November

Mukreste a nga fanelanga a rhuketela. Kambe ku ni mavulavulelo yo karhi lama nga riki manene lama hi faneleke hi ma papalata na wona. Hi xikombiso, hi fanele hi papalata mavulavulelo ya ku nyaja vanhu hi ku ya hi ndhavuko, rixaka kumbe tiko leri va humaka eka rona. Nakambe a hi lavi ku vavisa van’wana hi marito yo tlhava. Vulavula hi ndlela leyi nga ta aka van’wana. Bumabumela van’wana ematshan’weni yo gungula kumbe ku va xopaxopa. Vaisrayele a va ri ni swo tala swo swi tlangela kambe a va tshamela ku gungula. Mukhuva wo gungula wu nga tlulela van’wana. Tsundzuka leswaku xiviko xo biha xa vavanuna va khume lava a va rhumiwe ku ya kambela tiko xi endle leswaku “Vaisrayele hinkwavo va sungula ku gungulela Muxe.” (Tinhl. 13:31–14:4) Loko hi bumabumela van’wana ku nga va ni vuyelo lebyinene. Hikwalaho languta leswinene ivi u va bumabumela swi huma embilwini. w22.04 8 ¶16-17

Ku sukela emikarhini ya Bibele, Yehovha u pfune vantshwa vo tala leswaku va va vanghana vakwe. A nga pfuna vana va wena leswaku va va ni vuxaka na yena loko va swi lava. (1 Kor. 3:​6, 7) Hambiloko vana va wena va tikomba onge va hambuka, Yehovha a nge tshiki ku va rhandza. (Ps. 11:4) Hambiloko va nga endli swo tala kambe switsongo leswi “[kombisaka] leswaku va lava ku kuma vutomi lebyi nga heriki” swi ta endla leswaku Yehovha a va pfuna loko va swi lava. (Mit. 13:48; 2 Tikr. 16:9) A nga ha ku pfuna u vula leswi faneleke hi nkarhi lowu vana va wena va lavaka ku swi twa ha wona. (Swiv. 15:23) Kumbexana a nga ha tirhisa makwerhu evandlheni leswaku a va komba ku wa khathala hi vona. Hambiloko se va kurile, Yehovha a nga ha va tsundzuxa leswi u nga tshama u va dyondzisa swona. (Yoh. 14:26) Loko u dyondzisa vana wena hi leswi u swi vulaka ni hi swiendlo, Yehovha u ta ku katekisa. w22.04 21 ¶18

Leswi Sathana a nga ha swi kotiki ku tlhelela etilweni, u bimbindzela mahlundzu yakwe eka vahlawuriwa lava saleke laha misaveni, lava yimelaka Mfumo wa Xikwembu naswona “va nga ni ntirho wa ku nyikela vumbhoni ha Yesu.” (2 Kor. 5:20; Efe. 6:​19, 20) Hi 1918, vamakwerhu va nhungu lava a va rhangela va pfaleriwe ejele hileswi va hehliweke hi mavunwa, laha un’wana ni un’wana wa vona a gweviweke ku tshama ejele nkarhi wo leha. A swi tikomba onge ntirho wa vahlawuriwa volavo a wu yimisiwile. (Nhlav. 11:​3, 7-11) Eku sunguleni ka 1919, vahlawuriwa lava a va pfaleriwile va tshunxiwile naswona hi ku famba ka nkarhi swigwevo swa vona swi herisiwile. Hi xihatla vamakwerhu va tlhelele entirhweni wa vona wo chumayela hi Mfumo. Kambe sweswo a swi n’wi tshikisanga Sathana ku hlasela vanhu va Xikwembu. Ku sukela hi nkarhi wolowo, Sathana u tisele vanhu va Xikwembu hinkwavo “nambu” wa nxaniso. (Nhlav. 12:15) Hakunene hinkwerhu hi fanele hi ‘tiyisela ni ku va ni ripfumelo.’—Nhlav. 13:10. w22.05 5-6 ¶14-16

Eka xivono, muapostola Yohane u vone mitlawa yimbirhi leyi seketelaka vuhosi bya Yehovha ivi yi katekisiwa hi vutomi lebyi nga heriki. Lava nga eka ntlawa wo sungula nhlayo ya vona i 144 000. Va hlawuriwe laha misaveni leswaku va ya vumba Mfumo swin’we na Yesu etilweni. Va fuma misava swin’we na yena. (Nhlav. 5:​9, 10; 14:​3, 4) Eka xivono Yohane u va vona va yime swin’we na Yesu eNtshaveni ya Siyoni ya le tilweni. (Nhlav. 14:1) Ku sukela emikarhini ya Vakreste va le Bibeleni ku ta fikela sweswi, magidi ma hlawuriwile leswaku ma va xiphemu xa lava 144 000. (Luka 12:32; Rhom. 8:17) Yohane u byeriwe leswaku a ku ta va ku ri ni vahlawuriwa vatsongo ntsena lava hanyaka emisaveni emasikwini yo hetelela. (Nhlav. 12:17) Hikwalaho, hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu, lava saleke va ta yisiwa etilweni leswaku va ya va ni lavan’wana va 144 000, lava feke va tshembekile. Va ta fuma swin’we na Yesu eMfun’weni wa Xikwembu.—Mat. 24:31; Nhlav. 5:​9, 10. w22.05 16 ¶4-5

Yesu u dyondzise valandzeri vakwe leswaku va va ni langutelo lerinene hi vona vini. Yesu u va byele a ku: “Misisi ya tinhloko ta n’wina yi hlayiwile hinkwayo.” (Mat. 10:30) Marito lawa ma chavelela swinene ngopfungopfu loko hi titwa hi nga pfuni nchumu. Leswi swi vula leswaku Tata wa hina wa le matilweni u na mhaka na hina naswona hi va risima eka yena. A hi lavi ku kanakana ndlela leyi Yehovha a avanyisaka hayona hi ku tibyela leswaku a hi faneleki ku va vagandzeri vakwe ni ku kuma vutomi emisaveni leyintshwa. Eka malembe ya 15 lama hundzeke, Xihondzo xo Rindza xi hi khutaze leswaku hi va ni langutelo lerinene hi hina vini, xi te: “Kunene, a hi lavi ku anakanya ngopfu hi hina vini ku fikela laha hi vaka ni manyunyu; naswona a hi lavi ku titekela ehansi ngopfu lerova hi tibyela leswaku a ho va nchumu. Ku ri na sweswo, hi fanele hi lwela ku tilanguta hi ndlela leyi faneleke, hi ri karhi hi tsundzuka leswaku ku ni leswi hi swi kotaka ni leswi swi hi tsandzaka.” w22.05 24-25 ¶14-16

Xana un’wana ni un’wana wa hina a nga endla yini leswaku ku tshama ku ri ni vun’we evandlheni? Hi fanele hi kondletela ku rhula. (Mat. 5:9; Rhom. 12:18) Nkarhi na nkarhi loko hi va vo rhanga eku kondleteleni ka ku rhula ni van’wana evandlheni, hi ya hi sasekisa paradeyisi yo fanekisela. Hi swi tekela enhlokweni leswaku i Yehovha loyi a kokeleke hinkwavo lava nga eka paradeyisi yo fanekisela eka vugandzeri byo tenga. (Yoh. 6:44) Ehleketa ndlela leyi Yehovha a tsakaka hayona loko a hi vona hi tirha hi matimba leswaku ku va ni vun’we ni ku rhula exikarhi ka malandza yakwe lama a ma tekaka ya ri ya nkoka. (Esa. 26:3; Hag. 2:7) Hi nga vuyeriwa njhani hi mikateko leyi hi yi kumaka tanihi malandza ya Xikwembu? Hi nga anakanyisisa hi vuenti hileswi hi swi dyondzaka eRitweni ra Xikwembu. Ku dyondza hi ndlela yoleyo ni ku anakanyisisa swi ta hi pfuna leswaku hi va ni vumunhu bya Vukreste lebyi nga ta hi pfuna hi ‘rhandzana tanihi vamakwavo’ ni ku “va vanghana” evandlheni.—Rhom. 12:10. w22.11 12-13 ¶16-18

Loko hi pfumela leswaku Yehovha u hi rivalerile hi ta tiphina hi “tinguva ta ku phyuphyisiwa” naswona hi ta va ni ku rhula ka miehleketo ni ripfalo leri baseke. I “Yehovha” ntsena loyi a nga hi rivalelaka hi ndlela yoleyo ku nga ri vanhu. (Mit. 3:19) Loko Yehovha a hi rivalela, hi tlhela hi va ni vuxaka lebyinene na yena onge hiloko hi nga si tshama hi dyoha. Loko Yehovha a hi rivalela, a nge he tlheli a hi tsundzuxa hi xidyoho lexi hi nga tshama hi xi endla kumbe a hi xupula hikwalaho ka xona. (Esa. 43:25;) Yehovha u veka swidyoho swa hina ekule “tanihi leswi vuxa byi nga ekule ni vupeladyambu.” (Ps. 103:12) Loko hi anakanyisisa hi ndlela leyikulu leyi Yehovha a rivalelaka hayona sweswo swi hi endla hi va vanhu lava tlangelaka ni ku tlhela hi n’wi xixima. (Ps. 130:4) Loko Yehovha a endla xiboho xa loko a ta rivalela mudyohi, a swi titsheganga hileswi xidyoho xakwe xi nga xikulu kumbe xi nga xitsongo. Yehovha u tirhisa vutivi byakwe tanihi Mutumbuluxi, Munyiki wa Nawu ni Muavanyisi loko a endla xiboho xa loko a ta rivalela mudyohi. w22.06 5 ¶12-14

Yehovha u nyike hinkwavo lava n’wi rhandzaka ntshembo wo tsakisa. Ku nga ri khale u ta herisa mavabyi, gome ni rifu. (Nhlav. 21:​3, 4) U ta pfuna “lavo rhula” lava n’wi tshembaka leswaku va endla misava yi va paradeyisi. (Ps. 37:​9-11) Nakambe u ta endla swi koteka leswaku hinkwerhu hi va ni vuxaka lebyikulu na yena ku tlula na lebyi sweswi hi tiphinaka ha byona. Wolowo i ntshembo wo tsakisa! Kambe i yini lexi endlaka hi tshemba leswaku switshembiso swa Xikwembu swi ta endleka? Yehovha a nga si tshama a nga swi endli leswi a swi tshembiseke. Hi ni xivangelo lexi twalaka xa ku “tshemba Yehovha.” (Ps. 27:14) Hi kombisa ku tshemba Yehovha hi ku lehisa mbilu hi tsakile hi yimela Yehovha a endla leswi a nga swi tshembisa. (Esa. 55:​10, 11) A hi tshameni hi tshembekile eka Yehovha hi tshemba leswaku u ta katekisa “lava [n’wi] lavaka hi mbilu hinkwayo.” w22.06 20 ¶1; 25 ¶18

Ha tiyiseka leswaku Yehovha tanihi Nhloko ya ndyangu, u ta endla leswi a byeleke tinhloko ta mindyangu ku swi endla eka 1 Timotiya 5:8. Loko hi tiyiseka leswaku Yehovha wa hi rhandza hina ni mindyangu ya hina, swi ta hi olovela ku tshemba leswaku hi ta kuma swilo leswi hi swi pfumalaka. (Mat. 6:​31-33) Yehovha u lava ku hi khathalela naswona i Muwundli la hananaka loyi a nga ni rirhandzu! Loko a vumbe misava, a nga lo hi nyika ntsena swilo leswi hi swi lavaka leswaku hi kota ku hanya. U tate misava leyi hi swilo leswi hi tsakisaka swinene. (Gen. 2:9) Hambiloko mikarhi yin’wana ho va ni swilo leswi ringaneke leswaku hi kota ku hanya, hi ta va hi endla kahle loko hi nga rivali leswaku ha swi kota ku hanya hikwalaho ka swilo sweswo. Yehovha a nga si tshama a tsandzeka ku hi wundla. (Mat. 6:11) Hi fanele hi tsundzuka leswaku leswi hi titsonaka swona sweswi, a hi nchumu loko swi pimanisiwa ni leswi Xikwembu xa hina lexi nga ni rirhandzu xi nga ta hi nyika swona sweswi ni le nkarhini lowu taka.—Esa. 65:​21, 22. w22.06 15 ¶7-8

A hi vanhu lava ha dyondzaka Bibele ntsena lava faneleke va engetela vutivi bya vona hi Yehovha na hi Bibele. Hinkwerhu hi fanele hi endla tano. Muapostola Pawulo u tsale leswaku ku tirhisa swilo leswi hi swi dyondzaka swi ta hi pfuna leswaku hi “hambanisa leswi lulameke ni leswi nga lulamangiki.” Emikarhini leyi yo tika leyi mahanyelo ya vanhu ma nga hohloka swinene swi nga hi tikela ku yingisa milawu ya Yehovha. Kambe Yesu wa tiyiseka leswaku hi dyondza swilo leswi nga ta hi pfuna hi tiyisa ripfumelo ra hina. Swilo leswi hi swi dyondzaka swi huma eRitweni ra Xikwembu leri huhuteriweke ku nga Bibele. Ku fana na Yesu, hi xixima vito ra Xikwembu hilaha swi faneleke swi va hakona. (Yoh. 17:​6, 26) Hi xikombiso hi 1931, hi sungule ku tivitana hi vito leri humaka eMatsalweni leri nge, Timbhoni ta Yehovha naswona hi ku endla tano hi kombise ndlela leyi vito ra Tata wa hina wa le matilweni ri nga ra nkoka hayona nakambe a hi lava ku tiviwa ha rona. (Esa. 43:​10-12) Nakambe, Bibele—Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa yi vuyisele vito ra Xikwembu laha ri humelelaka kona eRitweni ra xona. w22.07 11 ¶11-12

Ntiyiso lowu nga eBibeleni wu tlhela wu katsa mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Yesu u fanise ntiyiso lowu vulavulaka hi Mfumo ni xuma lexi fihliweke. Hilaha swi tsariweke ha kona eka Matewu 13:​44, Yesu u te: “Mfumo wa matilo wu fana ni xuma lexi fihliweke ensin’wini, lexi munhu a xi kumeke kutani a xi fihla; naswona hikwalaho ka ntsako lowu a nga na wona, a famba a ya xavisa swilo hinkwaswo leswi a nga na swona kutani a xava nsimu yoleyo.” Xiya leswaku wanuna loyi a a nga ri eku laveni ka xuma. Kambe endzhaku ka loko a xi kumile, u endle matshalatshala ya leswaku xi va xa yena. Kahlekahle u xavise swilo hinkwaswo leswi a a ri na swona. Hikwalahokayini? Hikuva a a swi tiva leswaku xuma xexo i xa nkoka. Ha swi tiva leswaku a ku na nchumu lowu misava leyi yi nga hi nyikaka wona lowu nga pimanisiwaka ni ntsako lowu hi wu kumaka sweswi hikwalaho ko tirhela Yehovha, ni ntshembo wo hanya hilaha ku heriki enkarhini lowu taka loko ku fuma Mfumo wa Xikwembu. Vuxaka lebyi hi tiphinaka ha byona na Yehovha i bya nkoka ku tlula nchumu wun’wana ni wun’wana lowu hi nga titsonaka wona. Lexi hi tiselaka ntsako lowukulu i ku “n’wi tsakisa hilaha ku heleleke.”—Kol. 1:10. w22.08 15 ¶8-9; 17 ¶12

Yosefa a a swi tiva njhani leswaku ku endla vuoswi a swi ‘bihile swinene’ emahlweni ka Xikwembu xakwe? Endzhaku ka malembe ya 200, Vaisrayele va byeriwe leswi eka Nawu wa Muxe, “U nga tshuki u oswa.” (Eks. 20:14) Hambiswiritano, Yosefa a a yi tiva kahle ndlela leyi Yehovha a a titwa hayona hi ku tikhoma ko biha. Hi xikombiso, Yosefa a a swi tiva kahle ku Yehovha u endle leswaku vukati byi ngheneriwa hi vanhu vambirhi ku nga wanuna ni wansati. A nga ha va a yi twile ndlela leyi Yehovha a sirheleleke kokwanaxinghuwe wakwe Sara kambirhi leswaku a tshama a tshembekile eka nuna wakwe. (Gen. 2:24; 12:​14-20; 20:​2-7) Loko Yosefa a ri karhi a anakanyisisa hi timhaka toleto, u kote ku vona leswi a swi ri swinene ni leswi a swi nga ri swinene emahlweni ka Xikwembu. Leswi Yosefa a a rhandza Xikwembu xakwe a tlhela a rhandza ni milawu ya xona yo lulama, a a tiyimisele ku yi yingisa. w22.08 26 ¶1-2

Vuprofeta lebyi a byi vulavuli hi ku pfuxiwa ko fanekisela ka malandza ya Xikwembu loku endlekaka emasikwini yo hetelela hilaha khale a hi swi twisisa ha kona. Kambe marito lama ma kombetela eka ku pfuxiwa ka vafi loku nga ta endleka emisaveni leyintshwa. Hikwalahokayini hi vula tano? Xiga lexi nge, “entshurini” xi tlhela xi tirhisiwa eka Yobo 17:16 naswona ka ha ri nchumu wun’we ni xiga lexi nge, “Sirha.” Leswi swi kombisa leswaku Daniyele 12:2 yi vulavula hi ku pfuxiwa ka xiviri loku nga ta endleka endzhaku ka masiku ya makumu ni loko nyimpi ya Armagedoni yi herile. Daniyele 12:2 yi vula yini loko yi ku van’wana va ta pfukela “evuton’wini lebyi nga heriki”? Swi vula leswaku lava pfuxiweke ivi va tiva kumbe va ya emahlweni va tiva Yehovha na Yesu ni ku tlhela va va yingisa loko malembe ya 1 000 ma ri karhi ma famba, va ta kuma vutomi lebyi nga heriki.—Yoh. 17:3. w22.09 21 ¶6-7

Sweswo a swi vuli swona leswaku Yehovha u lava hi tshemba munhu un’wana ni un’wana kambe u lava hi va tshemba hileswi va tikombiseke leswaku va tshembeka. Ku tshembiwa ka tirheriwa ku fana ni ku xiximiwa naswona swi teka nkarhi. I yini leswi nga ku pfunaka ku tshemba vamakwerhu? Va tive kahle. Burisana na vona etinhlengeletanweni ta vandlha. Hlela ku tirha na vona nsimu. Va lehisele mbilu ni ku va nyika nkarhi wo va va tikombisa leswaku va tshembeka. Eku sunguleni, u nga ha hlawula timhaka leti u nga ta n’wi phofulela tona munhu loyi wa ha n’wi dyondzaka. Loko u ya u n’wi tshemba, u nga ha titwa u tshunxekile ku n’wi phofulela ta le mbilwini. (Luka 16:10) Kambe u fanele u endla yini loko makwerhu a byela van’wana timhaka ta wena leti nga ta xihundla? U nga hatliseli ku n’wi pfalela ehandle kambe lehisa mbilu. U nga swi pfumeleli sweswo swi ku endla u nga ha va tshembi vamakwerhu. w22.09 4 ¶7-8

Nkulu la vuriwaka Miqueas u twisiwe ku vava hi vamakwerhu van’wana lava nga ni vutihlamuleri byo karhi enhlanganweni wa Yehovha. Hambiswiritano u tirhise mianakanyo yakwe swinene ku lawula ndlela leyi a a titwa hayona. A a khongela nkarhi ni nkarhi, a kombela Yehovha leswaku a n’wi nyika moya lowo kwetsima ni matimba yo tiyisela. U tlhele a lavisisa rungula leri a ri ta n’wi pfuna eka tibuku ta hina. Hi dyondza yini? Loko makwerhu a ku twise ku vava, ringeta ku lawula ndlela leyi u nga vaka u titwa hayona ivi u tikhoma. A wu nge swi tivi leswi nga vaka swi endle munhu a vulavula kumbe ku endla swilo hi ndlela yo karhi. Hikwalaho, vulavula na Yehovha hi xikhongelo, u n’wi kombela a ku pfuna leswaku mi vona swilo hi tihlo rin’we na munhu yoloye. Vana ni langutelo lerinene hi makwerhu ivi u ringeta ku swi ba hi makatla. (Swiv. 19:11) Tsundzuka leswaku Yehovha wa xi vona xiyimo xa wena naswona u ta ku nyika matimba lama u ma lavaka leswaku u tiyisela.—Ekl. 5:8. w22.11 21 ¶5

Hlawula vanghana lava rhandzaka Yehovha. Vanghana lava u va hlawulaka va ta ku pfuna swinene leswaku u va Mukreste la wupfeke. (Swiv. 13:20) Julien loyi sweswi a nga nkulu u ri: “Loko ndza ha ri muntshwa, ndzi kume vanghana lavanene loko hi ri karhi hi chumayela swin’we. Vanghana lava a va hiseka naswona va ndzi pfunile ndzi vona ndlela leyi ku chumayela swi tsakisaka hayona. . . . Ndzi tlhele ndzi xiya leswaku loko ndzi hlawula vanghana lava ringanaka na mina ntsena, sweswo a swi endla ndzi kayela mitokoto yo tsakisa ni vanghana lavanene.” U fanele u endla yini loko u xiya leswaku munhu loyi u tolovelaneke na yena evandlheni a hi munghana lonene? Pawulo a a swi tiva leswaku van’wana evandlheni ra Vukreste emikarhini ya ku tsariwa ka Bibele a va nga ri na vuxaka lebyinene na Yehovha, kutani u lemukise Timotiya leswaku a va papalata. (2 Tim. 2:​20-22) Vuxaka bya hina na Yehovha i bya nkoka swinene. A hi fanelanga hi pfumelela munhu a tsanisa vuxaka bya hina ni Tata wa hina wa le tilweni lebyi hi byi tirheleke hi matimba. w22.08 5-6 ¶13-15

Ku hambana ni lava va vengaka switsundzuxo swa Xikwembu, hina ha ti rhandza tindlela ta Xikwembu ku katsa ni milawu ya xona ya mahanyelo. Rirhandzu rolero ri ta ya ri kula loko hi pimanisa vuyelo lebyi va ka kona loko hi yingisa ni loko hi nga yingisi. Xiya swiphiqo leswi vanhu va tivangelaka swona hileswi hi vuphukuphuku va alaka ku yingisa switsundzuxo swa Yehovha swa vutlhari. Nakambe xiya ndlela leyi vutomi bya wena byi antswaka hayona hileswi u yingisaka Xikwembu. (Ps. 32:​8, 10) Yehovha a nga byi tumbetelanga munhu vutlhari byakwe kambe a nga hi sindzisi leswaku hi byi amukela. Hambiswiritano, u hi byela vuyelo lebyi nga ta kumiwa hi lava nga yingisiki vutlhari byakwe. (Swiv. 1:​29-32) Va ta “langutana ni vuyelo bya ndlela ya vona.” Hi ku famba ka nkarhi, vutomi lebyi va byi hanyaka byi ta va vangela maxangu, swiphiqo ni ku hetelela va lovisiwile. Hi hala tlhelo, lava yingisaka switsundzuxo swa Yehovha swa vutlhari ni ku tlhela va swi tirhisa va tshembisiwa leswi: “Loyi a ndzi yingisaka u ta tshama a sirhelelekile a nge karhatiwi hi ku chava khombo.”—Swiv. 1:33. w22.10 21 ¶11-13

Ku chava Yehovha swi vula leswaku ha n’wi xixima swinene lerova a hi lavi ku endla nchumu lowu nga ta n’wi twisa ku vava. (Swiv. 16:6) Kutani hi ya emahlweni hi yingisa milawu ya Xikwembu ya leswinene ni leswo biha hilaha xi yi hlamuseleke hakona eBibeleni. (2 Kor. 7:1) Hi ta tsaka loko hi endla swilo leswi Yehovha a swi rhandzaka ni ku papalata swilo leswi a swi vengaka. (Ps. 37:27; 97:10; Rhom. 12:9) Munhu a nga ha va a swi tiva leswaku Yehovha u ni matimba yo hi vekela milawu ya leswinene ni leswo biha kambe u fanele a tihlawulela loko a ta yi yingisa. (Rhom. 12:2) Hi swi kombisa hi swiendlo swa hina leswaku ha tshemba leswaku ku hanya hi milawu ya Yehovha hi yona ntsena ndlela leyinene yo hanya. (Swiv. 12:28) Davhida a a titwa tano hikuva u vule leswi hi Yehovha: “U ndzi tivisa ndlela ya vutomi. Emahlweni ka wena ku ni ntsako lowukulu; evokweni ra wena ra xinene ku ni ntsako hilaha ku nga heriki.”—Ps. 16:11. w22.10 8 ¶9-10

Yesu a a titsongahata mikarhi hinkwayo. Loko a nga si ta laha misaveni, Yesu u tiendlele vito lerinene entirhweni wa Yehovha. Xikwembu xi tirhise Yesu “ku tumbuluxa swilo leswin’wana hinkwaswo ematilweni ni la misaveni.” (Kol. 1:16) Loko Yesu a khuvuriwa, swi vonaka onge u tsundzuke swilo leswi a swi endleke loko a ri na Tata wakwe. (Mat. 3:16; Yoh. 17:5) Kambe sweswo a swi endlanga leswaku a sungula ku tikukumuxa. A nga kalanga a titeka a tlakukile eka van’wana. U byele vadyondzisiwa vakwe leswaku loko a ta laha misaveni, ‘a a nga telangi ku tirheriwa, kambe a a tele ku tirhela van’wana ni ku nyikela vutomi byakwe leswaku byi va nkutsulo wa lavo tala.’ (Mat. 20:28) U tlhele a vula leswaku a nga endli nchumu hi ku tisungulela. Mawaku ku titsongahata konghasi! Yesu u hi vekele xikombiso lexinene lexi hi faneleke hi xi landzela. w22.05 24 ¶13

Nchumu wun’wana lowu Yehovha a wu langutaka loko a nga si rivalela, i ku xana mudyohi u endle xidyoho a ri karhi a swi tiva leswaku leswi a swi endlaka a hi swinene? Yesu u swi veke erivaleni leswi eka Luka 12:​47, 48. Munhu loyi a kunguhataka ku endla nchumu wo biha a ri karhi a swi tiva kahle leswaku Yehovha a nga swi tsakeli, u endla xidyoho lexikulu. Swi nga endleka Yehovha a hlawula ku ka a nga n’wi rivaleli munhu wo tano. (Mar. 3:29; Yoh. 9:41) Xana hi nga rivaleriwa loko swi te tano? Ina! Yehovha u tlhela a kambisisa loko mudyohi a hundzukile hi mbilu hinkwayo. Ku hundzuka swi vula “ku va munhu a cinca ndlela leyi a ehleketaka hayona ni ndlela leyi a endlaka swilo hayona.” Swi tlhela swi vula ku va munhu a tisola swinene ni ku tlhela a va ni gome hikwalaho ka swilo swo biha leswi a swi endleke kumbe hikwalaho ka leswi a nga endlangiki swilo leswinene leswi a a fanele a swi endla. Munhu loyi a hundzukeke a ngo va ni gome ntsena hikwalaho ka swilo swo biha leswi a swi endleke kambe u twa ku vava hileswi vuxaka byakwe na Yehovha byi onhakeke, leswi endleke leswaku a endla swilo sweswo swo biha. w22.06 5-6 ¶15-17

Valala va hina va haxa mavunwa kumbe ku vula leswi hoxeke hi vamakwerhu lava rhangelaka eka nhlangano wa Yehovha. (Ps. 31:13) Vamakwerhu van’wana va khomiwile ni ku hehliwa tanihi swigevenga. Vakreste va le mikarhini ya ku tsariwa ka Bibele va langutane ni swiyimo swo tano loko muapostola Pawulo a hehliwa ni ku khomiwa swi nga fanelanga. Van’wana va tshike ku seketela muapostola Pawulo loko a ri ejele le Rhoma. (2 Tim. 1:​8, 15; 2:​8, 9) Ehleketa ndlela leyi Pawulo a nga vaka a titwe hayona. U tiyisele maxangu yo tala naswona u veke vutomi byakwe ekhombyeni hikwalaho ka vona. (Mit. 20:​18-21; 2 Kor. 1:8) Hi nga tshuki hi fana ni vanhu volavo lava lahleleke Pawulo mavoko! Hikwalaho a hi fanelanga hi hlamala leswi Sathana a hlaselaka ngopfu vamakwerhu lava rhangelaka. Xikongomelo xa minhlaselo leyi i ku endla leswaku va nga ha tshembeki ni ku endla leswaku hi chava. (1 Pet. 5:8) Tshama u ri karhi u seketela vamakwenu naswona u nga va lahli.—2 Tim. 1:​16-18. w22.11 16-17 ¶8-11

Xigevenga lexi hundzukeke lexi a xi beleriwe etlhelo ka Yesu a nga si fa swi nga endleka a xi ri Muyuda. Vayuda a va gandzela Xikwembu xin’we kambe vanhu va matiko a va pfumela eka swikwembu swo tala. (Eks. 20:​2, 3; 1 Kor. 8:​5, 6) Loko xigevenga xexo a xi nga ri Muyuda, a xi ta va xi vutise xivutiso xa ndzimana ya namuntlha xi ku: “Xana a wu swi chavi swikwembu?” Ku engetela kwalaho, Yesu a a nga rhumiwanga eka vanhu va matiko, kambe a a rhumiwe eka “tinyimpfu leti lahlekeke ta yindlu ya Israyele.” (Mat. 15:24) Xikwembu xi tivise Vaisrayele leswaku a xi ta pfuxa lava feke. Swi nga endleka xigevenga lexi hundzukeke a xi yi tiva mhaka leyi naswona hilaha marito ya xona ma kombisaka hakona, a xi tibyela ku Yehovha a a ta pfuxa Yesu leswaku a va Hosi ya Mfumo wa Xikwembu. Swi ti komba onge wanuna yoloye a a tshemba leswaku Xikwembu xi nga n’wi pfuxa. Tanihi Muyuda, xigevenga lexi hundzukeke xi nga va xi tive hi ta Adamu na Evha. Kutani a xi ta swi xiya leswaku Paradeyisi leyi Yesu a vulavuleke hayona eka Luka 23:43 ku ta va ntanga wo saseka wa laha misaveni.—Gen. 2:15. w22.12 8-9 ¶2-3

Hi nga endla ntirho wo chumayela ntsena loko hi pfuniwa hi moya wa Xikwembu. Hikwalahokayini? Hikuva Sathana u lwa na hina hi xikongomelo xo hi tshikisa ku chumayela. (Nhlav. 12:17) Vanhu vo tala va ehleketa leswaku Sathana u ni matimba naswona a hi nge swi koti ku n’wi hlula. Kambe loko hi endla ntirho wo chumayela ha n’wi hlula! (Nhlav. 12:​9-11) Hi ndlela yihi? Loko hi chumayela, hi kombisa leswaku a hi chavisiwi hi minxungeto ya yakwe. Nkarhi hinkwawo loko hi chumayela, hi va hi hlula Sathana. Hi nga vula leswaku hi kuma matimba eka moya lowo kwetsima naswona Yehovha wa hi amukela. (Mat. 5:​10-12; 1 Pet. 4:14) Moya wa Xikwembu wu nga hi nyika matimba lama hi ma lavaka leswaku hi kota ku hlula ntlhontlho wihi ni wihi lowu hi nga hlanganaka na wona loko hi chumayela. (2 Kor. 4:​7-9) Hi nga tiyiseka njhani leswaku hi tshama hi ri karhi hi kuma moya wa Xikwembu? Swi lava leswaku hi khongela hi ku phikelela naswona hi tshemba leswaku Yehovha u ta swi twa swikhongelo swa hina. w22.11 5 ¶10-11

Hi kombisa leswaku ha va rhandza vamakwerhu hi ku tirha hi matimba leswaku ku va ni ku rhula exikarhi ka hina. Hi tikarhatela ku tekelela Yehovha hi ku rivalela lava hi dyohelaka. Leswi Yehovha a a tiyimisele ku pfumelela N’wana wakwe a fela swidyoho swa hina, na hina hi fanele hi tiyimisela ku rivalela vamakwerhu loko va hi dyohela. A hi lavi ku fana ni nandza wo homboloka loyi Yesu a vulavuleke ha yena eka xin’wana xa swikombiso swakwe. Hambileswi n’wini wakwe a suleke xikweleti xakwe lexikulu, nandza yoloye u tsandzeke ku sula xikweleti lexitsongo xa nandzakulobye. (Mat. 18:​23-35) Loko u tlulane milenge ni un’wana evandlheni, xana u nga swi kota ku va wo rhanga ku endla ku rhula u nga si ya eXitsundzuxweni? (Mat. 5:​23, 24) Ku endla tano swi ta kombisa ndlela leyi u va rhandzaka hayona Yehovha na Yesu. w23.01 29 ¶8-9

Ndlela yin’wana leyi nga ku pfunaka u tiva leswi vamakwerhu va swi lavaka i ku va vutisa swivutiso leswi nga ta ka swi nga va khomisi tingana kambe va kota ku tiphofula. (Swiv. 20:5) Xana va na swona swakudya leswi eneleke, mirhi ni swin’wana leswi va nga ha swi lavaka? Xana va nga ha lahlekeriwa hi mitirho kumbe makaya ya vona? Xana va lava hi va pfuna leswaku va kuma mphalalo eka mfumo? Yehovha u lava leswaku hinkwerhu hi khutaza van’wana ni ku tlhela hi va pfuna. (Gal. 6:10) Hambiloko hi endla nchumu wutsongo leswaku hi pfuna munhu loyi a vabyaka, wu nga n’wi khutaza swinene. N’wana a nga rhumela khadi kumbe xifaniso lexi a xi diroweke leswaku a khutaza makwerhu. Muntshwa a nga ha yela makwerhu waxisati exitolo kumbe a n’wi pfuna hi swin’wana. Van’wana evandlheni va nga ha swekela makwerhu la vabyaka swakudya. Vamakwerhu van’wana va rhumele vakulu marungula yo khensa lava hakanyingi va tshamaka va khomekile hi ku pfuna vamakwerhu hi nkarhi wa ntungu. A hi ku tsakisa ka swona loko hinkwerhu hi ‘ya emahlweni hi khutazana ni ku akana’!—1 Tes. 5:11. w22.12 22 ¶2; 23 ¶5-6

Vasaduki a va ti tiva kahle tibuku ta ntlhanu to sungula ta Matsalwa ya Xiheveru kambe va yi be hi makatla dyondzo ya nkoka leyi tameriweke hi tibuku toleto leti huhuteriweke. Hi xikombiso, xiya ndlela leyi Yesu a hlamuleke hayona loko Vasaduki va n’wi vutisa mayelana ni ku pfuxiwa ka vafi. U va vutise a ku: “Xana a mi hlayanga hi mhaka ya Muxe ya xihlahla xa mitwa, leswaku Xikwembu xi vulavule na yena xi ku: ‘Hi mina Xikwembu xa Abrahama, Xikwembu xa Isaka ni Xikwembu xa Yakobo’?” (Mar. 12:​18, 26) Hambileswi va yi hlayeke mikarhi yo tala mhaka leyi, xivutiso xexo xi kombise leswaku Vasaduki va honise dyondzo ya nkoka leyi nga eMatsalweni ya ku pfuxiwa ka vafi. (Luka 20:38) I yini leswi hi nga swi dyondzaka? Loko hi hlaya, hi lava ku swi tekela enhlokweni hinkwaswo leswi hi nga swi dyondzaka eka mhaka kumbe ndzimana yo karhi eBibeleni. A hi lavi ku twisisa tidyondzo leti tolovelekeke ntsena kambe hi lava ku kuma tidyondzo ta nkoka ni milawu leyi fihliweke. w23.02 11 ¶9-10

Timbhoni hinkwato leti ku vulavuriwaka ha tona eka ndzimana ya namuntlha ti weriwe hi miringo leyikulu; kambe ti tshame ti tshembekile eka Yehovha. (Hev. 11:​36-40) Xana ku tiyisela ka tona ni ku tirha hi matimba swi ve nyuku wa mbyana? Nikatsongo! Hambileswi ti feke ti nga swi vonanga switshembiso swa Xikwembu swi endleka, ti ye emahlweni ti tshemba Yehovha. Leswi a ti tiyiseka leswaku Yehovha wa ti amukela, a ti tshemba leswaku ti ta swi vona switshembiso swakwe swi endleka. (Hev. 11:​4, 5) Xikombiso xa tona xi nga hi tiyisa leswaku hi nga tshiki ku tshemba Yehovha. Namuntlha hi hanya emisaveni leyi nyanyaka ku biha. (2 Tim. 3:13) Sathana u ya emahlweni a ringa vanhu va Xikwembu. Hambi hi langutana na yini enkarhini lowu taka, onge hi nga tiyimisela ku tirhela Yehovha hi matimba hi tiyiseka leswaku “hi tshemba Xikwembu lexi hanyaka.”—1 Tim. 4:10. w22.06 25 ¶17-18

Xivangelo lexi endlaka hi ringeta ku tshama hi ri ni rihanyo lerinene hi leswi hi lavaka ku tirhela Yehovha hilaha hi nga kotaka hakona. (Mar. 12:30) Kutani hi papalata ku endla swilo leswi hi swi tivaka leswaku swi ta vavisa rihanyo ra hina. (Rhom. 12:1) I ntiyiso leswaku a hi nge swi koti ku tshama hi ri ni rihanyo lerinene. Kambe hi endla leswi hi nga swi kotaka hikuva hi lava ku komba Tata wa hina la nge matilweni leswaku ha yi khensa nyiko ya vutomi. Mavabyi ni ku dyuhala swi nga hi sivela ku endla swilo swo tala leswi a hi kota ku swi endla. Hikwalaho ka sweswo, hi nga kwata ni ku va ni gome. Kambe a hi fanelanga hi hela matimba ivi hi nga ha khathali hi rihanyo ra hina. Hikwalahokayini? Hikuva swi nga ri na mhaka leswaku hi kule kumbe hi vabya ku fikela kwihi, hi nga swi kota ku dzunisa Yehovha ku fana na Hosi Davhida. Swa hi chavelela ku tiva leswaku hi va nkoka eka Xikwembu xa hina hambiloko hi vabya kumbe hi dyuharile! (Mat. 10:​29-31) Hambiloko ho fa, xi ta navela ku hi pfuxa. (Yobo 14:​14, 15) Loko ha ha hanya, hi lava ku endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi sirhelela rihanyo ni vutomi bya hina. w23.02 20-21 ¶3-5

Xana mavito ya lava ntshungu lowukulu wa tinyimpfu tin’wana ma ta va ma ha ri kona ebukwini ya vutomi endzhaku ko pona Armagedoni? Ina. (Nhlav. 7:14) Yesu u vule leswaku vanhu lava, lava fanaka ni tinyimpfu va ta “kuma vutomi lebyi nga heriki.” (Mat. 25:46) Kambe vanhu lava poneke Armagedoni a va nge hatli va kuma vutomi lebyi nga heriki. Hi nkarhi wa Mfumo wa Gidi ra Malembe, Yesu “[u] ta va risa, [a] va yisa eswihlobyeni swa mati ya vutomi.” Lava yingisaka nkongomiso wa Kreste naswona Yehovha a va tekaka va tshembekile, mavito ya vona ma ta tsariwa hi inki ebukwini ya vutomi ma nga ha suriwi. (Nhlav. 7:​16, 17) Hambiswiritano timbuti ti ta lovisiwa hi Armagedoni. Yesu u vule leswaku “va ta loviseriwa makumu.” (Mat. 25:46) Hi ku pfuniwa hi moya lowo kwetsima, muapostola Pawulo u vule leswaku ‘lava nga ta avanyisiwa va ta loviseriwa makumu.’—2 Tes. 1:9; 2 Pet. 2:9. w22.09 16 ¶7-8

Ntumbuluko wa Yehovha wu nga tlhela wu pfuna mindyangu leswaku yi phyuphya ni ku tsaka, leswi endlaka leswaku mindyangu yi tiya. Yehovha u vumbe tindhawu to saseka leti hi kotaka ku endla swilo leswi hi swi rhandzaka eka tona. Mindyangu yo tala yi rhandza ku tihumesa yi ya emitangeni yo xonga, mitanga ya swiharhi, etintshaveni kumbe elwandle. EMisaveni leyintshwa ya Xikwembu, vatswari ni vana va ta tiphina hi ntumbuluko wa Yehovha ku tlula sweswi. Ku hambana ni namuntlha, a hi nge vi na xona xivangelo xo chava swiharhi na swona a swi nge hi chavi. (Esa. 11:​6-9) Hi ta tiphina hilaha ku nga heriki hi swilo leswi Yehovha a swi endleke. (Ps. 22:26) Vatswari, mi nga yimeli paradeyisi leswaku mi pfuna vana van’wina va tiphina hi ntumbuluko. Loko mi tirhisa ntumbuluko ku dyondzisa vana va n’wina hi Yehovha, kumbexana va ta pfumelelana na Hosi Davhida la nga te: “Wena Yehovha, a ku na mitirho leyi fanaka ni ya wena.”—Ps. 86:8. w23.03 25 ¶16-17