Xana Vumundzuku Byi Heta Matimba Eka Vadyuhari?

“A NḌI ri lo’ntŝha,” ku vule Hosi Davhida. “Kutani nḍi dyuharile.” (Psalma 37:25) Eminkarhini ya Bibele lava dyuhaleke a va xiximiwa kantsongo. Hambi swi ri tano, loko mimboyamelo ya sweswi yo ya emahlweni, lava dyuhaleke hi ku hatlisa va nga ka va nga ha xiyiwi tanihi lavantsongo hambi ku ri ku xiximiwa.

Le United States ntsena, ku na vanhu lava pimanyeteriwaka eka 26 wa timiliyoni lava nga ehenhla ka 65 wa malembe hi vukhale. Hi lembe ra 2040 nhlayo leyi yi nga ha andzisiwa kanharhu! Hi ku ya hi magazini wa Asiaweek, matiko man’wana ya Asia “ya langutela tinhlayo ta swikoxa swa wona ku andzisiwa kambirhi eka malembe ya khume lama tlhandlamaka.” Hambi swi ri tano, langutelo ra lava dyuhaleke leri lavaka ku hundza ra lavantshwa, a ri twali khwatsi eka lava dyuhaleke. Ana se, nhlayo leyi andzaka yi tikuma yi ri swisiwana ni leyi pfumalaka makaya. Van’wana va siyiwile leswaku va karhateka eswibedlhele kumbe emakaya ya vuongori—va ri voxe, va nga endzeriwi naswona va nga khathaleriwi. Timhaka leti tsemaka nhlana ta ku honisiwa ni ku khomiwa hi ndlela yo biha ta vikiwa ni le matikweni lawa vatswari hi ntolovelo a va xiximiwa.

Ku tsale G. M. Ssenkoloto wa magazini wa World Health a ku: “Hi xintu ematikweni yo tala ya Afrika, naswona kahle-kahle eka yo tala ya Misava ya Vunharhu, ndyangu wun’wana ni wun’wana a wu hlayisa vasati va wona lava dyuhaleke. Wansati loyi a a nga ri na vana vo n’wi hlayisa a a hlayisiwa hi vaakelani kumbe hi muti hinkwawo.” Hambi swi ri tano, wa vika: “Mintikelo ya lava dyuhaleke ya cinca. Mavandla lama nga ni mona ya ikhonomi, ku veka rifuwo laha ku hoxeke, ku navela swilo leswi vonekaka, ku lwela ku tixixima ni xikhundla—timhaka leti hinkwato ti tsongahata mintikelo leyinene ya xintu malunghana ni ku seketela vadyuhari.”

Marito ya Agur mutsari wa Bibele xisweswo ya tikombe ya ri ntiyiso hi mpimo lowukulu: “Ri kona rišaka riṅwe le’ri rukanaka tata wa rona, ri nga nkhensi mana wa rona.” (Swivuriso 30:11) Ina, vadyuhari va susiwile exiyin’weni xa ku xiximiwa lexi va tiphineke ha xona eminkarhini leyi hundzeke. Vo tala va va languta tanihi mindzhwalo ya ntirhisano ematshan’wini ya rifuwo. Eka xiyenge lexikulu, malangutelo ya vona ya vonaka ya heta matimba.

Hambi swi ri tano, xana Vakriste va ntiyiso va va languta njhani lava dyuhaleke? Xana va hlayisa “mintikelo leyinene ya xintu” malunghana na vona?