September

Vanhu van’wana va le nkarhini wa Yesu a va nga enerisiwi hi ndlela leyi a a dyondzisa hayona. Kambe endzhaku ka loko a ale ku va endlela singita leri humaka etilweni, va sungule ku n’wi kaneta. (Mat. 16:4) Xana Matsalwa ma ri yini? Muprofeta Esaya u tsale leswi mayelana na Mesiya: “A nge huweleli kumbe a tlakusa rito, a nge endli leswaku rito rakwe ri twala exitarateni.” (Esa. 42:1, 2) Yesu a a nga bokoloki loko a chumayela. A nga akanga titempele ta manyunyu, a a nga ambali joyini naswona a a nga lavi ku vitaniwa hi mavito yo hlawuleka. Hambileswi vutomi byakwe a byi ri ekhombyeni, loko a tengisiwa u arile ku endla singita hi xikongomelo xo tsakisa Hosi Heroda. (Luka 23:8-11) I ntiyiso leswaku Yesu u ma endlile masingita kambe ntirho wakwe lowukulu a ku ri ku chumayela mahungu lamanene. U byele vadyondzisiwa vakwe, a ku: “Ndzi tele sweswo.”—Mar. 1:38. w21.05 4 ¶9-10

Hi lavisisa lava ‘lavaka ku kuma vutomi lebyi nga heriki.’ (Mit. 13:48) Leswaku hi va endla vadyondzisiwa, hi fanele hi va pfuna va (1) twisisa, (2) va tshemba, (3) ni ku tlhela va hanya hi leswi va swi dyondzaka eBibeleni. (Kol. 2:6, 7; 1 Tes. 2:13) Vamakwerhu hinkwavo evandlheni va nga pfuna swichudeni swa Bibele hi ku swi komba rirhandzu ni ku swi endla swi titwa swi ri ekaya loko swi ta etinhlengeletanweni ta vandlha. (Yoh. 13:35) Makwerhu loyi a dyondzisaka xichudeni a nga ha boheka ku heta nkarhi wo tala a ri karhi a xi pfuna ku tshika tidyondzo ta mavunwa leti ‘simekiweke ti tiya’ kumbe mahanyelo ya xona. (2 Kor. 10:4, 5) Swi nga ha teka tin’hweti to tala ku pfuna xichudeni leswaku xi kota ku khuvuriwa. Kambe matshalatshala ya hina a ma nge vi nyuku wa mbyana. w21.07 3 ¶6

Xana hina ha tiyiseka leswaku leswi hi swi dyondzisaka i ntiyiso naswona ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha ti gandzelaka hayona ya amukeleka eka Yehovha? Muapostola Pawulo a a tshemba leswaku u kume ntiyiso. (1 Tes. 1:5) A a nga tshembi ntsena hileswi a swi n’wi tsakisa ku endla tano. A a tikarhata hi matimba leswaku a hlaya Rito ra Xikwembu. A a kholwa leswaku “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu.” (2 Tim. 3:16) I yini leswi a swi dyondzeke? EMatsalweni, Pawulo u kume vumbhoni bya leswaku Yesu a ku ri yena Mesiya loyi a tshembisiweke ku nga vumbhoni lebyi varhangeri va vukhongeri bya Xiyuda va byi bakanyeke. Vakanganyisi volavo lava a va tibyela leswaku va yimela Xikwembu, va xi landzurile hi mitirho ya vona. (Tito 1:16) Ku hambana na vona, Pawulo a a nga hlawuli ndluwa a siya hove loko swi ta eka Matsalwa. A a tiyimisele ku dyondzisa ni ku tirhisa “ndzayo hinkwayo leyi humaka eka Xikwembu.”—Mit. 20:27. w21.10 18 ¶1-2

Loko hi ri karhi hi byala ni ku cheleta, hi fanele hi swi tiva leswaku Xikwembu hi xona lexi swi kurisaka. (1 Kor. 3:6, 7) Yehovha u teka vutomi bya vanhu hinkwavo byi ri bya risima. U hi nyike nkateko wo tirha swin’we ni N’wana wakwe leswaku hi hlengeleta vanhu va matiko hinkwawo makumu ma nga si fika. (Hag. 2:7) Ntirho wa hina wu yelana ni wa lava xilamulelamhangu, lava rhumiweke ku ya ponisa vanhu lava weriweke hi mugodi wa mayini. Hambileswi va ngo to ponisa vanhu va nga ri vangani kambe ntirho wa vona i wa nkoka. Swi tano ni hi ntirho wa hina wo chumayela. A hi swi tivi leswaku emisaveni leyi, leyi lawuriwaka hi Sathana, i vangani vanhu lava ha saleke lava nga ta ponisiwa. Kambe Yehovha a nga tirhisa un’wana ni un’wana wa hina leswaku a va pfuna. Andreas, loyi a tshamaka eBolivia, u ri: “Ndza swi tiva leswaku loko munhu a dyondza ntiyiso kutani a khuvuriwa, u va a pfuniwe hi vanhu vo tala.” Onge hinkwerhu hi nga va ni langutelo ro tano! Loko hi endla tano, Yehovha u ta hi katekisa naswona hi ta endla ntirho wa hina wo chumayela hi tsakile. w21.05 19 ¶19-20

Xikongomelo xa muhloti i ku phasa swiharhi leswi a swi hlotaka kumbe ku swi dlaya. A nga ha tirhisa mintlhamu yo hambanahambana yo fana ni leyi boxiweke hi vanghana va Yobo lava a va tele ku ta n’wi chavelela. (Yobo 18:8-10) Muhloti u wu rhiya njhani ntlhamu leswaku a phasa xiharhi? U fanele a xi tiva kahle xiharhi xexo. Xana xi rhandza ku tshama kwihi? Xana xi rhandza yini? I yini leswi nga xi phasaka hi ku olova? Sathana u fana ni muhloti yoloye. U tinyika nkarhi wo hi dyondza. U xiya swilo leswi hi swi endlaka ni leswi hi swi rhandzaka. Endzhaku ka sweswo, u rhiya ntlhamu lowu nga ta hi phasa hi nga swi ehleketanga. Kambe Bibele yi hi tshembisa leswaku hi nga swi kota ku huma eka ntlhamu wa Sathana loko a hi phasile. Yi hi dyondzisa ni tindlela to papalata mintlhamu yakwe. Mintlhamu yimbirhi leyi Sathana a yi tirhisaka ngopfu i ku tikukumuxa ni makwanga. Ku hundze malembe ya magidi a ri karhi a yi tirhisa. U fana ni muphasi wa swinyenyana loyi a swi phasaka hi ku tirhisa ntlhamu kumbe nete. (Ps. 91:3) A hi fanelanga hi phasiwa hi Sathana. Hikwalahokayini? Hikuva Yehovha u hi byela tindlela leti Sathana a ti tirhisaka leswaku a hi phasa.—2 Kor. 2:11. w21.06 14 ¶1-2

Vamakwerhu vo tshembeka lava dyuhaleke i va nkoka. Rito ra Xikwembu ri fanisa misisi ya vona yo basa ni harhi. (Swiv. 20:29) Hambiswiritano, swa olova ku va tekela ehansi vadyuhari lava va nkoka. Vantshwa va kuma nchumu wa nkoka swinene ku tlula rifuwo loko va xiya leswaku vadyuhari i va nkoka. Vamakwerhu lava dyuhaleke vo tshembeka i va nkoka eka Yehovha Xikwembu. U vona timbilu ta vona naswona wa byi tiva ni ku byi tlangela vumunhu bya vona lebyinene. Wa swi tlangela loko vadyuhari va tsongolela vantshwa vutlhari lebyi va byi kumeke emalembeni lawa va ma heteke va ri karhi va n’wi tirhela. (Yobo 12:12; Swiv. 1:1-4) Nakambe Yehovha u tlangela ku tiyisela ka vona. (Mal. 3:16) Va hlangane ni swiphiqo swo tala evuton’wini bya vona kambe va tshame va ri ni ripfumelo leri tiyeke eka Yehovha. Ntshembo wa vona hi vumundzuku wu tiyile ku tlula ndlela leyi a wu ri hayona loko va ha ku dyondza ntiyiso. Yehovha wa va rhandza hikuva va ha ya emahlweni va chumayela hi vito rakwe “hambiloko va dyuharile.”—Ps. 92:12-15. w21.09 2 ¶2-3

I swa nkoka ku kambisisa xikongomelo xa hina nkarhi na nkarhi. Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Xana ndzi titwa ndzi antswa ku tlula van’wana hi ku tiringanisa na vona? Xana ndzi tirha hi matimba evandlheni leswaku ndzi vonaka ndzi antswa ku tlula van’wana? Kumbe ndzi lava ku nyika Yehovha hinkwaswo leswi ndzi swi kotaka?’ Bibele yi hi khutaza ku papalata ku tiringanisa ni van’wana. Hikwalahokayini? Xivangelo xin’wana hileswaku loko hi vona onge hi endla swilo kahle ku tlula vamakwerhu van’wana, hi nga sungula ku tikurisa. Nakambe loko hi tiringanisa ni van’wana ivi hi kuma leswaku va hi tlula hi nga hela matimba. (Rhom. 12:3) Hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha u hi kokele eka yena ku nga ri hileswi hi nga saseka, hi nga ni vuswikoti byo vulavula kumbe hileswi hi rhandziwaka hi vanhu kambe hileswi hi tiyimiseleke ku n’wi rhandza ni ku yingisa N’wana wakwe.—Yoh. 6:44; 1 Kor. 1:26-31. w21.07 14-15 ¶3-4

Leswaku hi cinca mianakanyo ya hina hi fanele hi khongela, hi hlaya Rito ra Xikwembu hi tlhela hi anakanyisisa. Yana emahlweni u endla swilo leswi naswona u kombela Yehovha a ku nyika matimba. Moya wakwe wo kwetsima wu ta ku pfuna u hlula moya wo tiringanisa ni van’wana. Nakambe Yehovha u ta ku pfuna u vona loko u ri ni mavondzo kumbe u tikukumuxa naswona u ta ku pfuna u hatla u cinca. (2 Tikr. 6:29, 30) Yehovha wa swi tiva leswi hi swi ehleketaka. Nakambe wa swi tiva leswaku hi lwisana ni minkucetelo yo biha ya misava leyi ni xidyoho lexi hi velekiweke na xona. Loko Yehovha a vona leswaku hi tikarhatela ku lwisana ni swilo leswi, u ya a hi rhandza swinene. Leswaku a kombisa ndlela leyi a hi rhandzaka hayona, Yehovha u tirhisa xikombiso xa ndlela leyi manana a rhandzaka n’wana wakwe hayona. (Esa. 49:15) Swa tsakisa ku tiva leswaku Yehovha wa hi rhandza swinene loko a hi vona hi n’wi tirhela hi mbilu hinkwayo! w21.07 24-25 ¶17-19

Hi nga kuma ntsako loko hi tirha hi tirha hi matimba entirhweni lowu Yehovha a hi nyikeke wona. Tiyimisele ku “khomeka ngopfu” entirhweni wo chumayela ni ku tirha hi matimba eka mitirho leyi endliwaka evandlheni. (Mit. 18:5; Hev. 10:24, 25) Lunghiselela leswaku u ta nyikela tinhlamulo leti akaka loko u ya etinhlengeletanweni ta vandlha. Yi teke yi ri ya nkoka mitirho leyi u nyikiweke yona etinhlengeletanweni ta vandlha ta le xikarhi ka vhiki. Loko u komberiwe ku pfuna hi mitirho yo karhi evandlheni, fika ka ha ri ni nkarhi u tlhela u yi endla kahle mitirho ya wena. U nga yi tekeli ehansi mitirho leyi u nyikiweke yona. Tikarhatele ku antswisa vuswikoti bya wena. (Swiv. 22:29) Loko u tinyiketela ku tirhela Yehovha, u ta va ni vuxaka lebyinene na yena naswona u ta va ni ntsako. (Gal. 6:4) Nakambe swi ta ku olovela ku tsaka ni van’wana loko va kuma vutihlamuleri lebyi na wena a wu navela ku byi kuma.—Gal. 5:26. w21.08 22 ¶11

Hi fanele hi papalata manyunyu kutani hi pfumelela Yehovha a hi dyondzisa. Mavabyi ma nga endla leswaku mbilu ya munhu yi nga tirhi kahle, hilaha ku fanaka, ku nga titsongahati swi nga endla leswaku hi nga swi koti ku yingisa nkongomiso wa Yehovha. Vafarisi a va sihalale timbilu lerova va ale ku tshemba vumbhoni lebyi nga le rivaleni bya leswaku Yesu a ri N’wana wa Xikwembu. (Yoh. 12:37-40) Manyunyu wolawo a ma ri ni khombo hikuva ya va tsonise vutomi lebyi nga heriki. (Mat. 23:13, 33) I swa nkoka leswaku hi pfumelela Rito ra Xikwembu ni moya wa xona lowo kwetsima swi cinca vumunhu bya hina, ndlela leyi hi ehleketaka hayona ni swiboho swa hina! Leswi Yakobo a a titsongahata, u pfumelele ku dyondzisiwa hi Yehovha. Nakambe sweswo swi endle leswaku a va mudyondzisi loyi a nga ni vutshila. w22.01 10 ¶7

Loko hi “[phikelela] exikhongelweni,” swi ta hi endla hi tiyiseka leswaku Tata wa hina wa le matilweni wa hi twa. (Kol. 4:2) Hambileswi mikarhi yin’wana swi nga ha tekaka nkarhi leswaku Yehovha a hlamula swikhongelo swa hina kambe wa hi tshembisa leswaku u ta swi hlamula “loko hi lava mpfuno.” (Hev. 4:16) A hi fanelanga hi sola Yehovha loko a nga hlamuli swikhongelo swa hina hi ku hatlisa hilaha a hi lava hakona. Hi xikombiso, se swi ni malembe yo tala vanhu va ri karhi va khongelela Mfumo wa Xikwembu leswaku wu herisa misava leyi. Yesu na yena u vule leswaku hi fanele hi wu khongelela. (Mat. 6:10) Kambe ku ta va ku nga ri vutlhari loko hi tshika ripfumelo ra hina ri tsana eka Xikwembu hileswi makumu ma nga fikangiki hilaha a hi ehleketa hakona! (Hab. 2:3; Mat. 24:44) Ku ta va ku ri vutlhari loko hi khongela eka Yehovha hi ri karhi hi tshemba leswaku u ta hlamula swikhongelo swa hina. Makumu ma ta fika hi nkarhi lowu vekiweke hikuva Yehovha se u veke “siku ra kona ni nkarhi” lowu makumu ma nga ta fika ha wona. Ku ta va siku ro tsakisa eka vanhu hinkwavo.—Mat. 24:36; 2 Pet. 3:15. w21.08 10 ¶10-11

Vadyuhari lava titsongahataka va swi xiya leswaku leswi se va kuleke, a va nge he swi koti ku endla swilo hilaha a va kota hakona khale. Xiya xikombiso xa valanguteri va hina va muganga. Loko va fikisa malembe ya 70, va tshika ku va valanguteri va muganga ivi va nyikiwa mitirho yin’wana. Sweswo swi nga ha va tikela. A va swi rhandza ku pfuna vamakwerhu. Kambe va swi twisisa leswaku se ku ni vantshwa lava nga endlaka mitirho leyi. Va tekelela Valevhi lava loko se va ri ni malembe ya 50 a va fanele va tshika ku tirha etabernakeleni. Ntsako lowu Valevhi lava dyuhaleke a va ri na wona, a wu nga titsheganga hi mitirho leyi a va yi endla. Va tirhe hi matimba eka mitirho leyi a va kota ku yi endla naswona a va tiyimisele ku pfuna vantshwa va tiva mitirho yin’wana. (Tinhl. 8:25, 26) Hambileswi valanguteri va muganga namuntlha va nga ha swi kotiki ku endzela mavandlha kambe va ya emahlweni va pfuna mavandlha lawa va nga eka wona. w21.09 8-9 ¶3-4

Yesu u vulavule hi xifaniso lexi khumbaka mbilu xa n’wana wa vusopfa lexi kumekaka eka Luka 15:11-32. Jaha rero ri xandzukele tata wa rona, ri rhurha ekaya ivi ri ya tshama “etikweni ra le kule.” Kwalaho ri fike ri hanya vutomi bya vusopfa. Loko se ri vona leswaku ri ri xele kambirhi, ri sungule ku ti anakanyisisa kahle. Ri sungule ku vona leswaku vutomi a byi tsakisa swinene loko ra ha tshama ni tata wa rona. Hilaha Yesu a vuleke hakona, jaha rero ri “anakanyisise kahle.” Ri teke xiboho xo tlhelela ekaya ri ya kombela ku rivaleriwa eka tata wa rona. A swi ri swa nkoka ku va ri xiya leswaku ri endle swilo swo biha. Kambe a ri fanele ri endla swo karhi! N’wana wa vusopfa u kombise leswaku wa tisola eka leswi a swi endleke. Xifaniso lexi a xo khumba mbilu ntsena. Xi tlhela xi dyondzisa vakulu dyondzo yin’wana ya nkoka leyi va nga yi tirhisaka loko va lava ku vona loko hakunene mudyohi a hundzukile. w21.10 5 ¶14-15

I yini leswi nga taka swi nga ninginisiwi kumbe ku susiwa? Muapostola Pawulo u tsale a ku: ‘Ku vona leswaku hi ta amukela Mfumo lowu nga ta ka wu nga tsekatsekisiwi, a hi yeni emahlweni . . . hi endlela Xikwembu ntirho wo kwetsima hi ndlela leyi amukelekaka ni hi xichavo.’ (Hev. 12:28) Loko ku ninginika ko hetelela ku fika emakumu, ku ta sala Mfumo wa Xikwembu wu ri woxe wu fuma misava. (Ps. 110:5, 6; Dan. 2:44) Nkarhi wo tlanga matshopetana se wu herile! Vanhu va fanele va ti endlela xiboho: Xana va ta ya emahlweni va hlawula ku hanya hi nkucetelo wa misava leyi lowu nga ta va yisa eku lovisiweni kumbe va ta hanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu, leyi nga ta va yisa evuton’wini lebyi nga heriki? (Hev. 12:25) Ntirho wa hina wo chumayela wu ta pfuna vanhu leswaku va tiva xiboho xa nkoka lexi va nga xi tekaka. Nakambe onge mikarhi hinkwayo hi nga tsundzuka marito ya Hosi ya hina Yesu, loko yi ku: “Mahungu lawa lamanene ya Mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo, kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Mat. 24:14. w21.09 19 ¶18-20

Vakulu, i vutihlamuleri bya n’wina ku va mi khutaza vandyangu wa loyi a tshikeke ku tirhela Yehovha. (1 Tes. 5:14) Va khutazeni loko tinhlengeletano ta vandlha ti nga si sungula ni loko se ti herile. Va endzeleni emakaya ni ku khongela na vona. Fambani na vona entirhweni wo chumayela ni ku va rhamba eka vugandzeri bya ndyangu. Varisi va fanele va komba tinyimpfu ta Yehovha leti nga ni gome ntwelavusiwana, rirhandzu ni leswaku va khathala ha tona. (1 Tes. 2:7, 8) Yehovha “a nga naveli leswaku ku lova ni un’we, u lava leswaku vanhu hinkwavo va hundzuka.” (2 Pet. 3:9) Hambiloko munhu o endla xidyoho lexikulu, vutomi byakwe bya ha ri bya nkoka eka Xikwembu. Tsundzuka ku Yehovha u humese nxavo lowukulu, a nyikela hi N’wana wakwe leswaku a fela vadyohi. Hikwalaho ka ntwelavusiwana wakwe Yehovha u lava ku pfuna vadyohi leswaku va tlhelela eka yena. Wa tshemba leswaku va ta hlawula ku endla tano, hilaha hi swi voneke hakona eka xifaniso xa Yesu xa n’wana loyi a a hanya vutomi bya vusopfa.—Luka 15:11-32. w21.09 30-31 ¶17-19

Xana sweswi a wa ha katseki hi xitalo entirhweni wo chumayela ku fana ni khale hikwalaho ka swiphiqo swa rihanyo? U nga tsaka hileswi u kotaka ku swi endla entirhweni wo chumayela. Xiya xikombiso xa Hosi Davhida loko a famba ni vavanuna vakwe va ya kutsula mindyangu ya vona eka vuthu ra vaphangi ra Vaamaleke. Vavanuna va 200 se a va karhele ku lwa kutani va sale va rindza nhundzu. Loko se va hlurile enyimpini, Davhida u lerise leswaku vavanuna lava saleke va fanele va kuma swo ringana ni swa van’wana eka leswi phangiweke. (1 Sam. 30:21-25) Swi tano ni hi ntirho wo chumayela. Hambiloko u nga swi koti ku tirha hilaha u lavaka hakona kambe ku tikarhata ka wena ku ta endla u tsaka loko xichudeni xin’we xi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha ivi xi teka goza ro khuvuriwa. Yehovha wa ku vona ku tikarhata ka hina hinkwako ni ndlela leyi hi n’wi rhandzaka hayona naswona u ta hi katekisa. U hi dyondzisa tindlela to kuma ntsako entirhweni wo chumayela. (Yoh. 14:12) Hi ta tiyiseka leswaku Yehovha wa tsaka hi ntirho lowu hi n’wi endlelaka wona loko hi nga karhali! w21.10 28 ¶15-17

Loko hi ya hi dyuhala, hi nga ha va ni gome ra leswaku a hi nge he swi koti ku endla mitirho leyi a hi kota ku yi endlela Yehovha loko ha ha ri vantshwa. Hambileswi matimba ma nga ha faniki ni ya khale, a hi tiyimiseleni ku pfuna vantshwa hi vutlhari ni ntokoto lowu hi nga na wona leswaku va ta kota ku endla swo tala enhlanganweni wa Yehovha ni ku kuma vutihlamuleri lebyi engetelekeke. Vadyuhari va fanele va titsongahata loko va lava ku pfuna vantshwa. Munhu loyi a titsongahataka u teka van’wana va ri lava tlakukeke eka yena. (Filp. 2:3, 4) Vadyuhari lava kombisaka vumunhu lebyi, va swi tiva leswaku ndlela yin’we yo endla mitirho kahle i ku yi endla hi ku tirhisa nkongomiso wa le Matsalweni. Hikwalaho, va swi tiva leswaku swilo a swi nge endliwi hi ndlela leyi a va swi endla hayona khale. (Ekl. 7:10) Leswi va nga ni ntokoto wo tala lowu va nga wu tirhisaka ku pfuna vantshwa, va swi xiya leswaku “xiyimo xa misava leyi xa cinca” naswona swi lava va dyondza tindlela letintshwa to endla swilo.—1 Kor. 7:31. w21.09 8 ¶1, 3

Yehovha a nge ma byeli malandza yakwe ku endla swilo leswi nga basangiki. Wa kwetsima hi tindlela hinkwato. Leswi a swi vonaka eka marito lawa a ma tsariwe eka xiphepherhele xo hatima xa nsuku lexi a xi ri ehenhla ka duku ra muprista lonkulu. Eka xiphepherhele xexo a ku tsariwe marito lama nge: “Yehovha wa Kwetsima.” (Eks. 28:36-38) Marito lawa a ma tsariwe eka xiphepherhele xexo, a ma tiyisekisa un’wana ni un’wana loyi a ma vonaka leswaku Yehovha wa kwetsima. Ku vuriwa yini hi Muisrayele loyi a a tsandzeka ku vona xiphepherhele xexo hileswi a tsandzekaka ku tshinela ekusuhi ni muprista lonkulu? Xana swi vula leswaku a lahlekeriwile? Nikatsongo! A a ta twa marito wolawo loko Nawu wu hlayeriwa vavanuna, vavasati ni vana. (Det. 31:9-12) Loko na wena a wu ri kwalaho, a wu ta twa marito lama nge: “Hi mina Yehovha Xikwembu xa n’wina naswona mi fanele mi . . . kwetsima hikuva mina ndza kwetsima.” “Mi fanele mi kwetsima eka mina hikuva mina Yehovha ndza kwetsima.”—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26. w21.12 3 ¶6-7

Van’wana va nga ha vilela hileswi va swi lavaka. Kumbexana va tshama etikweni leri nga ni vusweti laha swi tikaka ku kuma mitirho. Swi nga ha tika swinene ku kuma mali yo khathalela mindyangu ya vona. Kumbexana nhloko ya ndyangu leyi a yi va khathalela yi file naswona se va koka exilogweni. Hi ta vuyeriwa swinene loko hi tshika ku vilela ivi hi tshemba Yehovha. Tsundzuka leswaku Tata wa hina Yehovha u hi tshembisa ku hi nyika leswi hi swi pfumalaka ntsena loko hi rhangisa Mfumo wakwe ku sungula. (Mat. 6:32, 33) Mikarhi hinkwayo U hetisisa switshembiso swakwe. (Det. 8:4, 15, 16; Ps. 37:25) Loko Yehovha a kota ku khathalela swinyenyana ni ku ambexa swiluva, a hi fanelanga hi vilela hileswaku hi ta dya yini kumbe hi ta ambala yini. (Mat. 6:26-30; Filp. 4:6, 7) Hilaha rirhandzu ri susumetaka vatswari ku khathalela vana va vona, rirhandzu ri susumeta Tata wa hina wa le matilweni leswaku a hi khathalela. w21.12 17 ¶4-5; 18 ¶8

Xana u tshame u twisiwa ku vava hi munhu un’wana kumbe makwerhu evandlheni? Xiya xikombiso xa Yosefa loyi a khomiweke hi ndlela yo biha hi vamakwavo. U tshame a khomekile hi ku endla ku rhandza ka Yehovha naswona u katekisiwile hikwalaho ko tiyisela ni ku lehisa kakwe mbilu. Hi ku famba ka nkarhi, Yosefa u rivalele vamakwavo lava n’wi twiseke ku vava naswona Yehovha u n’wi katekisile. (Gen. 45:5) Ku fana na Yosefa, na hina ha chaveleleka loko hi tshinela eka Yehovha ni ku tlhela hi n’wi rindzela leswaku a lulamisa mhaka yoleyo. (Ps. 7:17; 73:28) Loko u ri eku tiyiseleni ka ku khomiwa hi ndlela yo biha kumbe u twisiwe ku vava hi ndlela yo karhi, tsundzuka leswaku Yehovha u le kusuhi ni lava “tshovekeke timbilu.” (Ps. 34:18) Wa ku rhandza hileswi u lehisaka mbilu naswona u lahlelaka ndzhwalo wa wena eka yena. (Ps. 55:22) I Muavanyisi wa misava hinkwayo. Nakambe u vona swilo hinkwaswo. (1 Pet. 3:12) Loko u ri eka xiyimo xo tika lexi u nga swi kotiki ku xi lulamisa, xana u ta rindzela Yehovha? w21.08 11 ¶14; 12 ¶16

Hi ta va hi endla kahle loko hi hlawula ku tirhela Yehovha evuton’wini bya hina. Hi fanele hi rhangisa swilo swa nkoka. Leswaku hi wu tirhisa kahle nkarhi wa hina, mikarhi yin’wana hi ta boheka ku hlawula eka swilo swimbirhi leswi nga hoxangiki ku swi endla. Sweswo hi swi vona eka leswi humeleleke loko Yesu a endzele Mariya na Marta. Leswi Marta a a tsakile ku va a endzeriwe hi Yesu, u lunghiselele swakudya swo tala. Kambe ku hambana ni sweswo, Mariya makwavo a a tshame etlhelo ka Yesu a ri ka ri a rhiye ndleve eka leswi a swi dyondzisa. Leswi a swi endliwa hi Marta a swi nga hoxanga nikatsongo kambe Mariya “u hlawule leswinene.” (Luka 10:38-42) Swi nga endleka Mariya a swi rivarile swakudya leswi a swi dyeke siku rero kambe leswi a swi dyondzeke eka Yesu a nga swi rivalanga. Hilaha Mariya a xi tlangeleke hakona xinkadyana xo va ni Yesu, na hina ha wu tlangela nkarhi wo dyondza hi Yehovha. w22.01 27 ¶5-6

Hambileswi Akabu a titsongahateke emahlweni ka Yehovha, ndlela leyi hi ku famba ka nkarhi a hanyeke hayona a yi kombisa leswaku a a nga hundzukanga. A nga swi susanga swikwembu swa Bali emfun’weni wakwe. Nakambe a nga va khutazanga vanhu leswaku va gandzela Yehovha. Endzhaku ka loko Akabu a file, Yehovha u hlamusele ndlela leyi a a n’wi teka hayona. Muprofeta wa Xikwembu Yehu u vule leswaku a a ‘hombolokile.’ (2 Tikr. 19:1, 2) Ehleketa hi mhaka leyi, loko Akabu a a hundzukile hakunene, a a ta va a nga vuriwanga wanuna wo homboloka loyi a vengaka Yehovha. Swi le rivaleni leswaku hambileswi Akabu a tivoneke nandzu kambe a a nga hundzukanga. Hi dyondza yini eka xikombiso xa Akabu? Loko Eliya a n’wi byela leswaku ndyangu wakwe a wu ta herisiwa, Akabu u titsongahatile. Wolowo a ku ri nchumu lowunene. Kambe swiendlo swakwe endzhaku ka sweswo swi kombise leswaku a a nga hundzukanga. Ku hundzuka ku katsa ku endla swo tala ku tlula ku tivona nandzu. w21.10 3 ¶4-5, 7-8

Esaya a a ri muprofeta naswona swi nga endleka leswaku nsati wakwe na yena a a profeta hikuva a a vitaniwa “muprofeta.” (Esa. 8:1-4) Swi le rivaleni leswaku Esaya ni nsati wakwe a va rhangisa ntirho wa Yehovha evuton’wini bya vona. Vatekani va nga teka ku tirhela Yehovha evuton’wini bya vona swi ri swa nkoka hi ku endla leswi va nga swi kotaka entirhweni wakwe. Va nga tiyisa ndlela leyi va n’wi tshembaka hayona Yehovha hi ku dyondza swin’we vuprofeta bya le Bibeleni ni ku vona ndlela leyi byi hetisekeke hayona. (Tito 1:2) Nakambe va nga ha anakanyisisa hileswi va nga swi endlaka leswaku va pfuneta eka ku hetiseka ka vuprofeta lebyi nga eBibeleni. Hi xikombiso, va nga pfuneta eka ku hetisisa vuprofeta lebyi vuriweke hi Yesu bya leswaku mahungu lamanene ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo makumu ma nga se fika. Loko vatekani va tiyiseka leswaku vuprofeta bya le Bibeleni bya hetiseka namuntlha, va ta ya va navela ku endlela Yehovha hinkwaswo leswi va nga swi kotaka. w21.11 16 ¶9-10

Yesu a a khathala hi mana wakwe loyi se a a ri noni. Hikwalaho ka rirhandzu, u kombele Yohane leswaku a sala a pfuna mana wakwe a ya emahlweni a tirhela Yehovha. Ku sukela kwalaho, Yohane u sungule ku khathalela Mariya ku fana ni mana wakwe. Hakunene, Yesu a a khathala swinene hi mana wakwe loyi a n’wi hlayiseke loko a ha ri ricece ni loyi a n’wi seketeleke ku ya fika eku feni! Hi dyondza yini eka marito ya Yesu? Vuxaka lebyi hi nga na byona ni vamakwerhu, i bya nkoka swinene ku tlula lebyi hi nga na byona ni swirho swa mindyangu ya hina. Maxaka ya hina ma nga hi kaneta kumbe ma hi fularhela kambe loko hi tshama hi ri ni vuxaka na Yehovha ni nhlangano wakwe, hi ta kuma leswi hi lahlekeleke hilaha ku “phindhiweke ka 100,” hilaha Yesu a hi tshembiseke hakona. Hi ta kuma vana, vamanana ni vatatana vo tala. (Mar. 10:29, 30) U titwa njhani hi ku va endyangwini lowu nga ni vun’we, wu rhandzanaka naswona wu rhandzaka Yehovha?—Kol. 3:14; 1 Pet. 2:17. w21.04 9-11 ¶7-8

Rirhandzu ra ntiyiso ri hi endla hi tikarhatela ku pfuna van’wana. Ku fana ni le nkarhini lowu nga hundza, vamakwerhu namuntlha va hlawula ku kombisa rirhandzu eka vapfumerikulorhi ku katsa ni lava nga va tiviki. Hi xikombiso, loko vamakwerhu va le tindhawini tin’wana va weriwe hi timhangu ta ntumbuluko, vamakwerhu va hatla va lava tindlela to va pfuna. Loko makwerhu evandlheni a langutane ni swiyimo swo tika, a va bi mariri, va namba va endla matshalatshala yo n’wi pfuna. Vakreste va le Makedoniya na vona va endle hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya vona leswaku va pfuna van’wana. Va titsone swo karhi leswaku va ‘nyikela hi swilo leswi a va ri na swona ni ku tlula,’ hi xikongomelo xo pfuna vamakwavo lava a va pfumala. (2 Kor. 8:3) Vakulu lava nga ni vuxiyaxiya va swi tlangela loko vamakwerhu va pfuna van’wana. Loko vakulu va bumabumela vamakwerhu ni ku va khutaza, swi ta va pfuna leswaku va nga karhali.—Esa. 32:1, 2. w21.11 11 ¶14; 12 ¶21

Nkarhi ni nkarhi hinkwerhu hi lava ku tshinyiwa. Mikarhi yin’wana hi nga kombela switsundzuxo eka munhu loyi hi n’wi xiximaka swinene. Mikarhi yin’wana, makwerhu loyi a khathalaka a nga hi tsundzuxa loko hi lava ku “teka goza leri hoxeke” leri hi nga ta tisola hi rona. (Gal. 6:1) Nakambe hi nga ha tshinyiwa endzhaku ka loko hi endle xihoxo lexikulu. Swi nga ri na mhaka leswaku hi tshinyiwa hi ndlela yihi, hi fanele hi yingisa. Sweswo swi ta hi vuyerisa naswona swi nga ha ponisa vutomi bya hina! (Swiv. 6:23) Ndzimana ya hina ya namuntlha yi hi khutaza ku “yingisa marito ya lavo tlhariha.” A nga kona loyi a tivaka swilo hinkwaswo, mikarhi hinkwayo ku tshama ku ri ni loyi a nga ni vutivi kumbe ntokoto wo hi tlula. (Swiv. 12:15) Hikwalaho loko hi yingisa ndzayo hi va hi kombisa leswaku ha ti tsongahata. Sweswo swi kombisa leswaku ha swi xiya ku a hi tivi swilo hinkwaswo naswona hi lava ku pfuniwa leswaku hi kota ku fikelela leswi hi lavaka ku swi endla. Hosi yo tlhariha Solomoni u tsale a ku: “Laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swilo swa humelela.”—Swiv. 15:22. w22.02 8 ¶1-2

Ku hundzuka ka ntiyiso swi katsa swo tala ku tlula ku vula ntsena leswaku u kombela ku rivaleriwa. Swi katsa ku cinca mbilu ni ndlela leyi u ehleketaka hayona. Sweswo swi vula leswaku u fanele u tshika mikhuva yo biha ivi u sungula ku famba hi ndlela ya Yehovha. (Ezek. 33:14-16) Nchumu wa nkoka lowu mudyohi a faneleke a wu endla i ku tlhela a pfuxeta vuxaka byakwe na Yehovha. Hi fanele hi endla yini loko hi twa leswaku munghana wa hina u endle xidyoho lexikulu? Loko hi pfalapfala xidyoho xakwe, hi ta va hi nga n’wi rhandzi. Sweswo a swi nge pfuni nchumu hikuva Yehovha u vona swilo hinkwaswo. (Swiv. 5:21, 22) U nga pfuna munghana wa wena hi ku n’wi byela leswaku vakulu va tiyimisele ku n’wi pfuna. Loko a nga swi lavi ku ya eka vona, u nga va tivisa hi mhaka yoleyo ku kombisa leswaku u tiyimiserile ku n’wi pfuna. w21.10 7 ¶19-21

Hinkwerhu hi fanele hi dyondza ku tekelela Yesu emhakeni yo rhangisa swilaveko swa van’wana. Bibele yi vula leswaku u ‘fane ni hlonga.’ (Filp. 2:7) Hlonga lerinene ri tshama ri ri karhi ri lava tindlela to tsakisa n’wini wa rona. A swi kanakanisi leswaku u lava ku ya emahlweni u antswisa ndlela leyi u pfunaka vamakwerhu hayona hikuva u nandza wa Yehovha. Tivutise: ‘Xana ndzi tiyimisele ku pfuna van’wana hi ku tirhisa nkarhi ni matimba ya mina? Xana ndzi tiyimisele ku pfuna loko ku basisiwa Holo ya Mfumo kumbe laha tinhlengeletano ti khomiwaka kona?’ Swi nga endleka u swi xiya leswaku u fanele u antswisa eka ndlela leyi u pfunaka van’wana hayona kambe a ku na nchumu lowu ku susumetelaka ku antswisa. Loko swi ri tano, yana eka Yehovha hi xikhongelo. Byela Yehovha ndlela leyi u titwaka hayona naswona u n’wi kombela a ku “nyika matimba yo navela ni ku endla swilo hinkwaswo leswi [A] swi lavaka.”—Filp. 2:13. w22.02 22-23 ¶9-11

Yesu u kombise leswaku u ni musa hi ku anakanyela van’wana hambiloko xiyimo xi tika. (Mat. 11:29, 30) Hi xikombiso, loko wansati wa Mufenikiya a n’wi kombela leswaku a horisa n’wana wakwe, eku sunguleni u arile kambe loko wansati loyi a kombise ripfumelo lerikulu, u horise n’wana wakwe. (Mat. 15:22-28) Hambileswi Yesu a a ri ni musa, a nga debyisi voko. Mikarhi yin’wana u kombise lava a va rhandzaka musa hi ku va tshinya. Hi xikombiso, loko Petro a ringeta ku n’wi sivela ku endla ku rhandza ka Yehovha, Yesu u n’wi tshinyile emahlweni ka vadyondzisiwa lavan’wana. (Mar. 8:32, 33) A nga endlanga sweswo hileswi a a lava ku chicha Petro xindzhuti kambe a a n’wi letela ni ku lemukisa vadyondzisiwa lavan’wana leswaku va nga tikukumuxi. A swi kanakanisi leswaku Petro u khomiwe hi tingana kambe ndzayo yoleyo yi n’wi pfunile. Ku kombisa leswaku hi ni musa, mikarhi yin’wana swi nga ha lava leswaku hi tshinya vanhu lava hi va rhandzaka. Eka xiyimo xo tano, tekelela Yesu hi ku nyikela ndzayo leyi humaka eRitweni ra Xikwembu. w22.03 11 ¶12-13

Ku dzunisa Yehovha i ndlela yo n’wi gandzela. (Ps. 34:1) Loko hi byela van’wana hi vumunhu ni mitirho yo hlamarisa ya Yehovha hi va hi ri eku n’wi dzuniseni. Hi ta kota ku dzunisa Yehovha loko hi tlangela leswi a hi endlelaka swona. Loko hi tinyika nkarhi wo ehleketisisa hi swilo leswinene leswi Yehovha a hi endleleke swona, hi ta va ni swivangelo swo tala swo va hi n’wi dzunisa. Ntirho wo chumayela wu hi nyika nkarhi lowunene wo nyikela “Xikwembu gandzelo ra ku dzunisa . . . ku nga marito lama humaka emilon’wini ya hina.” Tanihi leswi hi rhangaka hi ehleketisisa hi leswi hi nga ta swi vula loko hi khongela eka Yehovha, hi ta va hi endla kahle loko hi ehleketisisa hi leswi hi nga ta swi byela van’wana ensin’wini. Hi lava leswaku “gandzelo ra [hina ra] ku dzunisa” ri va lerinene. Hi yona mhaka ha swi chivirikela ku byela van’wana mahungu lamanene. w22.03 21 ¶8