku ehleketa leswaku Yehovha a nga na mhaka ni leswi a swi endleka. A swi vonaka onge Xikwembu a xi nge teki goza hi ku hatlisa. Xana u titwa hi ndlela leyi nandza loyi wo rhandzeka wa Xikwembu a titweke ha yona? Xana Habakuku a a nga ha n’wi tshembi Yehovha? Xana a nga ha ri na ripfumelo eswitshembisweni swa Xikwembu? Nikatsongo! Mhaka ya leswaku u phofulele Yehovha swiphiqo swakwe, ku nga ri vanhu yi kombisa leswaku a ha n’wi tshemba. Kahlekahle a karhatiwa hi leswi a nga tivi leswaku Xikwembu xi ta ri teka rini goza kumbe leswaku hikwalaho ka yini Yehovha a pfumelela xiyimo xo tano lexi vavaka. w18.11 14 ¶4-5

Loko Yesu a rhambe Petro na Andriya lava a va ri vaphasi va tinhlampfi leswaku va va “vaphasi va vanhu,” va ‘tshike tinkoka ta vona.’ (Mat. 4:18-20) I ntiyiso leswaku vanhu vo tala lava dyondzaka ntiyiso namuntlha a va nge yi tshiki mitirho ya vona. Va ni vutihlamuleri lebyi sekeriweke eMatsalweni. (1 Tim. 5:8) Hambiswiritano, vanhu lava dyondzaka ntiyiso hakanyingi va fanele va cinca ndlela leyi va ri tekaka ha yona rifuwo va tlhela va rhangisa swilo swa nkoka. Xiya xikombiso xa Maria. A a yi rhandza swinene golufu naswona pakani ya yena a ku ri ku kuma ntirho lowu hakelaka naswona a ri mutlangi la nga ni vuswikoti wa golufu. Maria u sungule ku dyondza Bibele naswona u tsakisiwe hi ku cinca loku ntiyiso wu n’wi pfuneke leswaku a ku endla evuton’wini byakwe. Maria u swi xiyile leswaku a swi ta n’wi tikela ku antswisa vuxaka bya yena na Yehovha loko a rhandza rifuwo. (Mat. 6:24) U tshike pakani leyi a a tivekele yona ya ku va mutlangi wa golufu. Sweswi i phayona naswona u vula leswaku u tiphina hi “vutomi lebyi tsakisaka swinene ni lebyi nga ni xikongomelo.” w18.11 5 ¶9-10

Loko Yesu a ri ni malembe ya 30, u tshike ku va muvatli hikuva a swi tiva leswaku ku va mudyondzisi wa Rito ra Xikwembu i ntirho wa nkoka swinene. U vule leswaku ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu i xin’wana xa swivangelo leswi endleke leswaku Xikwembu xi n’wi rhumela emisaveni. (Mat. 20:28; Luka 3:23; 4:43) Evuton’wini bya Yesu, ntirho wo chumayela a wu ri wa nkoka swinene naswona a lava leswaku ni van’wana va wu endla. (Mat. 9:35-38) Hambileswi hi nga riki vavatli kambe a swi kanakanisi leswaku hi vadyondzisi va mahungu lamanene. Ntirho lowu i wa nkoka hikuva wu hi endla hi va “vatirhi-kulobye ni Xikwembu.” (1 Kor. 3:9; 2 Kor. 6:4) Hi pfumelelana ni leswi mupisalema a swi vuleke, “mongo wa rito ra [Yehovha] i ntiyiso.” (Ps. 119:159, 160) Hikwalaho, hi fanele hi tiyiseka leswaku hi ri “tamela khwatsi rito ra ntiyiso” loko hi chumayela. (2 Tim. 2:15) Leswaku hi endla tano, hi fanele hi ya emahlweni hi antswisa vutshila bya hina byo tirhisa Bibele, ku nga xitirhisiwa xa nkoka xo dyondzisa ntiyiso malunghana na Yehovha, Yesu ni Mfumo. w18.10 11 ¶1-2

Loko wanuna a tekelela xikombiso xa nhloko yakwe, Yesu Kreste, nsati wakwe u ta va ni “xichavo xo enta” eka yena. (Efe. 5:22-25, 33) Xichavo xo tano xi ta tlhela xi n’wi susumetela ku anakanyela nuna wakwe. Loko vatswari va khomana kahle va vekela vana va vona xikombiso lexinene. Vatswari va ni vutihlamuleri byo dyondzisa vana va vona ndlela yo anakanyela van’wana. Hi xikombiso, va nga va dyondzisa leswaku va nga tsutsumatsutsumi eHolweni ya Mfumo. Loko ku ri na swinkhubyana va nga va dyondzisa leswaku va yimela lavakulu va rhanga va phakeriwa swakudya. Loko vana va endla swilo leswinene ku nga ha va ku ri ku hi pfulela rivanti hi fanele hi va bumabumela. Ku endla tano swi nga pfuna n’wana a kula a ri karhi a tiva leswaku “ku nyika swi tisa ntsako lowukulu ku tlula ku amukela.” w18.09 29 ¶5-6

Ndlela leyi Hosi ya hina Yesu Kreste a hi kongomisaka ha yona yi ta hi pfuna ku langutana ni swiyimo swa nkarhi lowu taka. Hikwalaho, a hi anakanyeni hi ndlela leyi hi vuyeriweke ha yona hikwalaho ka ku cinca loku veke kona sweswinyana. Eka vugandzeri bya ndyangu, mi nga ha bula hi ndlela leyi mi vuyeriweke ha yona eka ku cinca loku veke kona eka minhlangano ya le xikarhi ka vhiki ni le nsin’wini. Swi ta hi olovela ku landzela swiletelo leswi humaka eka nhlengeletano ya Yehovha, loko hi lemuka leswaku Yesu hi yena loyi a yi kongomisaka. Ha tsaka leswi ku hungutiwa ka nhlayo ya minkandziyiso swi hlayisaka mali ni leswi thekinoloji ya manguva lawa yi hi pfunaka leswaku hi yisa ntirho wa Mfumo emahlweni emisaveni hinkwayo. Yi tirhisa swinene minkandziyiso ya elektroniki. Loko hi endla tano, hi ta va hi kombisa langutelo leri Kreste a nga na rona ro tirhisa mali ya nhlengeletano hi vutlhari. Loko hi landzela nkongomiso wa Kreste hi ku tshembeka hi tiyisa ripfumelo ra van’wana naswona hi ta va na vun’we. w18.10 25-26 ¶17-19

Loko hi kombisa tintswalo leti fanaka ni ta Xikwembu, hi nga va nhlamulo ya xikhongelo xa munhu la tshikilelekeke. (2 Kor. 1:3-6) Tsundzuka leswaku vamakwerhu a va hetisekanga. Vana ni langutelo lerinene hi vamakwerhu. A hi fanelanga hi langutela leswaku vamakwerhu a va nge swi endli swihoxo hikuva sweswo swi nga hi heta matimba. (Ekl. 7:21, 22) Hambi ku ri Yehovha wa swi tiva leswaku ku ni leswi hi nga ta ka hi nga swi koti ku swi endla. Loko hi tekelela xikombiso xakwe, hi ta kota ku tiyisela swihoxo swa van’wana. (Efe. 4:2, 32) Ematshan’weni yo va xopaxopa, tiyiseka leswaku wa va bumabumela eka leswinene leswi va swi endlaka. Sweswo swi nga va khutaza. Ku bumabumela van’wana swi huma embilwini swi nga va khutaza naswona swi ta va pfuna leswaku va va ni “xivangelo xo khana” eka ntirho wa vona wo kwetsima. Hakunene sweswo swi nga va ni vuyelo lebyinene ematshan’weni yo engetela ntshikilelo hi ku va ringanisa ni van’wana.—Gal. 6:4. w18.09 16 ¶16-17

Eka Yesu, ku endla ku rhandza ka Xikwembu a swi fana ni swakudya. Xana a swi fana ni swakudya hi ndlela yihi? Tanihi leswi hi enerisekaka loko hi dya swakudya leswinene, hi ndlela leyi fanaka loko hi endla ku rhandza ka Xikwembu hi tiyisa ntshembo wa hina wo kuma vutomi lebyi nga heriki. I vutlhari ku tirhisa switsundzuxo leswi humaka eka Xikwembu. (Ps. 107:43) Loko hi tirhisa vutlhari byolebyo hi ta vuyeriwa swinene. Bibele yi ri: “Hinkwaswo leswi tsakisaka swa wena a swi nge ringani na byona. . . . I murhi wa vutomi eka lava va khomelelaka eka byona, naswona va ta vuriwa lava tsakeke.” (Swiv. 3:13-18) Yesu u te: “Loko mi tiva swilo leswi, ma tsaka loko mi swi endla.” (Yoh. 13:17) Vadyondzisiwa a va ta tsaka loko va hambeta va endla leswi Yesu a va leriseke swona. A va amukelanga tidyondzo takwe ni xikombiso xakwe hi nkarhi wolowo ntsena. Kambe va endle tano vutomi bya vona hinkwabyo. w18.09 4 ¶4-5

Xikwembu xi nyike vatekani vo sungula swileriso leswi a swi fanele swi endle leswaku va anakanya hi swilaveko swa van’wana hambileswi a va ri voxe entangeni wa Edeni. Yehovha u katekise Adamu na Evha naswona u va khutaze leswaku va tswalana va tata misava ni ku yi fuma. (Gen. 1:28) Tanihi leswi Muvumbi a khathalaka hi vuhlayiseki bya swivumbiwa swakwe, vatswari vo sungula a va fanele va kombise ku khathala hi ntsako wa vana lava a va ta va na vona. Kaya ra vona a ri fanele ri ndlandlamuxiwa kukondza misava hinkwayo yi va Paradeyisi, leswaku vatukulu va Adamu va ta vuyeriwa. Ntirho wolowo lowukulu a wu ta lava leswaku ndyangu wakwe wu khomisana loko wu ri karhi wu kula. Eka wanuna ni wansati lava hetisekeke, ku ndlandlamuxa Paradeyisi a swi ta vula leswaku va fanele va tirhisana na Yehovha hi ku helela leswaku va fikelela xikongomelo xakwe kutani va nghena eku wiseni kakwe. (Hev. 4:11) Anakanya ndlela leyi a va ta va va tiphine yona loko va ri karhi va hetisisa ntirho wolowo! Ku tinyiketela ku tirha leswaku va khathalela swilaveko swa van’wana a swi ta va swi va tisele ntsako lowukulu ni mikateko yo tala. w18.08 18 ¶2; 19-20 ¶8-9

Xana u tshame u hehliwa hi swilo swo biha? Yesu na Yohane Mukhuvuri va tshame va va eka xiyimo xo tano. (Mat. 11:18, 19) Xana Yesu u angule njhani loko a hehliwa? A nga hetanga nkarhi ni matimba yakwe hi ku tiyimelela. Ematshan’weni ya sweswo, u khutaze vanhu leswaku va languta leswi a swi endleke ni leswi a swi dyondziseke. Hilaha Yesu a vuleke hakona, “vutlhari byi kombisiwa byi ri lebyi lulameke hi mintirho ya byona.” (Mat. 11:19) Hi nga kuma dyondzo ya nkoka emhakeni leyi. Mikarhi yin’wana, vanhu va nga hi vulavula ku biha eka van’wana. Hi nga ha navela leswaku mhaka leyi yi lulamisiwa naswona hi nga ha titwa hi boheka ku endla swo karhi leswaku hi basisa vito ra hina. Kambe swi kona leswi hi nga swi endlaka. Loko munhu un’wana a hangalasa mavunwa hi hina, hi nga tikhoma hi ndlela leyi nga endlaka leswaku vanhu va nga ma tshembi mavunwa wolawo. Hilaha xikombiso xa Yesu xi kombisaka hakona, mahanyelo ya hina ya Vukreste ma nga susa mavunwa lama vanhu va hi hehlaka ha wona. w18.08 6 ¶11-13

Rungula ra Bibele leri vulavulaka hi ku tsandzeka ku yingisa ka Kayini, Solomoni, ni Vaisrayele eNtshaveni ya Sinayi, ri ni mhaka yo karhi leyi xiyekaka leyi ri fanaka hi yona. Vanhu lava, a va ri ni nkarhi wo ‘hundzuka ni ku hundzuluka.’ (Mint. 3:19) Swi le rivaleni leswaku Yehovha a nga hatliseli ku va lahla lava tekeke goza leri hoxeke. Yehovha u rivalele Aroni. Namuntlha hi nga kuma swilemukiso leswi humaka eka Yehovha eBibeleni, eka minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni kumbe hi kuma xitsundzuxo eka Mukrestekulorhi. Loko hi yingisa swilemukiso leswi Yehovha a hi nyikaka swona, u ta hi komba tintswalo. Musa lowu nga hi faneriki wa Yehovha wu ni xikongomelo. (2 Kor. 6:1) Wu hi nyika nkarhi wo “hambana ni ku nga xiximi Xikwembu ni ku navela ka misava.” (Tito 2:11-14) Loko ntsena ha ha hanya “exikarhi ka mafambiselo lawa ya swilo ya sweswi,” hi ta hlangana ni swiyimo leswi nga ta ringa ku tinyiketela ka hina eka Yehovha. Onge mikarhi hinkwayo hi nga tiyimisela ku hlawula ku yima na Yehovha! w18.07 21 ¶20-21

Hi nga tikarhata hi ndlela yihi leswaku hi tiendlela vito na Yehovha emantshan’weni yo tiendlela vito emisaveni leyi? Leswaku hi endla sweswo, hi fanele hi tsundzuka swilo swimbirhi swa nkoka. Xo sungula, mikarhi hinkwayo Yehovha u amukela lava n’wi tirhelaka hi ku tshembeka. (Hev. 6:10; 11:6) U ma rhandza swinene malandza yakwe hinkwawo naswona u swi teka ku ri ku ‘pfumala vululami’ ku honisa lava tshembekaka eka yena. “U tiva ndlela ya lavo lulama” naswona wa yi tiva ndlela yo va kutsula endzingweni. (Ps. 1:6; 2 Pet. 2:9) Hi fanele hi tlhela hi tsundzuka mhaka yin’wana ya vumbirhi ya nkoka: Yehovha a nga hi kombisa leswaku wa hi rhandza ni hi tindlela leti hi nga ti langutelangiki. Lava endlaka swiendlo leswinene ntsena leswaku va ta voniwa hi vanhu, a va nge yi kumi hakelo leyi humaka eka Yehovha. Hikwalaho ka yini? Se va yi kumile hakelo ya vona. (Mat. 6:1-5) Hambiswiritano, Yesu u vule leswaku Tata wakwe u ‘languta exihundleni’ eka lava endlelaka van’wana leswinene handle ko lava ku vuyeriwa. U xiya swiendlo swo tano kutani a va hakela hi ku ya hi swiendlo swa vona. w18.07 9 ¶8, 10

Loko xivono xexo xi hela Petro a pfilunganyekile, a a tivutisa leswaku rito rero a ri n’wi byela yini. Hi nkarhi wolowo, ku fike varhumiwa lava a va huma eka Korneliyo. Endzhaku ka loko a kume nkongomiso wa moya lowo kwetsima, Petro u fambe swin’we ni varhumiwa volavo a ya ekaya ra Korneliyo. Loko Petro a a avanyise mhaka yoleyo hi ku landza leswi a swi vonaka, a ta va a nga nghenanga ekaya ka Korneliyo. Vayuda a va nga ngheni emakaya ya vanhu Vamatiko. Hikwalaho ka yini Petro a tshike xihlawuhlawu lexi a xi dzime timitsu? U pfuniwe hi xivono lexi a xi voneke swin’we ni xitiyisekiso lexi a xi kumeke eka moya lowo kwetsima. Endzhaku ka loko Petro a yingise leswi Korneliyo a n’wi byeleke swona, handle ko kanakana rungula rolero ri n’wi susumetele ku vula a ku: “Hakunene ndza swi xiya leswaku Xikwembu a xi yi hi nghohe, kambe eka tiko rin’wana ni rin’wana munhu loyi a xi chavaka a tlhela a endla ku lulama wa amukeleka eka xona.” (Mint. 10:34, 35) Wolawo a ku ri matwisiselo lamantshwa eka Petro, lama a ma ta khumba vutomi byakwe hinkwabyo! w18.08 9 ¶3-4

I swinene ku papalata swiendlo leswi Xikwembu xi swi vengaka. Hambiswiritano, ku ni swiendlo kumbe swiyimo swo karhi leswi ku nga riki na milawu leyi kongomeke ya Matsalwa. Eka swiyimo swo tano, hi nga swi tiva njhani leswi amukelekaka ni leswi tsakisaka Xikwembu? Kwalaho hi kona laha hi faneleke hi tirhisa ripfalo ra hina leri leteriweke hi Bibele. Leswi Yehovha a hi rhandzaka u hi nyike misinya ya milawu leyi tirhisanaka ni ripfalo ra hina leri leteriweke hi Bibele. Yena hi byakwe u ri: “Mina Yehovha, ndzi Xikwembu xa wena, Loyi a ku dyondziselaka ku ku pfuna, Loyi a ku fambisaka endleleni leyi u faneleke u famba hi yona.” (Esa. 48:17, 18) Loko hi anakanyisisa hi misinya ya milawu ya Bibele, hi nga lulamisa, hi kongomisa ni ku letela ripfalo ra hina. Loko hi endla tano, hi ta kota ku endla swiboho swa vutlhari. Nsinya wa nawu i dyondzo ya xisekelo kumbe nawu lowu tirhisiwaka tanihi xisekelo xa dyondzo kumbe nawu wo karhi. Leswaku hi twisisa nsinya wa nawu, swi katsa ku twisisa ndlela leyi Munyiki wa nawu a anakanyaka ha yona ni swivangelo leswi endleke a veka milawu yoleyo. w18.06 17 ¶5; 18 ¶8-10

Ntlawa wa valandzeri va Heroda lowu pfuxeke mhaka leyi a wu tshemba leswaku loko Yesu a lo vula leswaku a swi fanelanga leswaku va hakela xibalo, a ta hehliwa hi ku pfukela mfumo. Kasi loko Yesu a lo vula leswaku xibalo i nchumu lowu faneleke kumbexana vanhu vo tala a va nga ha ta n’wi landzela. Yesu a nga ta seketela tlhelo ro karhi emhakeni ya xibalo. U te: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.” I ntiyiso leswaku Yesu a swi tiva leswaku valuvisi a va ri ni vukanganyisi. Kambe Yesu a nga lavi ku hambukisiwa lerova a rivala mhaka ya nkoka swinene, ku nga Mfumo wa Xikwembu lowu nga ta tlhantlha swiphiqo hinkwaswo swa vanhu. Hikwalaho u vekele valandzeri vakwe hinkwavo xikombiso lexinene. Va fanele va papalata ku katseka eka swa tipolitiki hambiloko swi vonaka swi ri swinene kumbe swi fanerile. Vakreste va lava Mfumo wa Xikwembu ni ku lulama ka wona. Va endla tano ematshan’weni yo lava tindlela to lulamisa xiyimo xa misava leyi kumbe va vulavula ku biha hi mifumo ya tipolitiki. (Mat. 6:33) Vo tala lava nga Timbhoni ta Yehovha va tshike ku seketela mfumo wa tipolitiki lowu va tshameke va wu seketela. w18.06 6 ¶9-11

Kumbexana Sathana a nga ringanga tintsumi teto leti nga tshembekangiki hi ku navela ku endla timhaka ta masangu ntsena kambe u tlhele a ti tshembisa leswaku a ti ta va ni matimba yo lawula vanhu. Kumbexana xikongomelo xakwe a ku ri ku sivela ku ta ka ‘mbewu ya wansati’ leyi a yi tshembisiwile. (Gen. 3:15) Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, Yehovha u herise makungu ya Sathana ni tintsumi leti xandzukeke hi ku tirhisa Ndhambi. A hi fanelanga hi wu tekela ehansi nkucetelo wa ku tikhoma ko biha kumbe khombo ra ku tikukumuxa. Hikuva tintsumi leti landzeleke Sathana ti tshame ti tirhela Xikwembu etilweni ku ringana malembe yo tala. Nilokoswiritano, ti pfumelele ku navela ko biha ku dzima timitsu kutani ku kula. Hilaha ku fanaka, hi nga ha va hi ri ni malembe hi ri karhi hi tirhela Yehovha. Kambe loko hi nga tivoneli hi nga ha ngheniwa hi navela ko biha. (1 Kor. 10:12) Hakunene i swa nkoka ku tshamela ku kambela timbilu ta hina, ku papalata mianakanyo leyi thyakeke ni ku lwisana ni ku tikukumuxa!—Gal. 5:26; Kol. 3:5. w18.05 25 ¶11-12

Pawulo u hetiwe matimba hileswi Vayuda va nga ri amukelangiki rungula ra Mfumo. Hambiswiritano, a nga va lan’wanga. Xiya leswi a yeke emahlweni a swi vula eka papila rakwe leri a ri tsaleleke Vakreste va le Rhoma mayelana ni ndlela leyi a a titwa ha yona hi Vayuda volavo, u te: “Leswi mbilu ya mina yi swi navelaka ni xikombelo xa mina eka Xikwembu hikwalaho ka vona, kunene i ku ponisiwa ka vona. Hikuva ndzi mbhoni ya vona leswaku va xi hisekela Xikwembu; kambe ku nga ri hikwalaho ka vutivi lebyi kongomeke.” (Rhom. 10:1, 2) Pawulo u boxe swivangelo leswi endleke leswaku a ya emahlweni a chumayela Vayuda. A a susumetiwa hi ‘leswi mbilu yakwe a yi swi navela.’ A ku ri ku navela ka mbilu yakwe leswaku Vayuda van’wana va ponisiwa. (Rhom. 11:13, 14) U kombele Xikwembu hi xikhongelo leswaku xi pfuna Vayuda leswaku va amukela rungula ra Mfumo. Pawulo u engete a ku: “Va hisekela Xikwembu.” A a vona leswinene eka vanhu. Pawulo a swi tiva leswaku leswi va hisekaka, loko vo pfuniwa va nga hundzuka vadyondzisiwa va Kreste lava hisekaka. w18.05 13 ¶4; 15-16 ¶13-14

Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a xiya “xilaveko” xo khutaza van’wana. Pawulo u nyike Vakreste va Vaheveru ndzayo a ku: “Ololoxani mavoko lama lelemelaka ni matsolo lama gudlagudlaka, naswona hambetani mi endlela milenge ya n’wina magondzo yo lulama, leswaku leswi khutaka swi nga suleki, kambe ku ri na sweswo swi horisiwa.” (Hev. 12:12, 13) Hinkwerhu ka hina, ku katsa ni vantshwa, hi nga swi kota ku khutaza van’wana. Pawulo u tsundzuxe a ku: “Kutani, loko ku ri ni xikhutazo xo karhi eka Kreste, loko ku ri ni nchavelelo wo karhi wa rirhandzu, loko ku ri ni ku hlanganyela ko karhi eka moya, loko ku ri ni xinakulobye lexikulu ni tintswalo to karhi, endlani ntsako wa mina wu tala hi ku va ni mianakanyo yin’we ni rirhandzu leri fanaka, mi hlanganisiwa swin’we hi moya-xiviri, mi va ni mianakanyo yin’we emiehleketweni, mi nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata mi teka van’wana va ri lava tlakukeke eka n’wina, mi nga veki tihlo etimhakeni ta n’wina ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.”—Filp. 2:1-4. w18.04 22 ¶10; 23 ¶12

Yehovha hi ku tirhisa Yesu, u hi ntshunxe eka nawu wa xidyoho ni rifu hi xikongomelo xa leswaku hi ta hanya vutomi bya ku tinyiketela “tanihi mahlonga ya Xikwembu.” Nchumu wa nkoka lowu nga ta hi pfuna leswaku hi papalata ku tirhisa ntshunxeko wa hina hi ndlela yo biha ni ku tlhela hi papalata ku va mahlonga ya misava leyi ni ku navela ka yona, i ku tshama hi khomekile hi mintirho ya Xikwembu. (Gal. 5:16) Xiya xikombiso xa mupatriyaka Nowa ni ndyangu wakwe. Va hanye hi nkarhi lowu a ku tele madzolonga ni ku tikhoma ko biha. Kambe, a va phasiwanga hi ku navela ni swiendlo swa vanhu va le nkarhini wa vona. Xana va swi kotise ku yini sweswo? Va hlawule ku tshama va khomekile hi mintirho hinkwayo leyi Yehovha a va nyikeke yona leyi katsaka ku aka ngalava, ku hlengeleta swakudya swa vona ni swa swiharhi ni ku lemukisa vanhu. “Kutani Nowa a endla hinkwaswo hilaha Xikwembu xi n’wi leriseke hakona. U endle tano.” (Gen. 6:22) Ku ve ni vuyelo byihi? Nowa ni ndyangu wakwe va ponile loko ku herisiwa vanhu vo homboloka.—Hev. 11:7. w18.04 10 ¶8; 11 ¶11-12

Sathana ni madimona yakwe a va tirhisi mimfumo ya vanhu ntsena kambe va tlhela va tirhisa ni vukhongeri bya mavunwa ni mabindzu ya misava ku xisa “misava hinkwayo leyi akiweke.” (Nhlav. 12:9) Sathana, u hangalasa mavunwa hi Yehovha hi ku tirhisa vukhongeri bya mavunwa. Ku engetela kwalaho, swi tikomba onge Diyavulosi u tiyimisele ku endla leswaku vanhu va nga ri tivi vito ra Xikwembu. (Yer. 23:26, 27) Hikwalaho, vanhu va timbilu letinene lava anakanyaka leswaku va gandzela Xikwembu, va kanganyisiwile leswaku va gandzela madimona. (1 Kor. 10:20; 2 Kor. 11:13-15) Sathana u tlhela a hangalasa mavunwa hi ku tirhisa mabindzu ya misava. Hi xikombiso, hakanyingi misava leyi yi dyondzisa vanhu leswaku va ta kuma ntsako loko va hlongorisa rifuwo ni ku va ni nhundzu yo tala. (Swiv. 18:11) Lava va pfumelaka mavunwa lawa, va heta vutomi bya vona va ri karhi va tirhela “Rifuwo” ematshan’wini yo tirhela Xikwembu. (Mat. 6:24) Hi ku famba ka nkarhi, ku rhandza rifuwo ku endla leswaku va nga ha xi rhandzi Xikwembu.—Mat. 13:22; 1 Yoh. 2:15, 16. w18.05 23 ¶6-7